Имом Бухорий номидаги Тошкент ислом институти Модуль таълим тизимига 2023-2024 ўқув йили учун ихтисослик ва ижтимоий-гуманитар фанлар мажмуасидан ўтказилган қабул имтиҳонлари мандат натижаси эълон қилинди.

Институтнинг мазкур йўналишига олий маълумотли диний кадрларга бўлган эҳтиёждан келиб чиқиб вилоятлар кесимида квоталар ажратилган.

Вилоятларга ажратилган квотага кўра, энг юқори балл тўплаган 60 нафар имом-хатиб ва 60 нафар имом ноиб, жами 120 нафар абитуриент Олий маъҳад талабаси бўлишди.

Нуфузли олийгоҳга абитуриентларни талабалик билан муборакбод этамиз!

 Қабул жараёнлари ва кириш имтиҳонларини ташкил этиш ва ўтказишда иштирок этган мутасаддилар, ўқитувчи ва ходимларнинг хизматлари эвазига Аллоҳ таоло улкан ажрларни насиб этсин!

Имом Бухорий
 Тошкент Ислом институти
Матбуот хизмати

1. Қўлни ювиш.

Абдуллоҳ ибн Аббос розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтадилар: “Таомдан олдин ва кейин қўлларни ювиш фақирликни даф қилади ва у пайғамбарларнинг суннатларидандир” (Имом Табароний ривояти).

2. “Бисмиллаҳ” ни айтиш.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Албатта, шайтон Аллоҳнинг исми зикр қилинмаган таомни ўзига ҳалол ҳисоблайди”, деганлар. Яъни, шайтон Аллоҳ таолонинг исми айтилмай ейилаётган таомни ўзига ҳалол ҳисоблайди ва уни еяётган одамга шерик бўлади.

Агар овқатланишнинг бошида айтиш ёддан кўтарилса ва кейин эсга тушса: “Бисмиллаҳи фий аввалиҳи ва охириҳи”, дейилади.

       3. Ўнг қўл билан ейиш.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Чап қўл билан еманглар! Чунки шайтон чап қўли билан ейди”, деганлар (Имом Муслим ривояти).

4. Таомни ўз олдидан ейиш.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ҳой болакай. Аллоҳнинг номини айт, ўнг қўлинг билан е ва ўз олдингдан ол” , деганлар.

5. Тушиб кетган луқмани олиб, еб қўйиш.

“Бирортангиздан бир луқма тушиб кетса, ундаги зарарни кетказсин, сўнгра есин” (Имом Муслим ривояти).

Бошқа бир ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Агар бирингизнинг егулигингиз ерга тушиб кетса, уни кўтариб, сиртини бегона нарсалардан тозалаб есин, насибасини шайтонга қолдирмасин. Қўлини артмай туриб ялаб қўйсин. Дарҳақиқат, у барака қай бирида (яширин) эканидан бехабардир”, деганлар (Имом Муслим ривояти).

Астон университети профессори Энтони Хилзнинг фикрича, ерга тушиб кетган егуликни беш сония ичида ердан олиб бемалол истеъмол қилса бўлар экан. Чунки бу вақт ичида ҳеч қандай микроорганизм егуликка тегишга ёки уни зарарлашга улгурмайди. Бундай егулик соғлиқ учун хавфсиздир.

6. Имкон бўлса, учта бармоқда ейиш. “Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам учта бармоқ билан ер эдилар” (Имом Муслим ривояти).

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам аксарият ҳолларда шундай қилар эдилар.

7. Таомланиш асносида чўккалаб ёки бир тиззани кўтарган ҳолда ўтириш.

8. Овқатни айбламаслик. Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳеч қачон овқатни ёмонламаганлар, ёқтирсалар еганлар, ёқтирмасалар емаганлар (Имом Бухорий, Имом Муслим ривояти).
   
   
9. Кўп емаслик ва ўта тўйиб кетмаслик. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бундай деганлар: “Одамзот қорнидан кўра ёмонроқ идишни тўлдирмагандир. Аслида, унга қоматини тиклаб турадиган овқат етарлидир. Агар зарурт бўлса: қориннинг учдан бири таоми, учдан бири ичимлиги ва учдан бири нафас олиши учун бўлсин!” (Имом Термизий, Имом Ибн Можа ривояти).

Даврон НУРМУҲАММАД

Нафснинг оғир касаллигининг белгисидан бири – инсон шаҳват ва бефойда ишлар гирдобига тушиб қолади. Агар шаҳватлар қалбни эгалласа, улар бандани ибодатдан узоқлаштиради ва Аллоҳнинг қайтариқларини бузишга ундайди.

Муолажа услуби

Бу дардга шифо топиш учун – нафсни жиловлаш, уни жуда қаттиқ истаб турган нарсалардан қайтариш, шунингдек, ҳеч истамаётган нарсаларга уни мажбурлаш лозим. Асов ҳайвонни жиловлаш ва қўлга ўргатиш учун унинг еми камайтирилади. Худди шунингдек, нафсни тарбиялашда ҳам унинг хоҳиш ва истакларини тийиш лозим. Зеро, нафсининг ҳою ҳавасларига эргашувчи, нафсига қул бўлувчи кимса Аллоҳ таолонинг раҳматидан узоқлашади.

Ҳазрат Али ибн Абу Толиб розияллоҳу анҳу айтадилар: “Ким нафсини тарбиялаб, уни истакларидан тия олса, раҳмат кафанига ўралади ва каромат тупроғига дафн этилади. Кимки нафсига қул бўлса, ҳою-ҳавасига учса лаънат кафанига тиқилади ва азоб тупроғига дафн этилади”.

Бир куни Абу Ҳафс раҳимаҳуллоҳдан: “Қандай қилиб нафсни поклаш, уни тўғри йўлга солиш мумкин? деб сўрашди. Олим жавоб берди: “Нафсга хилоф иш қилиш орқали. Яъни, у хоҳлаб турган нарсаларни қилманг ва у хоҳламаётган амалларни қилинг. Албатта, нафс гуноҳ ва маъсиятларнинг манбаидир”.

Баъзи ҳакимлар: “Кимки (нафси) истаган нарсасини қилар экан, ўзи хоҳламаган нарсага йўлиқади”, деганлар.

Абу Абдураҳмон ас-Суламийнинг

“Нафс иллатлари ва уларнинг муолажаси” китобидан

Даврон НУРМУҲАММАД таржимаси.

1. “Бисмиллоҳ” ни айтиш.

2. Аллоҳни зикр қилиш.

3. Салом бериш.

Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам айтадилар: «Қачонки киши уйига кирса, киришида ҳам, таоми устида ҳам Аллоҳни зикр қилса, шайтон (шерикларига): «Сизларга ўрин ҳам йўқ, овқат ҳам йўқ», дейди. Агар кирганида Аллоҳни зикр қилмаса, шайтон: «Жойларингизни топдингиз», дейди. Таоми устида ҳам Аллоҳни зикр қилмаса, шайтон: «Жойингизни ҳам, таомингизни ҳам топдингиз», дейди» (Имом Бухорий ривояти).

4. Кириш дуосини айтиш:

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтадилар: «Киши уйига кирганда: “Аллоҳумма! Иннии ас-алука хойрол мавлажи ва хойрол махрожи. Бисмиллаҳи валажнаа ва бисмиллаҳи хорожнаа ва ъалаллоҳи роббинаа таваккалнаа” (Аллоҳим! Мен сендан яхши кириш ва яхши чиқишни сўрайман. Аллоҳнинг номи билан кирдик, Аллоҳнинг номи билан чиқдик. Роббимиз Аллоҳга таваккал қилдик), десин ва аҳлига салом берсин» (Имом Абу Довуд ривояти).

Бу дуо бандага киришидаю чиқишида Аллоҳга таваккал қилишни, доимо Аллоҳга боғланиб туришни эслатади.

Уйга киришда салом беришга Аллоҳ таоло амр қилган: “Бас, қачонки, уйларга кирсангиз, бир-бирларингизга Аллоҳ ҳузуридан бўлган муборак, покиза саломни айтингиз (яъни “Ассалому алайкум” денг!)” (Нур сураси, 61-оят).

5. Оғизни мисвок билан тозалаш.

Оиша онамиз розияллоҳу анҳо айтадилар: “Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам уйга кирганларида биринчи бўлиб мисвок тутар эдилар” (Имом Муслим ривояти).

Даврон НУРМУҲАММАД

Нафс касаллигининг белгиси – инсон гўёки барча ибодатларни ўз ҳатти-ҳаракатлари билан адо этаётгандек бошқаларга ўзининг амаллари билан мақтанади.

Муолажа услуби

Шуни унутмангки, инсоннинг камчиликлардан холи бўлган бирорта ҳам ибодати йўқ, гарчи уларни қанчалик ихлос билан бажарса ҳам. Шундай экан, инсон қилган ибодатлари, яхшиликлари ва амаллари билан фахрланмаслиги, ғуруга кетмаслиги лозим. Чунки Аллоҳ таолонинг марҳамати ва изни бўлмаса банда ўзи ҳеч нарса қила олмайди. Мавлоно Жалолиддин Румий раҳимаҳуллоҳ айтадилар: «Ўз камчиликларини кўрган инсон яхшилик сари интилади. Мағрур инсон эса Аллоҳга яқинлаштирувчи даражаларни босиб ўта олмайди. Эй ўзига юқори баҳо берувчи, сизнинг қалбингиздаги энг ёмон нарса бу – ўзингизни “етишган” деб билишингиздир!».

Абу Абдураҳмон ас-Суламийнинг

“Нафс иллатлари ва уларнинг муолажаси” китобидан

Даврон НУРМУҲАММАД таржимаси.