muslim.uz

muslim.uz

Маккаи мукаррама

 

Рамазон ойи Маккаи мукаррамада ўзгача шукуҳ билан ўтади. Айниқса, Масжидул Ҳарамда умра амалини бажариш ва хатми Қуръондан баҳраманд бўлиш, кишига ўзгача завқ бағишлайди.

Мадинаи мунаввараМадинаи мунавварадаги Масжидун Набавийда 500 000 дан кўпроқ мусулмонлар таровеҳ намозини адо этишмоқда.

Ақсо масжидида таровиҳ

Фаластинлик мусулмонлар ибодат қилиш учун учинчи ҳарами шариф бўлган – Ақсо масжидида таровиҳ намозини ўқишмоқда. 

Истамбулдаги Султон Аҳмад жоме масжиди

Ушбу жоме Туркиядаги мусулмонлар ибодат қиладиган гўзал намозгоҳ ҳисобланади. Бу масжид деворлари буюк меморчилик анъаналарига мос ҳолда Қуръони карим оятлари билан безатилган.

 Малайзияда таровиҳ намози

  

Малайзияда яшаб келаётган араб ва африка миллатига мансуб мусулмонлар маҳаллий аҳоли билан Рамазон мавсумини шоду хуррамликда ўтказишмоқда.

Мисрдаги жомеда таровиҳ намози

 

Миср Араб Республикасида ҳам Рамазон ойини бошқа давлатларга қараганда ўзгача тароват билан нишонлашади. Миллий Рамазон таомлари ва ширинликлари тайёрланади, масжидларда хатми Қуръонлар қилиниб, таровеҳ намозлари ўқилади.

Марокашда таровеҳ намози

 

Мамлакатдаги Касабланка шаҳрида жойлашган “Ҳасан-II” жоме масжидида ўн минглаб марокашлик мусулмонлар таровиҳ намозини адо этишмоқда.

Бирлашган Араб Амирликларида таровеҳ намози

 

Абу Дабидаги “Шайх бин Зайд” жоме масжидида мусулмонлар таровиҳ намозини ўқишмоқда. 

Ҳиндистонда таровиҳ намози

 

Интернет материаллари асосида

                   Халқаро алоқалар бўлими

томонидан тайёрланди.

 «Файзобод» жоме масжиди. Бухоро

Пятница, 02 Июнь 2017 00:00

Рамазонда ичкилик?!!

Ҳар йилгидек, Рамазон ойини муштоқ бўлиб кутдик, савоблар мавсуми, имкониятлар палласи... Еткизгани учун Аллоҳ таолога шукроналар айтдик. Ҳар бир мусулмон юртдошимиз қўлдан келганича ибодатларни холис адо этишга киришиб кетди. Қодир бўлганларнинг амалга ошираётган яхшиликлари эса кўнглимизни тоғдек кўтаради. Шундай кунларнинг бирида ифторлик дастурхонига ул-бул олиш учун бозорга йўлим тушди. Тўғриси, айрим манзараларни кўриб... бир масалани ҳукмингизга ҳавола қилишга жазм қилдим.

Нуроний ёшга етган, туппа-тузук ўзбек отахони қўлларида ўша номинг ўчгур “шайтон суви”ни қадоғи билан кўтариб олиб, уйга шошиб кетмоқда. Бу ҳам етмаганидек, телефонда бутун бозорни бошига кўтариб, оғайниларини туғилган кунига таклиф қилмоқда. Айни набираларига яхшиликдан сабоқ бериб, фарзандларига ҳалолликда ўрнак бўладиган кайвони ёшларида, яна муборак ойда спиртли ичимликлар билан дастурхон безаб, дўсту ёрларни уйга чақириш аввало динимизга зид ҳолат. Қолаверса, ўзбек ахлоқига ҳам хос бўлмаган иллатдир.

Болалигимиздан катталар Рамазон кунларида одамларнинг олдида бирор нарса ейиш, сув ичиш катта одобсизлик эканини тушунтирганлар. Биз шундай тушунча билан катта бўлганмиз. Бугунги кунда эса кўча-кўйларда, рўзаи Рамазон кунларида бемалол сув ичиб, егулик еб юрганларку майли, спиртли ичимлик ичиб юрганларига нима дейсиз? Майли, рўзадорларни ҳурмат қилмасин, майли “атрофдагиларнинг мен билан иши бўлмасин”, деган ақида билан бу ишга қўл ураётган бўлсин. Аммо, ойлар султонининг ҳурматини билмаганларни нима дейиш мумкин?

 Шундай фикрлар билан юрган кунларимда, яна бир ҳолатнинг гувоҳи бўлдим. Қашқадарёдан келган қўшниларимизнинг ҳарҳолда салом-алиги жойида. Бироқ, кунора уйларида “базми-жамшид”. Айниқса, бу зиёфатнинг Рамазон ойида ҳам давом этиши... ачинарли жудаям.

Биз қаёққа қараб кетмоқдамиз? Ота-боболаримизнинг минг йиллик одоб-ахлоқ қадриятлари, муқаддас ойни нақадар ҳурмат қилганлари, оилаларида хотиржамликни, яхши тарбияни асраш учун ҳар ишга тайёр бўлганлари, Рамазоннинг қадрли кечаларини маърифий суҳбатларга бағишлаганлари ва шу каби диний ва миллийлигимиз уйғунлашган одатларимизни айрим юртдошларимиз унутиб қўяётгани оғриқли масаладир. Тўғри, мен таъкидлаб ўтган воқеалар бармоқ билан санарли бўлиши мумкин. Лекин, биргина кимсанинг иллатидан бутун оила, маҳалла, борингки, ундан ҳам кўпроқ одамлар азият чекади.

Унутмаслигимиз керакки, бу эслатмалар биргина ўзимиз учун эмас, балки, ўсиб келаётган ёш авлоднинг тарбияси учун ҳам долзарбдир. Ким айтади, эртага маҳалласидаги кишиларни маст ҳолатда кўравериб кўзи ўрганган, “Рамазон ойида ҳам бундай номаъқулчиликлар мумкин эканда”, деб онгига сингган ўсмир эртага бу ишни такрорламайди, деб, ҳеч ким бунга кафолат бера олмайди. 

Динимиз таълимотида маст қилувчи ичимликлар қораланади. Ҳадисларда кўпини ичганда маст қилувчи ҳар қандай нарсанинг ози ҳам ҳаром эканлиги таъкидланади. Пайғамбаримиз (с.а.в.) бир ҳадиси муборакларида: “Ҳар бир кайф қилдирувчи нарса хамрдир, ҳар бир хамр ҳаромдир”, – деб огоҳлантирганлар. Хамрдан мурод ақл фаолиятини тўсувчи нарса, яъни маст қилувчи ичимликдир. Бошқа бир ҳадисда эса шундай дейилади: “Пайғамбар (соллаллоҳу алайҳи васаллам) ҳар қандай маст қилувчи, баданни бўшаштирувчи ва сусайтирувчи нарсаларни истеъмол қилишдан қайтардилар” (Аҳмад ва Абу Довуд ривояти).

Ичкиликнинг зарарлари ва салбий оқибатлари борасида алломаларимизнинг қимматбаҳо фикрлари мавжуд. Жумладан, ибн Сино шундай деган экан: “Мунтазам ичиш зарарлидир, у жигар ва мия фаолиятини бузади, асабни бўшаштириб, асаб касаллиги ва бевақт ўлимга олиб келади”.

Алишер Навоий ҳазратлари эса маст бўлган одамни қопағон итга қиёслайдилар:

Улки, ичиб бодани паймонадин,

Маст чиқар кўйга хумхонадин,

Элга қилиб ҳамла ёмон ит киби,

Қайси ёмон ит, қопағон ит киби.

Бодаға кўргузса киши хиралиқ,

Ақл чироғига берур тиралиқ.

Юсуф хос Ҳожибнинг ушбу фикрлари эса май ичиш пасткашликка олиб келади, иллатларнинг сабабчисидир, дейди: “Ҳар қандай уят-андишали, хушфеъл, хулқи яхши кишилар ҳам май ичгудек бўлсалар, юзтубан кетиб пасткашлик қиладилар”.

Қанча-қанча қилиниши зарур бўлган ишлар май ичилгач қолиб кетади, қанчадан-қанча ножўя ишлар май ичгач содир бўлади”.

“Май билим ва ақл-заковатнинг ашаддий душманидир, май уриш-жанжал ва адоватнинг ҳақиқий сабабчисидир”.

Абдулла Қаҳҳор ичкиликни “жон ўғриси” деб атайди:

“Ўғри мол ўғирласа, ичкилик жон ўғирлайди, жамият аъзосини сафдан чиқариб ташлайди”.

Чиндан ҳам, спиртли ичимлик инсонга фақат ва фақат зарар олиб келади. Кишини инсонийликдан чиқариб юборади. Кўпгина нотинчликларга сабаб бўлади, оилаларни пароканда, болаларни сарсон қилади. Ёшлар тарбиясига ўзининг ёмон таъсирини ўтказади.

Раҳматлар бериладиган, гуноҳлар кечириладиган, дўзахдан нажот олиб келадиган муборак кунларда бу каби ҳаром нарсаларни истеъмол қилиш онгли мўминнинг иши эмас. Бинобарин, бу ойда ҳар бир хатти-ҳаракатини ибодат даражасига олиб чиқиш, чексиз савобларга мушарраф бўлиш имконилари мавжуд.

Рамазон – муқаддас. Унинг ҳар соатида раҳмат мужассам, лаҳзасида савоблар яширин. Бу имкониятлардан фойдаланиб қолиш эса мусулмонлик фазилатидир, инсонларнинг улкан имкониятидир.

Шарифа ҒАНИЕВА

Пятница, 02 Июнь 2017 00:00

Хайр-эҳсон ойи – Рамазон

Моҳи шарифни ҳар бир мусулмон чиройли кутиб олиб, чиройли кузатишни орзу қилади. Чунки рўза ойи йилда бир келиб кетадиган меҳмон. Уйимизга меҳмон келса, уни яхши кутиб олиб, кўнгилдагидек кузатиш учун бор бор-будимизни қўямиз. Худди шунингдек, моҳи рамазонни ҳам ихлос билан кутиб олиб, унда қўлимиздан келганича солиҳ амалларни қилишга харакат этмоғимиз лозим. Ҳар бир мусулмон бу ойда ўзининг иймон ва ихлосини чархлаб, унга сайқал бериб, эътиқоду имони нурини зиёда қилиб олиши зарур.

Рўза инсонни ҳалол покликка даъват этади, унинг қалбини ғуборлардан тозалайди. Зеро, Қуръони каримда шундай марҳамат қилинган: “Эй, имон келтирганлар, тақволи бўлишларингиз учун сизлардан олдинги (уммат) ларга фарз қилингани каби сизларга ҳам рўза фарз қилинди” (Бақара сурасининг 183-ояти).

Салмони Форсий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Шаъбон ойининг охирги куни Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бизларга хутба ўқиб шундай дедилар:

“Эй одамлар! Сизларга энг улуғ ва барокатли ой соя солиб келмоқда. У ойда бир кеча борки, у кеча минг ойдан афзалдир. Аллоҳ таоло у ойда рўза тутишни фарз, кечасида намоз ўқишни нафл қилган. У ойда кимда ким бирор бир нафл амал қилса, бошқа ойда фарз амалини адо қилган билан тенг бўлади, кимда ким бу ойда бирор фарз амалини адо этса, бошқа ойда етмишта фарз амалини адо қилган билан тенг бўлади. У – сабр ойи. Сабрнинг мукофоти эса жаннатдир. У – хайр эҳсон улашадиган ой. У ойда мўминнинг ризқи зиёда бўлади. Кимки у ойда бирорта рўзадорга ифторлик қилиб берса, унинг гуноҳлари кечирилади ва дўзахдан озод бўлади. Шунингдек, унга ҳам рўзадорнинг савобидан ҳеч қанча кам бўлмаган савоб берилади”.

Шунда биз: “Ё Расулуллоҳ! Биз ҳаммамиз ҳам рўзадорга ифторлик қилиб бера олмаймиз-ку”, дедик. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳ таоло бу савобни рўзадорга бир қултум сут ёки битта хурмо ёки бўлмаса бир хўплам сув билан ифторлик қилиб берган кишига беради. Кимки рўзадорни қорнини тўйғазса Аллоҳ қиёматда унга ҳавзи кавсардан бир қултум сув ичиради, натижада у то жаннатга киргунича чанқамайди”, дедилар”.

Рамазони шариф – тоат-ибодат, қут-барака, бахт-саодат ойи. Илло, бу ойда гуноҳлар ювилажак, тавба-тазаррулар, чин ихлос ва эътиқод ила қилинган дуолар мустажоб бўлиб, қалблар таскин топажак.

Улуғ ойда ҳар бир қилинган амал учун 70 тадан 700 тагача савобга эга бўлиш мумкинлиги ҳақида ҳадиси шарифларда марҳамат қилинган. Бироқ ушбу ойда инсонларга яхшилик қилиб, хайру саховат кўрсатиб улкан ажру савобларга эга бўлиш ўрнига халқимизга қийинчилик туғдираётганлар ҳам бор. Афсуски, Рамазон ойи кириб келиши биланоқ озиқ-овқат маҳсулотларининг нархи кўтарилади. Сабабини сўрасангиз, уялмай-нетмай “рўза келди-да” дейишади. Аслида-чи, ҳақиқий мусулмон рамазон ойида ўта саховатли бўлиши лозим.

Ғарб мамлакатларини кузатадиган бўлсак, ибратли бир ҳолатга гувоҳ бўламиз. Насронийлар ўзларининг “Рождество”, “Пасха” каби байрамлари арафасида аксарият савдо дўконларида акциялар эълон қилиб нархларни 50 фоизгача арзонлаштиради. Аслида бундай саховатпешаликда ўзбек халқи пешқадам бўлиши керак эмасми!.

Рамазонда инсон нафсини тарбиялаш мақсадида емоқ-ичмоқдан тийилади. Бизда эса, кимўзарга ифторликлар беришга интилишлар сезилиб қолади. Бу ҳам шаръан дуруст эмас. Ифторликни меъёрида қилиб, ортган маблағларимизни қариндошлар орасидаги, маҳалламиздаги муҳтожларга берсак ана ўшаниси афзалдир. 

Н.ХОЛИҚНАЗАРОВ,

Андижон вилояти бош имом-хатиби

Видеолавҳалар

Top