muslim.uz

muslim.uz

Вторник, 27 Апрель 2021 00:00

“Шаҳидлик” ниқобидаги қотиллик

Истиқлол шарофати билан юртимизда диний ва миллий қадриятларимиз қайта тикланди. Диёримиз мусулмонларининг асрий орзу-умидлари рўёбга чиқа бошлади. Натижада, маьнавиятимиз тобора юксалиб боряпти. Мамлакатимиз моддий ва маънавий жиҳатдан кун сайин тараққий этаётир. Лекин, афсус, бу неъматлардан фойдаланиб, шукр ўрнига ношукрлик қиладиган, ғанимларимиз ноғарасига ўйнайдиган, ўз юртига тош отадиган набакорлар ҳам йўқ эмас. Айниқса, чет элларда бўлгани каби, бизнинг мамлакатимизда ҳам турли экстремистик, бузғунчи ақидапараст ва мутаассиб оқимларнинг ботил ақидаларига эргашиб залолатга кетган гумроҳлар ҳам борлиги кишини ранжитади. Эрта баҳорда ердан бодраб чиқадиган қўзиқориндек пайдо бўлиб, сўнг саробдек сўниб йўк бўлиб кетаётган янги-янги оқимларга бир назар ташласангиз, уларнинг илдизлари, асослари ва ғоялари узоқ тарихдаги хорижийлар, муржиийлар, шиа ва мўътазила каби бузғунчи тоифалар билан ҳамоҳанг эканини тушунасиз.

Юртимизда диний билими ўта саёз, турли фитна-фасод қўзғайдиган фикрлар ва ғояларни содда халқ онгига сингдиришга уринадиган чаласавод кимсаларга эргашиб кетмасликлари учун ёшларни тўғри йўлга солиш ва ҳушёрликка чорлаш, айниқса, биз имом-хатибларнинг асосий бурчимиздир. Шаҳидлик масаласида. Ушбу сўз “ҳозир, гувоҳ, кўрган-билганлари ҳақида хабар берувчи” маъноларни ифодалайди. Шунингдек, «Шаҳид» Аллоҳ таолонинг сифатларидан бири бўлиб, «гувоҳлиги ишончли, ҳар доим ҳозир бўлувчи Зот” деган маъноларни англатади. “Шаҳид” сўзининг яна бир маъноси ўзга шахс томонидан ноҳақ ўлдирилган мусулмондир. Кишининг ўзини ўзи ўлдириши, гарчи нияти дин йўлида деб эълон этилса-да, “ўз жонига суиқасд қилиш» деб баҳоланади. Ўзини ўзи ўлдириш- бу ўз ҳаётини қасддан тўхтатишдир. Шариат нуқтаи назаридан бу ҳаракат қаттиқ қораланади, Парвардигор берган ҳаётга тажовуз қилиш даражасидаги гуноҳи кабира ҳисобланади. Аллоҳ таоло огоҳлантиради:

وَمَن يَقْتُلْ مُؤْمِناً مُّتَعَمِّداً فَجَزَآؤُهُ جَهَنَّمُ خَالِداً فِيهَا وَغَضِبَ اللّهُ عَلَيْهِ وَلَعَنَهُ وَأَعَدَّ لَهُ عَذَاباً عَظِيماً

“Ким бир мўминни қасддан ўлдирса, унинг жазоси жаҳаннамдир. Унда абадий қолур. Унга Аллоҳнинг ғазаби ва лаънати ёғилур. Ва Аллоҳ унга улкан азобни тайёрлагандир” (Нисо сураси, 93-оят).

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтдилар: “Ким ўзини тоғдан ташлаб ўлдирса у жаҳаннам ўтида абадий доимий йиқилиб азобланади. Ким заҳар ичиб ўзига суиқаст қилса жаҳаннам ўтида қўлидаги заҳарни ичган ҳолда абадий азобланади Ким ўзини темир билан ўлдирса жаҳаннам ўтида темирни қорнига урган ҳолда абадий азобланади” (Имом Бухорий ривояти).

Ҳозир баъзи гуруҳлар “ўзини ўлдириш” тушунчасини шаҳидлик билан қориштириб талқин қилишяпти. Шахснинг маълум мақсадлар йўлида ўзини ўзи ўлдириши “шаҳидлик амалиёти” деб Номланиши айни адашишдир. Ёвуз ниятли кучлар ўз ҳаракатларини оқлаш мақсадида келтирган барча далилларни Ислом уламолари қоралашган ва асоссиз деб топишган.

Раҳимов Учқун

 

Бирлашган Араб Амирликларида фаолияти шариат қонунларига тўла мос келадиган биринчи RIZQ / BARAKA рақамли ислом банки очилди, деб хабар бермоқда Arab News.

Банк корпоратив ва хусусий мижозлар учун рақамли хизматларни бирга олиб боради. Банк Швейцария Zurich Capital Funds Group молиявий холдинг компанияси томонидан ташкил этилган.
У шариат қонунчилигига мувофиқ операцияларни ўтказади.

Хизматларни мобиль телефон ёки компьютер ёрдамида рақамли форматда олиш мумкин бўлади. Махсус дастурни Apple Store ёки Google Play орқали юклаб олиш имконияти бор.

BUSINESS EMIRATES маълумотларига кўра, Банк яқин Шарқ ва Шимолий Африкадаги мижозларга хизмат кўрсатади. Келгусида банк таъсисчилари Австралия, Озарбайжон, Бразилия, Буюк Британия, Ҳиндистон, Индонезия, Мавритания, Малайзия ва Ўзбекистондаги банклар ва бошқа молия институтларига ўз фаолиятларини кенгайтириш ниятида.

Zurich Capital Funds бошқаруви раиси Фаҳид Ал Мерҳебининг сўзларига кўра, бу банк шариатга меъёрларига мос платформа ишга туширилгандан кейинги сўнгги рақамли ғояларидан биридир.

 

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Абдуллоҳ ибн Амр розийаллоҳу анҳумодан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам бундай марҳамат қилдилар: Рўза ва Қуръон бандани Қиёмат куни шафоат қилади. Рўза: “Ё Раб, уни кундузлари таом ва шаҳватдан ман этдим. Мени унга шафоатчи қилгин”, дейди. Қуръон: “Мен уни кечалари уйқудан қолдирдим. Мени унга шафоатчи қилгин”, дейди. Кейин иккаласи шафоат қилади» (Имом Аҳмад ривояти).  

Тийбий раҳимаҳуллоҳ бундай дейди: «Ҳадисдаги Қуръондан мурод таҳажжуд намозида ўқиладиган қироатдир. Сабаби, Исро сурасининг: “Ва Қуръанал фажри” (78-) оятидан “тонгги ўқиш”, яъни бомдод намозидаги қироат назарда тутилган. Ҳадисдаги: “Мен уни кечалари уйқудан қолдирдим” жумласи ҳам шунга далолат қилади».

Рўза ва Қуръоннинг шафоати ҳақида уламолар ихтилоф қилишган. Ибн Ҳажар раҳимаҳуллоҳ: “Рўза ва Қуръон жисм шаклига кириб, бандани шафоат қилади”, деган. Али Қори раҳимаҳуллоҳ: “Жисм шаклига кирмасдан, балки ҳолат тақозоси билан ҳам шафоат қилиши мумкин”, дейди.

Уламолар яна ҳадисдаги нозик бир нуқтага эътибор қаратишди. Аҳли сунна вал жамоа эътиқодига кўра, Қуръони карим Аллоҳ таолонинг азалий, абадий каломи бўлиб, махлуқ – яратилган эмасдир. Шу боис ҳадиси шарифда: “Ё Раб”, деб мурожаат қилмаяпти. Зеро: “Ё Раб”, деган хитоб мурожаат қилувчининг махлуқ эканига далолатдир. Бу фикрни Али Қори раҳимаҳуллоҳ “Мишкатул масобиҳ”га ёзган шарҳи “Мирқотул мафотиҳ”да баён қилган.

Ҳадисдаги хабар ғайб оламига тегишли бўлгани боис унинг таъвилига киришган ёки қандай бўлса шундайлигича қабул қилган олимлар ҳам бор. Хусусан, бу ҳақда Тийбий раҳимаҳуллоҳ бундай дейди: “Рўза ва Қуръоннинг шафоат қилишини изоҳлаш мумкин. Лекин уни шундайлигича қабул этиб, таъвилига киришмаган маъқул. Мана шу тўғри йўлдир. Сабаби, инсон ақли илоҳий оламни идрок этишдан ожиз”.

Уламолар ушбу ҳадиснинг шарҳида: “Рўза шафоати банданинг гуноҳлари кечирилиши, Қуръон шафоати эса даражасининг кўтарилишидир”, дейишган. Баъзи олимлар эса: “Икки шафоат ва уларнинг қабул этилиши Парвардигорнинг ғазаби сўниши, бандани раҳматига олиб, даражасини кўтариши ва Ўзининг ҳузурида муқарраблардан қилишидан башоратдир”, дейишади. Ушбу ривоятни Имом Байҳақий раҳимаҳуллоҳ “Шуъабул имон” китобида келтирган. 

“Мирқот” асосида Зангиота тумани

Мўмин ҳожи ота” жоме масжиди

имом ноиби Абдуллоҳ ҒОФУРОВ

тайёрлади.

«Манчестер Юнайтед» яримҳимоячиси Поль Погба мусулмонлар учун Рамазон ойида фарз амал ҳисобланган рўза тутиш ҳақида гапириб, бу унинг ўйинларига ҳеч қандай салбий таъсир қилмаслиги ҳақида айтиб ўтди. Бу ҳақда tribuna.uz манбаси хабар берди.

Унинг таъкидлашича: «Узоқ йиллардан буён рўза тутиб келаётганим боис, машғулот ва ўйинлар пайтида ҳам бу менга салбий таъсир қилмайди. Қолаверса, бизда профессионал диетолог ҳам бор, у Рамазон ойи давомида кўпроқ нималар истеъмол қилиш зарурлигини тавсия қилиб келади. Айтайлик, машғулот ва майдонда етарлича кучга эга бўлиш учун кўпроқ оқсиллар ёки яна қандайдир маҳсулотлар истеъмол қилишимни назорат қилади. Яна бир жиҳати Манчестерда эканлигим ҳам омадим. Рамазон ойида бу ерда бошқа мамлакатлардек иссиқ эмас, ёмғир кўп ёғади. Шу боис рўза тутиш менга оғирлиқ қилаётгани йўқ», дейди франциялик яримҳимоячи клуб расмий сайтига.

Англия Премьер-лигаси 33-тури доирасида «Лидс»га қарши учрашув Погбанинг «МЮ»даги 200-ўйинига айланади.

«Лидс»га қарши баҳс менинг «Юнайтед»даги 200-ўйиним бўлади? Қойил, буни билмасдим. Бу жамоада 200 ўйинлик маррани забт этиш катта фахр. «МЮ» ва «Лидс» ўртасидаги тарихий қарама-қаршилик ҳақида жуда яхши хабардорман. Уларга қарши ўйинда майдонга тушишни интизорлик билан кутаяпмиз», - дейди Погба клуб расмий сайтига берган интервьюсида.

Маълумот учун, АПЛ 33-тури доирасидаги «Лидс» - «МЮ» учрашуви бугун, якшанба куни соат 18:00да бошланди.

islom.uz

«Дарё» интернет-нашри ва Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг «Muslim.uz» портали ўзаро ҳамкорликда муборак ойга бағишланган «Ойлар султони — Рамазон» лойиҳасини тақдим этади.

Лойиҳа доирасида таниқли уламолар ва диний соҳа ходимлари моҳи Рамазон фазилати тўғрисидаги ояти карималар, ҳадиси шарифлар шарҳи ҳамда рўза тутиш билан боғлиқ саволларга жавоб беради.

Навбатдаги суҳбат Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво бўлими бош мутахассиси Абдуллатиф Турсунов билан уюштирилди.

 

Рўзадор одам тишини тиш пастаси билан ювса бўладими?

Рўзадор киши тишларини тозалашда тиш пасталаридан фойдаланиши макруҳ саналади. Агар пастадан ҳосил бўлган кўпикларни ютиб юборса, рўзаси очилади. Чунки паста билан тиш тозалаш бирор нарсани татиб кўришга ўхшайди.

Фиқҳий китобларда шундай дейилган: «Рўзадор бирор нарсани татиб кўрса, рўзани очувчи сурат ва моҳият топилмагани учун рўза очилмайди. Лекин бундай қилиш макруҳ ҳисобланади. Чунки бунда рўзани бузувчи омилга яқин келтириш бор» («Ҳидоя» китоби).

Шунга кўра кўпчилик замонамиз уламолари рўзадор ҳолда тиш пастасидан фойдаланмасликни, балки уни саҳарликдан аввал ёки ифтордан кейинга қолдиришни тавсия этади. Зеро, ибодат масаласида эҳтиётини олиш авло саналади.

Қолаверса, Рамазон ойининг кундузлари тишларни тоза сақлаш учун мисвоқдан фойдаланиш ҳам мумкин. Чунки мисвоқ ишлатиш билан рўза очилмайди. Бунга Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг рўзадор ҳолларида ундан кўп марта фойдаланганлари далил бўлади.

Омир ибн Рабийъа розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Мен Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг рўзадор ҳолларида мисвоқ қилаётганларини санаб саноғига, ҳисоблаб адоғига ета олмайдиган даражада кўп кўрганман» (Имом Аҳмад ривоят қилган). Бунда, милклар қонаса ёки оғизга сув тўпланса, ютиб юбормаслик шарт қилинади.

Рўзадор сахарликда истеъмол қилган озуқаси оғиз ёпилгандан сўнг кекирганда томоқ йўли орқали оғзига қайтиб чиқса ва уни қайта юца, рўзаси бузиладими?

Рўзадор қасддан қайт қилмаса рўзаси очилмайди. Агар қасддан, ўзини-ўзи қайт қилдирса рўза очилади. Бунга Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган қуйидаги ҳадис далилдир: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: ‘Ким рўзадор бўлсаю, унга қайт ғолиб келса, қазо қилиш вожиб эмас. Агар ўз ихтиёри билан қайт қилган бўлса, қазо туцин’, деганлар» (Имом Термизий ривояти).

Агар қайт рўзадорнинг ихтиёрисиз ўзи ютилиб кетсаю, қайтнинг миқдори оғиз тўладигандан оз бўлса рўза бузилмайди. Агар қайтнинг миқдори оғиз тўладиган даражада кўп бўлса ва ўзи беҳосдан ютилиб кетса, рўза бузилади ва қазо вожиб бўлади. Валлоҳу аълам.

Рамазон ойида рўза тутишни ният қилгандим, аммо эмизикли болам бор. Бундай ҳолда рўза туцам бўладими?

Ҳомиладор ёки эмизикли аёл рўза тутганда болага ёки ўзининг саломатлигига зарар етишидан қўрқса, рўза тутмайди ва кейинчалик рўзанинг қазосини тутиб беради. Буни улар тажриба орқали билишлари ёки тажрибали, билимдон мусулмон (дин-диёнатли) тиббиёт ходими хабар бериши орқали аниқлаб олишлари мумкин бўлади. Имкон топганда қолдирилган кунларни ҳар бир кунига бир кундан қазосини тутиб беришлари вожиб бўлади.

Шуни ҳам таъкидлаб ўтиш керакки, ҳомиладор ва эмизикли аёллар рўза тутмаганлари учун фидя бермайди. Чунки улар келажакда рўзанинг қазосини тутишга қодир ҳисобланади.

Агар ҳомиладор ва эмизикли аёллар боласи ёки жонига зарар етмайдиган бўлса, рўза тутишлари шарт — юқоридаги рухсатлар уларга тегишли ҳисобланмайди. Айниқса болалари таом ейишга ўрганган эмизикли аёллар бу борада тақво билан иш тутишлари лозим бўлади. Валлоҳу аълам.

Маълумот учун: Сизда шаръий масалаларда саволлар бўлса, Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг Telegram’даги @diniysavollar каналига, «savollar.muslim.uz» сайтига ёки фатво бўлимининг 78-150-33-44 рақамли колл-марказига мурожаат қилишингиз мумкин.

Мақолалар

Top