Тарихга назар солмасдан, келажакка боқиб бўлмайди. Бинобарин, инсонни инсон этиб тарбиялашда энг яхши восита бу тарих деб бежизга айтилмаган. Кексаларимиз эса тирик тарихимиздир. Чунки улар улуғ ёшда яшаб ҳаёт йўлидаги мураккаб тўсиқларни енгиб ўтиш сир-асрорлари ҳамда  ўзларидан аввалгилар ҳақидаги хабарларни ҳам сўзлаб берадилар.

Қарияларимиз бизнинг бойлигимиздир. Зеро, Расулуллоҳ саллоллоҳу алайҳи васаллам: “Агар орангизда мункиллаб юрган қариялар, ўтлаб юрган жонзотлар ва эмизикли чақалоқлар бўлмаганида эди, бошингизга балолар селдай оқиб келарди” дея марҳамат қилганлар. Ҳақиқатан ҳам исломда сочи оқарган кексаларнинг даражаси Аллоҳ таолонинг наздида юқоридир. Шу туфайли ҳам уларнинг дуолари ижобат бўлишга яқиндир. Динимизда қарияларни қадрлаш, уларга ҳурмат кўрсатиш ҳамда дуоларини  олишбуюрилган ишлардандир.

Шу сабабли 6 - май куни биз ўз курсдош талабалар мураббий Алишер домла бошчилигида ўз куч-қувватини халқ, ватан, дин йўлида сарф этиб, ҳозирда кексалик гаштини сураётган фахрий устозимиз Абдуқаюм домланинг зиёратларига бордик. Устоз бутун умрларини шу юрт равнақи учун сарфлаган ҳақиқий ватанпарвар инсонлардандир. Ўз илмий фаолиятлари давомида бизнинг олийгоҳимиз бўлмиш Тошкент ислом институтида ректорлик вазифасида ҳам бир неча йил фаолият кўрсатганлар.

Устоз билан суҳбатимиз жуда мароқли бўлди. Ўзларининг ёшлик чоғлари, илмий фаолиятлари, хусусан, олий маъҳадда кўрсатган фаолиятлари ҳақида сўзлаб ҳозирги пайтда биз ёшларга яратиб берилаётган имкониятлар билан олдинги ҳолат ўртасида жуда катта тафовут бор эканлигини сўзлаб бердилар. Расулуллоҳ саллоллоҳу алайҳи васалламнинг неъматларни завол бўлишидан олдин унумли фойдаланиб, уларнинг шукрини қилиб қолиш ҳақидаги кўрсатмаларига биноан ушбу имкониятлардан унумли фойдаланиш, вақтни қадрига етиш лозимлигини айтиб ўтдилар.

Суҳбатимиз сўнгида устозимиз бизнинг ҳаққимизга дуои хайрлар қилдилар. Биз талабалар ушбу учрашувдан жуда катта таассуротлар олдик. Аллоҳ таолодан устозимизга тинчлик-хотиржамлик, биз шогирдларининг бахтига соғ-омон бўлишларини сўраб қоламиз.

Нодиров Ҳумоюн,

1-курс талабаси

 Бугунги кунда давлатимиз раҳбари томонидан кексаларни эъзозлаш, уларнинг йиллар мобайнида тўпланган бебаҳо маслаҳатлари, ҳаётий тажрибаларидан унумли фойдаланиш юзасидан бир қатор таклифлар киритилиб, кун тартибига қўйилмоқда. 

 Шу жумладан, баркамол авлодни маънан баркамол қилиб тарбиялашда, динимиздаги меҳр-оқибат, раҳм-шавқат, атрофимиздаги кишилардан хабар олиб туриш каби хислатларни ёшларнинг қалбига сингдириб, улғайтиришимиз миллий урф-одат, анъана ва қадриятларимизни нақадар улуғлигининг белгисидир.

  Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтдилар: “Сизлардан яхшиларингиз умри узоқ ва яхши амалларда бардавом бўлганларингиздир”.

 Луқмони Хакимдан: “Нега ҳадеб ўғлингизга насиҳат қилаверасиз?”, деб сўрадилар. “Кексаларнинг насиҳати ёшлар учун боғбон ниҳолни тарбия қилган кабидир”, деб жавоб берибди. Қайси бир кишига Аллоҳ шундай умрни тақдир қилган экан, ҳеч шубҳасиз, бу инсон бахтлилар қаторидадир.

 “9май – Хотира ва қадрлаш куни” муносабати билан жорий йилнинг 4май куни Тошкент ислом институтида талаб қизларнинг “Ижтимоий фанлар” кафедраси профессори Икромова Ҳабиба устозва ҳисобчи Қундуз ҳожи она Усмонова билан учрашув бўлиб ўтди.

 Ушбу дийдорлашув давомида улуғ онахонлар талаба қизларга ўзларининг қимматли маслаҳатларини берар экан шундай сўзларни айтиб ўтдилар: “Кексалик инсон умрининг осуда давридир. Чунки одам кексайганида катта ҳаётий тажрибага, теран ақлга эга бўлади. Шундай пайтда, ёш авлод уларнинг кўмаги ва  маслаҳатига доимо эҳтиёж сезадилар. Агар сиз ёшлар меҳнатсевар, ҳалол, диёнатли, эл иши учун фидойи бўлиб тарбия топмоқни истасаларингиз, кекса ота-оналарингизни зиёрат қилиш асносида, уларнинг насиҳатларига қулоқ тутиб, ҳаётий тажрибаларидан фойдаланинглар”.

 Қутлов сўнгида ёш авлод мўьтабар ёшдаги онахонларнинг дуоларидан баҳраманд бўлдилар. Зеро, катталарни ҳурмат, кичикларни иззат эҳтиром қилиш, кексалар ҳолидан хабардор бўлиб туриш ўзбек халқининг азалий одатларидандир. Шунингдек, дуо олган киши албатта кўкаради ва келажакда  ўз мевасини беради.

З.Суярова,

ТИИ талаба қизлар билан ишлаш бўйича услубчи
MUSLIM.UZ

Мамлакатимиз барқарор тараққиёт йўлидан оғишмасдан илгарилаб бораётир. Шу туфайли жаҳон ҳамжамиятида ўз ўрнига эга бўлди. Геосиёсатга оид масалаларда, дунёнинг энг юксак минбарларида Ўзбекистон Республикасининг позицияси эътиборга олинмоқда. Иқтисодиёт борасида ҳам биз билан бир вақтда истиқлолга эришган мамлакатларнинг аксаридан илгарилаб кетганимиз, яқин йиллар ичида ривожланган давлатлар сафидан жой олишимизнинг геосиёсатга ва халқаро иқтисодиётга ихтисослашган Ғарб олимлари илмий прогноз қилишмоқда. Маънавият-маърифат, диний бағрикенглик масаласи ҳам доим давлатнинг эътиборида бўлиб келаётгани боис бу борадаги ютуқларимиз ҳам қувонарлидир.

Муҳтарам Президентимизнинг 2017-2021 йилларда Ўзбекистон Республикасини ривожлантиришнинг бешинчи устувор йўналишида диний бағрикенглик масаласи ҳам эътиборга олинган. Ана шундан келиб чиқиб, Ўзбекистон мусулмонлари идораси диний соҳада давлат сиёсати концепцияси лойиҳасини ишлаб чиқиш юзасидан Вазирлар Маҳкамаси қошидаги Дин ишлари бўйича қўмитага ўз таклифларини юборди.

Аёнки, ҳар қандай соҳани ўша соҳа мутахассиси бўлиб ҳар доим унинг ичида юрган кишичалик ҳеч ким билмайди. Билган тақдирда ҳам соҳа одамлари каби ҳис қила олмайди. Ана шу касбийлик, ҳиссийликдан келиб чиқиб, Олий Мажлиснинг Қонунчилик палатаси қўмиталарида тайёрланаётган қонун лойиҳаларида динга, диндорларга оид масалалар муҳокамасида, қонун лойиҳасини тайёрлаш ишларига диний ташкилотлар вакиллари иштирокини таъминлаш ва уларнинг фикрлари, таклиф-мулоҳазаларини инобатга олиш зарур бўлади.

Шунингдек, масжидларнинг коммунал хизматлар учун тўловлари ҳамда диний-маърифий нашрларнинг солиқ ва мажбурий тўловлари бўйича имтиёзлари юзасидан ҳам фикрлар билдирилди.

Замон талабларидан келиб чиқиб Ўзбекистон мусулмонлари идораси тасарруфидаги масжидларнинг янги таҳрирдаги намунавий Низоми лойиҳаси ишлаб чиқилди ва Ўзбекистон мусулмонлари идораси Олий Кенгаши йиғилишида қабул қилинди.

Янги Низомга мувофиқ, агар масжиддаги намозхонларнинг аксари рус, инглиз ёки араб тилида гаплашувчилар бўлса, давлат тили билан бирга ўша тилларда ҳам иш юритиш мумкин.

Эндиликда масжидлар Ўзбекистон мусулмонлар идораси билан келишган ҳолда оммавий ахборот воситалари ташкил этиш, шўъба корхоналари ва бошқа тадбиркорлик тузилмаларини (диний мазмундаги маҳсулотларни сотиш дўконлари) ташкил этиши мумкин. Вилоят ва шаҳар вакилликлари ҳамда “Шайх Зайниддин”, “Мирза Юсуф”, “Тўхтабой” жоме масжидларининг интернет сайтлари ушбу ишлардан дебочадир.

Бу қулайликлар масжидлар ривожида катта ўрин тутади. Масжидлар тадбиркорлик билан ҳам шуғулланиб моддий жиҳатдан янада қувватланиб олса, китоблар, видео ва аудио қўлланмалар, замонавий асбоб-ускуналар харид қилиб, чинакам маърифат масканига айланади.  

Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг Ахборот хизмати

Мустақил Республикамиз Ўзбекистоннинг Биринчи Президенти Ислом Абдуғаниевич Каримов  номини фахру ифтихор, соғинчу эҳтиром билан тилга оламиз. У азиз инсоннинг самимий табассум, атрофидагиларга бирдай меҳру эътибор ёғилиб турадиган чеҳраси... халқига қайноқ муҳаббатининг нафаси уфуриб турадиган суҳбат, мулоқотлари... жамиятимиз ҳаёти ва  мамлакатимиз қиёфасининг билимдон муҳандиси сифатида илм ва тажрибалар билан асослаб  тузилган тарихий режалари баён этилган маърузалари... жаҳоннинг обрўли минбарларидан дунё халқларининг тинчлигу осойишталиги ҳимоячиси, жонкуяри сифатида сўзлаган нутқлари  миллионлаб қалбларда, она юртимиз ҳамда башарият тарихи саҳифаларида ўчмас бўлиб қолди. Аввало чин инсонийлик фазилатларини алоҳида эътироф этгинг келади, арбоблик, аниқ ва ижтимоий фанлар бўйича билимдонлик, ҳаётсеварлик, мардлик, жўмардлик, яхши ниятларни дилга тугиб Аллоҳга таваккул билан меҳнат ва изланувчанликда барчага ўрнак бўлиш...  миллий қадриятлар, анъаналарга ҳурмату садоқат... ўзидан катталарга фарзанд каби ҳурмат ва кичикларга ота мисоли иззат-ғамхўрлик кўрсатишлари... – Ислом Каримов шундай олижаноб ҳислатлари билан жонажон Ўзбекистонимиз мустақиллигининг тамал тошини қўйди. Кексалар чорак асрда халқимизнинг юз йиллик орзулари рўёбга чиққанини ҳаяжонланиб, тўлқинланиб сўзлайдилар. Ўтган асрнинг охирги ўн йилликларига келиб ич-ичидан афтодаҳол бўлиб қолган собиқ даврнинг корчалонлари емирилиб бўлган тузумни сақлаб қолиш учун турли найранг, республикамиз халқига туҳмат ва камситишни авж олдирган ўта мураккаб пайтда – 1991 йилнинг 1 сентябрь куни собиқ иттифоқдош республиклар орасида биринчи бўлиб Ўзбекистонни мустқил давлат деб эълон қилган Ислом Каримов қалбида жасорат, ўзига ва халқига ишонч қанчалар юксак эканини чорак асрлик фаолияти исботлаб, асослаб кетди.

Мамлакатимизнинг марказий ва чекка худудларида бирдек амалга оширилган ободонлаштириш; тиббиёт, маданий-маиший, халқ таълими соҳасидаги ислоҳотларнинг ижобий самаралари; шаҳару қишлоқларни, вилоятларни бир-бирига боғлайдиган кенг замонавий трассалар ҳамда кўприклар; ҳар томонлама соғлом она ва бола – баркамол авлодни вояга етказиш учун амалга оширилган изчил табдирларнинг натижаси – оналар ва болалар ўлимининг камайиши; республикамизнинг дунё автомобилсиз давлатлари қаторидан ўрин олиши; ернинг ҳақиқий эгаси – деҳқонга топширилиши туфайли бозорларимиздаги мўл-кўллигу арзончилик, дастурхонларимиз тўкинлиги; халқаро спорт мусобақаларида шоҳсупанинг юқорисидан ўрин олган ўғил-қизларимизни ва улар тимсолида Ўзбекистонни шарафлаб мадҳиямиз янграши; Ибн Сино, Беруний, Фарғоний, Мирзо Улуғбек каби дунё илм-фани осмонининг юлдузлари авлоди – бизнинг ўсмир, ёшлар фарзандларимизнинг халқаро олимпиадалар, танловларда мутлоқ ғолиб бўлишлари... – эҳ-ҳе, жонажон Ватанимиз ҳаётининг барча соҳаларида эришилган ютуқлар саноғининг адоғи йўқ. Зеро, Биринчи Президентимиз бу ишларнинг барчасини ақлу тафаккур торозусида сарҳисоб қилиб тараққиётнинг “ўзбек модели”ни яратдилар, ҳаётга татбиқ этдилар.

Халқимизда узоқ ва ибратли умр кечириб, эл-юрт ҳурмат-эъзозини қозонган инсонларни сўнгги йўлга кузатишни “Ўша азиз одамнинг тўйи” деб аташ расми ҳам бор. Тафаккур қилсак, энг улуғ неъмат – умрни ўз халқининг тинчлик-осойишталиги, фаровонлиги, маънавий юксалиши, Ватан озодлигию юбодлиги йўлида беҳисоб эзгу ишларга сарфлаб, Парвардигори олам хузурига халқнинг муҳаббати, эҳтироми, дуоларига кўмилиб йўл олиш чин бахт эмасми? Ҳа, Ислом Каримовнинг охиратлари ҳам обод бўлишини кўзларию юзларида изтироб, сўзларида туганмас меҳр билан тилаган миллионлаб кишиларнинг дуо ва фотиҳалари ижобат бўлишини Яратгандан сўраймиз. 

Ислом Каримов ҳаёти ва фаолияти элим, юртим деб ёниб яшашни ният қилган ҳар бир инсон учун ибратдир, иншоаллоҳ. Шунинг учун ҳам Республикамиз Президенти Шавкат Мирзиёевнинг 2017 йил 25 январда эълон қилинган “Ўзбекистон Республикасининг Биринчи Президенти Ислом Абдуғаниевич Каримовнинг хотирасини абадийлаштириш тўғрисида”ги Қарори, унда ҳар йили 30 январь кунини Биринчи Президентимиз Ислом Каримов туғилган кун сифатида кенг нишонлаш, 2 сентябрь кунини Хотира куни сифатида ёд этиш белгилаб қўйилгани халқимизнинг дилидаги гап бўлди. 

Яхшилар ёди тарихда, авлодлар хотирасида ифтихор бўлиб қолаверади, улар бошлаган хайрли янги қутлуғ режаларга пиллапоя бўлади. Зеро, Президентимиз Шавкат Мирзиёев айтганларидек, “Барчамиз учун азиз ва қадрли бўлган Ислом Абдуғаниевич Киримов бугун орамизда йўқ. Бироқ Биринчи Президентимиз томонидан ишлаб чиқилган тараққиётнинг “ўзбек модели”ни амалга ошириш ва замонавий давлат барпо этиш  борасидаги стратегик тамойилларга биз ўз ишимизда доимо суянамиз”. 

Муҳтарама УЛУҒОВА