muslim.uz

muslim.uz

Пятница, 05 Январь 2018 00:00

Саййидул айёмнинг фазилати

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам жума куни ҳақида шундай дедилар: Бу кунда шундай фурсат борки, мусулмон банда намоз ўқиш учун шу вақтга дуч келади ва Аллоҳдан нимани сўраса, истаганини шубҳасиз беради. У фурсатнинг жуда қисқалигини қўллари билан ишора қилиб кўрсатдилар”.

“Бу кунда шундай фурсат борки...” ифодасида аниқ вақт айтилмаган. Лекин бу фурсат ҳақида баъзи ҳадислар мавжуд. Уларнинг бирида зикр қилинган фурсат имомнинг хутба ўқиш учун минбарга ўтирган пайтдан бошлаб то масжиддан чиқиб кетгунига қадар эканлиги айтилган.

Иккинчисида эса, жума куни аср ва шом намозлари орасидаги вақтлиги ҳақида билдирилган. Ўша фурсатнинг қисқалиги ҳақида Ибнул Мунир шундай дейди: “Фурсатнинг қисқалигига ишорат инсонларни ўша вақтни қадрлашга ташвиқ қилиш ва лутфнинг кенглигидан фойдаланиб қолишга ундашдир”.

Саҳобалар, тобеинлар ва улардан кейинги олимлар бу фурсатнинг Асри Саодат билан чегараланганми ёки йўқми, мазкур мунаввар фурсат йилнинг ҳар жумасида мавжудми ва ёки йилдаги биргина жума куни келадими деган хусуслар ҳақида ўз фикрларини билдирганлар.

Биринчи фикр: шундай кун, фурсат бор, лекин йил бўйи келадиган жума кунларининг биттасида намоён бўлади. Бу фикр Каъбул Ахбор розияллоҳу анҳу томонидан Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳуга айтилган, аммо у киши буни рад қилганл. Имом Молик ва Сунан Соҳиблари Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳунинг фикрларини асос қилиб олганлар.

Иккинчи фикр: Қадр кечаси рамазон ойининг сўнгги ўн кунлигида яширингани каби, бу фурсат ҳам тўлиқ жума кунида яширилган. Ибн Умарнинг розияллоҳу анҳунинг фикрича, бир кун ҳожатларни сўраб дуо қилиш мушкул эмас ва жума кунини фақат дуо билан ўтказа олган одам тилаклари мустажоб бўлиши учун яхши имкониятга эга бўлади.

Учинчи фикр: бу фурсат жума куни ичида яширинган ёки ўз вақтини муттасил ўзгартириб туради. Имом Ғаззолий фикрлар орасида ҳақиқатга яқинроғи шу экани айтган. Ибн Асокир ва Муҳиб Табарийлар ҳам шу фикрдалар.

Тўртинчи фикр: муаззин жума куни бомдодга азон айтган пайтидир. Бу фикр Ҳофиз Абул Фазлнинг “Шарҳут Термизий” асарида келтирилган.

Бешинчи фикр: имом минбардан тушиб, такбир айтилгунига қадар бўлган муддат. Бу фикр Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган.

Олтинчи фикр: жумага азон айтилган пайт. Бу Оиша онамиз розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган.

Еттинчи фикр: имом минбарга ўтиришидан бошлаб намознинг тугашигача бўлган вақт. Буни Муслим ва Абу Довуд Ибн Умар розияллоҳу анҳудан ривоят қилган.

Аслида манбаларда ушбу вақт ҳақида қирқдан ортиқ фикрлар билдирилган. Асосийси, бунчалик кўп ривоятлар қилинган бу вақтни излаш мустаҳабдир. Зеро, дуо – мусулмоннинг қуроли. Аллоҳ таолонинг амрларига бўйсуниб, Унинг марҳаматига сазовор бўлиш ҳар биримизга насиб қилсин.

ЎМИ Матбуот хизмати

Пятница, 05 Январь 2018 00:00

Дунёда йўловчидек бўлинг

“Ар-Раҳмон” сурасида шундай марҳамат қилинади: 
«Ер юзидаги барча мавжудот фонийдир, ўткинчидир, аммо улуғлик ва икром соҳиби бўлмиш Роббингизнинг важҳи эса боқийдир».

Дарҳақиқат, умримизнинг бир қисми бўлмиш бу йилимизда қанчалик хайрли, савобли ишлар қилганимиз ёки гуноҳ ва хатоларга йўл қўйганимиз охиратда ўзимизга ҳужжат бўлади. Умрни яхшилик билан ўтказган бўлсак, алҳамдулиллаҳ. Аммо гуноҳ ва хатоларни кўп қилган бўлсак, уларни тўғрилаб олиш учун ҳали имкон бор. Зeро, инсоннинг умри ниҳоясига етгач, камчликларни тўғрилашнинг имкони қолмайди. Чунки тавба эшигининг икки томони бор бўлиб, бири – умумий, иккинчиси – хос эшик. Хос тавба эшиги ҳар бир инсоннинг жони ҳалқумига кeлгунича, ғарғара бошлангунича очиқ бўлади. Шунгача тавба қилишга имкон бор. Умумий тавба эшиги эса Қиёмат кунигача очиқ бўлади.

Фотир сурасида: «Улар у ерда «Парвардигоро, бизларни азобдан чиқаргин, токи бизлар қилиб ўтган амалларимиздан бошқача, яхши амалларни қилайлик» дeб фарёд қилурлар. Ахир Биз сизларга эслатма оладиган, киши эслатма олгудeк узун умр бeрмаганмидик? Сизларга огоҳлантирувчи Пайғамбар ҳам кeлган эди-ку! Бас, энди жазоларингизни тотавeрингиз. Золимлар кофирлар учун ёрдамчи бўлмас» дeган жавоб бўлади», дейилади.

Абдуллоҳ ибн Умар розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади: 
«Пайғамбар алайҳиссалом елкамдан тутиб туриб: «Дунёда гўё ғарибдeк, йўловчидeк бўлгин», дeдилар”.

Шундан буён Ибн Умар розияллоҳу анҳумо ҳар сафар: «Кeч кирса, тонгни кутиб ўтирма. Тонг отса, кeч киришини кутиб ўтирма. Соғлигингда бeморликда қила олмайдиган ишларингни қилиб ол. Тириклигингда вафотингдан кeйин асқатадиган амалларни қилиб қол», дeр эканлар.

Раҳматуллоҳ САЙФИДДИНОВ

“Мирза Юсуф” масжиди имом-хатиби

Доим китобга ошно инсон ҳатто кексайганда ҳам мантиқий фикрлаш қобилиятини йўқотмайди. Ёзма ва оғзаки нутқнинг равон ва чиройли бўлиши ҳам мунтазам китоб ўқишга боғлиқ. Биз шу каби маълумотларни жуда кўп ўқиганмиз. Аммо, китоб мутолааси борасида янада қизиқарли фактлар ҳам бор экан.
 
Китоб саҳифалардан, саҳифа эса қаторлардан иборат. Мутолаани ҳам айнан қаторлардан бошлаймиз. Аввал биринчиси, кейин иккинчиси, учинчиси.... Аммо америкали ихтирочи Томас Эдисон матннинг 2-3 қаторини бирваракайига ўқий олган. Ва бир саҳифага яқин матн сўзма-сўз ёдида қолган.
 
Одатда бирон матнни яхшироқ тушуниш учун уни ҳижжалаб ўқиймиз. Аммо, бу усул билан кўзни толиқтириб қўйиш мумкин экан. Яъни кўз тез ўқиганда эмас, балки секин ўқиганда толиқади, демоқда бугун дунё олимлари.
 
Танишингиз сиздан китоб сўради. Бердингиз. У эса ҳадеганда қайтармаяпти. Баҳонаси ҳам тайёр: ҳали ўқиб тугатганини йўқ. Ундан хафа бўлишга шошилманг. Ҳамма ҳам тез ўқий олмайди. Маълум бўлишича инсонларнинг фақат 5 фоизигина бу қобилиятига эга.
 
Француз адиби Бальзак нафақат ўз асарлари билан, балки мутолаа тезлиги билан ҳам тарихда қолган. У ярим соатда исталган романнинг 200 саҳифасини ўқиб ташлаган. Рус ёзувчиси Максим Горький эса бир дақиқада 4 мингта сўз ўқий олган. 
 
Ҳарфни кўзимиз танимайди. Ҳамма гап мияда. Мутолаа жараёнида кўз ҳарфлар шаклинигина мияга жўнатади, мия эса бу шаклларн аниқлаштириб, сўнг бирлаштиради. Натижада бизга таниш сўз ҳосил бўлади.
 
Ашаддий китобхондан моҳир изқувар чиқиши мумкин, деса ишонаверинг. Гап шундаки бундайларда теварак-атрофни кузатиш қобилияти бошқаларга караганда кучлироқ бўлади. Мисол учун, улар бир вақтнинг ўзида турли телеканаллардаги кўрсатувларни томоша қилиб, сизга уларнинг мазмуни ҳақида сўзлаб бериши мумкин.
 
Ўрта даражали китобхон матнни сўзлар билан ўқиса, ашаддийси саҳифани жумлалар билан мутолаа қилади.
 
Китоб ўқиш фақат маънавий эҳтиёж билан боғлиқ дегувчилар хато қилади. Дунё олимларнинг янги тадқиқотларига кўра унинг моддий эҳтиёжга ҳам боғлиқ жиҳатлари бор. Яъни, китобхон инсонга таом кўпроқ юқар экан. 
 

 

Малоҳат Ҳусанова, ЎзА

 

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: Тўшакка ётаётганларида:
“Аллоҳумма анта холақта нафсий ва анта татаваффаҳа, лака маматуҳа ва маҳяҳа, ин аҳяйтаҳа фаҳфазҳа ва ин аматтаҳа фағфир лаҳа, Аллоҳумма инний асалукал афияҳ”, деб айтардилар.

(Аллоҳим, Сен менинг нафсимни халқ қилдинг ва Сен уни ўлдирувчисан. Унинг тириклиги ҳам, ўлими ҳам Сенинг қўлингда. Агар уни тирик қўйсанг, муҳофаза қил. Агар ўлдирсанг, мағфират эт. Ё Раббим, Сендан офият сўрайман) (Имом Муслим ривояти).

2018 йилнинг биринчи ярмида Республикамизда ўтказилиши режалаштирилган 3 босқичдаги Қуръон мусобақаси иштирокчиларини рўйхатга олиш бугун, 4 январ кунидан бошланди. Рўйхатга олиш 13 январь кунигача давом этади.

Бугун барча вилоятлар қаторида Тошкент вилоятида ҳам мазкур жараён бошланди, деб хабар беради вилоят бош имом-хатиби Хайруллоҳ Турматов. Қуйида рўйхатга олиш жадвали билан танишишингиз мумкин.

Тошкент вилоятида “Қуръон мусобақаси – 2018” кўрик

танлови (туман ва шаҳар) босқичи

ЖАДВАЛИ

 

Туман ва шаҳарлар номи

Кўрик танлов ўтказиладиган жой номи ва манзили

Санаси

1-ҲУДУД

1

Ангрен шаҳар

Бўка тумани,

“Ўртақўрғон” жоме масжиди

Манзил: “Янги ҳаёт” кўчаси 5-уй

Мўлжал: Бўка шаҳар Шоҳбекати

10.02.2017 й. (Шанба)

Эркаклар

соат 0900

Хотин-қизлар

1400

2

Бекобод тумани

3

Бекобод шаҳар

4

Бўка тумани

5

Пискент тумани

6

Олмалиқ шаҳар

7

Оҳангарон тумани

2-ҲУДУД

1

Бўстонлиқ тумани

Чирчиқ шаҳар,

“Марказий” жоме масжиди

Манзил: Заковат кўчаси 1-уй

Мўлжал: Аквапарк

11.02.2017 й.

(Якшанба)

Эркаклар

соат 0900

Хотин-қизлар

1400

2

Паркент тумани

3

Қибрай тумани

4

Тошкент тумани

5

Чирчиқ шаҳар

6

Юқоричирчиқ тумани

3-ҲУДУД

1

Зангиота тумани

Зангиота тумани,

“Нурул Ислом” жоме масжиди

Манзил: Қумариқ маҳалласи, Ҳамза кўчаси 20-уй

Мўлжал: “Генерал Моторс” мотор заводи

12.02.2017 й. (Душанба)

Эркаклар

соат 0900

Хотин-қизлар

1400

2

Оққўрғон тумани

3

Қуйичирчиқ тумани

4

Чиноз тумани

5

Ўртачирчиқ тумани

6

Янгийўл тумани

 

 

ЎМИ Матбуот хизмати

Мақолалар

Top