muslim.uz

muslim.uz

Среда, 07 Сентябрь 2022 00:00

Нeъматлари тўкис юрт

ШУКРОНАЛИК

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.

Аллоҳга шукрки, халқимиз тинч ва осуда юртда яшаб, давр-у даврон сурмоқда. Тантана-ю байрамларимиз шукуҳли ўтмоқда. Яқиндагина муборак Қурбон ҳайити айёмини кенг нишонлаган бўлсак, ҳеч қанча фурсат ўтмасдан, энг улуғ, энг азиз байрам – Ватанимиз мустақиллигининг 31 йиллик шодиёнасини катта тантана билан ўтказяпмиз.

Шундай фурсатда Салама ибн Убайдуллоҳ ибн Миҳсон Ансорий отасидан ривоят қилган ҳадис ёдга тушади. “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Кимки ўз уйида тинчликда, тани соғлом, бир кунга етадиган таоми бор ҳолда тонг оттирса, унга бутун дунё неъматлари тўлиғича берилгандек бўлибди”, дедилар” (Имом Бухорий ривояти).

Буни қарангки, ҳар куни миллионлаб юртдошларимиз мана шундай осудаликда, шукроналикда тонг оттиради. Демак, Аллоҳ таоло элимизга ўзининг неъматларини барокотли қилиб бермоқда. Буларнинг барчаси Аллоҳнинг халқимизга берган раҳмати-ю марҳаматидандир. Бу кунларга фақат ва фақат шукроналар айтмоқ жоиз.

Таъкидлаш лозимки, ҳар йили мустақиллик шодиёналарини нишонлар эканмиз, бир бор ортга назар ташлаб. эришилган натижаларни сарҳисоб қиламиз. Бу борада агар диний соҳага эътибор қаратилса, Ўзбекистон тараққиётининг янги даврида Президентимизнинг тинимсиз саъй-ҳаракатлари, ҳаётбахш ташаббуслари билан юртимизда дин ва эътиқод эркинлигини таъминлаш бўйича катта ишлар амалга оширилганига гувоҳ бўламиз.

Бинобарин, юрт тараққиёти ва халқ фаровонлигига қаратилган ислоҳотлар муқаддас ислом дини улуғлаган фазилатлар – бағрикенглик, саховат, силаи раҳм, мурувват, яхшилик каби солиҳ амалларга ҳамоҳанглиги билан ибратлидир.

Маълумки, Ўзбекистон замини ислом илм-фани ва маданиятининг қадимий бешикларидан бири ҳисобланади. Халқимизнинг бой тарихий, илмий, маънавий меросини ҳар томонлама ўрганиш, жаҳон афкор оммасига кенг таништириш, энг муҳими, ислом динининг асл инсонпарварлик моҳиятини чуқур очиб бериш мақсадида Президентимиз томонидан бир қатор илғор ташаббуслар илгари сурилди.

Ушбу ташаббуслар замирида “Жаҳолатга қарши – маърифат” шиори мужассам. Шу негизда мамлакатимизда муборак динимизни, буюк аждодларимизнинг бой меросини ўрганиш, тарихий обидаларни асраб-авайлашга катта эътибор қаратилмоқда.

Ўзбекистон – буюк алломалар юрти. Бу заминнинг ҳар қарич тупроғида азиз-авлиёлар, улуғлар ётибди. Имом Бухорий, Имом Термизий, Имом Мотуридий, Насафий каби буюк аждодларимизни бутун дунё билади, эъзозлайди. Бугун олиб борилаётган ислоҳотлар ана шу улуғ зотларнинг илмий-маърифий ва маданий меросига ҳурматни ифодалайди.

Ушбу заминда улғайиб, ўз илмий фаолиятлари ҳамда асарлари билан мусулмон олами ва умумбашарият тамаддунига ҳисса қўшган алломалар, мутафаккирлар меросини ўрганиш, уни келажак авлодларга етказиш, илмий ва маънавий мерос акс этган қўлёзмалар, осори-атиқалар воситасида ислом динининг тинчликпарварлик, инсонийлик ва бунёдкорлик моҳиятини тарғиб қилиш мақсадида Президентимиз Шавкат Мирзиёев ташаббуси билан Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази ва бир қатор илмий марказлар ташкил қилинди.

Шу билан бирга, диний таълим йўналишига алоҳида эътибор қаратилиб, таълим муассасаларига қабул квоталари бир неча баравар оширилди. Янги учта диний таълим даргоҳи – Бухорода Мир Араб олий мадрасаси, Самарқандда Ҳадис илми олий мактаби ва Сурхондарёда Имом Термизий мадрасасига асос солинди. Яна бир муҳим жиҳат. Самарқандда Имом Бухорий, Сурхондарёда Имом Термизий, Тошкентда Имом Мотуридий халқаро илмий-тадқиқот марказлари ташкил этилди. Мазкур илм-фан масканларида буюк аждодларимизнинг бой мероси ўрганилиши ва тадқиқ этилиши баробарида, уларнинг давомчилари бўлган етук олимлар етишиб чиқади, инша Аллоҳ. Шулар қаторида турли ҳудудларда ҳадис, калом, ақида, тасаввуф, фиқҳ илмий мактабларининг фаолияти йўлга қўйилгани диний-маърифий соҳада янги тараққиёт босқичи бошланганидан даракдир.

Бундан ташқари, кейинги беш-олти йилда юртимиз бўйлаб қад ростлаётган кўркам ва шинам масжидлар ҳақида сўз юритмасликнинг иложи йўқ. Чунки бугун нафақат шаҳар марказлари-ю туманларда, балки олис ҳудудлардаги масжидлар ҳам замонавий қиёфага кириб, намозхонлар учун барча шарт-шароитга эга бўлиб бормоқда. Биргина Қорақалпоғистон Республикасининг олис ва чекка ҳудудларида 13 та янги масжид иш бошлаганининг ўзи ҳам фикримиз тасдиғидир. Сўнгги 5-6 йилда бундай масжидларнинг 70 таси янги очилди, 400 дан ортиғи қайта бунёд этилди, 500 таси эса таъмирланди. Пировардида, бундай обод масжидларимиз сони 2 минг 100 дан ошди. Янгидан очилаётган масжид-мадрасалар, қайта чирой очаётган қадамжолар мўмин-мусулмонларни чексиз мамнун этмоқда.

Бу ўзгаришлар қаторида диний идора қошида Қуръон ва тажвидни ўргатиш бўлими ташкил этилиб, ўлкамизда илк бор 21 та “Қуръони карим ва тажвид” курси фаолият бошлаганини алоҳида тилга олмоқ даркор. Шу кунга қадар бу ўқув курсларида 30 минг нафар юртдошимиз таълим олиб, Қуръони карим қироатидан дастлабки сабоқларини тамомлади. Яна минглаб фуқаролар айни кунларда Қуръон курсларида таълимни давом эттирмоқда. Яна бир жиҳат, Қуръони каримнинг айрим сура ва жузларини мукаммал ўзлаштирган аҳли илмларга мазкур бўлим раҳбари Шайх Алижон қори томонидан ушбу қисмларга ижоза бериш амалиёти ҳам жорий қилинди. Шунингдек, масжидларда муаззинларнинг азон айтиш маҳоратларини яхшилаш бўйича ҳам алоҳида курслар очилгани кўплаб юртдошларимизнинг диний таълимнинг бошланғич сабоғини мукаммал олишига замин бўлди.

Мўмин-мусулмонларнинг диний эҳтиёжларини қондириш борасида сўз кетар экан, ҳаж ва умра ибодатларини ташкил этиш ҳақида алоҳида тўхталмоқ жоиз. Чунки кейинги йилларда давлатимиз раҳбарининг ташаббуси ва топшириғи асосида умра квотаси олиб ташланиб, биргина жорий йилнинг биринчи ярим йилида 40 минга яқин юртдошларимиз ушбу зиёратни адо қилиб, юртимизга қайтди. Ҳаж ибодатини бажариш квотаси ҳам бу йил олдинги йиллардагига нисбатан бир неча баробар оширилиб, 7 мингдан 12 минг нафарга етказилди. Бу борадаги ижобий ўзгаришлар яна давом этмоқда.

Таъкидлаш керакки, кейинги 5-6 йилда масжидларимиз чин маънода маърифат масканига айланиб бормоқда. Олдинлари ҳафтада бир марта – жума куни маълум мавзу асосида мавъиза қилишга рухсат берилар эди. Ҳозирда ҳар куни 5 маҳал намознинг исталган вақтида ваъз-насиҳат қилиш имкони бор. Бундан унумли фойдаланган имом-хатибларимиз вақтли намозларда жамоатга илмий суҳбатлар қилиб, аҳолининг диний-маърифий билимларини мустаҳкамлашга ва уларнинг барча саволларига жавоб беришга ҳаракат қилмоқда.

Шу билан бирга, аҳолининг кундалик ҳаётдаги шаръий масалалар бўйича мурожаатлари ҳам инобатга олиниб, идора қошида Фатво маркази фаолияти йўлга қўйилди. Эътиборли жиҳати, бу марказ шу вақтгача бир бўлим сифатида иш юритар эди. Аҳоли мурожаатларининг кўплигини инобатга олиб, бўлим алоҳида марказга айлантирилди. Айни дамда замонавий Фатво марказида аҳолининг саволларига тезда жавоб берадиган “Call-марказ” ва бир қатор интерфаол хизматлар фаолият юритмоқда.

Бундан ташқари, яқинда Президентимиз томонидан “Имом Бухорий” орденини таъсис этиш тўғрисидаги муҳим ва тарихий ҳужжат имзолангани халқимизни чексиз қувонтирди. Унга кўра, “Имом Бухорий” ордени икки даражадан иборат бўлиб, “Олий Даражали Имом Бухорий” ордени ҳамда “Имом Бухорий” орденидан иборат. Ушбу орденнинг тарихий аҳамияти шуки, шу вақтга қадар диний уламоларнинг узоқ йиллик самарали ва машаққатли меҳнатларини тақдирлайдиган бирор-бир хос орден ёки медал йўқ эди. Мазкур орденнинг таъсис этилиши давлатимиз раҳбари томонидан сўнгги йилларда дин соҳасида олиб борилаётган ислоҳотларнинг мантиқий давоми бўлди.

Албатта, бу саъй-ҳаракатларнинг барчаси динимиз ривожи, халқимизнинг диний-маърифий билими юксалишига, уларни рози қилишга, мўмин-мусулмонлар талаб-истакларини қондириш ва ёшларимизни комил инсон этиб тарбиялашга қаратилгандир.

Умуман, ислом динининг асл моҳиятини, унинг тинчликпарварлик, инсонпарварлик ва эзгуликка асосланганини ҳар томонлама мукаммал намоён этиш мақсадида амалга оширилаётган саъй-ҳаракатларнинг ҳар бири муҳим аҳамиятга эга.

Бундай ўзгариш-у янгиликлардан қувониб, Аллоҳга беҳад шукроналар айтишимиз даркор. Зеро, Қуръони каримда: “Ва Роббингиз (сизга): “Қасамки, агар шукр қилсангиз, албатта, сизга зиёда қилурман”, дея марҳамат қилган.

Аллоҳ таоло, барчамизни кўп шукрона айтадиганлардан қилсин, мамлакатимизда дин ва эътиқод эркинлиги борасидаги эзгу ишларни янада бардавом этиб, бутун дунёда юртимизнинг мақоми ва нуфузини янада зиёда айласин.

 

Нуриддин ХОЛИҚНАЗАРОВ,

Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий

Манба: “Халқ сўзи” газетаси 2022-йил 6-сентябрь, 193-сон

Вторник, 06 Сентябрь 2022 00:00

Исломда раҳбарларга итоат қилиш

Аллоҳ таоло марҳамат қилиб айтадики: «Эй иймон келтирганлар! Аллоҳга итоат қилинг, Пайғамбарга ва ўзингиздан бўлган ишбошиларга итоат қилинг» (Нисо сураси 59 оят).

Ибн Жарир ибн Зайддан у киши эса отасидан «ишбошилар»нинг тафсирида «улар султонлардир» деб тушунтирганини ривоят қилган. (Имом Суютий. ад-Дур-рулмансур фит-тафсир бил-мансур. 4 – Ж. 504 – Б. Қоҳира 2004).

Саъид ибн Мансур, ибн Абу Шайба, Абд ибн Ҳамид, ибн Жарир, ибн Мунзир ва ибн Абу Ҳотамлар Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳунинг: «улар сизлардан бўлган амирлар», деб изоҳ берганини ривоят қилишган. Яна бир лафзида эса «улар қўмондонлар», деб айтилган. (Имом Суютий. ад-Дур-рулмансур фит-тафсир бил-мансур. 4 – Ж. 504 – Б. Қоҳира 2004).

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтдилар: «Мусулмон киши гуноҳга буюрган ҳолатидан бошқа пайтларда, суйган ва суймаган барча ишларда, (раҳбарларга) қулоқ солиб, итоат этиши вожибдир. Гуноҳ ишга буюрилса қулоқ ҳам солмайди, итоат ҳам этмайди» (Муттафақун алайҳ). «Ҳокимнинг сўзига қулоқ солиш ва унга итоат қилиш ҳар бир мусулмонга вожибдир. Хоҳ унинг табиатига тўғри келсин ё келмасин, барибир. Шу шарти биланки, гуноҳга буюрмаган бўлса бас. Агар ҳоким гуноҳга буюрса унга итоат қилиш жоиз бўлмайди. Лекин шундай бўлса-да, унга қарши уруш қилиш ҳам жоиз эмас! Имом Нававий Муслимнинг шарҳида айтган: «Фақиҳлар, аҳли ҳадислар ва мутакаллимлардан иборат аҳли суннанинг жумҳури айтганки: «бошлиқ фосиқлик, зулм ва ҳақ-ҳуқуқларни поймол қилиши билан мансабидан бўшатилмайди, унга қарши чиқиш жоиз ҳам бўлмайди. Балки, унга ваъз-насиҳат қилиш, Аллоҳ таолодан қўрқитиш вожиб бўлади» (Туҳфатул-аҳвазий. 5 – Ж. 298 — Б).

«(Раҳбарларига) бўлган итоатдан воз кечган кимса, Аллоҳ таолога ҳужжати бўлмаган ҳолатида дуч келади» (Имом Муслим ривояти).

«Фатволарда айтган: ҳар бир фуқаро раҳбарга итоат қилишга (шаръан) буюрилгандир. Агар (раҳбарнинг амри) шариатга муовфиқ бўлса бажон-у дил итоат қилинади. Агар шариатга мувофиқ бўлмаганда унга қарши исён кўтариш катта фасодга олиб бориш эҳтимоли бўлса, бу ҳолатда ҳам итоат қилади. Чунки каттароқ зарардан халос бўлиш учун кичикроқ зарарга қўл урилади. Шунингдек, бир-биридан тафовутли ҳар қандай икки фасод ишда ҳам шу қоида бўйича иш кўрилади. Чунончи «Ашбоҳ»да шундай дейилган». (Бариқа. 1 – Ж. 83 – Б. Дор ал-Хилофа ал-Алийя. 1324).

Раҳбарларга қарши чиқиш ва уларни ташлаб қўйиш ҳаромдир.

Бунга бизнинг ҳужжатларимиз бор. Зеро Убода ибн Сомит разияллоҳу анҳу шундай ривоят қилган: «Бизни Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам чақириб, байъат (садоқат) олдилар. Биздан байъат олган нарсалар ичида қувончли ва оғир, қийинчилик ва фароғат замонларда (раҳбарларга) қулоқ солиб, итоат этиш, муҳтож бўлган нарсаларимизни ҳам фидо қилиш, ишнинг арбоби билан Роббимиздан очиқ ҳужжат бўлган куфрни кўрсаггина тортишиш бор эди» (Имом Бухорий ривояти).

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Сизлар мендан кейин (раҳбарларингиздан) кўплаб ёқтирмаганингиз ишлар ва худбинликларни кўрасизлар», — дедилар. (Саҳобалар): (У замонда) нима қилишимизга буюрасиз, ё Расулуллоҳ?, — дедилар. Расулуллоҳ сол-лаллоҳу алайҳи ва саллам: «Уларга ҳақларини бериб, ўз ҳақларингизни Аллоҳдан тиланглар!» — деб жавоб бердилар (Имом Бухорий ривояти).

Юқорида тақдим қилинган далиллар шуни кўрсатиб турибдики одил подшолар, ҳокимлар ва жамики раҳбарлар мусулмонлар манфаатини кўзлаб сиёсат юргизар экан, манфаат диний бўладими ёки дунёвий булардан қатъий назар, уларга итоат қилиш, буйруқларини Аллоҳ ва Расулининг буйруғи каби тан олиш аҳли суннат ақидасига кўра, ислом нуқтаи назаридан фарздир!

 

Манбалар асосида Усманов Орифхон тайёрлади.

"Зиё" медиа маркази ва "Наврўз" радиоси орқали эфирга узатилган

"Маърифат зиёси" рукнидаги радиоэшиттириш.

Дастур меҳмони: "Ҳувайдо" жоме масжиди имом-хатиби:

AБРОР ДОМЛА AЛИМОВ

Вторник, 06 Сентябрь 2022 00:00

Yangi o‘quv yili boshlandi

Talabalik inson hayotining oltin davri hisoblanadi. Ayni paytda yurtimiz ta’lim muassasalarida yangi o‘quv yili boshlandi. Shu munosabat bilan O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasida ham “Yangi O‘zbekistonda el aziz, inson aziz!” deb nomlangan bayram tadbiri bo‘lib o‘tdi. 

Unda O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining jamoat va diniy tashkilotlar bilan hamkorlik masalalari bo‘yicha maslahatchisi, Akademiya rektori Muzaffar Komilov, O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosari Ibrohimjon Inomov, Din ishlari bo‘yicha qo‘mita bo‘lim boshlig‘i Bobomurod Rustamov, Akademiya professor-o‘qituvchilari, talabalar, ota-onalar, Akademik litseyning o‘qituvchi va o‘quvchilari ishtirok etdi. 

Marosim O‘zbekiston Respublikasining Davlat madhiyasi bilan boshlandi. Madhiya sadolaridan so‘ng Akademiya rektori Muzaffar Komilov so‘zga chiqib, yig‘ilganlarni Vatanimiz mustaqilligining 31 yilligi hamda 2022/2023-o‘quv yili bilan tabrikladi.  
– Davlatimiz rahbari O‘zbekiston Respublikasi davlat mustaqilligining o‘ttiz bir yilligiga bag‘ishlangan tadbirdagi nutqlarida ta’lim sohasida farzandlarimiz zamonaviy bilim va ko‘nikmalarni puxta egallashlari uchun eng qulay sharoitlar yaratishni izchil davom ettirishga ustuvor ahamiyat qaratilishini ta’kidladilar, – deydi Muzaffar Komilov. – Darhaqiqat, so‘nggi yillarda mamlakatimiz ta’lim sohasini tubdan isloh qilish bo‘yicha keng ko‘lamli islohotlar amalga oshirilmoqda. Xususan, yoshlarimizni oliy ta’limga qamrovini oshirib borish, zamonaviy va raqobatbardosh kadrlar tayyorlash borasida izchil siyosat olib borilmoqda. Shu nuqtai nazardan, O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasida ham qabul kvotalari yil sayin oshmoqda. Ayniqsa, 2022/2023-o‘quv yilidan O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasida bir necha yangi yo‘nalishlar bo‘yicha ixtisoslik kadrlar tayyorlanishi boshlanayotgani e’tiborga sazovordir.

Darhaqiqat, O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi nafaqat yurtimiz, balki mintaqamizdagi eng nufuzli va sharafli o‘quv muassasasi hisoblanadi. Davlatimiz rahbari tashabbuslari bilan tashkil etilgan O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasida jamiyat rivojiga hissasini qo‘shadigan, o‘z sohasining malakali mutaxassislarini kamolga yetkazish ustuvor vazifa sanaladi. Xususan, joriy yilgi o‘quv yilida barcha ta’lim yo‘nalishlari uchun 859 nafar yigit-qiz talaba bo‘lish imkoniyatini qo‘lga kiritdi. 

Tadbir davomida O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosari Ibrohimjon Inomov hamda  Din ishlari bo‘yicha qo‘mita bo‘lim boshlig‘i Bobomurod Rustamov so‘zga chiqib, yig‘ilganlarni qo‘shaloq bayram bilan muborakbod etishdi.

Shuningdek, marosimda talabalarning ota-onalari so‘z oldi. Akademiyaga yuqori ball to‘plab, o‘qishga qabul qilingan 1-bosqich talabalari Abdufattoh Hakimov hamda Odinaxon Qodirova o‘z fikr-mulohazalarini bildirib o‘tdi.

– Avvalo, barchangizni mustaqilligimizning 31 yilligi hamda yangi o‘quv yili bilan tabriklayman, – deydi “Islom iqtisodiyoti va xalqaro munosabatlar” fakulteti 1-bosqich talabasi Abdufattoh Hakimov. – Talabalar safidan o‘rin olgan barcha tengdoshlarimga omad tilayman. Akademiyada ustozlarimizdan saboq olib, yurtimiz va xalqimiz rivojiga xizmat qiladigan inson bo‘lishga va’da beraman. 

Tantanali marosim auditoriyalardagi “Mustaqillik darsi” bilan davom etdi.

O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi

Matbuot xizmati

Шайх Салоҳ Aбулҳож ҳафизаҳуллоҳ

 

Страница 36 из 1850

Мақолалар

Top