Бу моҳи шарифни ҳар бир мусулмон яхши кутиб олиб, ҳурмат-иззатини жойига қўйган ҳолда кузатишни орзу қилади. Бунинг учун у аввало рамазоннинг фазилатларидан хабардор бўлмоғи лозим. Чунки рўза ойи ҳар йилда бир келиб кетадиган азиз меҳмон.

Уйингизга бирор меҳмон келадиган бўлса, уни яхши кутиб олиб, хурматини жойига қўйиб, кўнгилдагидек кузатиш учун бор имкониятларингизни ишга соласиз. Худди шунингдек, моҳи рамазонни ҳам иштиёқ ва ихлос билан кутиб олиб, шу ойда қўлимиздан келганича солиҳ амалларни қилишга ҳаракат этмоғимиз лозим. Ҳар бир мусулмон бу ойда ўзининг имон ва ихлосини чархлаб, унга сайқал бериб, эътиқоду имони нурини зиёда қилиб олиш зарур.

Рўза инсонни ҳалолликка даъват этади, унинг қалбини тозалайди. Зеро, Қуръони каримда шундай марҳамат қилинган: “Эй, имон келтирганлар, тақволи бўлишларингиз учун сизлардан олдинги (уммат) ларга фарз қилингани каби сизларга ҳам рўза фарз қилинди”(Бақара,183).

Салмони Форсий розияллоҳу анҳу бундай дедилар. Яъни: “Шаъбон ойининг охирги куни Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бизларга хутба ўқиб бўлганидан кейин: “Эй одамлар! Сизларга энг улуғ ва барокатли ой соя солиб келмоқда. У ойда бир кеча борки, у кеча минг ойдан афзалдир. Аллоҳ таоло у ойда рўза тутишни фарз, кечасида намоз ўқишни нафл қилган. У ойда кимда ким бирор бир нафл амал қилса, бошқа ойда фарз амалини адо қилган билан тенг бўлади, кимда ким бу ойда бирор фарз амалини адо этса, бошқа ойда етмишта фарз амалини адо қилган билан тенг бўлади. У- сабр ойи. Сабрнинг мукофоти эса жаннатдир. У- хайр эхсон улашадиган ой. У ойда мўминнинг ризқи зиёда бўлади. Кимки у ойда бирорта рўзадорга ифторлик қилиб берса, унинг гуноҳлари кечирилади ва дўзахдан озод бўлади. Шунингдек, унга  ҳам рўзадорнинг савобидан ҳеч қанча  кам бўлмаган савоб берилади”, дедилар. Шунда биз: “Ё Расулуллоҳ! Биз ҳаммамиз ҳам рўзадорга ифторлик қилиб бера олмаймиз-ку”, дедик. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳ таоло бу савобни рўзадорга бир қултум сут ёки битта хурмо ёки бўлмаса бир ҳўплам сув билан ифторлик қилиб берган кишига беради. Кимки  рўзадорни қорнини тўйғазса Аллоҳ қиёматда унга ҳавзи кавсардан бир қултум сув ичиради, натижада у то жаннатга киргунича чанқамайди”, дедилар.

Рамазон шариф – тоат-ибодат, қут-барака, бахт-саодат ойи. Шунинг билан бирга, бу ойда гуноҳлар ювилажак, тавба-тазаррулар, чин ихлос  ва эътиқод ила қилинган дуолар мустажоб бўлиб, қалблар таскин топажак.

Пайғамбаримиз алайҳиссалом марҳамат қилиб айтадилар: “Кимки рамазон ойида рўзанинг фарзлигига ишонган ва Аллоҳ таолонинг розилигини истаган ҳолда рўза тутса, унинг ўтган гуноҳлари кечирилади” (Бухорий ривояти).

Пайғамбаримиз алайҳиссалом шундай марҳамат қиладилар: “Бу ой шундай ойки, аввали – биринчи ўн кунлиги раҳмат, иккинчи ўн кунлиги – мағфират ва учинчи ўн кунлиги – дўзахдан нажотдир”.

Аллоҳнинг раҳмати тушган қалб эгаси Ҳақдан адашмайди, дунёнинг зеб-зийнатлари ва ҳою ҳавасларига алданмайди, ҳақиқатга хиёнат қилмайди. Шунингдек, Аллоҳнинг раҳмати ёғилган оила эса, албатта, баракотли ва файзли бўлади, унда меҳр-муҳаббат, ўзаро вафодорлик ҳукмронлик қилади.

Бир куни Расулуллоҳ алайҳиссалом жума хутбасини ўқиш учун минбарга кўтарилаётганларида уч марта “омин” дедилар. Бу “омин”ларнинг сирини сўраганларида, жаноб Расулуллоҳ алайҳиссалом: “Минбарга чиқаётганимда биродарим Жаброил Амин келди ва қулоғимга: “Рамазонга соғ-саломат етиб келиб, имкониятлари бўла туриб, гуноҳларидан янги туғилган гўдакдек пок бўлмаган кишининг бурни ерга ишқалсин”, деди. Мен “омин” дедим. Кейин: “Ота-онасини  ёки уларнинг бирини ёши улуғликка етганда топса-ю, уларнинг хизматини қилиб, розилигини олмаган кишининг бурни ерга ишқалсин”, деди. Мен яна “омин” дедим. Кейин яна: “Сизнинг муборак номингизни  эшитиб, салавот айтмаган кишининг бурни ерга ишқалсин”, деди. Мен яна “омин” дедим”.  “Бурни ерга ишқалсин”нинг маъносини: эртага кўп афсус ва надомат чексин, маҳшаргоҳда шарманда бўлсин ҳамда хижолатга қолсин деб таъвил қилиш мумкин.

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳ таоло одам боласининг ҳамма амали ўзи учун, фақат рўзаси мен учундир ва унинг мукофотини Ўзим берурман, деди. Рўза сақловчидир. Қачон қайси бирингиз рўзадор бўлса, фаҳшдан гапирмасин ва бақир-чақир қилмасин. Агар бирортаси у билан сўкишмоқчи ёки урушмоқчи бўлса, мен рўзадорман, десин. Муҳаммаднинг жони қўлида бўлган зотга қасамки, албатта, рўзадор оғзининг ҳиди Аллоҳнинг наздида мушкнинг ҳидидан хушбўйроқдир. Рўзадорга икки хурсандлик бор. Бири ифтор вақтида, иккинчиси Парвардигорга йўлиққанида”, дедилар (Бешовлари ривоят қилган). Пайғамбаримиз алайҳиссалом шундай марҳамат қиладилар: “Албатта, жаннатда “Раййон” деган  эшик бор. У эшикдан қиёмат кунида рўзадорларгина киради. Улардан бошқа кимса кирмайди. Улар кириб бўлганларидан сўнг у эшик ёпилади, улардан бошқа кимса у эшикдан кирмайди”. Бу ой Парвардигори оламнинг абадий туганмас неъмати бўлмиш жаннатига етишишимиз учун берилган улкан бир неъматдир. Аллоҳ таоло барчамизга бу ойни ғанимат билишга тавфиқ берсин.

Рашидбек  ЭРНАЗАРОВ,

Хоразм вилояти Боғот тумани  бош имом-хатиби 

Рўза араб тилида “сиём” деб аталиб, луғатда бир нарсадан ўзини тиймоқликни билдиради. Шариат истилоҳида эса “Рўза тонг отгандан то қУёш ботгунча ният билан рўзани очувчи нарсалардан ўзини тиймоқдир”.

“Рамазон” арабча “ар-ромад” деган сўздан олинган бўлиб, қуёш ҳароратининг жуда исиб, қайнаб кетишини англатади. “Ар-рамдо” эса қуёш оламни тандирдек ловуллатиб қиздиришини билдиради. Ана шундай иссиқда қолиб кетган подадаги мол, қўйларнинг жигарлари қуриб, ҳалок бўлади. Шунинг учун араблар “офтоб уриши” ни “ромадатул-ғонам” (чорванинг куйиши) дейдилар. Рамазон дейилишига сабаб, бу ойда гуноҳлар куйдирилади, “кечирилади” эмас ёндириб йўқ қилиб юборилади. Уни ёндириб, кул қиладиган нарса рўза тутиб, солиҳ амаллар қилмоқликдир.

Қуръони каримда Аллоҳ таоло рўзанинг ҳукмларини баён этди. Ояти каримада рўза биздан олдингиларга, яъни Одам алайҳиссаломдан буён жорий этилганини айтиб, биз мўмин-мусулмонлар тақводорлардан бўлишимиз ирода этилган.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Рўза тутинг, саломат бўласиз”, деганлар. Рўзанинг энг зўр ҳикматларидан бири шуки, у туфайли рўзадор ўз соғлигини тиклаб олади.

Мутахассислар ихтиёрий оч қолиш ҳақида кўп ва хўб гапирмоқдалар. Рўза ана шу ихтиёрий оч қолишнинг энг самарали усулидир. Ҳозирги кунда кенг тарқалган касалликларнинг кўпчилигини мусулмон бўлмаган юртларнинг табиблари очлик, яъни рўза тутдириш йўли билан даволамоқдалар.

Яқинда Россия олимлари рўза тутиш йўли билан даволанган беморлар рўйхатини эълон қилдилар. Натижа кишини ҳайрага соладиган даражада муваффақиятли эди. Ҳатто саратон касалига мубтало бўлганлар ҳам ана шу йўл билан шифо топганлар. Рўза турли касалликлардан халос этиш билан бирга, киши баданида тўпланиб қолган турли кераксиз моддалар, ёғлар, тузлар ва бошқа нарсаларни ҳам кетказади. Натижада инсоннинг жисми ҳам, руҳи ҳам енгиллашади, зеҳни ўткир, хотираси кучли иродаси мустаҳкам бўла боради.

Бу борада доктор Мак Ит Чен 21 хил касаллик билан оғриган беморлар устида тажриба ўтказди. Натижа кўрсатишича бу беморларнинг деярли барчаси рўза тутиш сабабли шифо топган. Бу касалликлар орасида бугунги кунда шифоси топилмаётган касалликлардан бўлмиш саратон касаллиги ҳам шифо топган.

Рўзанинг энг катта фойдаларидан бири – ҳавои нафсни синдиришдир. Маълумки, ҳавои нафснинг айтганини қилавериш инсонни унга қул қилиб қўяди. Бора-бора инсон ҳавои нафси нима деса, шуни қиладиган бўлиб қолади. Ҳавои нафс инсонни ҳеч қачон яхши нарсага буюрмайди. Рўза тутган киши эса иштаҳаси келиб турган ҳолда турли таом, ичимликлар шаҳвоний ва бошқа нафси тилаб турган нарсалардан ўзини тийиши билан ҳавои нафсининг хоҳишини синдиради. Шу билан рўзадорнинг иродаси кучаяди, ҳавои нафсини жиловлаб олишга эришади.

Рўзанинг фойдаларидан яна бири – шайтонга қаҳр кўрсатишдир. Шайтон инсон боласини ҳар доим яхшиликдан қайтариб, ёмонликка бошлаб туради. Инсон ёмонликка юрса, шайтон хурсанд бўлади. Яхшиликка юриб, Аллоҳнинг амрини бажо келтирса, у хафа бўлади, ўзини қаҳрга қолган ҳисоблайди. Рўза эса айнан ана шундай ибодатдир.

Рўзанинг фойдаларидан яна бири – рўзадорнинг қалби мусаффо бўлишидир. Рўза тутган инсон доимо Аллоҳ таолонинг ўзини кузатиб турганини ҳис қилиб яшайди. Шунинг учун ўзи ёлғиз қолганда ҳам рўзасини очишга журъат этмайди. Доимий равишда Аллоҳни ҳис этиб туриш эса қалбини мусаффо қилади. Рўза тутган киши ўз рўзаси туфайли фаришталар сифати ила сифатланади.

Аёнки, емаслик, ичмаслик ва жинсий яқинлик қилмай, доимо тоатда бўлиш фаришталарга хос сифатдир.

Рўза тутган инсон ўзининг рўзадорлиги билан айнан ана шу сифатларга соҳиб бўлади.

Рўзанинг фойдаларидан яна бири – рўзадорнинг сабр-бардошли киши сифатига эга бўлишидир. Бу эса ҳар бир инсон учун жуда ҳам зарур сифатдир. Ўз ихтиёри ила ўттиз кун кўнгли хоҳлаган нарсалардан ўзини тийган киши керагича сабр-бардошга эга бўлади.

Рўза рўзадорда раҳм-шафқат сифатини шакллантириб мустаҳкамлайди. Рўза тутган киши ўз ихтиёри билан оч қолиб, чанқаб, кўнгли хоҳлайдиган турли нарсалардан вақтинча маҳрум бўлиш билан ўз ихтиёридан ташқари оч қолиб, чанқаб, дунё лаззатларидан бебаҳра бўлиб юрган бева-бечора, камбағалларга нисбатан раҳм-шафқатли бўлиб қолади. Доимо уларга яхшилик қилиб туриш кераклигини тушуниб етади. Демак, ким ўзида раҳм-шафқат сифатини шакллантириш ва мустаҳкамлашни хоҳласа, рўза тутсин.

Рашидбек  ЭРНАЗАРОВ,

Хоразм вилояти Боғот тумани  бош имом-хатиби 

Рамазон ойи бошланиши билан Европа қитъасида фаолият олиб борадиган профессионал футбол клублари таркибидаги мусулмон футболчилар ва мухлисларига табрик йўлладилар. Барча клублар ўз табрикларини ижтимоий тармоқлардаги саҳифаларига жойлаштирганлар.

Булар Манчестер Юнайтед, Ювентус, Челси, Лестер, Селтик, Саутгемптон клубларидир.

ЎМИ Матбуот хизмати

Пайғамбар алайҳиссалом: “Саҳарлик қилинглар, албатта саҳарликда барака бордир”, дедилар (Муттафақун алайҳ).

Ушбу ҳадиси шариф орқали Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам рўзадорларни саҳарлик қилишга буюрмоқдалар ва бунинг ҳикматини баён қилиб “албатта саҳарликда барака бордир”, дея таъкидламоқдалар.

Барака бирор бир нарсада илоҳий яхшиликнинг зиёда ва бардавом бўлмоғидир.

Айрим рўзадорларда саҳарликка эътиборсизлик қилиш ҳолатлари учраб туради. Айримлар таровеҳ намозларидан сўнг ёки ухлашдан аввал бир йўла таомланиб олади. Бу ҳолат Расулуллоҳ кўрсатмаларига номувофиқдир. Баъзилар уйқуни афзал кўриб шундай қилишса, айримлар саҳарликнинг хайр ва баракасидан бехабар эканликлари боис бепарво бўлишади.

Қуйида саҳарликнинг ҳикматлари ва баракотларидан айримларини зикр қиламиз:

• Саҳарликка турган инсон энг аввало Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг сўзларига итоат қилган, суннатларига эргашган бўлади. Расулуллоҳга итоат қилмоқ эса барча муваффақиятларнинг калитидир. Аллоҳ таоло марҳамат қилади:”Ким Аллоҳга ва Унинг пайғамбарига итоат этса, бас у улуғ бахтга эришибди”. (Аҳзоб сураси 71-оят)
• Саҳарлик қилмоқ мусулмонларнинг шиорларидан бўлиб, бу билан бошқа динларнинг рўзаларидан ажралиб туради.
• Саҳарлик қилмоқ кун бўйи намоз, Қуръон тиловати, Аллоҳни зикр қилиш, илм олиш, ҳалол касб қилиш каби бошқа шаръий амалларни иштиёқ ва тетиклик билан амалга оширишда ёрдам беради. Саҳарлик қилмаган инсон қуввати камайиб, заифлашиб қолиши сабабли юқоридаги каби амалларни эриниб, малолланиб амалга оширади. Натижада ибодатлари ва бошқа амаллари нуқсонли бўлиб қолади.
• Саҳарлик қилган инсонга Аллоҳ ва унинг фаришталари салавот айтадилар. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтадилар: “Албатта Аллоҳ ва унинг фаришталари саҳарлик қилувчиларга салавот айтадилар” (Имом Табароний ва ибн Ҳиббонлар ривояти). Аллоҳнинг мўминларга салавоти уларга раҳматини нозил қилиши, фаришталарнинг мўминларга салавоти эса гуноҳларини кечишини сўраб Аллоҳга истиғфор айтишларидир.
• Саҳарлик қилган инсон саҳарлик қилмаган инсонда ўта очлик ва ҳолсизлик сабабидан пайдо бўладиган тоқатсизлик ва баджаҳллик каби ёмон феъллардан омонда бўлади.
• Саҳарлик қилишга турган инсон дуолар ижобат бўладиган, сўралган нарсалар ато этиладиган, гуноҳлар кечириладиган фурсатга ноил бўлади. Зеро, Расулуллоҳ алайҳиссолату вассалом марҳамат қиладилар: ”Роббимиз табарока ва таоло ҳар кечанинг учдан бири қолганида дунё осмонига нозил бўлиб, “Ким Менга дуо қиладики, қабул қилсам, ким Мендан сўрайдики, унга берсам, ким Менга истиғфор айтадики, уни мағфират қилсам”, дейди”. (Муттафақун алайҳ). Шубҳасиз, саҳарлик вақти ана шу фазилатли фурсатнинг бир қисмидир.
• Саҳар чоғи гуноҳларга истиғфор айтиш учун энг афзал вақтлардан бири ҳисобланади. Аллоҳ таоло бундай бандаларини Ўз Каломида “Саҳарларда истиғфор айтувчилар”, дея мақтаган. Саҳарликка турган инсон истиғфор айтиб, Қуръонда мақталган бандалар сифатига эга бўлади.
• Саҳарлик қилган инсон уйқуси қочиб, тетик ҳолатга келгани учун жамоат намозига чиқиши ҳам осон бўлади. Рамазон ойида бомдод намозида масжидларда жамоатнинг кўпайиб қолиши ҳам бунга далилдир.
• Шариат кўрсатмаси, Расулуллоҳнинг амрлари деган ният билан саҳарлик қилинса, саҳарликнинг ўзи ҳам ибодат бўлади. Яъни, кун бўйи емоқ-ичмоқдан тийилмоқ шариатнинг кўрсатмаси бўлганидек, саҳарликда емоқ-ичмоқ ҳам шариатнинг кўрсатмасидир.
• Саҳарлик қилган инсон рўзадан малолланмайди, балки эртанги кун рўзасини интиқлик билан кутади. Аксинча, саҳарлик қилмаган инсон машққатга учраб, қийналиб қолгани учун кейинги кун рўзасидан малолланиш пайдо бўлади. Ҳар қандай ибодатни малолланмасдан, тетиклик ва хушҳоллик ила адо этмоқ матлубдир.
• Кунни саҳарлик қилиш билан бошлаган инсоннинг кун давомида қиладиган ишларига баракотлар ато этилади.

Демак, ҳар бир мусулмон Рамазон ойининг улуғ туҳфаларидан бўлган саҳарликка жиддий эътибор қилиб, ундаги илоҳий раҳмат ва баракотларга мушарраф бўлмоққа интилмоғи лозим экан.

Шавкатжон АЛИБОЕВ

Чирчиқ шаҳар “Ўрта маҳалла”

жоме масжиди имом-хатиби

Саудия Арабистонида ҳам тўй ҳаражатлари борасида кўплаб талаблар бўлгани сабабли йигитларнинг уйланиш ёши анчайин кечикади. Бунга сабаб сифатида эса келин томоннинг тўй қилишда қўядиган талабларини келтириш мумкин.

saudigazette.com.sa нашрида эълон қилинган суратда ҳам куёвнинг тўйгача бўлган талабларни бажаришдаги аҳволи тасвирланган. Бунда келиннинг ота-онаси қўйган талабларга ета олмай сарсон бўлган куёвни кўриш мумкин.

ЎМИ Матбуот хизмати