Ибодатлар орасида энг афзали Қуръони карим тиловатидир. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам ўз умматларини бунга қизиқтирганлар. Қуръони карим соҳибини шафоат қилади. Шайтон васвасаларига қарши қўрғон бўлади. Унинг тиловати гуноҳларни ўчирадиган, савобларни кўпайтирадиган энг гўзал амалдир. Аммо кейинги вақтларда намоздан кейин Қуръон тиловат қилинишини бидъат дейдиган, уни эшитишдан юз ўгирадиган кишилар пайдо бўлмоқда. Тиловат ўқилиб турган ҳолатда одобсизлик билан чиқиб кетаётганлар бўлиб, улар Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам даврларида қилинмаган экан, деган асоси йўқ гапларни айтиб, ўзларини оқлашга уринадилар.

Ҳанафий мазҳаби уламолари намоздан кейин тиловат қилиш қандай амал эканини айтишган ва унга ҳужжатлар келтирган ҳамда тиловатнинг одоблари қандай бўлиши керак, деган саволга жавоб бериб ўтганлар.

Энг аввало, фиқҳ ва ҳадис китобларида “Намоздан кейинги зикрлар” боби мавжуд бўлиб, уларда намоздан кейин зикр қилиш, Қуръони карим суралари ёки оятларининг тиловати буюрилгани маълум қилинади. Бу далиллар асосида намоздан кейин ўтириб зикрга ёки Қуръон тиловатига машғул бўлиш бидъат амал эмаслигини тушунамиз. Бундан эса бидъат деган фикрга бориш гуноҳ экани маълум бўлади. Ҳадисларда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Оиша розияллоҳу анҳони ҳар куни Қуръони карим ҳаққини адо этишга буюрганлар. Буни 200-250 оят ўқишни, ҳатто 100 оят ва “Ихлос” сурасини уч бора ўқиш билан адо этиш, деб тушунтирганлар. Қуръони каримдаги кўпгина суралар ва баъзи оятларнинг фазилати зикр қилинган. Ушбу тиловатнинг Қиёмат куни шафоат қилиши, савоблар кўпайтириб ёзилиши, ҳожатларнинг раво бўлиши, беморларга шифо бўлиши, дуоларнинг ижобат бўлиши, тетиклик ва ақлга мусаффолик бериши ва бошқа кўпгина фазилатлари баён қилинган. Шундай суралардан Ёсин, Фатҳ, Ар-Роҳман, Воқеа, Духон, Мулк, Набаъ, Каҳф ва бошқаларни санаш мумкин. Оятлардан “Ал-Курсий”, Бақара сурасининг охирги икки ояти, Тавба сурасининг охирги икки ояти, Ҳашр сурасининг охирги уч ояти ва бошқалар бор.

Мўмин киши ҳар куни Қуръони карим ҳаққини адо этиш учун алоҳида вақт ажратиши керак. Аммо кўпинча имкон топилмайди ёки шунчаки бу вазифа борлиги ёддан кўтарилади. Ҳар қандай хасталикни даволовчи моҳир табиб каби уламоларимиз беш вақт намозда қуйидаги сураларнинг тиловатини тавсия қиладилар: Бомдоддан кейин Ёсин сураси – 83 оят, Пешиндан кейин Ар-Роҳман сураси – 78 оят ёки Фатҳ сураси – 29 оят, Асрда Набаъ (Амма) сураси – 40 оят, Шомдан сўнг Воқеа сураси – 96 оят, Хуфтондан сўнг Мулк сураси – 30 оят. Жами 350 оят атрофида ҳар куни ўқилади. Демак, мўминлар намоздан сўнг ушбу сураларнинг тиловати сабабли Қуръони каримнинг ҳар кунлик ҳаққини адо этиш билан бирга мазкур сураларнинг фазилатларидан ҳам баҳраманд бўладилар.

Имом Исмоил Ҳаққий раҳматуллоҳи алайҳ машҳур “Руҳ ул-баён” асарида Тоҳо сурасининг 124-оятини қуйидагича тафсир қилган:

“Ким Менинг эслатмамдан юз ўгирса, бас, унинг учун танг (бахтсиз) турмуш (қабр азоби) бўлиши муқаррар ва Биз уни Қиёмат кунида кўр ҳолда тирилтирурмиз”.

“Қуръони каримда келадиган “зикр” лафзи Қуръон, намоз, тасбеҳ-таҳлиллар ва бошқа шу каби маъноларда келади. Яъни Мени доимо ёдига солиб турувчи шу Китобдан ва Менга чақирувчи бўлган мана шу элчимдан юз ўгиришидир. Зеро, унга бу дунёда ниҳоятда тор ва қийинчилик машаққатлари кўп бўлган ҳаёт бордир. Оятда икки масдар, яъни ўзак сўзлар бир-бирига сифат бўлиб келтирилган. Бу эса муболағани, яъни ҳаёт торлигининг қўша-қўша машаққатлари борлигини ифодалайди. Бунинг сабаби, банда дунё орзу-ҳаваслари билан алданиб қолади. Ваҳоланки, дунёга интилиш инсонни аста ҳалокатга етаклайди. Ўзини назорат қила олмагани боис орзу-ҳаваслари, бойлик ва бошқа зийнатлар билан овора бўлиб қолиши кучайтирилади. Унинг камайиб қолишидан ёки йўқотишдан хавфда бўлади, кўнгил хотиржамлиги олинади. Зикрдан юз ўгирмаган кишида эса бунинг акси бўлади. У охират талабида экан, иймонининг баракаси билан бу дунёда унга кенглик ва хотиржамлик берилади. Билгинки, ҳаётнинг торлиги, машаққатларга бойлиги  бу – маъсияту гуноҳларнинг жазоси ва уқубатидан бўлиши мумкин”.

"Ким Менинг зикримдан юз ўгирса, яъни Мени ёд этишни лозим тутмай, Менинг ҳидоятимга юрмаса, тўғри йўлдан юришни хоҳламаса, бас, унга жуда машаққатли ҳаётни берурмиз".

Бу машаққатлар унинг қалбини азоблаш билан бўлади, ҳар бир ишига, йўлларига парда ташлаб қўйиш, эшикларни унга ёпиб қўйиш билан амалга оширилади. Зеро, Аллоҳнинг зикри қалб калитидир, ундан юз ўгириш эса қалб эшигини ёпишдир.

Зокиржон ШАРИФОВ,

“Тиллар” кафедраси ўқитувчиси

Али розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ойнага қарасалар:

“Аллоҳумма анта ҳассанта холқий фа ҳассин хулуқий”,

(Аллоҳим, яратилишимни яхши қилдинг, хулқимни ҳам яхши қилгин) деб айтардилар.

Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев Америка Қўшма Штатларининг Вашингтон штатида юз берган темир йўл ҳалокати оқибатида кўплаб инсонлар қурбон бўлгани муносабати билан АҚШ Президенти Дональд Трампга таъзия изҳор этди. Бу ҳақда Ўзбекистон Республикаси Президентининг Матбуот хизмати хабар берди.

 

Хабарда Шавкат Мирзиёев қурбон бўлганларнинг оила аъзолари ва яқинларига ҳамдардлик билдириб, жабрланганларга сиҳат-саломатлик тилагани қайд этилган.

 

Маълумот учун, Amtrak компаниясига тегишли бўлган тезюрар поезд АҚШнинг Вашингтон штатида халокатга учраган ва поездда 86 киши бўлган. Сиэтлдан Портленд томон харакатланаётган поезд рельсларидан чиқиб кетиши оқибатида олти киши ҳалок бўлган ва 72 нафар одам жароҳатланган.

Юртимизда ди­ний-маърифий соҳада амалга ошири­лаётган ислоҳот­ларни кенг тарғиб этиш, тинчлик ва осойишталикни қадр­лаш, динлараро бағрикенглик ва ҳамкорлик ғоя­ларини омма­лаш­­ти­­риш, халқимиз, айниқса, ўсиб келаёт­ган ёш авлодни ёт ғоя­лардан ҳимоя қилишда фаоллик кўрсатган ижодкор­лар­ни қўллаб-қувватлаш ва муносиб рағбатлантириш мақ­са­ди­да «Сар­ҳисоб» тан­лови ўтказиб келинмоқда.

Шу муносабат билан 2017 йил 15 декабрь куни Хоразм вилояти Тошкент ахборот технологиялари университетининг Урганч филиали анжуманлар саройида ушбу танловнинг вилоят босқичида 2017 йилнинг 1 январидан 2017 йилнинг 1 ноябргача маънавий-маърифий мавзуларда газета ва журналларда босил­ган ва интернет тармоғида эълон қилинган мақолалар, радио орқали эфирга узатилган эшиттиришлар, телевидениедаги кўр­са­­­тувлар ва тадбирлардаги иштироки бўйича ғолибларни аниқлаш ва тақдирлаш маросими бўлиб ўтди.

Тадбирда Ўзбекистон мусулмонлари идораси “Мовароуннаҳр” нашриёти директори Абдул Жалил Хўжам, Ўзбекистон мусулмонлари идораси Хоразм вилояти вакили Х. Абдуллаев ва бир қанча ҳамкор ташкилотлар вакиллари иштирок қилди. Ғолиблар қуйидаги номинациялар бўйича аниқланди:

Маънавий-маърифий тадбирлардаги иштироки бўйича Урганч шаҳар “Мискин бобо” масжиди имом-хатиби Қўзибой Машарипов;

Интернетдаги мақолалар бўйича Боғот туман бош имом-хатиби, “Дарвеш бобо” масжиди имом-хатиби Рашидбек Эрназаров;

Радио орқали чиқишлар бўйича Урганч шаҳар “Имом Фахриддин ар-Розий” ЎМИБЮ мудир ўринбосари, Урганч туман “Шайидлар бобо” масжиди имом-хатиби Музаффар Авезов;

Телевидения орқали чиқишлар бўйича  ЎМИ Хоразм вилояти вакили ўринбосари, Урганч шаҳар “Охун бобо” масжиди имом-хатиби Ҳасанбой Кенжаев ғолиб деб топилди.

Тадбир давомида бир қанча матбуот нашрлари жамоалари ва ходимлари ҳам ўз йўналишлари бўйича ғолиб деб эълон қилинди. Ғолиблар махсус диплом ва ташкилотчиларнинг қимматбаҳо сов­­ғалари билан тақдирланди.

Шунингдек, тадбирда “Мовароуннаҳр” нашриёти директори Абдул Жалил Хўжам “Ҳидоят” журнали ва “Ислом нури” газетасига обунани яхши ташкиллаштирган масжид имом-хатибларини Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмонхон Алимовнинг ташаккурномалари ва “Мовароуннаҳр” нашриётининг махсус совғалари билан тақдирлади.

ЎМИ Матбуот хизмати

Туркиянинг Истанбул шаҳри яқинида жойлашган Санжаклар масжиди ўзининг ноодатий архитектура ечимлари билан ажралиб туради. Шу сабабли ҳам 2012 йилда қурилган ушбу иншоат 2013 йилда Жаҳон архитектура фестивалида “Йилнинг энг яхши дизайни” номинацияси соҳиби бўлган эди.

Ушбу масжид Туркиянинг Emre Arolat Architects компанияси томонидан қурилган бўлиб, унинг асосий қисми ер остида жойлашган.

700 квадрат метр майдонли масжид тош деворлар билан барпо этилган. Унда бир вақтнинг ўзида 650 нафар одам ибодат қилиши мумкин. Таҳоратхоналар ҳам ер ости қисмда жойлшатирилган.

Масжиднинг азон айтишга мўлжалланган минораси ҳам ноодатий услубда ишланган.

Масжид ичида қолдирилган туйнук ички томонга қуёш нурининг яхши тушишини таъминлайди. Ғорга ўхшаш масжид ибодат қилиш ва кўнгли хотиржамлик истаганлар учун қулай қилиб барпо этилган.