muslim.uz

muslim.uz

ХХ аср сўнггида мусулмон оламида ислом ниқоби остидаги ақидапарастлик гуруҳларидан ташқари яна бир таҳдиднинг янги қатлами намоён бўлди. У ҳам бўлса мазҳабсизликка чақирувчилар тоифасидир. Ҳаракат тарафдорларининг даъвосича, Исломда унга эътиқод қилувчи шахс учун суннийликдаги тўрт ёки ундан бошқа фиқҳий мазҳабларнинг бирига эргашишлик шарт қилинмаган. Агар мусулмон шахс, бирор шаръий масалада улардан бирининг йўлини ўзига лозим тутса, у кўр–кўрона тақлид қилгани учун хатокор мутаассиб ва динидан ажралган фирқа ва гуруҳлардаги шахслар каби адашади.
Мазкур тоифага кирувчи шахслар исломга амал қилишнинг асосида фақатгина Китоб (Қуръон) ва сунна туриши лозимлигини таъкидлашади. Уларнинг фикрича, бу икки манба хатолардан холи. Аммо фиқҳий мазҳабларга эргашиш эса, Китоб ва Сунна таълимотидан кўра, кўпроқ шахслар ижтиҳод (фикр)ларига тақлид қилиниши билан тавсифланади. Бу эса, хатога йўл қўйиш ва нуқсонлардан холи бўлишни тўлиқ кафолатлай олмайди. Қолаверса, исломдаги фиқҳий мазҳаблар ҳижрий III асрдан сўнг пайдо бўлганлиги эътиборидан, бидъат ишлардан саналиб, сунна таълимотига кўра ҳар бир динга киритилган янгилик шубҳасиз залолатга маҳкумдир. Саҳобаи киромларнинг барчаси ҳам Аллоҳнинг китоби ва Расулуллоҳнинг суннатигагина мурожаат қилганлар. Улар бирор–бир масалада Қуръон ва суннадан далил тополмай қолгандагина ижтиҳодга қўл урганлар. Бу эса, асосий эътибор қаратиладиган ва эргашиладиган ҳолат.
Ўзларини ислом динининг фидойилари деб эълон қилаётган бу тоифа тарафдорлари Қуръон ва сунна турганда фиқҳий мазҳабларга эргашиш айнан мусулмонлар ўртасида ихтилофлар пайдо бўлишига замин яратилиши ва бу уларнинг бирлигига раҳна туғдираётганлиги жар солинмоқда.

Абдумалик Жўраев,
Уйчи туман "Ҳудойберди Эшон жоме масжиди имом ноиби

Шу кунларда Ўзбекистон Республикаси Президентининг маслаҳатчиси, Ўзбекистон халқаро ислом академияси ректори Музаффар Комилов, Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Нуриддин домла ҳазратлари, Дин ишлари бўйича қўмита раиси Содиқ Тошбоев ва бошқа масъуллардан иборат делегация Миср Aраб Республикасида хизмат сафарида бўлиб турибди.

Сафар давомида делегация вакиллари “Aл-Aзҳар” мажмуаси раҳбари ўринбосари шайх Муҳаммад ад-Дувайний ва Миср Араб Республикаси муфтийси Шавқий Аллом билан учрашдилар.

 

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

"Маърифий суҳбатлар" кўрсатуви

Бугун Ўзбекистон мусулмонлари идораси Қуръон ва тажвидни ўргатиш бўлими мудири Шайх Алижон қори Нукусдаги Муҳаммад ибн Аҳмад ал-Беруний ўрта махсус ислом билим юрти мударрислари ва талабалари билан учрашди.
Учрашувни Қорақалпоғистон мусулмонлари қозиётининг қозиси Шамсуддин Бауатдинов кириш сўз билан очиб берди.
Шундан сўнг Шайх Алижон қори ислом билим юртининг устоз-ўқитувчилари ва талабаларига илм олиш сирлари ва фазилати ҳақида мазмунли маълумотлар бериб, учрашув якунида “Вақф” ҳайрия жамоат фонди тарафидан талабалар билим олишда янада қулайлик бўлиши учун "Смарт доска" тақдим қилинди.
Суҳбат якунида Алижон қори ҳазратларига учрашувга ташриф буюрганлиги учун ва “Вақф” ҳайрия жамоат фондига миннатдорчилик билдирилди.
Учрашув якунида Шайх Алижон қори эзгу тилакларини билдириб, элу юртимиз ҳаққига хайрли дуоларни қилдилар.


Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Нафс тарбияси, охиратга тайёргарлик тўғрисида фикр юритиб, унга эътибор қаратиш ҳақида ўйлайлик. Саҳобалар розияллоҳу анҳум ҳам шу мақсадда йиғилар эдилар. “Саҳиҳ Бухорий”нинг “Иймон китобида Муоз розияллоҳу анҳунинг бир гаплари келади: “Биз билан ўтир, бироз иймонлашайлик”.

Инсон дунё ишлари билан юриб, кўп вақтини шу билан ўтказаркан, охират ишларига эътибор бермай қўяди. Ўлганидан кейин борадиган жойи нима бўлиши ҳақида ўйлашни, Робби ҳузурида туришини, бу дунёда у дунё учун нималар ҳозирлашни унутади. Шунинг учун такрор-такрор эслатмага муҳтожмиз.

Нафсини ислоҳ қилишни, тазкияни хоҳлаган киши биринчи қадамни тавбадан бошлаши керак. Истиғфор ва авф талаб қилиш орқали гуноҳлардан надомат чекиб, Аллоҳнинг ҳақларидан ҳам, бандаларнинг ҳақларидан ҳам адо қилмаганларини ўз жойига қўйиши лозим. Шунда бундай тавба билан Аллоҳ олдинги гуноҳларни ўтади, иншаАллоҳ.

Тасаввуфдаги тўрт силсила асоси. Тасаввуфдан кўзланган мақсад ҳам мана шу, яъни тазкия ва нафсни ислоҳ қилишидир. Бу мақсадга етишнинг бир қанча воситалари бўлиб, муршид ва мурид, замон ва маконга қараб ҳар хил бўлади. Буни тана касалллигини даволаш воситаларининг даволаш йўли, шифокор ва беморга қараб фарқланиб, ҳар бўлишига ўхшатиш мумкин.

Тўрт силсила ислоҳ шайхлари ва тариқат машойихлари тажриба қилиб, синаб кўрган тўрт йўлдир. Улар мурид учун фойдали ва натижали деб билганлари сабабли шу тўрт йўлни танлаганлар. Бу тўрт силсила машойихлари шайх шиҳоб Саҳравардий, шайх Абдулқодир Жийлоний, шайх Муъиниддин Чиштий Ажмирий, шайх Баҳоуддин Нақшбандий раҳматуллоҳи алайҳлар. Ушбу тўрт силсила бир-биридан фарқли дин ёки мазҳаб эмас, балки битта мақсадга, яъни тазкия ва нафс ислоҳига элтувчи тўрт йўлдир.

Бу тўрт йўлнинг ўзининг қоида ва тақозолари бўлиб, соликлар буларни лозим тутадилар. Умумийси нафсга босим ўтказиш ва унинг табиатини тузатиш учун қилинадиган жидди-жаҳд ва машаққатлардир.

Тазкия воситаларидаги янгиланиш. Унутмаслик лозимки, мазкур қоидалар бир даврлар ўрнатилган бўлиб, у пайтлар ҳозирги замон каби чигал ва қийин бўлмаган. Бугунлик кун одами у қоидаларни кўп ҳам кўтаролмайди. Шунинг учун у йўллар бироз янгиланишга эҳтиёж сезганди. Бундай хизмат туғилиш жиҳатдан ҳиндий, бироқ ҳижрат қилиб яшаган жойи эътиборидан маккий бўлган зот шайх Имдодуллоҳ ва у кишининг халифалари раҳамтуллоҳи алайҳларга насиб қилган. Халифаларининг бошида шайх Ашраф Али Таҳонавий бўлди. Бу зотлар одамларнинг қувватлари заифлигини ва машаққатларни кўтара олмасликларини сезиб, тазкия ва ислоҳ йўлларини енгиллатиш асносида тасаввуфни янгилаш ишини бажардилар.

 

Шайх Муҳаммад Тақий Усмоний ҳафизаҳуллоҳнинг асар ва мақолалари асосида Тошкент Ислом институти катта ўқитувчиси Абдулҳодий Ғиёс тайёрлади.

 

Видеолавҳалар

Top