muslim.uz

muslim.uz

Афсонавий спортчи Муҳаммад Алининг дунёдан ўтганига бугун 1 йилу 5 кун тўлди. У 2016 йилнинг 3 июни, жума куни вафот этган эди.

Машҳур чарм қўлқоп устаси умрининг охирги кунларигача хайрия ишлари билан машғул бўлди. ЮНИСЕФнинг кўнгилли элчиси сифатида Африка ва Осиёнинг қашшоқ давлатларига борди, инсонийлик ва тенгҳуқуқлилик масалалари бўйича бутун дунё бўйлаб юриб нутқлар сўзлади.  2003 йил эса ўз давлатини Ироққа бостириб киргани учун қаттиқ танқид қилди. Муҳаммад Али ўзининг “Кимки журъатсиз бўлса, ҳаётда ҳеч нарсага эриша олмайди” деган ҳаётий принципидан бир лаҳза ҳам ортга чекинмай яшади.

У исломга 1964 йил киради. Ўзининг ана шу муҳим қадамини қуйидагича ифодалаган эди: “Ҳаётимнинг энг гўзал кунлари эди. Ҳажга борганда Арофат тоғида турганимда шундай бир ажойиб туйғуни ҳис қилдимки, у ҳеч нарсага ўхшамас эди. Мен бу ерда ифодалаб бўлмайдиган маънавий атмосфера оғушида эдим. Чунки ўша вақтда бир ярим миллион мусулмон Аллоҳ таолога муножот қилиб гуноҳларига тавба қилаётган эди. Миллати, ранги ҳар хил бўлган турли халқлар вакиллари, уларнинг ичида қироллар, давлат раҳбарлари ва оддий одамлар ҳам бор. Улар ким, қайси табақадан экани билан ҳеч кимнинг, ҳатто ўзларининг ҳам иши йўқ, кибрланиш йўқ, бошқа иллатлар йўқ. Ҳаммасининг бир хил бўлиб оппоқ  либосга ўраниб олиб Аллоҳдан сўраётганини кўриш қанчалик буюк саодат эди. Бу – исломдаги тенглик концепциясининг амалдаги ифодаси эди”.

Ундан: – Ҳаётингизда бирор нарсадан афсусланасизми? – деб сўраганларида

– Ҳа, шубҳасиз. Агар менда яна бир марта ҳаётга келиш имкони бўлганида Исломни ўн ёшимда қабул қилар эдим. Яна мен матчдан олдин Жо Фрезерни ҳақорат қилганим учун афсусланаман. Орадан ўттиз йил ўтиб ундан кечирим сўрадим. У узримни қабул қилди, – деб жавоб берган эди.

Ҳаётингиздаги энг катта ютуғингиз қайси деб ўйлайсиз?

– Исломни қабул қилганим. Дастлаб журналистлар менинг янги отимни тан олмасдан бурунгидек,  Кассиус Клей деяверди. Мен уларнинг қулоғига “Менинг отим бундай эмас”, деб бақира бошладим. Мана, бугун бутун дунё мени “Муҳаммад Али” деб билади.

Матбуот анжуманларидан бирида бир болакай ўша вақтда 35 ёшга кирган боксёрдан: “Боксдан кетганингиздан сўнг нима иш қилмоқчисиз?” деб сўрайди.

“Айтайлик, сиз ўттиз ёшдасиз. Агар сиз ўттизга кирган бўлсангиз, сиз етти ёшлидан кўп нарса билмайсиз. Мен сизга буни исботлаб бераман.  Дастлаб ўттиз йил давомида ҳар куни 7-8 соат ухлаганингизни ҳисоблаймиз. Демак, туғилган кунингиздан ўттиз ёшингизга қадар сиз тахминан 8 йил ухлагансиз. Ўша 30 йилнинг кўп вақтини йўл юришга сафлагансиз – уйдан мактабга, ишга, ишдан уйга, бошқа шаҳарга, бошқа мамлакатга ва ҳоказолар. Демак, 8 йил уйқуга, 2 йил йўлга кетди. Ихтиёрингизда эса 30 йил бор, холос.

Биз Америкада мактабга 1-синфдан 12-синфгача ўқиб қанча вақт сарфлаймиз? 12 йил давомида кунига 6 соатдан, уч йил 2 йил йўлга, 8 йил уйқуга, 3 йил мактабга, қанча кино кўрдингиз,   футбол ўйнадингиз, кўнгилхушликка қанча вақт сафладингиз, қанча кинолента, театр, бейсбол? Ўйин-кулгуга ўртача икки йил кетди. Бир неча болаларингиз бўлган, ипотека қарзларини тўлаб бўлганингизда ёшингиз олтмишга бориб қўйган бўлади. Бизга узоқ кўринган умр аслида жуда ҳам қисқа. Юрган йўлларингиз, кўрган тушларингиз, ўқиган мактабингиз, ўйин-кулгуларингизнинг чиқариб ташланса, сиз ярим ҳаётингизда ҳеч нима қилмаган бўлиб чиқасиз.

Мен ҳозир ўттиз беш ёшдаман. Яна ўттиз йилдан кейин олтмиш бешга кираман. Бу ёшда биз ҳеч нарсани бошқара олмаймиз. Бу ҳақда сизга хотинингиз хабар беради.

Биласизми, олдимдаги 30 йилда нима қиламан. унинг 9 йилини ухлаб ўтказаман. Американинг турли жойларига сайр қиламан. Кунига ўртача олти-етти миль, демак, йўлга тўрт йил сарфлайман. Тўққиз йил уйқу, уч йилча ўйин-кулгуни шунга қўшиб ҳисобласак, менинг ишларимни қилишимга 16 йил вақтим қолар экан. 

Мен ана шу 16 йилда нима қиламан? Энг муҳими, Раббим билан учрашишга тайёрланаман.  Қаср, бизнес, боксни ўргатиш мени Унга яқинлаштирмайди. Сизни ишонтириб айтаман, биз қаттиқ сўраламиз.

Мен боксдан кетганимдан кейин одамларга фойдам тегадиган нима иш бўлса ҳаммасини қиламан. Негаки, менинг ҳар бир ҳаракатимни кўриб турган Аллоҳ таоло Жо Фрезерни дўппослаганим учун мендан мамнун бўлмайди. Аллоҳга қайсидир миллатнинг бойлигининг ҳам ҳеч қандай эътибори йўқ. Уни инсонларнинг бир-бирига қанчалик ёрдам кўрсатаётгани қизиқтиради. Мен ҳаётимни инсонларга ёрдам қилишга, хайриялар ташкил қилиб уларни бирлаштиришга бағишладим. Чунки мен вафот этганимдан сўнг жаннатга тушишни истайман. 

Биз неча йил яшаймиз? 80 ёшгачами? Бизнинг омадимиз ҳар хил: биримиз – 20 йилдан сўнг ўламиз, бошқамиз – 50, яна биримиз – 30, кимлардир эса 6 ёки 7 йил ўтиб ўлади.

Айтайлик, биз 250 йил яшаймиз. Ўшанда ҳам барибир ўламиз. Ўртача умримизни 80 йил деб оладиган бўлсак, бу – бизга ўтказган йилларимизни нимага сарфлаганимиз сўраладиган синов. Ҳақиқий ҳаёт – ботинимизда. Тана қарийди, кимдир ҳозир кўзгуга қараб тишлари йўқлиги, сочлари тўкилаётганини томоша қилаётгандир. Сизнинг танингиз қарийди, қалбингиз ва руҳингиз ҳеч қачон чарчамайди, ана ўшалар абадий яшайди. Аллоҳ биз бир-биримизга қандай муомалада бўлаётганимизни кўриб туради. Ҳаётдаги энг муҳим нарса – вафот этгандан сўнг нима бўлади, жаннатга тушасизми ёки дўзах аҳлидан бўласизми, ана шу абадийдир.

Инсон қотиллик қилиб, ўғрилик қилиб, қўлга тушмаслиги мумкин. Лекин у эртага ўлади. Қабрдан ҳеч қаёққа қочиб кета олмайди.

Хуллас, мен ана шу ҳисобимиз бўйича қолган 16 йилимни Аллоҳ таолонинг ҳузурига ёруғ юз билан боришга сарфламоқчиман”.

Жузъий қисқартиришлар билан Дамин ЖУМАҚУЛ таржима қилди.

Мағфират ойининг иккинчи куни ҳам ўтиб бораётир. Куннинг ўтиши тезлашиб кетдими ёки биз анчайин сабр-бардошли бўлиб қолдикми, тушунмай қолди одам. Ҳалигина саҳарлик қилиб турган одам зум ўтмай ифторлик дастурхонида ҳозир бўлса...

Униси ҳам, буниси ҳам эмас. Бу – Раббимизнинг марҳамати. Биз эса бунинг шукронаси келтириб Аллоҳнинг фарзини, Расулуллоҳнинг суннатини бажариб қўйсак, шугинанинг ўзи кифоя бўлиб барча гуноҳларимиздан покланиб қолар эканмиз. 

Абдурраҳмон ибн Авф розияллоҳу анҳу айтади: «Расулуллоҳ солллаллоҳу алайҳи васаллам Рамазонни зикр қилиб туриб: «Албатта, Рамазон Аллоҳ рўзани фарз қилган ойдир. Мен мусулмонларга унинг қиёмини (тунги ибодати) суннат қилдим. Ким унинг рўзасини тутса, қиёмини адо қилса, ундан онаси туққан кундек гуноҳдан пок бўлиб чиқади», дедилар» (Ибн Хузайма ривояти).

Бугун “Юнусобод Оқ-тепа” масжидига таровиҳ ўқиш учун келган намозхонлар айни шу мавзуда суҳбатлашдилар.

Четверг, 08 Июнь 2017 00:00

Зиё масканида учрашувлар

Аввал хабар берганимиздек Андижон вилоятида халқ билан мулоқот қилиш тадбирлари доирасида вакилларимиз масжидларда адо этилаётган таровиҳ намозларида ҳам иштирок этиб, маърифий суҳбатлар билан намозхонлар кўнгилларини хушнуд этишмоқда.

Жумладан, 5-6 июн куни Шайх Абдулазиз Мансур ҳазратлари Марҳамат туманидаги “Имом ал-Бухорий”, Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси маслаҳатчиси Абдулҳамид Турсунов Олтинкўл туманидаги “Олтинкўл” ва Масжидлар бўлими мудири Муҳаммадназар Қаюмов Андижон туманидаги “Файзибой ҳожи” жоме масжидларига ташриф буюрди.

Суҳбатларда меҳр-оқибат, тотувлик, бағрикенглик, тинчлик-хотиржамлик, Ватанга муҳаббат, юртимизда олиб борилаётган ислоҳотлар билан бир қаторда ёшлар тарбияси, илм олишга қизиқтириш, касб-ҳунар эгаллаш каби масалаларга алоҳида тўхталди. 

ЎМИ Масжидлар бўлими

Замон тобора илгари одимлаб бормоқда. Ҳозирги дақиқаларимиз ҳам тарихга айланиб бораверади. Бироқ, ҳаётимиз бекор ўтиб кетмаслигини таъминлаш бизнинг тизгинимизда. Ўтаётган қимматли соатларимизда бекор ўтирсак ҳам, эзгу ишлар ва билим олишга, китоб ўқишга сарфласак ҳам у ўтиб кетаверади. Ортга қайтмайди. Бироқ, киши умри давомида ўқиб-изланиши, китоблар ўқиши, билим эгаллашга интилиши ҳаётининг сермазмун ўтишини таъминлайди.

Айниқса, муборак Рамазоннинг баракали кунларида ўқилган китоб, эгалланган маърифат илмимизнинг янада зиёда бўлишини таъминлайди. Қолаверса, кунларимиз файзли ўтишига, онгимиз озуқа олишига сабаб бўлади. 

Бу борада, китоб мутоласининг ўрнини ҳеч нарса билан тўлдириб бўлмайди. Қуйида, мен берадиган таклифларга бир қулоқ тутинг, балки сизга маъқул келиб қолар. Ҳаётингизга мазмун ахтариб юрган бўлсангизку, айни муддао. У ҳолда сўзларимни диққат билан ўқинг:

Тасаввур қилинг, одатдагидек, Рамазон кунларидан бири. Саҳарлик қилиб олганимиздан сўнг, яна бир соатни бомдод намозини ўқиш, Қуръон мутолааси, зикр ва дуоларга ажратганимизда ҳам, бизнинг иш кунимизгача яна озроқ вақтимиз қолади. Шу пайтда ишончли, ўзимизни қизиқтирган мавзудаги ёки долзарб бўлган бирор китоб ўқишга ажратсак, қанчалар фазилатли бўлади.

Бундан ташқари кундуз кунларимиз ҳар биримиз нималардир билан банд бўламиз. Бироқ, йўлга отланаётганимизда, ўқиётган китобимизни ўзимиз билан олишни унутмаслигимиз керак. Қайсидир биримиз автобус, бошқамиз метро ёки йўналишли таксиларда ўқиш ёки ишга йўл оламиз. Йўл мобайнида имкон бўлса, қулай жойлашиб олганимизда китоб ўқишни давом эттиришимиз ҳам мумкин. Агар бунга имкон бўлмаса, тонгда ўқиган китобимизни мулоҳаза қилиб кетишимиз ёки зикр билан банд бўлишимиз ҳам фойдалидир. Ана шунда аста-секин атрофдаги одамлардан айб қидириш, лоқайдларча ҳаммани кузатиш, кийимию юришига эътибор қаратиш каби бекорчи юмушларга чалғимай ҳам қоламиз.

Ҳар биримизнинг ўз юмушларимиз бор. Бироқ, биз ҳар куни тушлик қиладиган вақтимизнинг ўрни Рамазон ойида бўш бўлади. Шу пайтда зўр бериб ишлашнинг самараси биз кутганимиздек бўлмаслиги ҳам мумкин. Келинг, яхшиси шу вақтимизни ҳам самарали, ҳам ўзимизга, ҳам онгимизга дам берадиган ишга сарф этамиз. Бунинг учун тонг саҳардан бошлаган, ўзимиз ҳам ўша китобнинг мазмунини тушуна бошлаб, қизиқишга ҳам улгурган китобимизни давом эттирсак, нима дейсиз?

Режалаштирган ишларимизни якунлаб уйга қайтаётганимизда ҳам имкониятга қараб, қўлимизга китоб олишни ният қиламиз. Чунки бу вақтгача биз унга анча ўрганиб ҳам қизиқиб қоламиз.

Уйга келиб юмушларимизни бажарамиз, дам оламиз, яқинларимиз билан суҳбатлашамиз. Бироқ, шунда ҳам ифторгача бўлган фурсатда, ярим соат борингки, 15 минут вақтимизни севимли китобимизга ажратамиз.

Ифторликдан кейинга нималарни режалаштиргансиз, Қуръон ўқиш ёки сайр қилиш бўладими, ҳарҳолда ухлаш олдидан то уйқимиз келгунча бўлган фурсатни яна китобимизга ажратамиз...

Бу бир кунимизнинг режаси эмас, балки Рамазоннинг бир кунида қайси пайтларда китоб ўқишимиз мумкин эканлигига таклифлар эди холос. Бироқ ана ўша танлаётган китобингиз Вазирлар маҳкамаси ҳузуридаги Дин ишлари бўйича қўмитанинг тасдиғидан ўтган бўлишини тавсия берамиз. Масалан, “Мовароуннаҳр”, “Тошкент ислом университети” нашриётлари томонидан нашрдан чиққан китобларни тавсия қилиш мумкин. Булар орасидан сиз излаб юрган йўналишни албатта топа олишингиз мумкин. Жумладан, ота-оналарга Ўзбекистон мусулмонлари идораси муфтийсининг “Оилада фарзанд тарбияси” китобларини ўқиб чиқишлари айни муддаодир. Чунки бу китобда фарзанд тарбиясида ҳар биримиз дуч келишимиз мумкин бўлган муаммоларнинг ечими мавжуд. Қолаверса, ўзимиз учун ҳам кўплаб янгидан- янги, ҳаётимиз учун керакли маълумотларни олишимиз мумкин.

Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф ҳазратларининг барча китобларини алоҳида эътироф этиш жоиз. Турли соҳаларни қамраб олган бу асарлар ҳаётий ва илмий услубда равон баён қилингани боис ҳар бир кишига тушунарлидир.   

Агар уйингизда мактаб ёшидаги болалар бўлса, уларга Эркин Маликнинг “Шайтонваччанинг найранглари”, деган китобларини совға қилсангиз бўлади. Бу асар уларнинг одоби, тарбияси учун ҳам сезиларли фойда беришига ишонамиз.   

Умумуан, ўқиш ниятингиз бўлса, фойдали китобларни топиш қийин эмас. Бунинг учун шароитларимиз бисёр. Олимларимизнинг янгидан-янги, пурмаъно китоблари нашрдан чиқмоқда.

Шуни айтишимиз муҳимки, китоб ўқишни одат қилиб олган инсоннинг онги тиниқлашиб боради. Сўзларига мазмун киради. Тафаккур қилишни ўрганади. Айниқса, ички хотиржамлик ва қалбнинг ёриша бошлаганини сезади. Айниқса, китоб ўқиш орқали илмли бўлишни дилига тугган инсон Яратганнинг авф ва марҳаматига сазовор бўлади. Бу ҳақида Пайғамбаримиз (с.а.в.) шундай марҳамат қиладилар: “Ким илм талаб қилиш йўлига юрса, Аллоҳ унга жаннат йўлини осон қилиб қўяди. Албатта, фаришталар толиби илмни рози қилиш учун қанотларини қўядилар. Албатта, олимга осмондаги зотлар, ердаги зотлар, ҳатто сувдаги балиқлар ҳам истиғфор айтадилар”. Ушбу ҳадисдан илм олиш нақадар улуғланишини, соҳибини буюк мақомга сазовор этишини билишимиз мумкин. Ўйлаб кўринг, ана шундай даражага эришишни ким ҳам хоҳламайди дейсиз? Бинобарин, Аллоҳ таоло Қуръони каримда шундай деган: «Аллоҳ сизлардан имон келтирган ва илм ато этилган зотларни (баланд) даража (мартаба)ларга кўтарур».

Биз буюклар авлодимиз. Аждодларимиз илмнинг турли соҳаларига ўзларининг салмоқли ҳиссаларини қўшганлар. Вақтларини зое кетказмаганлар. Улардан ўрнак олайлик!

Рамазоннинг баракали кунларидан фойдаланиб қолинг. Ибодатларингиз, хайрли ишларингиз қаторига китоб ўқишни ҳам қўшингки, бу билан сиз кўплаб манфаатларга эришишингиз мумкин. Қолаверса, шарафли ойда бошлаган бу эзгу ишингизни йил давомида тарк этмасликка интилинг.

Маърифат ойида маърифатли бўлайлик!

Шарифа ҒАНИЕВА

 

 

 

 

Видеолавҳалар

Top