muslim.uz
Юртимизда болаларга энг кўп қўйилган исмлар маълум бўлди
2021 йил биринчи чорагида Ўзбекистонда янги туғилган ўғил болаларга Муҳаммадали, қизларга эса Солиҳа исми энг кўп қўйилган.
Шу йил январь-март ойларида 5 236 нафар ўғил болага Муҳаммадали, 5 114 нафар қизга Солиҳа исми берилган.
Маълум бўлишича, жорий йилнинг уч ойида 91 067 нафар ўғил бола ва 84 837 нафар қиз болага туғилганлик ҳақида гувоҳнома берилган.
ДХА матбуот хизмати маълумотига кўра, жорий йилда қизларга Солиҳа исмидан ташқари Муслима (2 969), Шукрона (2 252), Имона (1 913), Фарзона (1 423), Мубина (1350) исмлари ҳам кўп қўйилган.
Ўғил болалар исмининг топ 5 талигида эса Муҳаммадалидан ташқари Муҳаммад (2 997), Абдуллоҳ (2 711), Мустафо (2 333), Имронбек (2 062) исмлари ҳам бор.
Муҳаммадали ва Солиҳа исмлари 2019 ва 2020 йилларда ҳам Ўзбекистонда энг кўп қўйилган исмлар бўлган. Жумладан, 2020 йилда 19 383 нафар ўғил болага Муҳаммадали, 18 616 нафар қизга Солиҳа исми берилган.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Рамазон туҳфаси: Илк инсон – Ҳуд алайҳиссалом, Од қавми ва Эрам шаҳри (Аудио)
ЎМИ матбуот хизмати
Қўлларига асо, кўзларига нур бўлайлик
Рамазон ўйлари
Ота-онамиз хонадонимизни файз-баракага тўлдирувчи фаришталар, уйимизни ақлу заковат зиёси ила ёритувчи чироқлардир. Қаерда кексалар бўлса, ўша ерда хайру барака, меҳру оқибат устун бўлади. Хўш, сиз кекса ота-онангизнинг холидан хабар олдингизми? Уларнинг мушкулини осон қилиб, дуоларини олаяпсизми? Бу саволларга жавоб бериш ҳар биримизнинг виждоний бурчимиздир.
Асрлар давомида халқимизнинг қон-қонига сингиб кетган ота-онага нисбатан ҳурмат-эҳтиромда бўлиш туйғуси энг эзгу фазилатларимиздан бири ҳисобланади. Албатта, бу туйғулар онгимизга мажбуран сингдирилмаган. Ёки атайлаб ўйлаб топилмаган. Бу бағри кенг ва саховатли ўзбек халқининг авлоддан-авлодга ўтиб келаётган ўлмас қадриятларидан биридир.
Қалбимизни ёритган офтоб
Тонг саҳардан бизни ишга кузатадиган ота-онамизнинг фарахбахш дуолари қалбимизни офтобдек ёритади. Кун бўйи куч-қувват, мадад бағишлаб туради. Сизни доимо интиқлик билан кутадиган, сизга суянадиган, суянч бўладиган, ташвишингиздан куйиниб, қувончингизга шерик бўладиган ота-онангизнинг борлиги қандай яхши. Зеро, фарзанд учун икки дунё саодати–ота-онасининг икки лаби орасидадир, дейилгани, Муҳаммад салаллоҳи алайҳи вассаламнинг “Агар Аллоҳ бўлмаганида умматларимга отага сиғинишни буюрардим”, деганлари ҳам бежиз эмас.
“Исро” сурасининг 23-24-оятларида “Раббинг, ёлғиз унинг ўзига ибодат қилишларингизни ҳамда ота-онага яхшилик қилишларингизни амр этди. Агар уларнинг(ота-онангизнинг) бириси ёки ҳар иккиси сенинг қўл остингда кексалик ёшига етсалар, уларга қараб уф тортма, уларни жеркима. Уларга (доимо) яхши сўз айт! Улар учун меҳрибонлик билан, хорлик қанотни паст тут, хокисор бўл ва “Парвардигорим, мени гўдаклик чоғимдан тарбиялаб-ўстирганларидек, сен ҳам уларга раҳм-шафқат қилгин”, деб ҳақларига дуо қил.
Бир куни Анушервон мажлис уюштириб йиғилганлардан сўрабди: “Гулларнинг орасида энг ширин ҳидлиси қайси?” Одоб хазинасини юрагига жойлаган бир йигит шундай жавоб қилибди:
– Ота-онаси тириклигида уларни хурсанд қиладиган, вафот этганларидан сўнг эса уларнинг номларини боқийлаштирадиган ҳаёт гули бўлмиш фарзанд!
“Зухри абад истасанг фаровон қилмоқ...”
Бир қадрдон укамиз Тошкентда яшайди ва ишлайди. Ота-онаси кичкина укаси билан қишлоқда туришарди. Онаси ўтган йили июль ойида вафот этганди. Отаси яқинда тўқсон ёшида қазо қилди, отахон 2018 йилнинг декабридан буён тўшакка михланиб ётганди. Ота-онаси билан бирга турадиган ўғли, келини ва набиралари қарияларнинг кўнглига қарадилар, уларни ҳеч оғринтиришмади. Улар шоирнинг қуйидаги сатрларидаги гапларга амал қилишди:
Отага тик боқма, иймонинг сақла,
Фарзандсан, сен доим бурчингни оқла.
Отага тик боқсанг, кун ўтиб бир кун,
Фарзандинг сенга тош отмоғи мумкин.
Яқинда укахоним билан суҳбатлашиб қолдик. У укаси, келини ва жиянидан миннатдор бўлиб шундай деди: “Биз оиламиз билан Тошкентдамиз, қишлоққа келганда ҳам меҳмондай келиб, ота-онамиздан хабар олиб кетардик. Отасига раҳмат келинимнинг, қайнота-қайнонасини оқ ювиб, оқ таради, иссиқ-совуғидан ҳар доим хабардор бўлиб турди, қарияларнинг инжиқликларига чидади. Унга биздан қайтмаса, Аллоҳдан қайтсин. Укам ҳам фарзандлик бурчини бекаму кўст адо этди.
Ҳамсуҳбатимнинг келини-ю укасидан миннатдор бўлиб айтган гапи ҳазрат Алишер Навоийнинг:
Иста ато йўлида фидо жон қилмоқ,
Қуллуқ анога ҳам улча имкон қилмоқ,
Зухри абад истасанг фаровон қилмоқ,
Бил они ато-аноға эҳсон қилмоқ, деган тўртлигини ёдимга туширди.
Дунёнинг ишларига ҳайрон қоласан, киши. Оилада фарзанд дунёга келганда, бола билан бирга ота-она учун ҳаёт мазмуни, қувонч ва севинч ҳам туғилади. Фарзандини не-не умид, не-не меҳнату машаққат билан вояга етказгунича ота-онанинг юзларига ажин, сочларига оқ тушади. Аммо бу заҳматларга жавобан фарзанд нима қилади? Юқорида таъкидлаганимиздек, ота-онасининг хизматида бўлиб, уларни бошига кўтариб юрган жаннати фарзандларга ҳар қанча раҳмат айтса арзийди. Аммо фарзанд ноқобил бўлса-чи?
Ватанга энг муносиб таъриф Имом Абу Исо Муҳаммад ат-Термизий ривоят қилган ҳадисда:
– Ё Расулуллоҳ! – дедим, – кимга яхшилик қилай?
– Расулуллоҳ: “Онангга”, дедилар. “Яна кимга?” дедим.
“Онангга” дедилар. “Яна кимга?” деб эдим, “Онангга” дедилар. “Яна кимга?” деб эдим. “Отангга”, ундан кейин барча яқинларингга”, дедилар.
Она - ўз ҳаётини хавф остига қўйиб бизни йўқлик оламидан борлиқ дунёсига олиб ўтган муқаддас кўприк. Бизнинг биргина хушҳол жилмайишимиз учун бутун дунёсини фидо қилишга тайёр мўътабар зот. Она фарзанди бешиги бошида алла айтиб, тунларни тонгларга улайди. Алла – онанинг фарзандига дуоси, алла онанинг узун тунлар Худога қилган илтижоси. Она қалбидаги энг эзгу тилакларини айтиб, фарзандига камол, бахт ва соғлик тилаб Яратганга илтижо қилади.
Улуғ донишмандлар Ватанга муносиб таъриф излаганда уни Она сиймосига қиёс этганларида катта маъно мужассам. Дунёда “муқаддас” деган сўзга энг муносиб зот ҳам Онадир. Онани эъзозлаш – бизнинг миллатимиз, халқимиз учун олий қадрият даражасига кўтарилган фазилат. Она ҳар бир инсоннинг қалб гавҳари, нури дийдаси. Ҳаётда энг яқин суянч, сирдош, елкадош ҳам – Она.
Бошқа миллатларда ўғил-қиз вояга етдими, аксарият ҳолларда мустақил ҳаёт кечира бошлайди. Хоҳласа, кекса ота-онасидан хабар олади, хоҳламаса йўқ, уларга ғамхўрлик кўрсатиш борасида масъулият сезмайди. Шунинг учун қариб-қартайган, ўзгалар ёрдамига муҳтож бўлган ота-оналар кунларнинг бирида ҳаётдан кўз юмганини биров билиб, биров билмай қоладиган ҳоллар ҳам учраб туради.
Фарзанд катта ёки кичик бўлишидан қатъи назар, ота-онасининг хизматида бўлиши эса халқимизга хос гўзал фазилатлардан биридир. Ота-онанинг хизматида бўлиш ҳам бурч, ҳам ўзаро муносабатларни мустаҳкамлашда муҳим жиҳат саналади.
Меҳру мурувватга муштоқ муштипар
Биз глобаллашув даврида яшаяпмиз. Телевидение, интернет, ижтимоий тармоқлар ва хорижий фильмлар орқали айрим мамлакатларга хос, лекин биз учун мақбул бўлмаган одатлар, масалан, ота-онаси қариганида уларни эътиборсиз қолдириш, уларга нисбатан меҳрсизлик каби ҳолатлар ҳаётимизга кириб келмоқда. Шунинг учун ҳам Бош қомусимизнинг 66-моддасида “Вояга етган, меҳнатга лаёқатли фарзандлар ўз ота-оналари ҳақида ғамхўрлик қилишга мажбурдирлар”, деб қайд этилган. Эътибор бераяпсизми, фарзандлар зиммасига мажбурият юкланмоқда. Ваҳоланки, ота-онага ғамхўрлик – фарзандлар олдидаги бурч, дейилиши ҳам мумкин эди. Бироқ кимдир бу бурчни адо этади, кимдир йўқ. “Мажбурдирлар” дейилдими, демак, бажариш шарт. Бажарилмаса, жавобгарлик юзага келади.
Балки бу гапларни ёзиб ёки бу мавзуга тўхталиб ўтирмаслигим ҳам мумкин эди. Яқинда тўқсон ёшга яқинлашган бир онахонни йўқлаб боришимизга тўғри келди. Бир ўзи бир каталакдай хонада яшаяпти. Ҳамма нарсаси шу хонанинг ичида, унга яқин орада супурги тегмаган. Ўзлари ўқитувчиликдан пенсияга чиқиб, икки миллион сўмга яқин пенсия олар эканлар. Суриштирсам, уч ўғил, бир қизлари бор экан. Бир ўғли Россияда доимий яшайди, бирови ишлаш учун кетган. Бир ўғли билан қизи шу маҳаллада яшайди ва шу ердаги мактабда ишлашади. Лекин онаси ёлғиз яшайди. Хўп, ноқобил ўғли онасининг қадрига етмабдиям дейлик. Қизи-чи? Уям она-ку? Фарзанд тарбиялаяпти-ку. Қайтар дунё деган гап борлигини, онасига бемеҳрлиги эртага фарзандларидан қайтиши мумкинлигини наҳотки ўйламаса? Ваҳоланки, Аллоҳнинг бандаларига берган энг яхши неъмати – одамзотнинг бир-бирига бўлган меҳр-муҳаббатидир. Бу шундай инъомки, уни дунёдаги барча бойлик эвазига ҳам сотиб олиб бўлмайди. Аллоҳнинг бу инъомидан баҳраманд бўлиш ҳаммамизга насиб этсин.
Домла опа бизга на фарзандларидан, на набираларидан шикоят қилди. Ҳатто “Бир набирам Тошкентга қатнайди, пул бериб юбораман, ул-бул нарса олиб келиб беради”, деб уни мақтаб ҳам қўйди.
Ўшандан буён тўқсон ёшни қаршилаётган онахонни тақдир ҳукмига ташлаб қўйган фарзандлари эл олдида қандай бош кўтариб юришибди экан? Қариган ота-онанинг иссиқ-совуғидан хабар олмайдиган, соғ-бемор пайтида бошида парвона бўлмайдиган фарзандларни ким деб аташ мумкин? Шундай одат бизнинг миллий менталитетимизга тўғри келадими? Онахон фарзандлари-ю набираларини кўргиси, эркалатгиси, уларга меҳр бергиси ва меҳрини туйгиси келмайдими, деган тизгинсиз хаёллар мени қийнайди. Онахондан қўни-қўшнилари, шогирдлари хабар олиб туришаркан, ўғли эса ҳар доимда нон-пон олиб келиб ташлаб кетар экан. Қариганида иссиқ-совуғидан хабардор бўлинмаган қариянинг аҳволи не кечади?
Шуларни ўйлаб, менинг бу аёлга беихтиёр раҳмим келди. Нега? Кекса бўлганлиги учунми? Йўқ. Унинг учун эмас, аксинча, бу меҳрибончиликни фарзандларидан кўрмагани, яқинларидан излаган эътиборни бегоналардан топгани учун. Шу кунгача болам, набирам деб топганини уларга илинган онанинг бундай эътиборсизликка муносиб эмаслиги учун. Чунки ота-оналар меҳрни, аввало, ўз фарзандларидан кутадилар. Фарзандларининг айтган бир оғиз ширин сўзи, қилган кичик хизмати ота-онага чексиз қувонч бағишлайди. Зеро, шоира Нодира айтганидек, “Фарзанд меҳри аритар ғам зангини кўнгилдан”.
Абу Хурайра (р. а.)дан ривоят қилинишича, пайғамбаримиз Муҳаммад (с.а.в.) шундай деганлар: “Уч кишининг дуоси шубҳасиз қабул қилинади: мазлумнинг, йўловчининг ва ота-онанинг фарзанди ҳақига қилган дуоси”.
Шундай экан, ота-онамиз тириклигида уларнинг дуосини олишимиз керак эмасми?
“Шараф тожи эрур оёғин гарди...”
Асаларилар оиласини кузатганмисиз? Улар онасини доимо ўртага олиб, тиллари билан ялаб-юлқаб, тозалаб юрадилар. Она ари бир лаҳза ҳам эътиборсиз қолдирилмайди. Демакки, она улар учун муқаддас. Агар она ари бўлмаса, асалари оиласи тўзғиб, тарқалиб кетиши ва ҳалок бўлиши муқаррар. Биз онгсиз деб ҳисоблайдиган шу жониворларнинг онасини эъзозлаши биз инсонлар учун ибрат намунаси эмасми?
Имом Термизий ривоят қилган бир ҳадиси шарифда пайғамбаримиз Муҳаммад (а. с. в.) бундай деган эканлар: “Ёш йигит кекса кишини ёши улуғлиги учун ҳурмат қилса, Аллоҳ таоло уни ҳам кексайганида ҳурмат қилинадиган инсонлар қаторига қўяди”. Кексайганда ҳурмат-иззат, меҳр-оқибат кўришни истаган одам, албатта, ёши улуғларни эъзозлайди. Зеро, “Қадр кўрсатган қадр топади” деган ҳикмат бежизга айтилмаган. Шундай экан, ота-онамизнинг асо тутган қўлларига асо, кўзларига нур, белларига қувват бўлайлик! Зеро, Абдураҳмон Жомий “Онангдан бош товлама, ошмасин дарди, шараф тожи эрур оёғин гарди” деганлари бежиз эмас.
Норбўта ҒОЗИЕВ,
ЎзА
Лондон масжиди соғлиқни сақлаш ходимлари ва муҳтожларга ифторлик беради
Рамазонда Лондондаги энг йирик масжид маҳаллий шифохонада муҳтожларга ва Миллий соғлиқни сақлаш хизмати ишчи-ходимларига минглаб ифтор беради. Ҳар йили Шарқий Лондон масжиди ва Лондондаги мусулмонлар марказида Муқаддас Рамазон ойи давомида қуёш ботиши билан юзлаб одамлар ифторда бўлишади.
Бироқ бу коронавирус билан боғлиқ чекловлар туфайли 2021 йилги Рамазон ойида мумкин бўлмайди ва масжид унинг ўрнига яқин Қироллик Лондон касалхонасида ишчиларга ва муҳтож маҳаллий одамларга ифтор тарқатади.
"Ҳар йили масжидда қиладиган асосий ишларимиздан бири ифторга келган бир неча юз кишини боқишдир. Бироқ ҳозирги кунда давлат директивалари диний муассасаларни фақат намоз учун очишга рухсат беради ва шунинг учун ифторни ўтказа олмаймиз", - дейди масжид жамоатчилик билан алоқалар ва ОАВ менежери Хизар Муҳаммад.
Ифторлик эҳсонлар билан молиялаштирилади ва ҳар бир таом 3 фунт ($4.12) туради.
Islam.ru маълумотларига кўра, 2020 йилда эҳсонларнинг катта миқдори туфайли ва миллий изоляция шароитида масжид ёпилгани учун Бангладешдаги ифторлар молиялаштирилган эди.
"Ўтган йили кўплаб хайр-эҳсонларимиз бор эди, бу бизга кўпроқ одамларни-нафақат маҳаллий, балки халқаро миқёсда ҳам боқишга имкон берди", - дея қўшимча қилди Муҳаммад.
Озиқ-овқат ҳар хил, лекин ҳар доим гўшт ва вегетариан варианти, шунингдек, мева, хурмо ва бир шиша сув ёки шарбат бор.
"Қироллик Лондон касалхонаси яқинимизда жойлашган ва миннатдорчилик белгиси сифатида биз изоляциянинг бутун даврида ходимларни озиқ-овқат билан таъминлаймиз. Рамазон ойида бу таомлар ҳафталик эмас, кунлик бўлади", - дейди Муҳаммад.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Рамазоннинг 22 баракаси
Ислом динида Рамазон ойи улуғ ойлардан ҳисобланади. Унда рўзадор одамнинг уйқуси ҳам ибодат, намозини қоим қилиш ҳам ибодатдир. Унинг ҳар бир амалига кўплаб савоблар зиёда қилинади. Рамазон мусулмон кишининг дуоси қабул бўладиган ойдир. Рамазон ойи Аллоҳ таолонинг раҳмат ва баракалари ёғиладиган ойдир. Рамазон мўмин ва мусулмонлар учун барака ойидир. Уларнинг ададини Аллоҳ таолодан бошқа ҳеч ким билмайди. Эътиборингизга Аллоҳ таоло қодир қилганича улардан 22 тасини келтириб ўтамиз:
1. Рамазонда Қуръоннинг баракаси:
Аллоҳ таоло Қуръон каримнинг Бақара сурасининг 185-оятида «Рамазон ойидирки, бу ойда одамлар учун ҳидоят бўлиб ва ҳидоят ва фурқон (ҳақ билан ботилни ажратгувчи)нинг очиқ оятлари бўлиб Қуръон нозил қилинган».
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам яхшиликда инсонларнинг энг сахийси эдилар. Саховатларининг авжи Рамазонда Жаброил алайҳиссалом у Зот билан учрашган кезлари бўлар эди. Тасаввур қилинг: Қуръони карим тиловат қилинганда ерга қанчадан қанча фариша тушади. Аллоҳ таолонинг энг сўнги китобининг шу ойда нозил бўлиши ҳам бу ойнинг улуғ баракотли ой эканлигини билдиради.
2. Рамазонда рўзанинг баракаси:
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ким Рамазон рўзасини иймон билан, савоб умидида тутса, унинг олдинги (ўтган) гуноҳлари мағфират қилинади», дедилар . Имом Бухорий ривоят қилганлар.
Ҳадиси қудсийда (Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Раббилари Аллоҳ таолодан ривоят қилганлар) Аллоҳ таоло: «Одам боласининг ҳамма амали (савоби) кўпайтириб берилур. Бир яхшиликка унинг ўн мислидан то етти юз баробаригача. Магарам, рўза ундай эмас. У Мен учундир. Унинг мукофатини Мен берурман. У (одам боласи)шаҳватини ва таомини Мен учун тарк қилур», –деди. Имом Муслим ривоят қилганлар.
3. Рамазондаги биринчи кечанинг баракаси:
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Қачон Рамазон ойининг аввалги кечаси бўлса, шайтонлар ва ўзбошимча жинлар кишанланади. Дўзаҳ эшиклари ёпилади. Улардан бирон эшик очилмас. Жаннатнинг эшиклари очилур. Улардан бирор эшик ёпилмас. Хар кеча бир нидо қилувчи: «Эй яхшиликни истовчи, келиб қол! Эй ёмонликни истовчи, бас қил», – деб нидо қилади», – дедилар. Имом Термизий ривоят қилганлар.
4. Рамазон кечаларида қоим бўлиш ва таҳажжуднингбаракаси:
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ким Рамазонда иймон ва ихлос билан қоим бўлса, ўтган гуноҳлари мағфират қилинур», деганлар. Имом Бухорий ва Имом Муслим ривоят қилганлар.
5. Рамазон ойида садақанинг баракаси:
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам:«Садақаларнинг энг яхшиси Рамазон ойида қилинган садақадир», деганлар.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бу ишда ўз умматларига ўрнак бўлар эдилар. У Зот соллаллоҳу алайҳи васаллам яхшиликда инсонларнинг энг сахийси эдилар. Саховатларининг энг авжи Рамазонда бўлар эди. У Зот Рамазонда эсган шамолдан ҳам саховатли бўлиб кетар эдилар.
6. Рамазонда ифторнинг баракаси:
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Модомики, ифторга шошилишар экан, одамлар яхшиликда бўлаверадилар», дедилар. Имом Бухорий ривоят қилганлар.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: «Аллоҳ азза ва жала: «Бандаларимнинг менга маҳбуброғи оғиз очишни тезлатганлари» , деб айтди», дедилар.
7. Ифторлик қилиб беришнинг баракаси:
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ким рўзадор кишига ифторлик қилиб берса, у кишига ҳам рўза тутганнинг ажридек савоб берилади.бу билан рўзадорнинг ажридан ҳеч бир нарса кам бўлмас», дедилар. Имом Термизий ривоят қилганлар.
Бу билан у ўзи рўза тутмаса бўлади дегани эмас. Чунки рўза фарз ибодат ҳисобланади. Бу ҳадис ифторлик қилиб беришнинг қанчалик савоби улуғ иш эканини билдириш учун айтилган.
8. Рамазонда ифторлик пайтида қилинадиган дуонинг баракаси:
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бизларга ифторлик вақтида: «Аллоҳ номи билан, Аллоҳим сен учун рўза тутдик. Сенинг ризқинг билан ифторлик қилдик, бизлардан (рўзамизни)қабул қилгин. Албатта, Сен ўзинггина эшитувчи, билувчисан», демоқни васият қилдилар.
9. Рамазонда ижобат бўладиган дуо баракаси:
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Рўзадор учун ифторлик вақтида рад қилинмайдиган дуо бор», дедилар. Бошқа бир ҳадисда «Рўзадорга икки хурсандлик бордир. Қачон ифтор қилса, хурсанд бўлади. Роббисига йўлиққан вақтда (Рўзаси) билан хурсанд бўлади», дедилар. Имом Муслим ривоят қилганлар.
10. Рамазонда Лайлатул қарднинг баракаси:
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ким Қадр кечасида иймон билан, савоб умидида қоим бўлса, ўтган гуноҳлари мағфират қилинади», дедилар. Имом Бухорий ривоят қилганлар.
Чунки Қадр кечаси минг ойдан афзалдир. Шунинг учун баъзи саҳоба ва тобеинлар Рамазоннинг охирги ўн кунлигида ғусл қилиб, ўзларига хуш бўйликлар сепиб юришарди. Қадр кечаси шу ўн кун ичида бўлгани учун.
11. Рамазонда саҳарликни баракаси:
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Саҳарлик қилинглар, чунки саҳарликда барака бор», деганлар. Имом Бухорий ривоят қилганлар.
Яна бошқа бир ҳадисда: «Бизларнинг рўзамиз билан аҳли китоблар рўзасини орасини ажратиб турадиган нарса саҳарда таомланмоқ», деганлар.
12. Рамазонда фитр садақасини баракаси: Рўзадор рамазон рўзасини тутиб бўлгандан кейин рўза давомида қилган хато ва камчиликларни тўлдириш учун беради. Фитр садақаси Ийди Фитрнинг тонги отиши билан вожиб бўлади. Ундан олдин бериш жоиздир.
13. Рамазон ойида умранинг баракаси:
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Рамазон ойида қилинган умра ҳажга тенгдир», деганлар.
14. Рўзадорнинг оғзидан келадиган ҳиднинг баракаси:
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Албатта, рўзадорнинг оғзидаги ҳиди Аллоҳнинг наздида мушкнинг ҳидидан хушбўйроқдир», дедилар. Имом Муслим ривоят қилганлар.
15. Рамазонда чиройли хулқ ва одобли бўлишнинг баракаси:
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Агар сизлардан бирингиз рўза тутса, фаҳш ҳамда лағв сўзларни гапирмасин. Агар бирор киши сўкса ёки уришса, мен рўзадорман», десин», дедилар.
16. Рамазонда унутиб таом истеъмол қилишнинг баракаси:
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ким рўзадорлигини унутиб қўйиб еса ёки ичса, рўзасини давом эттираверсин. Чунки Аллоҳ у кишини таомлантирибди ва сероб қилибди, холос», дедилар. Имом Бухорий ва имом Муслим ривоят қилганлар.
17. Рамазонда рўзани очиб бўлгандан кейин таомланиш ва серобланишнинг баракаси:
Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади: «Ва то тонгдан оқ ип қора ипдан ажраладиган пайтгача еб-ичаверинглар» (Бақара сураси, 187-оят).
18. Рамазоннинг ёши улуғлар ва ҳомиладор аёлларга баракаси:
Аллоҳ таоло катта ёшдаги рўза тута олмайдиган кишиларни фидя беришга буюрган. Аллоҳ таоло Қуръон каримнинг Бақара сураси 184-оятида:«(Кексалик ёки заифлиги сабабли) рўза тутишга қийналадиган кишилар бир мискин-бечоранинг бир кунлик таоми миқдорида эваз тўлашлари лозим», деб марҳамат қилган.
Ҳомиладор аёл бўлса туғуб бўлгандан сўнг рўзасининг қазосини тутиб беради.
19. Рамазонда жаннатнинг баракаси:
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Аллоҳ таоло рамазонниг хар кунида жаннатини зийнатлайди», деганлар.
Яна бошқа бир ҳадисда эса Жаннатдаги бир эшик фақат рўзадорлар учун эканлиги айтилган.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Жаннатда бир эшик бор. У «Райён» дейилади. Қиёмат куни ундан рўзадорлар киришади, улардан бошқа ҳеч ким ундан кирмайди.«Рўзадорлар қани?» дейилади. Шунда улар туришади. Улардан бошқа ҳеч ким ундан кирмайди. Улар киргач, у беркитилади. Кейин ундан ҳеч ким кирмайди», дедилар. Имом Бухорий ривояат қилганлар.
20. Рамазонда истиғфорнинг баракаси:
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Рамазонда фаришталар рўзадорлар ифторлик қилгунларича уларга истиғфор айтадилар», дедилар.
21. Рамазонда хайрли ишларнинг баракаси:
Имом Суфён Саврий агар рамазон келса, ҳамма нафл ибодатларни тарк қилиб, фақат Қуръон тиловат қилар эдилар.
22. Барча тоатларнинг жамланишидаги барака:
Рамазонда барча тоатлар жамланади. Мисол: намоз, рўза, кечқурун қоим бўлиш, Қуръонни хатм қилиш, умра, ифторлик қилиб бериш, истиғфор, тавба, қариндошлардан хабар олиш ва бошқа ибодатлар.
Обид МИРҲАМИДОВ,
Чирчиқ шаҳри бош имом-хатиби
Янгиликлар
