“Дарҳақиқат, сизлар (фарзандлар) жаннат райҳонларисиз”

(Умар ибн Абдулазиз ривояти). 

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Ақроъ ибн Ҳорис Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламни кўриб қолди. У зот (невараси) Ҳасан ёки Ҳусайнни ўпаётган эдилар. Ақроъ “Менинг ўн нафар фарзандим бор улардан бирортасини ўпмаганман”, деди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким раҳм қилмаса, раҳм қилинмайди”, дедилар”.

Аллоҳ таоло ато этган неъматларнинг ичида бири борки, у бўлмаса, инсоннинг, хоссатан, болажон ўзбек халқининг уйида қувонч бўлмайди. У – фарзанд неъматидир. Ана шу неъмат халқ ифодасида “Болали уй бозор – боласиз уй мозор”, деб таърифланади.

Бироқ Аллоҳ таоло ушбу неъматни ҳаммага ҳам ато қилавермайди. Баъзиларни кўп йиллар кутдириб кўз ёшларини қонга айлантириб, ана ундан кейин беради. Баъзиларни эса буткул “тирноқ”қа зор қилиб қўяди. Бошқалари эса шундай буюк неъматнинг қадрига етмайди.

Куни кеча daryo.uz сайтида уч нафар аёл 20 кунлик чақалоқни сотмоқчи бўлаётганда қўлга олингани ҳақида хабар берилди. Ундан бир оз олдин турли сайтларда янги туғилган чақалоғини сотмоқчи бўлган ота-она қамалгани, 24 ёшли она 4 ёшли, 23 ёшли она 3 ёшли қизчасини, яна бир эри ташлаб кетган 30 ёшли аёл бир неча ойлик чақалоғини “боқа олмайман” деб сотмоқчи бўлгани ва 16 ёшли ўзи ҳали гўдак бўлган она ҳам ўз фарзандини сотишга уринган вақтда қўлга олингани ҳақида хабар берилган эди.

Аслида одам савдоси ҳамма замонларда энг ўткир муаммолардан бири бўлиб келган. Бироқ бу иллат бизнинг ўзи емай боласига едирган, ўзи киймай боласига кийдирган болажон халқимизда ҳеч қачон бўлмаган. Аксинча, халқимиз оғир даврларда ҳам бошқа миллатларнинг 400 мингдан ортиқ фарзандини бағрига олиб, меҳрини бериб катта қилган. Ҳозир эса баъзиларга ўзи дунёга келтирган фарзанди ҳам ортиқчалик қилаётганга ўхшайди. Нима халқимиз ўша вақтларда Аллоҳ таолонинг “Розиқ” – “Ризқ берувчи” сифатига ишонган-у, биз моддиятга шу қадар берилиб кетганимиздан ишонмай қўйдикми?

Аллоҳ таоло Анъом сурасининг 151-оятида: “Келинг, Раббингиз сизларга ҳаром қилган нарсаларни тиловат қилиб бераман: “Унга ҳеч нарсани ширк келтирманг! Ота-онангизга яхшилик қилинг. Очликдан қўрқиб, болаларингизни ўлдирманг. Биз сизларни ҳам, уларни ҳам ризқлантирурмиз... Фаҳш – бузуқ ишларнинг ошкорасига ҳам, махфийсига ҳам яқинлашманг... “Ушбуларни сизга амр қилдикки, шояд ақл юритсангиз”, –  деб айт”, дея марҳамат қилади.

Дарҳақиқат, жоҳилият даврида одамлар фарзандларини “боқа олмайман” деб ўлдириб юборар эди. Энди эса маърифат-маданият чўққисига чиққан даврга келиб ўша баҳона билан сотишга ўтиб олишдими?! Ахир Аллоҳ таоло “уларни ҳам ризқини Ўзимиз берамиз” демоқда-ку! Бу ҳодисалар одамларимизнинг асл миллийлигидан нақадар узоқлашгани ва уларнинг диний саводи устида ҳали кўп меҳнат қилишимиз кераклигидан далолат беради.

Бунинг яна бир сабаби эса ўйламасдан зинога қўл уриб, ҳомиладор бўлиб қолишдир. Сўнг улар бу шармандаликни беркитиш учун фарзандини ё кўчага ташлаб кетиш ёки сотиб юбориб, ундан қутулишгача етиб боради. Аллоҳ таоло юқоридаги оятда “Фаҳш – бузуқ ишларнинг ошкорасига ҳам, махфийсига ҳам яқинлашманг”, деб уларнинг ёмон оқибатидан огоҳлантирмоқда.

Номусини бой берган аёлнинг жамиятда ҳеч қандай қадр қиймати қолмагани каби фарзандини сотган аёлнинг ҳам  бағрида бир ўпирилиш бўлади ва уни у кейин юзта эрга тегиб чиқса ҳам, мингта бола туғса ҳам тўлдира олмайди – бағри бўм-бўш бўлиб тураверади.

Фиқҳий китобларнинг “Савдо-сотиқ” бобида шундай масала келади: “Ҳур – озод инсонни сотиш қатъиян мумкин эмас. Чунки инсон сотиладиган нарса эмас. Озод инсоннинг устидан эгалик қилишга ҳеч кимнинг ҳаққи йўқ. Зеро, Аллоҳ таоло Исро сурасининг 70-оятида: “Батаҳқиқ, Биз бани одамни азизу мукаррам қилиб қўйдик”, деб марҳамат қилади. Бирор киши шундай савдо қилса ҳам, унинг савдоси ботил бўлади”, деб айтилади.

Ислом дини ҳур одамнинг савдосини бирор ҳолатни мустасно қилмасдан мутлақо ҳаром қилган. Зеро, Аллоҳ таоло азизу мукаррам қилиб қўйган инсонни хор қилишга ҳеч кимнинг ҳаққи йўқ. Бу ишлар эса гуноҳи азимдир. Ҳар бир иш учун эртага жавоб берилади. У кунда эса “Ким раҳм қилмаган бўлса, раҳм қилинмайди”. Аллоҳ таолодан уларга тавфиқ беришини сўраймиз.

ЎМИ матбуот хизмати

ONLINE:

ЎМИ Матбуот хизмати

Динимиз инсонни одобли, ахлоқли, тартиб-интизомли бўлишга чорлайди. Салом бериш – одобнинг боши, инсоннинг кўркидир. Бу ҳақда Қуръони каримда шундай дейилади: “Қачон уйларга кирсангиз, бир-бирларингизга Аллоҳ ҳузуридан бўлган муборак, покиза саломни айтингиз (яъни “Ассалому алайкум” денг!)” (Нур сураси, 61-оят). “Салом” сўзининг маъноларидан бири тинчлик бўлиб, салом берган киши тинчлик-хотиржамлик тилаган бўлади. Саломлашишда ҳикмат кўп. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу ривоят қилган ҳадисда Пайғамбаримиз соллалоҳу алайҳи васаллам марҳамат қиладилар: “Токи имон келтириб мўмин бўлмагунингизча ҳаргиз жаннатга кирмайсиз. Бир-бирингизга нисбатан меҳру муҳаббат ҳосил қилмагунингизча мўмин бўла олмайсиз. Мен сизларга бир амални ўргатаман, агар уни қилсангиз бир-бирингизга нисбатан меҳр-оқибат пайдо бўлади: ўзаро ўртангизда саломни ошкора қилинг!”

Ҳар бир нарсанинг одоби бўлгани каби салом беришнинг ҳам ўзига яраша одоблари мавжуд. Аллоҳ таоло Қуръони каримда: “Қачон сизларга бирор саломлашиш (ибораси) билан салом берилса, сизлар ундан чиройлироқ қилиб алик олингиз ёки ўша (ибора)ни қайтарингиз”, деб буюради (Нисо сураси, 86-оят).

Cалом берувчи “Ассалому алайкум” деса, “Ва алайкум ассалом» ёки «Ва алайкум ассалом ва роҳматуллоҳ”, деб алик олинади. Пиёдага уловдаги одам, кўпчиликка озчилик, ўтирган ёки ўрнида турганга юрган кишилар салом беради. Лекин кичикдан олдин катта ёшдаги одам камтарлик учун салом берса, бу фазилатдир. Салом бериш суннат, алик олиш эса вожиб амалдир.

Болаликдан бу яхши одатга ўрганиб борилмаса, киши жамиятда инсонлар билан муносабатга киришиб кетишда муаммоларга дуч келиши мумкин. Ваҳоланки, муомала маданиятининг бошланиши саломлашиш одобидир. Салом калималарини тўғри ва тўлиқ талаффуз қилмаслик саломнинг маъносини бузилишига сабаб бўлади. Саломлашиш инсонлар ўртасида ўзаро меҳр-оқибатни мустаҳкамлайди.

Ботир НОСИРОВ,

Ховос тумани “Ҳуснобод” жоме масжиди имом-хатиби

ЎМИ Матбуот хизмати 

Тошкент шаҳридаги "Янгиобод" тўйхонасида хотин-қизлар ўртасида бўлиб ўтган Қуръон мусобақасининг саралаш босқичи натижалари билан танишинг.

Ҳифз йўналиши

1. Абдулҳакимова Дилобар

Тиловат йўналиши

18-25 ёш
1. Муҳаммадиева Ёқутхон
2. Нурмуҳаммедова Камола
3. Иброҳимова Нодирахон
3. Ҳамдамова Мавлуда
3. Мирсагдиева Марям

26-40 ёш
1. Каримова Васила
2. Ҳамдамова Лолахон
3. Авазова Одинахон
3. Алиева Севарахон
3. Исҳоқова Шахнозахон

Ғолибларга диплом ва совғалар тақдим этилди.

Ўзбекистон Қуръон мусобақасининг саралаш босқичларини muslim.uz портали ҳамда унинг ижтимоий тармоқлардаги саҳифаларида кузатинг.

ЎМИ Матбуот хизмати