muslim.uz

muslim.uz

Бугун Республикамизнинг барча ҳудудларида Қурбон ҳайити байрами тинчлик ва осойишталикда ўтди. Юртимиздаги 1982 та масжидда 1906974 нафар мўмин-мусулмонлар эмин-эркин, кўтаринки кайфиятда Қурбон ҳайити намозини адо этдилар. Фазилати улуғ кунда юртимиз мусулмонлари бир-бирларини байрам билан муборакбод этиб, шундай кунларга етказган Аллоҳ таолога шукроналикда дуолар қилдилар.

Имом-хатиблар ҳозирда юртдошларимиз Ҳаж амалларини адо қилиб, дуолар қилаётганлари, шунингдек, Қурбон ҳайитининг фазилатлари ҳақида маъруза қилдилар.

ЎМИ матбуот хизмати


 

Нуриймон Абулҳасан Маккада Каъба калитдори (ҳожиби) саҳобий Усмон ибн Толҳа авлодлари билан учрашди.
 
Тарихдан маълумки, Иброҳим алайҳиссалом Каъбани қурганидан кейин, унинг назоратини ўғиллари Исмоил алайҳиссаломга топширди. Каъбанинг калити дастлаб Исмоил алайҳиссалом, сўнгра уларнинг авлодларида бўлди. Кейинроқ калитни Исмоил алайҳиссалом авлодларидан Яманнинг Журҳум қабиласи, сўнгра Журҳумдан Хузоа қабиласи тортиб олди. Бундан 16 аср олдин Қусай ибн Килоб Хузоа қабиласи устидан ғалаба қозониб, калитни Қурайшга – Исмоил авлодларига қайтарди.
 
Расулуллоҳ (с.а.в) насаблари қуйидагича: Муҳаммад ибн Абдуллоҳ ибн Абдулмуттолиб ибн Ҳашим ибн Абдул Манаф ибн Қусай ибн Килоб. Бинобарин, Қусай ибн Килоб Расулуллоҳнинг (с.а.в) 4-боболари ҳисобланади.
 
Қусай ибн Килоб ўлимидан олдин Каъба ҳожиблиги (калитдорлик) катта ўғил Абдуддорга мерос қолди. Шу билан Каъба ҳожиблиги пайғамбаримиз (с.а.в) Маккани фатҳ қилиб, ислом нурини муқаддас диёрга қайтаргунларича Қурайшнинг Бани Абдуддор оиласида бўлди. Бу оиланинг раҳбари Усмон ибн Толҳа Макка фатҳидан олдинроқ Холид ибн Валид билан ҳижрат қилиб, исломга кирган эдилар. Макка фатҳ этилган куни Расулуллоҳ Усмон ибн Абу Толҳани олдиларига чорлаб: «Эй Абу Толҳа ўғиллари, ҳожибликни – калитдорликни авлоддан-авлодга абадий мерос ўлароқ олинглар, уни сизлардан фақат золимгина тортиб олади», дедилар. Шундай қилиб, Каъба калитдорлиги баъзи қисқа узилишларни ҳисобга олмаганда 1 минг 400 йил давомида Усмон ибн Толҳа авлодлари қўлларида сақланади.
 
photo5463036527945820722.jpg
 
Куни кеча Дин ишлари бўйича қўмита раиси ўринбосари Нуриймон Абулҳасан Каъбатуллоҳ калитдорлари бўлган Усмон Ибн Толҳа авлодларининг уйида меҳмон бўлди.
 
Буюк саҳобий авлодлари уй музейида Каъбатуллоҳнинг қадимги ва бугунги кундаги калитлари, турли асрлардан сақланиб қолган каъбапўш парчалари, Каъбани таъмирлаш вақтида унинг остидан топилган қадимий, тарихий ашёлар, ёзувлар ва хазиналар сақланар экан.
 
Муборак оила вакиллари билан учрашув илмий мазмунга ва таассуротларга бой ўтди. Унда саҳобий Усмон ибн Толҳа авлодлари Имом Бухорий юртини зиёрат қилиш ва Ҳазрати Имом мажмуасидаги Усмон мусҳафини кўриш орзусида эканликларини билдирди.
 
photo5463036527945820721.jpg
 
Ҳожиларимиз Ҳаж ибодатларини чиройли адо қилиб, юртимизга соғ-саломат қайтиши, дин ва халқ манфаати йўлида амалга оширилаётган ислоҳотлар бардавомлигини тилаб дуолар қилди.
 
Нуриймон Абулҳасан саҳобий Усмон ибн Толҳа авлодларини Ватанимизга таклиф қилди ва навбатдаги учрашув яқин келажакда Ўзбекистонда бўлишига келишиб олишди.
 
Саҳобий авлодлари Ўзбекистон делегациясини муқаддас Каъбатуллоҳга кириш ва уни ювиш маросимига таклиф этди. Бу шарафли анъана Ҳаж якунида Саудия Подшоҳи иштирокида ўтказилиб, фақат мартабали меҳмонларгагина насиб этади. Мазкур маросимга Марказий Осиёдан фақат Ўзбекистон «Ҳаж-2018» ишчи гуруҳи раҳбари таклиф этилгани мамлакатимизга ва ҳожиларимизга бўлган чексиз ҳурматдан далолатдир.
 

 

ЎзА
Понедельник, 20 Август 2018 00:00

Неъматнинг шукри

Аллоҳ таоло бандаларига шу қадар кўп неъматлар берганки, уларни санаб тугатиб бўлмайди. Бу ҳақда Аллоҳ таоло Қуръони каримда бундай деб марҳамат қилган: “Агар Аллоҳнинг неъматларини санасангизлар, саноғига ета олмайсизлар. Албатта, Аллоҳ ўта мағфиратли ва раҳмли зотдир” (Наҳл сураси, 18-оят).

Банда неъматларга шукр қилиши керак. Бу Аллоҳ ва Расулининг амридир. Имрон ибн Ҳусайн розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бундай деганлар: “Албатта, қиёмат куни Аллоҳ таборака ва таолонинг энг афзал бандалари кўп ҳамд айтувчилардир” (Ибн Ҳиббон, Ибн Можа ривояти).

Неъматга шукр қилиш ўша неъматнинг зиёда бўлишига сабаб бўлади. Шукр қилмаган банда нонкўр, ношукр бўлади. Аллоҳ таоло бундай деб марҳамат қилган: “Ва Роббингиз сизга: “Қасамки, агар шукр қилсангиз, албатта, сизга зиёда қилурман. Агар куфр келтирсангиз, албатта, азобим шиддатлидир”, деб билдирганини эсланг” (Иброҳим сураси, 7-оят).

Бу ояти каримада банда неъматга шукр қилса, Аллоҳ уни зиёда қилишини қасам ила айтмоқда. Шунинг учун ҳам, астойдил шукр қилиш керак, токи неъматлар янада кўпайсин ва ўзимиз шокирлардан бўлайлик.

Оятнинг давомида шукр қилмаган, нонкўрлик қилганларга шиддатли азоб борлиги эслатилмоқда. Банда қаттиқ азобга дучор бўлмаслиги учун ҳам шукрни кўпайтириши керак.

“Шукр” деганда кўпчилигимиз “Ўзингга шукр”, “Алҳамдулиллаҳ” деб айтишни тушунамиз. Тўғри, булар ҳам шукр. Булар лафзий шукр ҳисобланади. Яъни шукрнинг тилда айтиладиган туридир. Ҳар қандай неъматга сўз орқали шукр қилинганда, ўша неъмат зикр қилиниб, масалан, “Фалон неъматни берганинг учун шукр” деб шукр адо этилаверади.

Аллоҳ таоло берган неъматлар ҳақида гапирганда, аввало, энг улкан неъмат ҳақида сўз юритамиз. Бу иймон неъматидир!

Ҳа, У бизга иймон берди. Бу энг катта неъмат! Энди бу неъматнинг сўз билан бўладиган шукри “Иймон неъматини берганинг учун Ўзингга шукр” дейиш бўлса, амал билан бўладигани Аллоҳни таниш, Унга сажда қилиш, Унинг юборган Пайғамбаринининг ҳаётини ўрганиб, унга эргашиш, унга нозил қилган Қуръонни ўқиб-ўрганиб, амал қилиш, ибодатда бардавом бўлиш, хуллас, иймон тақозо қилган нарсаларни адо этиш билан бўлади.

Энди тана аъзоларини кўриб чиқайлик! У бизга бош берди. Бошнинг амалий шукри – ундан ёмон хаёлларни чиқариб ташлаш, дунё ва охират учун фойдали бўлган нарсаларни ўйлаш, гўзал ният қилиш билан бўлади.

У бизга кўз берди. Кўзнинг амалий шукри – у билан ҳаромга боқмаслик, фақат ҳалол нарсага қараш, ота-онанинг, аҳли оила ва фарздандларнинг, устозларнинг юзига меҳр ила боқиш, диндошларнинг юзига табассум ила боқиш билан бўлади.

У бизга қулоқ берди. Қулоқнинг амалий шукри – у билан ҳаром нарсаларни эшитмаслик, фақат ҳалол нарсаларнигина эшитиш, Қуръон тинглаш, мавъиза тинглаш, илмий суҳбат тинглаш, ота-онанинг, устозларнинг, аҳли оиланинг гапларига қулоқ солиш, ёрдам сўраб келган инсонларнинг илтимосларини эшитиш ва ҳожатларини раво қилишга уриниш билан бўлади.

У бизга тил берди. Тилнинг амалий шукри – у билан ҳаром, гуноҳ бўлган гапларни гапирмаслик, фақат ҳалол, фойдали сўзларни гапириш, Аллоҳни зикр қилиш, Қуръон тиловат қилиш билан бўлади.

У бизга қўл берди. Қўлнинг амалий шукри – у билан ҳаром нарсани ушламаслик, ҳаром ишга қўл урмаслик, фақат ҳалол нарсани ушлаш, ҳалолга қўл уриш билан бўлади.

У бизга оёқ берди. Оёқнинг амалий шукри – у билан ҳаром, гуноҳ жойларга бормаслик, фақат ҳалол, савоб бўладиган жойларга юриб бориш, масжидга, диндош биродарининг ҳожатини раво қилиш, ота-она, устозлар, беморлар, етимлар зиёрати учун юриб бориш билан бўлади.

Хуллас, барча тана аъзоларини Аллоҳ рози бўладиган, савобли ишларга ишлатиш, ҳаром, гуноҳ ишларга ишлатмаслик, бирорта аъзо касал бўлса, уни даволатиш билан амалий шукр адо этилади.

Аллоҳ таоло фарзанд неъматини ато қилса, унинг амалий шукри ўша фарзандни Аллоҳни танийдиган, солиҳ, тақводор этиб тарбия қилиш билан бўлади.

Аллоҳ таоло илм олиш имкониятини берса, масалан, ўқишга кирилса, унинг амалий шукри ўша билим даргоҳида яхши ўқиш, устозларни ҳурмат қилиш, илм олиш йўлидаги машаққатларни енгиб ўтиш, дангасалик қилмаслик билан адо этилади.

Аллоҳ таоло бойлик берса, уни ҳалол ишларга сарф этиш, оиланинг нафақасини кенг қилиш, мискинлар, етимлар, бева-бечоралар ҳолидан хабар олишга сарфлаш, силаи раҳм, яхши қўшничиликка ишлатиш, маҳалладаги моддий маблағга бориб тақаладиган муаммоларга кўмак бериш, закот бериш, ўқишга кириб, шартнома пулини тўлолмай қийналаётган талабаларга ёрдам бериш кабилар билан бу неъматнинг амалий шукри адо этилади.

Аллоҳ таоло бир амални, мансабни насиб этса, у ерда ҳалол меҳнат қилиш, порахўрликка, таниш-билишчиликка йўл қўймаслик, давлатга, халққа, мусулмонларга фойда келтирадиган ишларни қилиш, юрт тинчлигини мустаҳкамлашга ҳисса қўшиш, ўз ишида фаол бўлиш, алдамчилик қилмаслик, интизомли бўлиш билан унинг амалий шукри адо этилади.

Аллоҳ таоло уй, маскан неъматини берса, ўша уйда ҳалол яшаш, ибодат қилиш, китоб ўқиш, қўшнилар билан гўзал муомала қилиш, солиҳ фарзандни етиштириш билан у неъматнинг шукри адо этилади.

Хулоса қилиб айтадиган бўлсак, Аллоҳ таоло бандасига қандай неъмат берган бўлса ҳам, банда ўша неъматдан фойдаланиб, Унга маъсият қилмаслиги керак! Мана шунда ўша неъматнинг шукрини адо этган бўлади.

Аллоҳ таоло барчамизни шукрнинг ҳар икки турини – лафзий ва амалий шукрни ўз ўрнига қўйиб боришимизни насиб этиб, шокир бандаларидан қилсин ва неъматларини янада зиёда қилиб берсин!

 

 

Нозимжон ИМИНЖОНОВ

тайёрлади

Аллоҳ таоло розилиги учун ва Унинг беҳисоб неъматларига шукроналик ҳиссининг рамзи ўлароқ қурбонлик қилиш буюк амаллардан саналади. Бу – қалбдаги тақводан, иймон нуридан далолатдир. Аллоҳ таоло “Ҳаж” сурасининг 34-оятида бундай марҳамат қилади: “Ҳар бир умматга, уларга чорва ҳайвонларини ризқ қилиб берган Аллоҳнинг исмини эслашлари учун, қурбонлик қилишни жорий этганмиз”.

Қурбонлик Иброҳим алайҳиссаломнинг суннатидир. Қурбонликнинг ҳар бир туки миқдорида савоб бор. Албатта, қурбонлик куни ейиладиган, ичиладиган ва Аллоҳ азза ва жалла зикр қилинадиган кундир. Одам фарзандларининг қурбонлик куни қиладиган амалларининг ичида Аллоҳ таолога энг яхшиси – қурбонлик учун сўйиладиган ҳайвоннинг қонини оққизишдир.

Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади: “Аллоҳга (қурбонлик) гўштлари ҳам, қонлари ҳам етмас. Лекин у Зотга сизлардан тақво етар. Аллоҳ сизларни ҳидоят қилгани сабабли уларни сизларга бўйсиндириб қўйди. Эзгу иш қилувчиларга хушхабар беринг” (Ҳаж сураси, 37-оят).

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам. “Қурбонликларингизни каттароқ қилинглар, чунки улар Сирот кўпригида сизларга улов бўлади! “Эй Фотима, қурбонлигингга гувоҳ бўл. Биринчи тўкилган қон билан сенинг қилган гуноҳларинг кечирилади”,  дедилар.

Ким ихлос билан қурбонлик қилса, қурбонлиги унинг учун дўзахдан парда бўлади. Қурбонлик қилганда иложи борича энг қиммат ва яхшисини қурбонлик қилиш керак.

Қурбонлик қилиш балоғат ёшига етган, оқил, муқим ва закот нисобига эга бўлган мусулмон шахсга вожибдир. Ҳанафий мазҳабида мусофир кишига  қурбонлик қилиш вожиб бўлмайди.

Ким ҳайит намоздан олдин қурбонлик қилса, у ўзи учун шунчаки жонлиқ сўйгандек бўлади. Ким намоздан кейин жонлиқ сўйса, қурбонликни тўлиқ бажарган ва суннатга эргашган бўлади.

Агар қурбонлика аталган ҳайвон қочиб кетиб, ўрнига бошқаси олинган бўлса, кейин аввалгиси топилса, иккиси ҳам сўйилади.

Қурбонлик қилинадиган ҳайвонлар: мол, туя, кўй ва эчкидан иборат. Бу ҳайвонларнинг эркаги ҳам, урғочиси ҳам, бичилгани ҳам қурбонлик қилиниши жоиз.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам қулоғи кесилган ва шохи синиқларни қурбонлик қилишдан қайтардилар. Қурбонлик ҳам хайру эҳсоннинг бир кўринишидир. Албатта, хайру эҳсонлар Аллоҳ томонидан берилган неъматга шукрона тарзида адо қилинади. Шукр қилиш эса неъматнинг бардавом бўлишидаги асосий омиллардан биридир.

Қурбонлик амалий шукрнинг яққол намунаси сифатида ҳаётимизнинг мазмунли ўтишига сабаб бўлувчи омиллардан бўлишини Аллоҳ насиб этсин.

 

Тожиддинов Абдусамад Абдулбосит ўғли

Мир Араб ўрта махсус ислом билим юрти

ўқитувчиси

Понедельник, 20 Август 2018 00:00

Қурбон ҳайити одоблари

Динимиз Қурбон ҳайити кунида биз мусулмонларга баъзи вожиб ва суннат амалларни килишга буюради. Жумладан, арафа кунининг бомдод намозидан бошлаб ҳайитнинг тўртинчи куни аср намозигача, яъни 23 вақт намоз мобайнида ҳар бир фарз намозидан кейин такбири ташриқ айтмоқлигимиз вожиб амаллардан ҳисобланади. Абдуллоҳ ибн Масъуд ва Умар ибн Хаттоб розияллоху анхумолардан ворид бўлган такбири ташриқ ибораси қуйидагича: "Аллоҳу акбар, Аллоҳу акбар, Ла илаҳа иллаллоҳу валлоҳу акбар, Аллоҳу акбар ва лиллахил хамд".

Ушбу такбирни ҳоҳ жамоат билан, ҳоҳ ёлғиз ўкилган ҳар бир фарз намоздан кейин айтамиз. Бундан ташқари, юрган ва ўтирганда ҳам айтиш мустаҳаб амалдир.

Арафа куни кечаси, яъни, ҳайит кунига ўтар кечасини зикру тасбеҳ ва дуои истиғфор билан бедор ўтказиш мустаҳаб амаллардандир. Расулуллоҳ соллалоҳу алайҳи ва саллам: “Кимки Рамазон ва Қурбон ҳайитларининг кечасини бедор ўтказса, қалблар ўладиган кунда унинг қалби ўлмайди”, деганлар.

Ҳайит  кунининг тонгидан ғусл килиб, хушбуй атирлар сепиб ва энг гўзал, янги ёки тоза кийимларимизни кийиб, ҳайит намози ўкилгунча ҳеч нарса емай намозгоҳга бормоғимиз суннат амалдир.

Набий алайҳиссалом: “Рамазон ҳайити куни бирор нарса емай намозгоҳга бормас ва Қурбон ҳайити куни токи ҳайит намозидан қайтгунларича бирор нарса емас эдилар”.

Қурбон ва Рамазон ҳайитлари Аллохнинг бандаларига фарз қилган улуғ ибодатлари: Рамазон рўзаси ва хаж ибодати адо этиб бўлинган куннинг эртасига нишонланади. Аллоҳ таоло бандаларини мана шундай улуғ ибодатларни адо қилишга муяссар қилгани учун ҳам унинг шукронасига икки ракат ҳайит намозини ўкишни вожиб килди. Аллоҳ таоло Қуръони каримда бундай марҳамат қилади: “Бас, Роббингиз учун намоз ўқинг ва (туя) суйиб қурбонлик килинг” (Кавсар сураси, 2-оят).

Намозни ўқиб бўлганимиздан сўнг, қодир бўлганларимиз қурбонликларимизни сўямиз ёки қассоб ёллаб сўйдирамиз. Ушбу ўринда шуни айтиш лозимки, аввалроқдан қурбонликка атаб олиб қўйилган қўйнинг жунини олиш жоиз эмас, шунингдек, ёлланган қассобга хизмати учун териси ёки гўштидан хам бериш дуруст эмас. Сўйилган қурбонликни терисини сотиб, пулини шахсий манфаатлар учун ишлатиш хам жоиз эмас, балки муҳтожларга садақа қилиш лозим.

Қурбон ҳайити кунларида барча мусулмонлар бир-бирларини муборакбод этиб, табаррук отахон, мунис онахонларга имон, ёшларга тавфиқу ҳидоят тилашлари лозим. Қариндош -уруғларни бориб кўриш, ёру биродарларни зиёрат қилиш, бева--бечоралар ҳолидан хабар олиш каби ишлар ушбу кунда савоби улуғ амаллардан хисобланади. Бирор сабабга кўра аразлашган, гина-қудратли таниш-билишлар ҳам худди шу муборак улуғ кунларда бир-бирларига қучок очсалар, ўзаро узр сўрашсалар максадга мувофик бўлади. Чунки кечиримли ва меҳр-шафкатли бўлиш ҳар бир мусулмон учун хам қарз, хам фарздир.

Кириб келаётган Қурбон ҳайити байрами билан барча юрдошларимизни муборакбод этамиз. Ватанимиз равнаки бунданда зиёда, осмонимиз ҳамиша мусаффо бўлсин.

 

Муҳаммадюсуф ТЎРАҚУЛОВ                                   

Андижон “Саййид Муҳйиддин махдум” ўрта махсус ислом билим юрти мударриси

Мақолалар

Top