muslim.uz
Юртимиздаги тарихий обидаларга 25 дан ортиқ рухсатсиз рекламалар жойлаштирилгани аниқланди
Археология санъати ёдгорликлари, масжид ва мадрасалар, маданий тарихий иншоотлар, ноёб ва қадимий осори-атиқалар мамлакатимизнинг миллий бойлиги ва фахри ҳисобланади. Бизнинг вазифамиз эса ўтган асрлардаги бой моддий маданий меросни асл ҳолида асраб-авайлашдан иборат.
«Реклама тўғрисида»ги қонуннинг 20-моддасига кўра, моддий маданий мерос объектларида ташқи рекламани жойлаштириш тақиқланади. Бу меъёр асрлар давомида авлоддан-авлодга ўтиб келаётган тарихи обидаларни асраб-авайлаш мақсадида мустаҳкамланган. Бироқ Ўзбекистон Республикаси Монополияга қарши курашиш қўмитаси ҳузуридаги Истеъмолчилар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш агентлигининг ўрганиш натижалари ҳар доим ҳам бунга амал қилинмаётганлигини кўрсатди. Агентлик томонидан республика бўйича 386 та моддий маданий мерос объектларида ташқи рекламани жойлаштириш бўйича ўрганишлар олиб борилди.
Натижаларга кўра, тарихий обидаларга 25 дан ортиқ ҳолатда рухсатсиз реклама жойлаштирилганлиги аниқланди. Маданий тарихий ёдгорликларни асраб-авайлашга етказилган катта зарарлар – баннерлар, турли ўлчамдаги билбордларни ўрнатиш, уларга мих қоқиш, симлар билан осиш ва бошқа усуллар билан ўрнатишдан иборат бўлди. Бу қонунга хилоф ҳаракатларнинг барчаси, биринчи навбатда давлат муҳофазасида бўлган моддий маданий мерос объектларига зарар етказилишига олиб келади.
БУХОРО...Энг кўп қоидабузарликлар очиқ осмон остидаги музей сифатида эътироф этилган тарихий Бухоро шаҳрида аниқланди. 1858-1859 йилларда қад ростлаган Иброҳим Охунд мадрасаси (М.Амбар кўчаси, 117-уй) девори бўйлаб бир вақтнинг ўзида бир неча: газлама устахонаси, гўзаллик салони ва маиший техникани таъмирлаш бўйича ташқи эълонлар жойлаштирилган. XIX асрда қурилган Сайфуддин карвон саройида гилам тўқиш мактаби бўйича ташқи реклама осилган. Бухоронинг тарихий маркази – XVI асрга оид (1534-1535 йиллар) Тоққи Саррафондаги жаҳонга машҳур анъанавий ёпиқ бозорда ҳам бир қатор реклама конструкциялари ўрнатилган ва эълонлар берилган.
Қайд этиш жоизки, аниқланган қонунбузарликлар тез орада бартараф этилди. Ўрганиш натижаларига кўра, агентлик томонидан қонун ҳужжатларини бузган тадбиркорлик субъектларига огоҳлантириш хатлари юборилиб, ташқи рекламани ўрнатиш тартиби юзасидан тегишли тушунтиришлар берилди.
Шуни ёдда тутиш керакки, моддий маданий меросга зарар етказилишига йўл қўйилмайди. Агар шу каби тартиббузарликка гувоҳ бўлсангиз, Ўзбекистон Республикаси Монополияга қарши курашиш қўмитаси ҳузуридаги Истеъмолчилар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш агентлигининг телеграм канали bexato_reklama.bot боти орқали хабар беришингиз сўралади.
Абдулазиз РУСТАМОВ, ЎзА
Ўзбекистоннинг диний соҳадаги тажрибаси Россиядаги анжуманда эътироф этилди
Ўзбекистоннинг Екатеринбургдаги Бош консулхонаси вакиллари Россия мусулмонлари диний идорасининг Свердловск вилоятидаги ваколатхонаси томонидан «Мусулмон диний ташкилотлар экстремизмга қарши курашда» мавзусида ўтказилган конференцияда иштирок этди, деб хабар бермоқда «Дунё» АА.
Анжуман вилоятнинг Верхняя Пишма шаҳридаги Имом Бухорий номидаги масжидда бўлиб ўтди. Унда Урал федерал округидаги мусулмон диний ташкилотлар раҳбарлари, Свердловск христиан епархияси вакиллари, вилоят раҳбарияти масъул ходимлари, депутатлар, дипломатлар, ҳуқуқшунослар, араб тили ўқитувчилари ва бошқалар қатнашди.
Конференцияда «Ёшларнинг диний саводхонлигини ошириш орқали экстремизм ва радикализмга қарши курашиш», «Россиядаги мусулмон ташкилотларининг юридик саводхонлигини ошириш», «2022 йил Волгабўйи булғорларининг исломни қабул қилганига 1100 йил тўлиши муносабати билан уни муносиб равишда тантанали нишонлаш», «Россияга Марказий Осиёдан келаётган меҳнат мигрантларининг радикаллашини олдини олиш мақсадида уларга ўзининг диний амалларини бажаришлари учун шароит яратиш» мавзуларида маърузалар тингланди.
Диний-маърифий анжуманда мамлакатимиз Бош консули Абдусалом Ҳотамов «Мутаассиб-экстремистик ташкилотлар таъсирига тушиб қолган аҳолини мутаассиблик гирдобидан чиқариш бўйича Ўзбекистон тажрибаси» мавзусидаги маърузасини иштирокчилар эътиборига ҳавола қилди. Унда Президент Шавкат Мирзиёев раҳнамолигида сўнгги 5 йилда диний-маърифий соҳада ҳаётга тадбиқ этилган амалга оширилган ислоҳотлар, Яқин Шарқдаги беқарор давлатларда бўлган фуқароларни Ватанга қайтариш бўйича амалга оширилган «Меҳр» операциялари ва унинг мазмун-моҳияти ҳақида батафсил маълумот берилди.
Ўз навбатида, анжуман қатнашчилари Ўзбекистонда диний-маърифий соҳада амалга оширилган ишларни эътироф этди. Россия ислом уламоларининг фикрича, соф ислом таълимотини илгари суриш, аҳолини, хусусан ёшларни муқаддас динимизга ёт ғоялар ва ақидалар таъсирига тушиб қолишдан асраш, уларни миллий анъана ва қадриятлар руҳида тарбиялаш бўйича Ўзбекистон тажрибаси муҳим дастуриламал ҳисобланади.
Улар, шунингдек, ушбу тажрибадан келиб чиқиб, Россия минтақаларида, шу жумладан, Екатеринбургда ишга келаётган мусулмон мигрантларга диний амалларини бекаму-кўст адо этиши учуш шароит яратиш зарурлигини таъкидлади.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Ақида нима? (аудио)
Илҳомжон домла Умаржон ўғли
"Мўйи Муборак Уккоша" жоме масжиди имом-хатиби
Жаннат калити
Ҳар бир нарсанинг очқичи бўлгани каби жаннатнинг ҳам калити бўлади. Бу “Лаа илаҳа иллаллоҳ” калимасидир. Имом Аҳмад ривоят қилган ҳадисда: «Жаннатнинг калити “Лаа илаҳа иллаллоҳу Муҳаммадур расулуллоҳ” калимасидир» дейилган.
Бошқа бир ҳадисда: «Бир киши қалби билан тасдиқлаган ҳолда тили билан “Лаа илаҳа иллаллоҳ” деса, албатта, Аллоҳ таоло унга ҳажаҳаннамни ҳаром қилади” дейилган» (Муттафақун алайҳ).
Мусо алайҳиссалом Аллоҳ таолога муножот қилиб: “Ё Раббим! Менга шундай сўзларни ўргатки, мен доимо шу сўзлар билан Сени зикр қилайин”, деди. Аллоҳ таоло: «Эй Мусо, Лаа илаҳа иллаллоҳ де, деди». Мусо алайҳиссалом: “Ё Раббим! Барча бандаларинг шу калимани айтади. Мен махсус бир калима истайман”, деди. Аллоҳ таоло: “Эй Мусо, етти қават осмон ва улардаги барча нарсалар: қуёш, ой, юлдузлар, жаннатлар, Арш, Курси, фаришталар, етти қават ер ва улардаги нарсалар, тоғлар, денгизлар, дарёю анҳорлар, дов-дарахтлар, жинлар ва ҳайвонлар тарозининг бир палласига, “Лаа илаҳа иллаллоҳ” калимаси иккинчи палласига қўйилса, шубҳасиз, “Лаа илаҳа иллаллоҳ” калимаси оғир келади», деб марҳамат қилди (Имом Бағавий, “Шарҳус сунна”).
Ҳар бир мўмин-мусулмоннинг қўлида жаннатнинг калити бор. Таъбир жоиз бўлса, “тишлари” намоз, рўза, закот ва ҳаж бўлган ушбу очқични занглатиб қўймаслигимиз керак. Аввало, ибодатларимизни бериё, тавозе, хушу ва хузу билан адо этишимиз лозим. Борди-ю, тоатларимизга риё аралашса, гуноҳларимиз кўпайса, калит секин занглай бошлайди.
Ҳузайфа ибн Ямон розияллоҳу анҳу ривоят қилади: «Расулуллоҳ алайҳиссалом: “Қалблар фитнага бир-бир рўбарў қилинади. Қайси қалб уларни қабул қилса, унга битта қора доғ тушади. Қайси қалб инкор этса, оқ доғ тушади. Охири қалблар икки хил бўлиб қолади: бири Сафо сингари оппоқ бўлиб, еру осмонлар бор экан, унга фитна зарар қилмайди. Иккинчиси қоп-қора бўлиб, бундай қалб эгаси яхшиликни билмайди, ёмонликдан қайтмайди”, дедилар» (Имом Бухорий ривояти).
Аллоҳ таоло бир калима эвазига бизга жаннатни ваъда қилди. Мўмин киши жаннатга интилиши, жаҳаннамдан қочиши керак. Бу йўлда Раббимиз бизга кўп имкониятларни ато этди. Лекин баъзан мана шу имкониятлардан фойдалана олмай қоламиз. Саҳобалар жаннат эвазига бирор масала кўндаланг бўлса, эвази, бадали нима бўлишидан қатъи назар, беҳиштга алмаштиришган.
Саодат асри даврида бир йигит Пайғамбар алайҳиссаломнинг ҳузурларига келиб: “Ё Расулуллоҳ, уйланиб, оилам билан фаровон турмуш қуриш, номаҳрамларнинг кўзи ҳовлимизга тушишининг олдини олиш мақсадида қўшним билан менинг ҳовлим ўртасига девор ўрнатишга киришдим. Девор тиклаётсам, ўртада қўшнига тегишли хурмо дарахти бор экан. Қўшнимдан хурмо дарахтини менга сотсангиз, уни кесиб девор тикласам, дедим. У кўнмади. Ваҳоланки, қўшнимнинг хурмозори бор. У ҳовлимиз ўртасидаги битта хурмога қараб қолган эмас”, деди.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам қўшнини чақиртириб, хурмо дарахтини сотиб олишни сўрадилар. Йигит бунга ҳам, девор тиклашга ҳам рози бўлмади. Ўжарлиги, қайсарлиги, дунёга ҳирс қўйгани сабабли ҳатто турли таклифларга кўнмаган йигитга Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Агар хурмо дарахтини қўшнингга берсанг, мен сенга жаннатдан худди шундай дарахтинг бўлишига ваъда бераман”, дедилар.
Йигит бу таклифга ҳам рози бўлмади. Шунда Абу Даҳдаҳ исмли саҳоба розияллоҳу анҳу дарҳол ўрнидан туриб: “Ё Расулуллоҳ, рухсат беринг” деб, гапира бошлади ва: “Агар шу йигитдан дархтини сотиб олсам, унга ваъда қилинган жаннатдаги хурмони менга берасизми?” деди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Шундай қилсанг, мен сенга жаннатдаги хурмони Аллоҳдан сўраб олиб бераман” дедилар.
Абу Даҳдаҳни танимаган, билмаган, у кишининг хурмозори ҳақида эшитмаган киши йўқ эди. У киши ўша йигитнинг олдига бориб: “Мени танияпсанми? Хурмозоримни, қудуғимни, уйимдаги барча нарсаларни шу битта хурмо дарахтига алмаштираман”, деди.
Буни кутмаган йигит дарҳол рози бўлди. Абу Даҳдаҳ розияллоҳу анҳу девор тиклаётган ҳалиги йигитга: “Хурмо дарахтини кесиб ташлаб, деворингни тиклайвер”, деди.
Абу Даҳдаҳ Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламга юзланиб: “Энди менга жаннатдаги хурмони Аллоҳ таолодан сўраб берасизми?” деди. Шунда Пайғамбар алайҳиссалом: “Йўқ”, дедилар. Абу Даҳдаҳ ҳайратланиб: “Ё Расулуллоҳ, ахир, ўзингиз жаннатда ваъда қилинган хурмони Аллоҳдан сўраб олиб бераман, дегандингиз-ку”, деди. Шунда Сарвари коинот: “Биродарингга шундай саховат қилдингки, энди сенга жаннатдан бир туп хурмо эмас, балки бутун бошли хурмозорни, қудуғи билан, қасри билан сўраб бераман”, дедилар.
Абу Даҳдаҳ розияллоҳу анҳу уйига бориб аёлига: “Эй онаси, болаларни олиб чиқ, уйни ва боғни сотдим”, деди. Аёли: “Кимга сотдингиз, нима учун сотдингиз, энди нима қиламиз?”, демасдан эрининг сўзини икки қилмади. Абу Даҳдаҳ розияллоҳу анҳу: “Хурмозорни жаннатдаги хурмозорга алиштирдим”, деди. Аёли: “Энг яхши тожоратингиз шу бўлибди”, деди.
Абу Даҳдаҳ оиласи билан боғдан чиқиб кетаётган эди, фарзандларидан бири ерда ётган бир дона хурмони олиб оғзига солди. Шунда Абу Даҳдаҳ югуриб бориб, боласининг оғзидан хурмони олди ва: “Болажоним, энди бу мевалар бизники эмас. Бизнинг меваларимиз жаннатда”, деди.
Боязид Бистомий раҳматуллоҳи алайҳдан: «“Лаа илаҳа иллаллоҳ” калимаси жаннатнинг калити дейилган. Бундан мурод нима?” деб сўрашди. У зот: «Дарҳақиқат, жаннатнинг калити “Лаа илаҳа иллаллоҳ” калимасидир. Бу калитнинг тўртта “тиши” бор. Улар: 1) ёлғон ва ғийбатдан тийилган тил; 2) макр ва хиёнатдан сақланган қалб; 3) ҳаром ва шубҳали нарсалардан парҳезда бўлган ошқозон; 4) нафсоний туйғуларга учмаган, риё аралашмаган амал», дедилар.
Нуриддин домла ХОЛИҚНАЗАРОВ,
Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий
БМТ Бутунжаҳон туризм ташкилоти Бош ассамблеясининг 25-сессияси Самарқандда ўтказилади
Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг Бутунжаҳон туризм ташкилоти (UNWTO) Бош ассамблеяси 2023 йилда Самарқанд шаҳрида ўтказилади, деб хабар бермоқда «Дунё» АА.
Туризм ва спорт вазирлиги маълумотига кўра, бу ҳақда Ўзбекистон Бош вазири ўринбосари Азиз Абдуҳакимов Испаниянинг Мадрид шаҳрида бўлиб ўтаётган UNWTOнинг 24-сессияси доирасидаги овоз бериш жараёни натижаларига кўра маълум қилди.
— Шуниси диққатга сазоворки, тарихда биринчи марта БМТ оиласи таркибига кирувчи ташкилотларнинг Бош ассамблеяси Ўзбекистонда бўлиб ўтади, — деди мамлакатимиз Бош вазирининг ўринбосари. — Буларнинг барчаси давлатимиз раҳбари томонидан олиб бораётган сиёсат, туризм соҳасини ривожлантириш ҳамда бу орқали мамлакатимизнинг жаҳон саҳнидаги нуфузини ошириш йўлидаги саъй-ҳаракатлар натижасидир.
Таъкидлаш лозимки, UNWTO Бош ассамблеяси 25-сессиясининг қадимий Самарқандда ўтказилиши бу ерга мингдан ортиқ хорижлик меҳмонларнинг ташриф буюриши Ўзбекистон туризм салоҳиятини халқаро кўламда янада кенгроқ тарғиб қилишга хизмат қилади. Бундан ташқари, юқори даражадаги тадбир жаҳон оммавий ахборот воситаларининг ҳам эътиборини тортади.
Шу ўринда қайд этиш жоизки, Бутунжаҳон туризм ташкилоти ва унга аъзо давлатлар билан ҳамкорлик муносабатларини ривожлантириш, шунингдек, мамлакатимизнинг халқаро майдондаги нуфузини ошириш, халқаро ташкилотлар билан муносабатларини янада кенгайтириш мақсадида 30 ноябрь - 2 декабрь кунлари Ўзбекистон делегациясининг Испанияга ташрифи ташкил этилди. 24-сессияда иштирок этган Ўзбекистон делегацияси таркибидан Туризм ва спорт вазирлиги, Маданият вазирлиги, Самарқанд вилояти ҳокимлиги ҳамда Ўзбекистоннинг Испания қироллигидаги элчихонаси вакиллари ўрин олди.
Мадрид шаҳрида ўтган тадбир доирасида 2023 йилда UNWTO Бош ассамблеясини ўтказиш учун Ўзбекистон ва Португалия даъвогарлик қилди. Тадбир якунига кўра, Ўзбекистон яққол устунлик билан овоз тўплаб, 2023 йилги Бош ассамблеяни қадимий Самарқанд шаҳрида ўтказилиши маълум қилинди.
UNWTO Бош ассамблеяси икки йилда бир марта ўтказилувчи энг муҳим туристик форум ҳисобланади.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Мақолалар
