Араб тилидаги كسل сўзи ўзбек тилида “ялқов, дангаса ва ғайратсиз” деган маъноларни англатади.

Истилоҳда эса: “Бирор-бир ишда сусткашлик, эринчоқлик ва лапашанглик қилишга айтилади”. (Имом Лайсий)

Дангасалик бу: “Имконият бўла туриб, барча яхши амалларни қилишга киришмаслик ва рағбатсизликдир”. Яна бир қийлда: “Бажариши лозим бўлган ишни тарк қилиш ёки кейинга суриш ва чўзишдир”. (Имом Нававий)

Аммо инсон жисми толиқса, қийналса ёки чарчаса қилиши керак бўлган фарз амаллардан ўзга ишларда бироз бўшашса, бу ҳолатда киши қораланмайди. Чунки Аллоҳ таоло: “Ва инсон заиф яратилгандир”, дейди. Нисо 28-оят. Ҳадиси шарифда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Албатта жисмингни сенинг устингда ҳаққи бор”, деганлар.

Шундай экан агар киши нафсига, жисмига ҳаққи бўлган роҳатланишни ўз вақтида бермаса, инсон жисми у қилмоқчи бўлган ишни бажаришда ёрдам беролмай қолади. Шунинг учун киши жисмидан фойдаланар экан ҳаддидан ошиб зиёдалик қилмаслиги, шунинг билан бир қаторда ғайратсизлик ва эътиборсизлик ҳам қилмаслиги лозим бўлади.

ТИИ ўқитувчиси, “Шайх Зайниддин” жоме масжиди имом-хатиби Абдураҳманов Яҳё