muslim.uz

muslim.uz

Ҳиндистон Ислом академияси – “Дор ул-улум Девбанд” телефонларга рингтон ва чақирув мусиқаси ўрнига Қуръон оятлари қўйиш мумкин эмас деган фатво чиқарди ва бу билан Саудия Арабистони уламоларнинг айни масаладаги фикрини қўллаб-қувватлади. 

“India.com” сайтида муфтий Ориф Козимийнинг интервьюси келтирилиб, унга кўра уламо фатвони шарҳлаган

“Телефон ҳожатхонада жиринглаб қолиши мумкин. Бундай вазиятда Қуръон оятлари ёки азонни эшитиш Ислом қонунларига зиддир. Арабистонми, Ҳиндистонми ёки ер юзининг бошқа нуқтасими – Ислом ҳамма жойда бир. Шу сабабли Саудия Арабистонида чиқарилган фатво бу ерда ҳам муҳим”, деди шайх Козимий. 

“Бундан ташқари, одамлар кўпинча телефонга жавоб бериш учун оятни ёки азонни ярмидан узиб қўядилар. Бу мумкин эмас, бу худди биров Қуръон тиловат қилаётган ёки азон айтаётганда, уни тўхтатиб қолиш билан тенг. Шунингдек, муқаддас Каломнинг нопок жойларда янграшига йўл қўйиб бўлмайди”. 

Ушбу масалада дунёнинг кўплаб уламолари бир хил фикр билдирганлар. Бунга қўшимча равишда эшик қўнғироқларига ҳам Қуръон оятларидан фойдаланиш ҳам ножоиз эканлиги айтилган. 

ЎМИ Матбуот хизмати

1 март куни Ўзбекистон мусулмонлари идораси кутубхонаси фондида сақланаётган тарихчи-манбашунос олим Комилхон Каттаевнинг “Тасаввуф алломалари” номли китоби тақдимоти бўлиб ўтди. Унда тасаввуф олимлари, профессор-ўқитувчилар, уламолар, имом-хатиблар ва талаба-ёшлар иштирок этди.
Тадбир аввалида Қуръони карим оятларидан тиловат ва дуо қилиниб, сўнг муаллиф Комилхон Каттаевга сўз берилди. Муаллиф мазкур китобнинг ёзилиш тарихи, устозларнинг беқиёс кўмаги, келтирилган маълумотлар илмий асосга эга экани, асарда келтирилган азиз авлиёлар ҳақида маълумот берди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси ўринбосари Шайх Абдулазиз Мансур “Тасаввуф алломалари” китоби ҳақида гапирар экан, муаллиф ушбу китобни ёзишда жуда кўп меҳнат қилгани, соҳа мутахассислари ва тарихий манбаларга мурожаат этганини билдирди. Имом Термизий халқаро илмий- тадқиқот маркази директори, тарих фанлари доктори, профессор Убайдулла Уватов юртимиздан етишиб чиққан алломаларнинг қабрларини топишда Комилхон Каттаев жуда катта ҳисса қўшганини маълум қилди. Жумладан, Имом Мотуридий ва Бурҳониддин Марғиноний каби кўплаб алломаларнинг қабрларини топишда иштирок этганини айтиб ўтди.
Ўзбекистон Фанлар Академияси Тил ва адабиёт институтининг катта илмий ходими Сайфиддин Сайфуллоҳ тарихчи-манбашунос олим Комилхон Каттаевнинг “Тасаввуф алломалари” китобида улуғ авлиёлар ва ориф зотларнинг ҳаёти ва ижоди қаламга олингани, мамлакатимиз тараққиётининг янги даврида маънавий меросимизга янгича ёндошиш туфайли тасаввуф алломаларига бўлган эътибор катта бўлаётганини билдирди. Эндиликда уларнинг илмий-маърифий меросларини ўрганиш, ҳаётга татбиқ этиш улкан ижобий натижаларни беришини алоҳида таъкидлади.
Шунингдек, тадбирда профессор ўқитувчилар, соҳа мутахассислари ҳам сўзга чиқиб, муаллифнинг ижодига улкан муваффақиятлар тилашди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Пятница, 02 Март 2018 00:00

Намозга виқор билан келинг

Савол: Баъзилар намоз бошланганида масжидга (жамоатга етиш учун) югуради. Шу тўғрими?

Жавоб: Бу хато. Абу Қатода розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Биз Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам билан намоз ўқиётган эдик. Одамларнинг оёқ товушлари эшитилди. Пайғамбаримиз намозни тугатгач, улардан: “Сизларга нима бўлди?” деб сўрадилар. Улар: “Намозга шошилдик”, дейишди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ундай қилманглар. Агар намозга келсаларинг, хотиржамлик билан келинглар. Намознинг қанчасига етсаларинг, уни ўқинглар, қанчасини ўтказиб юборсаларинг, уни (ўзларингиз) тўлдириб қўйинглар”, дедилар».

Шунинг учун намозга виқор билан келиш, шошмай ният қилиб, сафга туриш керак.

“Сўраган эдингиз” китобидан

Пятница, 02 Март 2018 00:00

Меҳр-муҳаббат булоққа ўхшайди

Телеэкранда кўп қисмли миллий кино намойиш этиларди. Тасвирда ота билан ўғил атиргуллар тагини юмшатишяпти. Ўғилнинг юзи тунд.

– Ҳа, нега кайфиятинг йўқ? Шу мияси айниган онангнинг айтганини қилиб ширин рўзғорингни бузмоқчимисан? – дейди ота ўғилга...

Тавба, ота ўғлига ўзининг хотинини, яъни шу боласинининг онасини ҳақоратлаб сўзлади. Ўғил ҳам уни бошқа гаплар қатори пинагини бузмай эшитди. Демак, бундай суҳбатлар олдинлари ҳам бўлиб турган.

“Ўтган кунлар” киносидаги бир саҳна кўз олдимга келди: Ўзбек ойим Тошкентдан келин олиш ниятига етиш учун ўғли Отабекни марғилонлик “анди”ни хотин қилиб юриш­да айблайди. Юсуфбек ҳожи хотинининг бу гапидан беғараз кулади. Аслида, ўзи кўрмаган, билмаган одам ҳақида ҳар хил хулоса чиқариш тўғри эмаслигини, қолаверса, ўғлининг ўзига яраша фаҳм-фаросати борлигини зукко ҳожи билмасмиди? Билганида ҳам фарзанди олдида она обрўсини тўкишга йўл қўймасди, менимча. Ўғил ўстирган Ўзбек ойимнинг келин кўриш орзуси табиий ҳол эканини Отабекка вазминлик билан изоҳлайди Юсуфбек ҳожи. Халқимизда азалдан ота-она шаънини баланд тутиш оддий одатий ҳол бўлиб келган.

“Жанжалсиз рўзғор йўқ”, дейишади. Эски замонларда ҳам ота-оналаримиз бир-бирлари билан жанжаллашган пайтлари бўлган, аммо улар болалари олдида юзма-юз туриб айтишишмаган ёки болаларига орқаваротдан бир-бирларини ёмонлашмаган. Бошқача айтсак, уларнинг жанжаллашишлари ҳам одоб доирасида бўлган.

Надоматлар бўлсин, ҳозир айрим бадиий фильм, сериал, саҳна асарларида эр-хотинларнинг турли ҳолатларда бир-бири билан гап талашиши, уришиши, ёмонлаши, бир-бирини ҳақоратлаши одатий тусга кириб қолди. Бунинг “тарбиявий” таъсирини ҳаётда кўп кўряпмиз.

Болаларига эридан нолиётган аёлнинг ҳам, шунингдек, хотинини ёмонотлиқ қилмоқчи бўлган эрнинг ҳам мақсади битта: ўзини оқлаш ва ўзига нисбатан ўғил-қизларининг меҳру шафқатини орттириш. Фақат унутмаслик керак, юракдаги меҳр-муҳаббат истаган томонга йўналтирса бўлаверадиган оқар сув эмас. У булоққа ўхшайди, кўзига тош тушмаса бас, ташналар қанча бўлса, қондираверади. Лекин кўзига тош тушса, ҳамма учун бирдек қуриб қолиши мумкин.

Эр-хотин ва болалар ўртасида меҳр-муҳаббат иплари пишиқ бўлиши оила мустаҳкамлигининг асоси, дейдилар. Саҳнада ҳам, кинода ҳам, ҳаётда ҳам шуни тарғиб қилайлик, ибрат бўлайлик.

Муҳтарама УЛУҒОВА

 

Пятница, 02 Март 2018 00:00

Қарз олиш ва қайтариш ҳақида

Савол: Агар кимдан қанча қарз олганим эсимдан чиқиб кетган бўлса қарзимни қандай адо қилсам бўлади?
Жавоб: Одатда, қарз олиб юрадиган одамларингиздан қарзингиз бор ёки йўқлиги ҳақида сўраб чиқасиз. Аслида қарз олган кишининг унутиб юбориши - унинг жуда ҳам лоқайдлигидир. Қарз берган киши унутиб қўйишини тушуниш мумкин. Лекин қарз олган кишининг унутиб юбориши унинг диёнатсизлиги ҳисобланади. Агар эсдан чиқариб қўйиш хавфи бўлса, ёзиб юринг.


يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا إِذَا تَدَايَنْتُمْ بِدَيْنٍ إِلَى أَجَلٍ مُسَمًّى فَاكْتُبُوهُ


Эй, имон келтирганлар! Бир-бирингиздан бирор муддатга қарз олиб, қарз берсангиз, уни ёзиб қўйингиз*!.
Аллоҳнинг буйруғига амал қилинмаганидан турли муаммолар келиб чиқаверади. Юқоридаги ҳолат ҳам шулардан биридир. Шунинг учун ҳам мусулмон киши ҳар бир ишни қилишдан олдин, “бунга шариатимиз нима дейди?” деган саволга жавоб топиб, сўнгра унга мувофиқ иш қилмоғи керак. Акс ҳолда муаммолар кўпаяверади. Кейин эса ўша муаммоларнинг ечимини топишни сўраб аҳли илмларнинг боши қотирилади.
Савол: Агар киши бошқа бир кишидан ўртада туриб биродари учун қарз олиб берса, қарз берган киши қарздордан қарзини сўрамаса, қарздор ҳам қарзни қайтариш ташвишини қилмаса, ҳар хил баҳоналар қилса, ўртада турган киши нима қилиши керак?
Жавоб: “...қарз берган киши қарздордан қарзини сўрамаса”. Аслида қарз берган киши агар қарзни қайтариб олиш нияти бўлса, албатта, қарздордан уч марта вақти-вақти билан сўраши шарт. Агар сўрамасдан ўзидан ўзи хафа бўлиб юраверадиган бўлса, у ноҳақ бўлади. Зотан, инсон унутивчидир, балки қарздорлигини унутиб қўйгандир, унга уч марта эслатиш керак. Агар шунда ҳам қарзни бермаса кейин бошқа чора кўрилади. Яъни хоҳласа кечиб юборади ёки маҳкама орқали ундириб олса ҳам бўлади ёхуд ўртада кафил турган кишидан ундириб олса ҳам бўлади. Кейин кафил бўлган киши ҳақиқий қарздордан ундириб олаверади.


Исҳоқжон домла Бегматов

ЎМИ масжидлари бўлими ходими
ЎМИ матбуот хизмати

Янгиликлар

Top