Меҳрибон ва Раҳмли Аллоҳ номи билан (бошлайман).
“(Эй Муҳаммад!) Албатта, Биз Сизга Кавсарни ато этдик. Бас, Раббингиз учун (беш вақт ёки Қурбон ҳайити учун) намоз ўқинг ва (туя) сўйиб қурбонлик қилинг! Албатта, ғанимингизнинг ўзи (барча яхшиликлардан) маҳрумдир” (Кавсар сураси).
“(Эй Муҳаммад!) Албатта, Биз Сизга Кавсарни ато этдик”. Ибн Аббос розийаллоҳу анҳумо ва бошқа муфассирлардан қилинган ривоятларга кўра, оятдаги “Кавсар”дан мурод – кўп яхшилик, шу жумладан, Қуръони карим нубувват, илм, ҳикматдир. Ёки бу Қуръон фазилати туфайли берилган кўп яхшиликлардир.
Албатта, у Пайғамбаримиз алайҳиссалом ўз ҳадисларида таъкидлаганларидек, Аллоҳ таолонинг Набий алайҳиссаломга махсус инъом этган ва ажойиб сифатларга эга бўлган жаннатдаги дарёси ҳамдир.
“Бас, Раббингиз учун (беш вақт ёки Қурбон ҳайити учун) намоз ўқинг ва (туя) сўйиб қурбонлик қилинг! Албатта, ғанимингизнинг ўзи (барча яхшиликлардан) маҳрумдир”.
Имом Замахшарий ва Имом Насафий келтиришича, “кавсар” араб тилида “кўплик” сўзининг ўзаги бўлган “касра”нинг “фавъал” вазнидаги шаклидир. Кўпликнинг муболаға даражасини ифодалайди. Яъни, Пайғамбаримиз алайҳиссаломга оламлар Рабби кўплигининг чегараси бўлмаган, икки дунёда ҳеч кимга берилмаган даражадаги яхшиликлар берган.
У зот учун икки яхшилик жам бўлган:
– энг улуғ ва мўл-кўл неъматларга эришиш;
– ато қилувчиларнинг энг Карамлиси ва неъмат берувчиларнинг энг Улуғидан ушбу яхшиликларни қабул қилиб олиш.
Демак, Набий алайҳиссалом мана шундай неъматлар билан у зотни иззат қилган, шарафли айлаб, халойиқнинг миннатидан сақлаган Парвардигорига ибодат қиладилар ва Аллоҳнинг розилиги учун қурбонликни бажо келтирадилар.
Мана шундай васфга эга Набий алайҳиссаломнинг зикри минбар ва минораларда, ҳар бир олим ва зикр қилувчининг тилию дилида дунё тургунча жорийдир. У зотнинг зикри Аллоҳнинг зикри билан бирлашади. Охиратда эса у зот учун таърифу тавсифга сиғмайдиган неъматлар бор.
Албатта, “кўп яхшилик”ларнинг аввалида Қуръони карим туради. Чунки илму ҳикмат, нубувват ва у зотга берилган бошқа барча яхшиликлар Қуръони каримда мужассам. У, Имом Замахшарий таърифлаганидек, чегараси бўлмаган даражадаги яхшиликнинг айнан ўзидир. Қолаверса, яхшиликларнинг барчасини жамлаган Қуръон билан қўлга киритиладиган яхшилик ҳам абадий давом этади, чегараланиб қолмайди.
Жўрабек ОМОН ўғли
тайёрлади.
"Ҳидоят" журналининг 2023 йил 4-сонидан олинди
