muslimuz

muslimuz

Мамлакатимизнинг Пекиндаги элчихонаси ҳузурида ташкил этилган “Ўзбек тили дўстлари” клубининг биринчи йиғилиши ўтказилди, деб хабар бермоқда “Дунё” АА мухбири.

Тадбирда элчихона ходимлари ва Хитой олий таълим муассасаларида таҳсил олаётган ватандошлардан иборат клуб аъзолари иштирок этишди.

Сўнгги йиллар давомида мамлакатимизда давлат тилини равнақ топтириш борасида амалга оширилаётган ислоҳотларга оид атрофлича маълумотлар тадбир иштирокчиларининг эътиборига ҳавола қилинди.

Хусусан, ўзбек тилига давлат тили мақоми берилиши, Давлат тили ҳақидаги қонуннинг қабул қилиниши ва уларда белгиланган вазифалар миллий тилимиз тараққиётида янги даврни бошлаб бергани қайд этилди.

Шу ўринда, 2019 йил 21 октябрда қабул қилинган Ўзбекистон Президентининг “Ўзбек тилининг давлат тили сифатидаги нуфузи ва мавқеини тубдан ошириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги фармонининг мазмун-моҳияти ҳақида фикр юритилди.

Мазкур хужжат асосида Ўзбекистон Фанлар академияси томонидан беш жилддан иборат “Ўзбек тилининг изоҳли луғати” китоби чоп этилганлиги ҳам тилга олинди. Мазкур тўплам 80 мингдан ортиқ сўз ва сўз бирикмаларидан иборатлиги, давлат ташкилотлари ва муассасаларида фаолият юритаётган ходимларнинг давлат тилида иш юритиш саводхонлиги ва малакасини ошириш, билимларини бойитишга кўмаклашаётгани қайд этилди.

Шунингдек, тадбир иштирокчиларига 2021 йил 10 февралдаги Ўзбекистон Вазирлар Маҳкамасининг “Лотин ёзувига асосланган ўзбек алифбосига босқичма-босқич тўлиқ ўтишни таъминлаш чора-тадбирлар тўғрисида”ги қарорига мувофиқ, ўзбек тилини ривожлантириш ва тил сиёсатини такомиллаштириш концепциясида мамлакатимиз ижтимоий-сиёсий ҳаётининг барча соҳаларида давлат тили имкониятларидан тўлиқ ва тўғри фойдаланишга эришиш, шунингдек, барча вазирлик ва идоралар таркибида иш юритиш, идоралараро ҳужжатлар айланиши давлат тилида бўлишини тўлиқ таъминлаш ва бу жараёнда давлат тилига қатъий амал қилиш белгиланганлиги таъкидланди.


Понедельник, 24 Июль 2023 00:00

Хурмонинг фойдали хусусиятлари

Хурмо ниҳоятда мазали, ширин ва фойдали мевадир. У тамр (туршак) ҳолига келгунча уч босқичдан ўтади. Биринчи, хом ва ғўра босқичида балаҳ деб аталади. Бунда меванинг ранги сарғиш, устки қавати эса қаттиқ ва қарсилдоқ, мазаси бироз тахир ва оғизни қамаштирувчи бўлади. Кейин сарҳил ва сувли бўлиб пишган ҳолати рутоб дейилади. Ундан кейин қуритилиб, экспорт қилинадиган шакли тамр деб аталади.

Қуритилган хурмо ейилгандан сўнг тезда глюкозага айланиб, танага қувват бағишлайди. Истемол қилинган бир дона хурмонинг ярим соат ичида инсон ақлий қобилиятини ошириб, қувватини тиклаши олимлар томонидан тасдиқланган.

Унда озуқавий толалар миқдори юқорилиги учун ҳам қоринни тўқ тутади. Шу боис ҳам диетологлар хурмо парҳезини тавсия қиладилар. Бунда асосан, хурмо ва сув билан озиқланиш кўзда тутилади.

Ҳар куни умумий миқдорда беш-олтита хурмо еб юриш инсон жисмига ижобий таъсир кўрсатади. Жумладан, ошқозон-ичак тракти яхшиланади. Юрак-қон томир хасталиклари ҳамда альцгеймер хасталигига чалиниш хавфини камайтиради, жинсий қувватни оширади. Қабзият ва исҳолдан азият чекувчиларга ҳам хурмо тавсия қилинади. У озғинликдан азият чекувчиларга ҳам фойдалидир.

Хурмоларнинг энг олий навлиси ажвадир. Ҳадиси шарифда ҳам айнан ажва хурмоси зикр қилинган.

Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Ким (оч қоринга) эрталаб ажвадан етти дона еса, ўша куни унга заҳар ҳам, сеҳр ҳам зарар қилмайди”, дедилар (Имом Бухорий ривояти)

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати

Жорий йилнинг 12-19 июль кунлари Саудия Арабистони оммавий ахборот воситалари вакиллари учун Ўзбекистонга инфотур ташкил этилди, деб хабар бермоқда “Дунё” АА мухбири.

Жидда шаҳридаги Бош консулхонамиздан маълум қилишларича,  Ўзбекистондаги “Real Dreams” туркомпанияси орқали ташкил этилган ушбу ижодий сафар доирасида саудиялик журналист ва блогерлар Тошкент ва Самарқанд шаҳарларининг диққатга сазовор жойлари билан яқиндан танишганлар. Шунингдек, Саудия ОАВ вакиллари 17-18 июль кунлари пойтахтимизда ўтказилган туризм кўргазмасида ҳам иштирок этишган.

Инфотур доирасида “Swift News” электрон нашрида ва “Snapchat” ижтимоий тармоғида Ўзбекистоннинг гастрономик ва зиёрат туризми соҳаларидаги имкониятларига бағишланган қизиқарли мақолалар ва видеороликлар жойлаштирилди.

“Араб таомлари ва от гўшти билан машҳур бўлган ўзбек ресторани” сарлавҳали мақолада саудиялик газетхонлар эътиборига  Ўзбекистоннинг пазандачилик санъати тўғрисида ҳикоя қилинади.

Самарқандда 2000 йилларда ташкил этилган “Иброҳим Бек ресторани”нинг ўзига хос жиҳати сифатида унинг барча тоифадаги хўрандалар учун мазали ҳамёнбоп таомлар таклиф қилиши айтилади. 

“Ресторанда оилавий ўтириш хоналари билан бирга, очиқ ҳавода жойлашган сўлим боғли гўшалар ҳам мавжуд. Тўловни ўзбек сўмида нақд ёки “Visa card” орқали амалга ошириш мумкин”, деб ёзади  “Swift News” нашри мухбири.

Навбатдаги мақола “Халқаро зиёрат туризми ҳафталиги” доирасида жорий йилнинг 17 июль куни Ўзбекистон туристик агентликлари ассоциацияси томонидан Тошкент “UzExpo” марказида ташкил этилган “Зиёрат туризм” кўргазмасига бағишланган.

Таъкидланишича, ушбу кўргазмада Саудия Арабистони Подшоҳлиги ва бошқа араб давлатларидан 100 нафардан ортиқ йирик сайёҳлик компаниялари, авиакомпаниялар ва меҳмонхоналар вакиллари иштирок этишган. Мазкур кўргазма Саудия Арабистони компаниялари учун умра зиёрати бўйича Ўзбекистон компанияларга ўз хизматларини кўрсатиш учун қулай майдон эканлиги урғуланган.

“Swift News” электрон нашри мавзуни давом эттириб, “Ўзбекистон туристик агентликлари ассоциацияси томонидан “UzExpo” марказида ташкил этилган “Зиёрат туризм” кўргазмасини Ўзбекистон Дин ишлари бўйича қўмитаси раҳбарияти вакили очиб берганини маълум қилган.

Шунингдек, “Saudi Vision 2030” дастури ҳамда ҳаж мавсумида “Подшоҳ меҳмонлари” дастури ижросини таъминлаш доирасида Подшоҳлик тегишли чора-тадбирларни фаол амалга ошираётгани, хусусан, “умра” масумида зиёратчилар сонини 2030 йилга бориб 100 миллионга етказишни мақсад қилгани таъкидланган.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати

     Дубай (БAA) 2023 йилнинг биринчи ярим йиллик натижасига кўра, дунёнинг энг йирик сайёҳлик йўналишида биринчи ўринни эгаллади. Бу ҳақда валиаҳд шаҳзода, Ҳамдан бин Муҳаммад бин Рошид ал-Мактум амирлиги ижроия кенгаши раиси маълум қилди.

   Рашид ал-Мактум ўзининг “Твиттер” саҳифасида маълум қилишича, 2023 йилда Дубай 8,5 миллиондан ортиқ сайёҳни қабул қилган ва йилнинг энг яхши сайёҳлик йўналиши деб топилган. Сайёҳлар орасида россияликлар энг кўп ташриф буюрган.

   Қайд этиш жоизки, БAA коронавирус тарқалишининг олдини олиш мақсадида киритилган чекловлар туфайли юзага келган пасайишдан сўнг туризм соҳасини тезда тиклади.

2022 йили Россия Туроператорлари ассоциацияси маълумотларига кўра, БAA Россия Федерациясидан келган сайёҳлар сони бўйича Туркиядан кейин иккинчи ўринни эгаллади. Кейин бу мамлакатга ташриф буюрган руслар  сони 1,1 миллион кишини ташкил этган.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати

Пятница, 21 Июль 2023 00:00

Tinchlik va barqarorlik – oliy qadriyat

JAHOLATGA QARSHI MA’RIFAT

Ma’lumki, insoniyat hayoti davomida turli mafkura va maslaklar o‘rtasidagi ziddiyat va qarama-qarshiliklarni boshidan kechirgan. Buning oqibatida o‘zaro kelishmovchilik, notinchliklar yuzaga kelgan. Tarixga nazar tashlansa, hamma davrda ham davlatning rivojlanishi, taraqqiy topishi jamiyatning farovon va osoyishta hayot kechirishiga bog‘liqligi ayon bo‘ladi. Shuning uchun ham Payg‘ambarimiz sallallohu alayhi vasallam hadislarining birida tinchlik-xotirjamlik eng katta ne’mat ekanini ta’kidlab bunday deganlar: 

“Ikki ne’mat borki, ko‘pchilik insonlar uning qadriga yetmaydilar. U – xotirjamlik va sihat-salomatlik” (Imom Buxoriy rivoyat qilgan).

Demak, tinchlik va xotirjamlik Alloh taoloning behisob bo‘lgan buyuk ilohiy ne’matlaridan biridir. Qolaversa, barcha ezgu ishlar ro‘yobga chiqishining boisi ham osoyishtalikdir. Shunday ekan, insonlar nafaqat mavjud tinchlikni qadriga yetib, shukrini ado etishlari balki, unga noshukrlik qilib putur yetkazishdan ham saqlanishlari lozim.

Tinchlik qaror topgan yurtda xotirjamlik hukm suradi, oqibatda, jamiyatda har tomonlama yuksalish va rivojlanish ro‘y beradi. Odamlarning o‘zaro bir-birlariga bo‘lgan ishonch va sadoqatlari, mehr va muruvvatlarining samimiy bo‘lishi ham asosan xotirjamlikka bog‘liqdir.

Demak, dunyoda hayotning bir maromda davom etishi, xalqning Haq taolo buyurgan ishlarini mukammal va xotirjam ado etishlari uchun tinchlik va osoyishtalik lozim. Parvardigor Qur’oni karimda ana shu tinchlikni saqlash va qadrlash vazifasini inson zimmasiga yuklab, Islom dini tinchlikka targ‘ib qilishini, shaytoniy yo‘llarga ergashmaslik lozimligini ta’kidlab, bunday deydi:

“Ey, imon keltirganlar! Yoppasiga tinchlik ishiga kirishingiz!” (Baqara surasi, 208-oyat). Darhaqiqat, tinchlik mavzusi o‘ta muhim bo‘lganligi bois ham Qur’oni karim oyatlaridan o‘rin olgan. Arab tilidagi “salm”, “silm”, “salom”, va “islom” so‘zlari bir o‘zakdan chiqqan, turli ma’nodagi so‘zlar bo‘lsada, aynan bir maqsadga yo‘naltirilgandir.

Tinchlik va xotirjamlik – insoniyat bugun boshidan murakkab ziddiyatlarni kechirayotgan bir paytda suv va havodek zarurdir. Uning qadriga yetib, farzandlarimizni ham Yaratgan bergan bu tingsiz ne’matlarni qadrlamoqlari va asrab avaylamoq insoniyatning zimmamizdagi burchi ekanligini tushuntirmoqligimiz kerak. Bu barcha payg‘ambarlar qatorida bizning ham Payg‘ambarimiz Muhammad (s.a.v.)ning sunnati ekanini yuqoridagi hadisdan bilib oldik.

Islom tarixini o‘qir ekanmiz, unda insonni kimligi, nima uchun yaratilgani, insonning zimmasiga nima vazifalar qilmoqligi yuklatilgani, hayotda qanday inson bo‘lib yashashi kerakligi haqida berilgan tavsiyalar va ko‘rsatmalar bilan yaqindan tanishib chiqadi. Bu berilgan ne’matlarni qadriga yetishda va uni asrashda, bizga Payg‘amlarlarning otasi bo‘lgan, Ibrohim (a.v.) bu borada bashariyatga o‘rnak bo‘lganlar. Muqaddas dinimizning mo‘tabar manbasi Qur’oni karimda Ibrohim (a.s.)ning Vatanlari bo‘lgan Makka haqiga qilgan duolarida biz o‘rganayotgan mavzumizning aynan tasdig‘idir.

Shuningdek, Makka shahriga tinchlik va uning ahliga rizq so‘raganliklari so‘zimizning yorqin misolidir. Bu haqida bunday deyilgan:

 “Eslang: Ibrohim: “Ey, Rabbim, bu (Makka)ni tinchlik shahri qilgin va uning aholisidan Allohga va oxirat kuniga ishonuvchilarga (turli) mevalardan rizq qilib bergin” (Baqara surasi, 126-oyat).

Bu joyda Alloh taolo Payhg‘ambarimiz Muhammad (s.a.v.)ga o‘tgan ummatlarning payg‘ambarlarini hayotidan xabardor qilib, ummatlarini o‘unga targ‘ib qilib, ulug‘ ne’matlar “tinchlik” va “xotirjam”likni qadrlab, asrab avaylab hayot kechirishga undalmoqda. O‘sha vaqtdagi tarixga nazar tashlasangiz, Makka tinch shaharlardan bo‘lgan.

Shunday bo‘lsada, bu tinchlikni doimo so‘rab duo qilish muhim ekaniga dalolatdir. Payg‘ambarimiz Muhammad (s.a.v.) bilan sahobalar bir kuni suhbatlashib o‘tirganlarida, sahobalardan birlari Yo Rasululloh (s.a.v.) biz Alloh taolodan duo qiilb so‘raganimizda ko‘proq nimani so‘raylik deb savol qilishganda, janobimiz, habibimiz Payg‘ambar (a.s.): “Alloh taolodan ofiyat (tinchlik, xotirjamlik)ni so‘ranglar” deb aytgan so‘zlari ham, insoniyat uchun bu ne’matlar nechog‘liq muhim ekaniga dalolat qiladi. Tinch bo‘lib turgan joyga yana tinchlik so‘rab duo qilish esa, tinchlikni davomiy bo‘lishi uchundir. Bu xususida Qur’oni karimda bunday deyilgan:

“Yana Robbingiz e’lon qilgan (bu so‘zlar)ni eslangiz: “Qasamki, agar (bergan ne’matlarimga) shukr qilsangiz, albatta, (ularni yanada) ziyoda qilurman. Bordi-yu, noshukurlik qilsangiz, albatta, azobim (ham) juda qattiqdir” deb marhamat qilgan (Ibrohim surasi, 8-oyat).

Mazkur oyati karimani tinchlik va xotirjamlik uchun nima dahli bor deb fikr qiladigan insonlarga dinimiz chiroyli javob bergan. Ya’ni biz yuqorida tinchlik ham ne’matlarning eng ulug‘i ekani haqida Payg‘ambarimiz Muhammad (s.a.v.)dan hadisni eslab o‘tdik. Mazkur hadisga muvofiq bu buyuk ikki ne’at bardavom bo‘lishi uchun ham insondan shukr va qadrlash talab etilar ekan.

Tinchlik hukm surib turgan joyga yana tinchlik so‘rab duo qilish esa, muqaddas dinimi va davrimizning eng dolzarb sharafli vazifalaridan hisoblanadi. Inson kim bo‘lishidan qat’iy nazar, o‘zi yashab turgan, Alloh ne’mat qilib bergan Vatani, uning zilol suvlari, havosi, nozi ne’matlari va boshqa barcha sharoitlariga shukr qilib, uni ziyoda bo‘lishini so‘rab duo qilishi, Yaratganing, Vatanining, jamiyati va oilasi oldidagi sharafli burchidir.

Bugun dunyoda tinchligini va xotirjamligini yo‘qotgan mamlakat va u Yurtlarda istiqomat qilayotgan insonlar hayotlari, ta’bir joiz bo‘lsa nurafshon nurni yo‘qotgan, zimiston ichida qolgan insonlarga o‘xshadi. Bu holatni ko‘rgan, eshitgan insonda bir alamlik dard paydo bo‘ldai. Bu holatlardan ko‘rib, eshitib turgan insonlar ibrat olib, xulosalar chiqarib, o‘zlari uchun in’om qilingan tinchlik va xotirjamlikni qadrlashlari, asrab-avaylashlari lozim bo‘ladi.

Shuning uchun ham biz yurtimizdagi tinchlik, xotirjamlikni saqlash, uni turli xil g‘arazli xuruj va hamlalardan, fitna va bo‘htonlardan himoya qilish, g‘arzli va manfur kimsalarning makr va puch g‘oyalariga uchmasdan, aldanmasdan, yosh avlodlarimizni ham ulardan xabardor qilib, islom madaniyatining ezgu g‘oyalarini keng targ‘ib etishni dolzarb vazifa sifatida bilib, ular asosida faoliyat olib bormoq lozim bo‘ladi. Shuningdek, muqaddas dinimizni niqob qilib, o‘zlarining g‘arazli maqsadlariga erishishga urinayotgan firqa va oqimlarga qarshi doimo sergak va hushyor turish zarurligini doimo yodda tutmoq darkordir.

Bu xususida Alloh taolo Qur’oni karimning “Moida” surasida shunday degan:

“… Ezgulik va taqvo (yo‘li)da hamkorlik qilingiz, gunoh va adovat (yo‘li)da hamkorlik qilmangiz! Allohdan qo‘rqingiz! Albatta, Alloh azobi qattiq zotdir” – deyilgan. (Moida surasi 2-oyat). Ushbu oyatga e’tibor qaratadigan bo‘lsak, ezgu niyat yo‘lida hamkorlik qilish yer yuzida TINChLIK VA XOTIRJAMLIKNI barqaror bo‘lishiga bosh omillaridan ekani targ‘ib qilingan.

Tinchlik va xotirjamlik – barcha davrlarda mamlakatlar, jamiyatlar, oilalarda yashagan insonlarning talab qilgan asosiy maqsadi bo‘lib kelgan. Bu ikki ne’mat uchun qilingan qancha harakatlar, xarajatlar ham so‘zimizga misoldir.

Tinchlik va xotirjamlik ne’matlari bashariyat uni saqlashlik uchun xoh qimmatli bo‘lsin, xoh arzon bo‘lsin barcha narsasini, aql-zakovat, mol-dunyo va kuch-quvvatini sarflashiga haqli bo‘lgan ulug‘ ne’matlardan ekani, buni bardavom bo‘lishi uchun uning sabablari, uni tutib turuvchi omillari va ustunlari ham bardavom bajarilishi lozim bo‘ladi.

Tinchlik va xotirjamlikni saqlash, uni qadrlash uchun insonlarni, yosh avlodni, erkak-ayollarni, xullas har bir shaxsni Allohning toatida, Allohga ma’siyat qilishdan qaytarish, bergan ne’matlarini qadrlash asosida tarbiyalash lozim bo‘ladi. Shuningdek, har bir inson o‘zining burchi va majburiyatlarini yaxshi bilishi va unga qat’iy amal qilishi dinimizning talab va tavsiyalaridandir.

Yuqorida ta’kidlab o‘tganimiz kabi, inson uchun tinchlik va xotirjamlik zarur va bu muqaddas dinimizning, davrimizning talabidir. Bu xususida Payg‘ambarimiz Muhammad (s.a.v.) yana bir hadislarida shunday deganlar:

Ya’ni “Kim oilasi tinch, jasadi salomat va huzurida bir kunlik taomi bor holatda tong ottirsa, unga dunyo to‘lig‘icha berilibdi”. (Imom Buxoriy “Al-adab al-mufrad” kitobida rivoyat qilgan).

Jahonda ro‘y berib turgan notinchliklar, kishini dilini xufton qiladigan holatlar, bo‘lib turgan turli voqea va hodislardan bugun g‘aflatda qolish hech kimning haqqi yo‘q. Mamlakatlarni, jamiyatni, oilalarni, insonni halokat va falokatga uchratadigan eng yomon musibatlardan bu – beparvolik, g‘aflat, loqaydlik va shunga oid yomon hislatlardir.

Bu insonlarga ko‘rinmaydigan illatlardan, kasalliklardandir desak mubolag‘a bo‘lmaydi. Shuning uchun ham jannatmakaon Vatanimiz fuqarolari, barcha-barchamiz mazkur yomon hislatlardan chiqishimiz lozim va lobuddir.

Beparvolik, g‘aflat, loqaydliklardan dinimizda qat’iy qaytarib, u kabi illatlarga tushmaslikka targ‘ib etgan.

Xulosa qiladigan bo‘lsak, dinimizning tinchlik va xotirjamlikka bo‘lgan e’tibori nechog‘liq katta, hamda bag‘rikenglik uning negizi ekani yaqqol namoyon bo‘ladi. Inson o‘zidagi ne’matning qadrini uning ustida mulohaza yuritish, shu ne’matdan o‘zgalar ham bahramand yoki bebahra ekanligini o‘ylab ko‘rish bilan biladi. Bu esa yanada ko‘proq Allohga shukr qilishga undaydi. Ne’matning bardavom bo‘lishi, uning shukrni ado etilishiga bog‘liqdir.

Tinchlik va xotirjamlik ana shunday amaliy shukr talab qiladigan ne’matlardandir. Bu ne’matning shukrini ado etish barchaning zimmasiga farzdir. Nuroniy otaxon va onaxonlarimiz ushbu ikki ulug‘ ne’matning mustahkamligini so‘rab duo qilishlari, yoshlilar o‘zlarining halol mehnatlari, uni himoya qilish uchun astoydil bel bog‘lashlari bilan bu ne’matning shukrini ado etgan bo‘lamiz. Shu bilan birga davrimiz va muqaddas dinimizning talab va tavsiyalarida amalga oshirgan bo‘lamiz.

Alloh taolo Yurtimiz tinchligi va xotirjamligini barqaror va bardavom, xalqimizning hayotini farovon qilsin.

Isomiddin AHROROV,

O‘zbekiston musulmonlari idorasi mas’ul xodimi

Мақолалар

Top