1. Аллоҳдан рамазон ойига соғ-саломат етказишини ҳамда Рамазон рўзасини тутишга мушарраф этишини сўраб дуо қилинг. Чунки Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) Ражаб ойи келса, Аллоҳга “Ё Аллоҳ, бизга Ражаб ва Шаъбон ойларини хайрли қилгин ва Рамазонга етказгин”, деб дуо қилар эдилар. Шунингдек, саҳобийлар ҳам муборак Рамазон ойи келмасидан олдин “Аллоҳ бизни рамазонга етказ”, деб дуо қилишга одатланганлар.
2. Рамазон ойининг ҳар бир кунининг режасини тузинг. Рамазон – ғанимат ойдир. Унинг ҳар бир сониясидан унумли фойдаланиш лозим. Аллоҳ таоло Рамазон ойининг ҳар бир кунини бандалар савобларини кўпайтириб олишлари бошқа кунлардан кўра афзал қилган.

Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) ўта сахий зот бўлсалар-да, Рамазон кириши билан саховатлари, яхшиликлари янада ортиб кетар эди.  Абдуллоҳ ибн Аббос (розияллоҳу анҳумо) айтади: “Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) одамларнинг энг саховатлиси эдилар. У зотнинг саховатлари Рамазон ойида – ҳар кеча Жаброил (алайҳиссалом) Қуръонни таълим бериш учун ҳузурларига тушадиган пайтларда – айниқса, зиёда бўларди. Дарҳақиқат, Аллоҳнинг расули (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) одамларга мурувват кўрсатишда шиддат билан эсаётган шамолдан-да тез эдилар” (Имом Бухорий, Имом Муслим ривояти).

Афсуски, ҳаётимиздаги барча майда ишларни ҳам эътибордан четда қолдирмай ҳисоб-қитоб қиламиз-у, бироқ рамазон ойи режасини тузишни унутамиз. Оқибатда дунё ва охират учун фойдали бўлган яхшиликдан бепарволик сабабли маҳрум бўламиз. Зеро, охиратнинг ободлиги бу дунёни обод қилиш билан бошланади. Абадий саодатга эришиш учун ибодатларни гўзал тарзда адо этишга одатланиш лозим. Шу сабабли, мўмин-мусулмонларнинг Рамазон ойининг ҳар бир кундузию кечасини ўтказиш тартибини режалаштириб олишлари мақсадга мувофиқ.

3. Рамазон ва унга тааллуқли бўлган масалаларни пухта ўзлаштириб олинг. Ҳар бир мўмин-мусулмон Рамазон ойи рўзасига оид бўлган масалаларни бу ой келмасидан аввал яхшилаб ўзлаштириб олиши керак. Рўзанинг барча қоидаларини тушунмай, унга кўр-кўрона амал қилиш, гўё мевасиз дарахт каби бўлади. Ислом дини – илм дини бўлиб, ҳар бир мусулмон эркак ва аёл ўзи учун фойдали ва зарарли нарсаларни билиб олиши шарт. Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади: «Бас, Агар билмайдиган бўлсангиз, зикр аҳлидан сўрангиз!» (Анбиё, 7)
4. Рамазон рўзасини тутишга холис ният қилинг. “Ҳаво жуда иссиқ, рўза тутишга кучим етмайди” каби турли баҳоналар билан бу ойнинг фазилатларидан бебаҳра қолманг! Агар рўза тутишни холис Аллоҳ учун адо этишни ният қилсангиз, Аллоҳнинг ўзи енгиллик, барака ато этади.
5. Рамазон ойи келаётганидан хурсанд бўлинг. Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) Рамазон ойи келса, бахтиёр ва хурсанд бўлиб кетар эдилар. Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) “Рамазон ойи келди. Рамазон ойи Аллоҳ рўза тутишни фарз қилган раҳмат ойидир. Бу ойда жаннат эшиклари очилиб, дўзах эшиклари беркитилади”, дер эдилар. Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)нинг саҳобийлари, тобеийлар бу ой келишини интизорлик билан кутишар эди.
6. Муборак Рамазон ойига етказгани учун Аллоҳга ҳамд айтинг. Чунки Аллоҳ сизни соғ-саломат бу ойга етказиб, ўзининг чексиз раҳмат ва марҳаматига лойиқ кўрди.

Даврон НУРМУҲАММАД

тайёрлади

Ҳазрати Ибн Умар розияллоҳу анҳудан ривоят қилган ҳадиси шарифда бундай дейилади:
“Ислом бешта устун тепасига бино бўлган: Аллоҳдан ўзга илоҳ йўқлигига, Муҳаммад Аллоҳнинг элчиси эканлигига гувоҳлик бериш; намозни барпо қилиш; закотни бериш; Рамазон рўзасини тутиш, Байтуллоҳни тавоф қилишдир;” (Имом Бухорий ва Имом Муслим ривояти).

Аллоҳ таоло инсон зотини нима амалга буюрган бўлса, ҳаммасида инсон учун фойдалар бор. Уларнинг ҳар биридан кўзланган мақсад Аллоҳнинг ризолигини топиб унинг раҳматига етишиш экани барчамизга маълум. Аммо Аллоҳ таоло ўз марҳамати билан ана ўша амалларни бажарган инсоннинг жисмига ҳам фойдалар етказиб қўйган. Яққол кўзга ташланиб турадиган, оддий одамлар ҳам кузатиб билиш мумкин бўлган хусусиятларга тўхталамиз. Масалан, иймонли одамнинг яшашдан мақсади аниқ бўлади. Шунинг учун ҳар ерда довдираб юриб, бесамар ҳаёт кечирмайди. Таҳорат олган киши покиза бўлгани боис касаллик юқтирувчи бактериялардан омон бўлади. Танасини сув ювиб тургани боис қон айланиши фаоллашади. Намоз ўқиш бўғинларда туз йиғилишига қаршилик қилади, қон айланишини яхшилайди. Закот бериш кишига ўзининг қилган ишидан мамнунлик бағишлаб кайфиятини кўтаради, юрак касалликларидан, хафақонликдан асрайди. Ҳажга борган одам саёҳат ҳам қилади.Саёҳатнинг фойдали жиҳати шундаки, бир жойда ўтираверган кишининг ичига йиллар давомида шумлик, сершубҳалик, бадгумонлик ва шуларга ўхшаш иллатлар йиғилиб қолади. Йўл юрган инсон эса, ўзи сезиб-сезмай ана шу иллатлардан халос бўлиб, енгил тортиб қолади. Пайғамбар саллаллоҳу алайҳи ва салламнинг сафарга чиқиш борасида айтган ҳадиси шарифларининг ҳикмати ҳам ана шунда намоён бўлади.
Ана энди рўзанинг фойдалари ҳақида тиббиёт мутахассислари ўтказган тадқиқотларнинг хулосалари билан танишинг:

• ўпка;
• склероз;
• тутқаноқ;
• саратон;
• қанд;
• экзема;
• аллергия;
• бронхиал астма;
• бронхит;
• бавосил;
• жигар;
• ичак;
• бўғинлар шиши қайтишига фойда беради;
• юракнинг атрофини ёғ қоплаб қолишига йўл қўймайди;
• қон босими ортишига қаршилик қилади;
• қон айланишини фаоллаштиради;
• Қон томирлари торайишининг олдини олади;
• Шаҳвоний майлни камайтиради;
• Тўқималарда тўпланиб қоладиган заҳарли моддалардан тозалашга ёрдам беради;
• Буйракда тош пайдо бщлишидан сақлайди;
• Семизликка монелик қилади;
• Иммунитетни кўтаради;
• камқонлик касалликларига қарши курашишда фойда беради.

Бу фойданинг бир жиҳати иглотерапияга ҳам ўхшайди. Иглотерапиянинг моҳияти шундай эканки, фаол ишлаб турган ҳужайраларни игна билан ҳаракатдан тўхтатиб қўйиб, ялқовланиб, ўлиш арафасига келиб қолган ҳужайраларни ишлашга мажбур қилиш экан. Рўзада ҳам одам оч юргани боис танасига ўн бир ой давомида йиғилиб қолган ортиқча ёғлар эриб ишлатилиб кетар экан-да, одамнинг жисми ортиқча юклардан қутулиб енгиллашиб қолар, ўша ёғларнинг остида ўлимини кутиб ётган бечора ҳужайралар яна фаол ишлаб кетар экан.
Ана бизга Раббимизнинг буюк марҳамати!

Робия ЖЎРАҚУЛОВА тайёрлади.

Моҳи Рамазон Андижон вилоятида ўзгача файз ва тароват билан ўтмоқда. Қутлуғ ойнинг фазли ва баракасидан барча бирдек баҳраманд бўлишга ошиқмоқда. Буни одамларнинг хайрли ишларга ҳарислиги, ибодатга ошуфталиги ва фарзу суннат амалларини бажаришга эътибори ошганидан яққол сезиш мумкин. Бу йилги рамазон ойида ушбу вилоятга давлатимиз Раҳбарининг ташрифи ва бир гуруҳ мутасаддиларнинг элу юрт хизмати йўлида сафарбар этилгани андижонликларнинг мушкулларини осон қилиб, улуғ ойни баракали ўтишига омил бўлмоқда.
Аслида, бу ойнинг ҳикматлари жуда кўп, лекин ҳуфтон намозидан кейин таровеҳ намозининг ўқилиши энг ҳузурбахш онлар, десак тўғри бўлади. Зеро, Расулуллоҳнинг (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) Рамазонда доим адо қилган таровиҳ намози суннат амал ҳисобланади. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу айтади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг Рамазон ҳақида “Ким унда иймон билан, савоб умидида қоим бўлса, ўтган гуноҳлари мағфират қилинади” деганларини эшитдим” (Имом Бухорий, Имом Муслим, Имом Термизий, Ибн Можа, Имом Насаий ва Абу Довуд).
Куни кеча мана шундай шариф ойнинг файзли оқшомида Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари Шаҳрихон туманидаги “Намозгоҳ” жоме масжидига таровиҳ намозини мўмин-мусулмонлар билан бирга-бирга адо этиш учун ташриф буюрдилар. Ҳазратнинг ташрифларини эшитиб, кўзлари Рамазон шукуҳи ила чақнаган, юзлари нурли, ёшлари улуғ отахонлар ҳамда таровиҳ намозида Ҳақ каломига соме бўлишни интиқлик билан кутган намозхонлар жомега тўп-тўп бўлиб кела бошлашди.
Масжидни файзга тўлдириб турган намозхонларни муфтий ҳазратлари муборак Рамазон ойининг мағфират даҳаси билан қутлаб, ибодату илтижолар ижобат бўладиган дамларни ғанимат билишга чақирдилар. Муфтий ҳазрат сўзларида давом этиб, бу кунларни қадрлаш, муҳтарам Президентимиз томонларидан берилаётган шарт-шароитлар учун Парвардигоримизга ҳамдлар айтиш, бу неъматларнинг давомли бўлиши учун дуолар қилишни сўзладилар.
Муфтий ҳазратнинг Андижон вилоятига сафарлари давом этмоқда.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Америка Қўшма Штатларининиг Атланта шаҳри мэри мусулмонлар учун муқаддас саналган Рамазон ойи муносабати билан эртага, 29 май куни мусулмонлар жамоасига атаб тантанали ифтор маросимини ўтказмоқчи. Бу ҳақда "ansar" нашри хабар берди.

Шахар раҳбари Киша Лэнс Боттом тадбирни Атланта Мусулмонлар Ташкилоти билан ҳамкорликда уюштиришни режалаштирган.

Ташкилот раҳбари Сумайи Халифа сўзларига кўра, тадбирга 250 нафар меҳмон таклиф этилган бўлиб, улар орасида, шаҳар амалдорлари, мусулмон етакчилар ва бошқа меҳмонлар борлиги қайд этилган.

Ифторлик бевосита шаҳар маъмурияти биносида уюштирилади. Тантанали ифторлик маросимларини давлат идораларида ўтказиш Қўшма Штатлар учун аввалдан одат бўлиб, ҳаттоки яқин кунларга қадар Оқ Уйда ҳам нишонланиб келинган. Ушбу тадбир 2017 йилда айрим сабабларга кўра Рамазон муносабати билан уюштирилмаган.

ЎМИ Матбуот хизмати

“Сизларга муборак ой – Рамазон ташриф буюрди...” биз умматларга бу хабардан ҳам яхшироқ хушхабар бўлмаса керак. Ҳабибимиз Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам Рамазон борасида хабар бериб “муборак ой” дедилар. Дарҳақиқат, бу ой бутун инсониятга ҳар жиҳатдан мубораклик – барокатлар улашади. Рамазоннинг баракаси бутун оламлар Парвардигори бўлган Аллоҳ таолонинг буйруғини бажариш, сабр-қаноат, эҳсону саховат, инсонларнинг ҳолидан хабар, яқинлар қалбига сурур улашиш каби ишларда намоён бўлади.

Лекин биз Рамазоннинг бу барокатлари ҳақида эмас, балки ундан ҳам муҳимроқ барокати – унинг тақвога бўлган таъсири ҳақида сўз юритамиз. Нега айнан тақво дейсизми? Чунки Аллоҳ таоло биз бандаларга юборган диннинг асосини тақво ҳосил қилади. Аллоҳ таоло Ўз каломи шарифида шундай марҳамат қилади:

وَلَقَدْ وَصَّيْنَا الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِنْ قَبْلِكُمْ وَإِيَّاكُمْ أَنِ اتَّقُوا اللَّهَ

“Сизлардан олдинги Китоб берилганларга ва сизларга ҳам, Аллоҳга тақво қилингиз, деб амр қилганмиз”. (Нисо сураси, 131-оят)

Қолаверса, тақво инсонни бошқалардан фазилатли қиладиган, уни Ўз Роббисига яна ҳам яқинлаштирадиган хислатдир.

Тақво аслида сақламоқ, сақланмоқ, қўрқмоқ деганидир. Шундан келиб чиқиб “Тақво – инсоннинг Аллоҳ таоло буюрганларини бажариб, қайтарган нарсалардан ўзини сақлаши” десак тўғри бўлади.

Тақво – кишининг ўзи ва ундан қўрқадиган нарсаси ўртасида бир қалқон қилмоғидир. Банданинг Роббига бўлган тақвоси эса – банда ўзи билан Парвардигори ўртасида Унинг ғазаби, нафрати ва азобидан сақлайдиган ҳимоя ҳосил қилмоғидир. Бу ҳимояга эса Ўша Парвардигорнинг буйруқларини бажариб, қайтарганларидан қайтиш, Унга маҳбуб бўлган амалларни кўпайтирмоқ ила эришилади. 

Энди эса Рамазоннинг тақвога боғлиқ жиҳатларини ўрганиб чиқсак:

Рўза фақатгина шаклий ибодат бўлмай, балки, рўзадан асл мақсад руҳиятни поклаш, тақвони кучайтиришдир.Аллоҳ таоло бандаларига рўзани фарз қилишининг асл мақсадларидан бири ҳам кишиларнинг тақво ҳосил қилишидир. Бунинг айни ҳақиқат эканини мўминларга  Рўзани фарз қилиб тушган қуйидаги оятда кўришимиз мумкин:   

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ

“Эй, имон келтирганлар! Сизлардан олдинги (уммат)ларга фарз қилингани каби сизларга ҳам рўза тутиш фарз қилинди, шояд (у сабабли) тақволи бўлсангиз. (Бақара сураси, 183-оят)

Демак, Аллоҳ таоло рамазон рўзасини Ўзига яқинлаштирадиган ибодат бўлиши билан биргаликда инсонлар гуноҳларидан сақланиши, нафсларини тарбиялаб, руҳий оламини поклаши бунинг натижасида эса тақво ҳосил қиладиган сабаб ҳам қилган.

 Рўза тутиш натижасида инсон ўз шаҳватларини кесади. Чунки шаҳватлар асоси кўп таом ейиш, рўзадор эса ўз-ўзидан таомларни камайтириш билан шаҳватлар эшигини ҳам ёпади. Шунинг учун ҳам Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ёшлар жамоасига қараб шундай хитоб қилган:

“Эй ёшлар жамоаси, сизлардан ким никоҳга қодир бўлса уйлансин! Албатта у кўзни тўсувчи ва фаржни сақловчидир. Ким унга қодир бўлмаса ўзига рўзани лозим тутсин. Чунки рўза у учун (сақловчи) пардадир”. (Имом Бухорий, Имом Муслим ривояти)

Муфассир уламоларимиз “шояд (у сабабли) тақволи бўлсангиз” оятининг тафсирида қуйидагиларни айтишган:

“Рўза тақво ҳосил қиладиган сабабларнинг энг каттасидир. Чунки рўза тутишда Аллоҳ таолонинг амрини бажариш ва ман қилган нарсаларидан сақланиш рўёбга чиқади. Рўза тутиш кишининг тақвосига қуйидагича таъсир кўрсатади:

• Рўза тутвчи киши кун давомида ейиш, ичиш, аҳли аёли билан яқинлик қилиш ва шу каби нафсини роҳатлантирадиган, Аллоҳ таоло ҳаром қилган ишлардан ўзини сақлайди. Бу билан Аллоҳ таолога қурбат ҳосил қилиб, қилаётган амаллари учун савоб умидида бўлади;
• Рўзадор маълум шартларга биноан Аллоҳ таоло билан аҳдлашиб, унга вафо қилаётганини, Аллоҳ таоло эса бандам аҳдига содиқми, ёки йўқми, деб, уни кузатиб турганини ҳис қилади;
• Рўза шайтонларнинг инсонга бўлган таъсирини кесади. Негаки, ҳадиси шарифга биноан шайтонлар инсонларнинг қонлари оқадиган жойда ҳаракатланади. Қон эса таомлар орқали тўпланади
• Рўзадор тоат-ибодатларни кўпайтиради. Ибодатлар эса тақвони ҳосил қилади
• Бой киши рўза тутиш орқали очлик ва йўқсиллик аламини тотиб кўради. Бу эса уни камбағал, йўқсил оилаларга кенгчилик қилишга ундайди. Бу ҳам тақвони оширадиган унсурлардан ҳисобланади.

Энг асосийси, Рўза Аллоҳ таоло буюрган фарз ибодат бўлгани учун ҳам уни қилишнинг ўзи тақво ҳисобланади.

Ибн Масъуд розияллоҳу анҳу  “Аллоҳ таолога ҳақиқий тақво қилинглар”(Оли Имрон сураси, 102-оят) оятини тафсирида шундай дейдилар: “Ҳақиқий тақво – Аллоҳга исён қилмасдан итоат қилиш, эсдан чиқармасдан ёд этиш, неъматларига куфр қилмасдан шукр этишдир”.

Ҳасан Басрий роҳимаҳуллоҳ айтадилар: “Тақво соҳиблари – ҳаром қилинган ишлардан тийилган ва ўзларига фарз қилинган амалларни адо қилган кишилардир”.

Хулоса ўрнида, бугунги муборак Рамазон ойларида Аллоҳ таоло фарз қилган Рамазон рўзасини тутаётган, бошқа ибодатларни адо этаётган мусулмонларнинг барчасини тақво соҳиблари десак хато қилмаган бўламиз.

Элёржон АҲМАТҚУЛОВ,

ТИИ “Таҳфизул-Қуръон” кафедраси

кабинет мудири.