muslim.uz

muslim.uz

Воскресенье, 03 Май 2020 00:00

Биз – оналар дуодамиз

Президентимизнинг яқинда  халқимизга қилган Мурожаатини тинглагач, кўзимга уйқу келмади. Давлатимиз раҳбари юртимизга кириб келган коронавирус пандемиясини қандай даф қилишни ўйлаб, куйиб-пишиб ю́рган бир пайтда кимдандир вирус юқтирганини яширган, касалликни иситмаси ошкор қилгач, мажбур бўлиб “Тез ёрдам” чақирган фуқаронинг бу ҳаракати одамни лол қолдиради. Наҳотки, инсон ҳам бу қадар масъулиятсиз, энг аввало,  ўз соғлигига бефарқ бўлса. Ахир, шифокорлар ҳар куни вирусни юқтирганлар агар вақтида даволанмаса, уларни ўлим кутаётганлигини такрор-такрор  айтишаётганликларини наҳотки  англамаган бўлишса?

Бу кунларда бизнинг юртимизда вируснинг кенг тарқалмаслиги учун карантин эълон қилинган бўлиб,   хавфли хасталикка қарши курашиш, яъни  санитари-гигиена  қоидаларига амал  қилиш, вирусдан сақланиш жараёни кечмоқда. Бундан мақсад соғлом инсонларга касаллик юқишининг олдини олишдир. 

Мен ўзимни юртимиздаги барча аёлларнинг бир яқин кишиси ҳамда қизларнинг бувиси ўрнига қўйиб, уларга: “Уйда – оилангиз бағрида ўтиринг, ўзингизнинг ва яқинларингизнинг соғлигини ўйланг”, деб таъкидлагим келади.

Ассалому алайкум, азиз опа-сингилларим. Бугун ҳаммамиз дунёни ташвишга солаётган “COVID 19” вирусининг тарқалиб кетмаслиги учун шифокорлар берган тавсияларга амал қилиб уйда ўтирибмиз. Фарзандларимиз ва набираларимизнинг уйда  билим олишлари  учун онлайн тизимида  дарслар ташкил этилганлиги айни муддао бўлди. Шахсан ўзим набираларим билан бўш пайтларда  биргалашиб китоблар ўқияпмиз, уларга ҳадислар, эртак ва ривоятлар айтиб беряпман. Телевизорда берилаётган фойдали ва қизиқарли кўрсатувларни бирга томоша  қиламиз.

Қарангки, Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва саллам даврларида ҳам вабо тарқалган экан. Пайғамбаримиз (с.а.в.) саҳобаларига: "Вабо тарқалган жойга борманг. Агар у ерда бўлсангиз юртингизга қайтманг”, – деган эканлар. Демак, шу ҳадисга биноан, асорати оғир касаллик юқтирганлар алоҳида сақланиб, бир-бирларидан, бошқалардан узоқлаштирилиши керак экан.

Азизаларим! Президентимиз халққа мурожаат қилиб, барчани шундай синовли кунларда уйда ўтириб, бир-бирларини руҳан қўллаб-қувватлаш, бу  оғир вазиятни мустаҳкам иродали  ва қудратли бўлиш билан енгиш зарурлигини қайта-қайта такрорламоқдалар. Юртимизда фуқароларни ушбу касалликдан ҳимоя қилиш, соғлом турмуш кечириш ва  беморларни даволаш барча учун шароитлар  яратилганини хабарлардан кўриб, билиб турибмиз. Бунга жавобан сизу биз ҳам уй қолиб, яратилган шароитдан тўғри фойдаланиб, пандемиянинг тезроқ бартарф бўлишига ҳисса қўшайлик.

Азиз қизларжон! Сиз уйда ўтириб, билимларингизни мустаҳкамланг. Оналарингизга рўзғор ишларида кўмаклашинг. Айни кўклам пайтида ҳовлиларни супуриб  сидиринг, гуллар, райҳонлар, ўсмалар экиб, уларни парваришланг, устозларингиз, дугоналарингиз,  синфдошларингиз билан зарур бўлганда уяли телефонлар орқали мулоқот қилинг, янгиликлардан хабардор бўлинг. Бўш вақтларингиздан унумли фойдланиб, бувижонларингиздан  чеварликни, кашта тикишни  ўрганинг,  китоб ўқинг, расм   чизинг, ижод килинг.

Буни қарангки, Аллоҳнинг ҳар бир иши ҳикматли.  Қадрли опа-сингиллардан: “Рўзғор, давлат ишлари, кўча юмушлари билан овора бўлиб, қизларимиз билан дилдан суҳбатлашишга вақтимиз етмайди”, – деган гапни кўп эшитардик. Бугун эса  имкон бор: фарзандларингиз билан  кўнгилдан гаплашинг, сирлашинг, зарур маслаҳатлар беринг.

Тез кунларда вирус юқтирган беморларнинг барчаси ҳам соғайиб, уйларига қайтишади, вирусга батамом барҳам берилади, яна осойишта ва мазмунли ҳаётимизга қайтамиз, иншааллоҳ.

Биз бувижонлар ҳам  барча эзгу ишларга бош-қош бўлаётган муҳтарам Президентимизни, эл-юртимиз, айниқса, бугуннинг  қаҳрамонлари бўлган шифокорларни, осуда ва соғлом ҳаёт учун курашаётган барча юртдошларни дуо қилайлик.

 

Раҳима ИСКАНДАРОВА,

Ўзбекистон мусулмонлар идораси

Сирдарё вилояти вакилининг аёллар

 масалалари бўйича ёрдамчиси

Онлайн мулоқотни Муҳтарама УЛУҒОВА ёзиб олди

Муборак Рамазон ойида Жаннатга 122 эшик

  • Ҳар бир амални фақат Аллоҳ таолонинг розилигини кўзлаб бажариш. (Ихлосли бўлиш).
  • Аллоҳ таолога тавба қилиш.
  • Янги чиққан ойни кўрганда дуо қилиш.
  • Иймон ва савоб умидида рўза тутиш.
  • Иймон ва савоб умидида кечаларини бедор ўтказиш.
  • Иймон ва савоб умидида қадр кечасида бедор бўлиш.
  • Охирги ўн кунида янада жидду жаҳд қилиш.
  • Умра қилиш.
  • Эътикофда ўтириш.
  • Рўзадорга ифторлик қилиб бериш.
  • Қуръони каримни тиловат қилиш.
  • Қуръони каримни ўрганиш ва ўргатиш.
  • Аллоҳ таолони зикр қилиш.
  • Истиғфор айтиш.
  • Таҳоратни мукаммал адо этиш.
  • Таҳорат олгандан кейин шаҳодат калимасини айтиш.
  • Доимий таҳоратли бўлиб юриш.
  • Мусвок ишлатиш.
  • Таҳорат олгандан кейин икки ракат намоз ўқиш.
  • Азон эшитандан кейин унинг дуосини ўқиб қўйиш.
  • Азон ва иқомат орасида дуо қилиш.
  • Доимий беш вақт намозни адо этиш.
  • Намозларни ўз вақтида адо этиш.
  • Хусусан бомдод ва аср намозларининг вақтига янада риоя қилиш.
  • Жума намозини доимий адо этиш.
  • Жума куни дуолар ижобат бўладиган лаҳзаларни ўрганиб, шу вақтларда дуо қилиш.
  •  Жума куни “Каҳф” сурасини ўқиш.
  • Масжидга бориш.
  • Ҳарам масжидида ва Набавий масжидида намоз ўқиш.
  • Қубо масжидида намоз ўқиш.
  • Доимо жамоат билан намоз ўқишга риоя қилиш.
  • Биринчи сафда намоз ўқишга интилиш.
  • Доимо “Зуҳо” намозини адо этиш.
  • Кундалик ўқилиб бориладиган суннат намозларини қолдирмаслик.
  • Нафл намозларни уйда адо этиш.
  • Кўп сажда қилиш.
  • Масжидда бомдод намозини ўқиб бўлгандан кейин ўз жойида қуёш чиққунча зикр қилиб ўтириш.
  • Жаноза намози ва дафн маросимига қатнашиш.
  • Ёш фарзандларни намоз ўқишга ўргатиш.
  • Ёшларни рўза тутишга ўргатиш.
  • Ҳар бир фарз намозидан кейин Аллоҳ таолони зикр қилиш.
  • Рўзадор оғиз очишини кечиктирмаслиги.
  • Оғиз очиш амалини шом намозидан аввал бажариш.
  • Агар топилса, хурмо билан оғиз очиш.
  • Доимо ифторлик дуосини ўқишга риоя қилиш.
  • Ифторлик пайтида дуо қилиш.
  • Бошқа пайтларда ҳам кўпроқ дуо қилиш.
  • Саҳарлик қилиш.
  • Овқат еб, ичимлик ичиб бўлгандан кейин Аллоҳ таолога ҳамд айтиш.
  • Закотни адо этиш.
  • Аллоҳ йўлида инфоқ-эҳсон қилиш.
  • Садақа бериш.
  • Бировларга ошкора қилмай садақа бериш.
  • Масжидлар қурилишига моддий ёки маънавий кўмак бериш.
  • Саломни кенг ёйиш ва мискину фақирларга таом едириш.
  • Йўлдан одамларга азият берадиган нарсаларни олиб ташлаш.
  • Ота-онага яхшилик қилиш ва уларга итоат этиш.
  • Аёл киши эрига итоат этиши.
  • Ҳалолдан касб қилиш.
  • Доимо аҳли-оила нафақасидан хабардор бўлиш. 
  • Етим-есирларга ва мискину бечоралар нафақасидан хабардор бўлиш.
  • Етимни ўз кафиллигига олиб, унинг нафақасига қараш.
  • Етимнинг бошидан силаб, унга меҳр-шафқат кўрсатиш.
  • Дўсту биродарларнинг эҳтиёжларини раво қилиш.
  • Аллоҳ йўлидаги дўстлардан ҳол-аҳвол сўраб кўргани бориб туриш.
  • Касалларни ҳолидан хабар олиш.
  • Қариндош-уруғлар гарчи, алоқаларни узган бўлсалар-да, улар билан борди-келди қилиш.
  •  Мусулмон кўнглини кўтариб, хурсанд қиладиган ишларни амалга ошириш.
  • Қийналиб қолган кишининг ишини енгиллатиш.
  • Заифҳол кишиларга нисбатан раҳм-шафқатли бўлиш.
  • Ўзаро низо чиққан, бир-бири билан юзкўрмас бўлиб кетган инсонларнинг орасини ислоҳ қилиш.
  • Гўзал хулқли бўлиш.
  • Ҳаёли бўлиш.
  • Ростгўй бўлиш.
  • Босиқ, кечиримли, мулойим бўлиш.
  •  Кўришганда қўл бериб саломлашиш.
  • Очиқ юзли бўлиш.
  • Савдода бағрикенг бўлиш.
  • Аллоҳ таоло ҳаром қилган нарсалардан кўзни тийиш.
  • Яхшиликка чақириб, ёмонликнинг олдини олиш.
  • Солиҳлар, яхши инсонлар билан бирга бўлиш.
  • Тил ва бошқа аъзоларни номақбул ишлардан сақлаш.
  • Пайғамбар алайҳиссалом кўп саловот айтиш.
  • Яхшилик қилиш ва эзгу ишларга далолат қилиш.
  • Инсонлар Аллоҳ таолони танишига сабабчи бўлиш.
  • Инсонларнинг айбларини беркитиш.
  • Сабрли бўлиш.
  • Бирор бир гуноҳ иш содир этганда, икки ракат намоз ўқиб тавба қилиш.
  •  Ҳайвону жонзотларга ҳам шафқатли бўлиш.
  • Инсонлардан таъма қилмаслик.
  • Кўп таҳлил (яъни, “Лаа илааҳа иллаллоҳ”) ва тасбеҳ айтиш.
  • Садақайи жория қилиш.
  • Савдо-сотиқда ростгўй бўлиш.
  • Мусулмонлар ғам-ташвишини аритиш.
  • Мусулмон ва бошқаларга зиён бермаслик.
  • Ўзгаларга ёрдам қўлини чўзиш.
  • Ота-онанинг дўстлари билан ҳам борди-келди қилиб алоқани узмаслик.
  • Ширин сўзли бўлиш.
  • Қўл остидаги ишчи-ходимларга шафқатли бўлиш.
  • Бир солиҳ амални оз-оз бўлса-да, бардавомлик ила бажариш.
  • Қўни-қўшниларга яхши муносабатда бўлиш.
  • Меҳмонларни иззат-икром қилиш.
  • Ота-онанинг ҳаққига дуо қилиш.
  • Дўсту биродарининг ҳаққига ғойибона дуо қилиш.
  • Мусулмонларнинг ҳаққига дуо қилиш ва Аллоҳ таолодан уларнинг гуноҳларини кечиришини сўраш.
  • Масжидларни тозалигига ҳисса қўшиш.
  • Турмуш ўртоғи билан яхши муносабатда бўлиш.
  • Ўз аҳли-оиласига таълим-тарбия бериш.
  • Бирор кишига жабр қилган бўлса, ундан розилик олиш ва зиммасидаги ўзгаларнинг моддий ва маънавий ҳақларини адо этиш.
  • Ёмонлик кетидан уни ювиб юборадиган яхшилик қилиш.
  • Омонатга хиёнат қилмаслик ва аҳдга вафо қилиш.
  • Каттани ҳурмат, кичикни иззат қилиш.
  • Ўзгаларнинг ғам-қайғуси ва дардига шерик бўлиш.
  • Тилни ёмон сўзлардан сақлаб фақат яхши сўзларни айтиш.
  • Мусулмонлар обрўсини сақлаш.
  • Қалбни бахиллик ва ҳасаддан пок тутиш.
  •  Инсонлар орасида адолат билан ҳукм қилиш.
  • Мусулмонларга яхши ишларда кўмаклашиш.
  • Бошига кулфат ёғилган кишига ёрдам бериш.
  • Яхшиликка чақираётган кишининг чақириғига лаббай дейиш.
  • Яхши иш қилган кишига миннатдорчилик билдириш ва муносиб мукофотлаш.
  • Шаввол ойидан олти кун рўза тутиш. 

 

Кўкалдош ўрта махсус ислом билим юрти мударриси БАРАТОВ Ғиёсиддин манбалар асосида тайёрлади

Кўпчилик рўзадорлар Аллоҳ таолонинг динини ва рўзага алоқадор ҳукмларни билмагани учун хатоларга йўл қўйишади.

  • Ифторлик дастурхонларида исрофга йўл қўйиш ҳам катта хатолардандир. Дастурхонларга кўпгина инсонларга етадиган таомлар қўйилади, уларнинг турли навлари, қимматю арзони, хўлу қуруғи ва ширинию нордони барчаси дастурхонга тортилади. Сўнгра уларнинг озгинаси ейилиб, қолгани пўчоққа ташланади. Бу эса ислом бизга олиб келган йўлга хилофдир. Аллоҳ таоло айтади: “Еб-ичинг ва исроф қилманг. Чунки У зот исроф қилувчиларни севмас” (Аъроф, 31).
  • Рамазонда бозорлар харидорларга тўлиб кетади. Уларнинг ҳар бири таому шароблардан ўнлаб оилаларга етадиган миқдорни сотиб олишади. Орамизда очликдан ўлаётган, бир бўлак нок топа олмаётган ва уйсиз қолган инсонлар бор. Аммо бу ерда баъзи оилалар исроф ва мақтанчоқлик сабабидан овқатни ҳазм қила олмаслик даражасига бормоқда. Оч қолиш орқали ошқозондаги зарарли моддаларни йўқотиш рўзанинг мақсадларидан ҳисобланади. Овқату ичимликларни исроф қилиб истеъмол қилган кишиларда бу мақсад қандай амалга ошади?
  • Кўпчилик рўзадорлар кунларини худди рўза тутмагандек уйқуда ўтказади. Уларнинг орасида куни билан ухлаб фақат намозларга уйғонадиган, сўнгра яна ухлайдиганлари бор. Улар кундузларини ғафлатда, кечаларини эса саҳарлик қилиб ўтказишади. Аллоҳ учун очлик лаззатини ва чанқоқлик таъмини тотиб яшаб кўриш рўзанинг ҳикматларидан бири ҳисобланади. Кунини ухлаб ўтказган киши эса бу ҳикматни ҳис қила олмайди.
  • Рўзадорлар орасида бекорчи ва макруҳ ўйинларни ўйнаб юрадиган инсонлар бор. Масалан, баъзилар қимор карталарини ўйнаб, баъзилар эса тўп ортидан югуриб ва турли хил вақтни зое қиладиган ўйинлар каби нарсаларни ўйнаб ўтказишади. Аллоҳ таоло айтади: “Наҳотки Бизнинг сизни яратишимиз беҳуда бўлган ва сиз Бизга қайтарилмассиз, деб ҳисобласангиз?!” (Мўминун, 115). Бошқа бир оятда эса шундай дейилади: “Ўз динларини ўйин-кулгу қилиб олган ва ҳаёти дунёга алданиб кетганларни тарк эт” (Анъом, 70).
  • Яна рўзадорлар орасида кечани беҳуда, ҳеч қандай ажр-савобсиз ўтказадиганлари бор. Улар тун қоронғусида икки ракъат намоз ўқимай ўйин-кулги билан вақтни ўтказиб юборишади.
  • Кичик бир сабаб туфайли жамоат намозларини тарк этиш рўзадорларнинг энг ёмон хатоларидан бири ҳисобланади. Бу мунофиқлик, қалб касаллиги ва руҳнинг ўлишининг аломати бўлади. Уларнинг орасида бутун Рамазон ичида Қуръон билан алоқаси бўлмаган инсонлар ҳам бор. Улар кўп ўқишади, лекин Қуръонни эмас, кўп мутолаа қилишади, аммо Аллоҳнинг каломини ўқишмайди.
  • Яна рўзадорлар орасида бу улуғ ойда ҳеч қандай саховат қилмайдиган ва бирор марта ифтор учун дастурхон ёймайдиган, эшиклари доим қулф кишилар бор. Аллоҳ таоло айтади: “Сизнинг ҳузурингиздаги нарса тугайдир. Аллоҳнинг ҳузуридаги нарса эса, боқийдир. Албатта, Биз сабр этганларни қилиб юрган амалларининг энг гўзалига бериладиган ажр ила мукофотлармиз” (Наҳл, 96). Бошқа бир оятда эса шундай марҳамат қилади: “Ўзингиз учун қилган яхшиликларни Аллоҳнинг ҳузурида топасиз. Албатта, Аллоҳ қилаётганингизни кўрувчидир” (Бақара, 110).
  • Яна рўзадорларнинг хатоларидан бири бу таровеҳ намозларини тарк этиш ва унга дангасалик қилишдир. Унинг ҳолати худди: “Менга фарзлар кифоя қилади“, деяётгандек. Қизиғи, у мол-дунёнинг озига ҳеч қачон қаноат қилмайди, зарур нарсаларга ҳирс қилгани каби уни тўлиқ эгаллашга интилади. Шоир айтади:

Кун қиёмат келсанг гар, амаллар эса оз,

Надомат айларсан, тафаккур айла бироз.

  • Яна рўзадорлар орасида аҳли оиласини турли хил таомлар пишириш учун қийин аҳволда қолдирадиган ва шу сабабдан уларни Қуръон тиловати, суннат, зикр ҳамда ибодатлардан тўсиб қўядиган инсонлар бор. Агар у зарурий нарсалар билан кифояланганда унинг аҳли оиласи Аллоҳ таолонинг ибодатидан озуқа олиш учун вақт топган бўлар эди.

 

Доктор Оиз Ал Қорний. “Рўзадор учун ўттиз дарс” китобидан

Саидхон Махсумов таржимаси

Оиша Рамазон бошланмасиданоқ Қуръони каримни хатм қилишга киришган эди. Биринчи ўн кунлик тугамасидан Мусҳафни тўлиқ ўқиб тугатди. Қайнонасига буни билдирган эди, у жуда севиниб деди:

- Қизим, агар йўқ демасангиз, онамга шуни савобини бағишласак, тўғриси мен у кишини эслолмайман. Уч ёшлигимда раҳматлик бўлиб кетганлар...

- Ҳа, албатта. Уларга ҳам, бошқа ўтганларга ҳам савобини бағишлаймиз. Хатми Қуръондан кейин қилинган дуолар ижобат дейишади...

Жума куни кечаси Оиша ваъдага мувофиқ хатм дуосини қилди. Пайғамбаримиз, уларнинг оилалари ҳамда у зотнинг ортидан яхшилик ва ислом билан эргашганларни биринчи дуо қилди. Қайнонасининг онасини ҳам алоҳида дуо қилди. Навбат ўзининг яқинларига келди. Дуо қиляптию, кўзлари жиққа ёш, сўзлари зўрға-зўрға чиқар эди. Чунки, яқин икки йил ичида анча яқинларидан жудо бўлган эди. Баъзиларининг меҳрига қониб, баъзиларига қонмаган эди:

“Розийту биллаҳи Роббан. Ва бил Ислами дийнан. Ва би Муҳаммадин саллоллоҳу алайҳи васаллам росулан ва набийян!”

Аллоҳим, ушбу хатмнинг савобини аввало бобомга бағишладим. Қабрларини кенг қилиб, раҳматингга, нурингга тўлдириб қўйгин. Ушбу савоблар қайдан келди? деб сўрасалар, севимли набирангиз сизга хатми Қуръон савобини бағишлади”, деб айтилишини насиб эт...

Ҳақиқатда, бобоси уни қаттиқ яхши кўрар, диний илмлар ўрганишига сабабчи бўлган эди. Ўзи ўқишини назорат қилар, илмга рағбат кўрсатар эди. Бир куни алоҳида ўзи учун Мусҳаф ҳадя қилди. Ўша Мусҳафдан Оиша Қуръон ёдлади, неча маротабалаб хатм қилди. Аллоҳдан сўради: “Эй, Худо, дин йўлида, илм йўлида нимаики яхши иш қилсам, савоби камайтирилмаган ҳолда, бобомга ҳам етказиб тургин! Амин!”

“Аллоҳим, яна хатмимнинг савобидан бувимга бағишладим. Қабрларини кенг қилиб, раҳматингга, нурингга тўлдириб қўйгин. Ушбу савоблар қайдан келди? деб сўрасалар, севимли набирангиз сизга хатми Қуръон савобини юборди”, деб айтилишини насиб эт...”

Меҳрибон ва жонкуяр бувиси. Ёшлигидан бирга намоз ўқишни ўргатиб, панд-насиҳатларини канда қилмасди. Айниқса, онаси ишда бўлганлиги боис, асосий уй-рўзғор тутумларини бувиси ўргатган эди. Ёшлик қилибми, ишни чала-чулпа қилиб кўчага қочар, наридан-бери кўзга кўринадиган ерларни тозалаб, дугоналари ёнига равона бўлар эди. Тарбия ҳиссини қаттиқ англаган момо кўчада ўйнаётган жойидан ушлаб уйга олиб кирар, ишни тоза ва пухта қилишини талаб қилар эди. Оиша гап қайтарар, ишдан бўйин товлар эди. Йўқ, барибир бувисининг айтгани бўлар эди: “Билиб қўй, сен бир жойга бориб келин бўлсанг, бувини тарбиясини олган қиз дейишади. Яхши бўлсанг, яхши гап, ёмон бўлсанг, маломати менга келиб тегади. Керак бўлса, бир кун кечгача кир ювдираман. Модомики, тоза ва мукаммал иш қилмас экансан, овқат пиширишга қунт қилмас экансан, ўртоқларингни олдида шунақа уялтириб олиб келавераман. Наридан-бери иш ишми?!” Шу койишлар, шу таълимлар энди асқотиб, бир рўзғорни, бир оилани тебратиб келмоқда. Бувининг ўгитлари қулоғида туради. “Аллоҳим, шу хонадонда дуо олсам, савоби бувимга боришини насиб эт!”

Аллоҳим, ушбу хатмнинг савобини падари бузрукворимга бағишладим. Қабрларини кенг қилиб, раҳматингга, нурингга тўлдириб қўйгин. “Ушбу савоблар қайдан келди?” деб сўрасалар, севимли болангиздан сизга хатми Қуръон савоби келди”, деб айтилишини насиб эт...

Отаси яқинда оламдан ўтган эди. Унинг фироқи қалбидан кетмаган. Шу қадар меҳрибон, шу қадар ғамхўр эдики, отасининг ёнида худди ёш боладек ҳис қиларди ўзини. Ҳеч кимга ишонмас, ўқишга, кўчага машинасида олиб борар, илм ўрганиши учун тинмай ҳайдовчилик қилиб пул топарди. Институтнинг шарнома пули кечикмаслигига қаттиқ ҳаракат қилар эди. Қуръон ўқиса, бирга тинглаб ўтирар, ҳатто вақтинг кетмасин, сен Қуръон ўқийвер деб, эрталабки нонуштани бомдоддан сўнг ўзи тайёрлаб берар эди. Ўғилларига қараганда, қизига кўпроқ дардини айтарди. Шунга “сирдош ота-болалар” дейишарди. Куёв танлашда ҳам отаси сўнгги нуқтани қўйди: “Берсам, фақат шу болага бераман, тамом!” Ҳақиқатда, отаси куёвини ўғилдай кўрар, келса ўтқизгани жой тополмай қоларди...

“Аллоҳим, дин йўлида нимаики яхши иш қилсам, ушбу ўзлари бош-қош бўлган турмушимдан қандай яхшиликлар содир бўлса, савобини камаймаган ҳолда отамга юборгин...” Йиғидан бўғилиб қолаёзди...

Дуо қиляптию, яқинлари билан ўтган йиллари кўз ўнгидан кино тасмадай ўтиб бораверди. Улар учун яна янги хатм бошлади. “Рамазоний туҳфа” тайёрлашга бел боғлади.

Таҳовий “Таҳзибул осор”да келтирадилар: “Бизга Муҳаммад ибн Башшор айтиб берди, у Абдурроҳман ибн Усмондан, у Авн ибн Халлос ибн Амрдан, у Абу Ҳурайрадан ривоят қилади: “Албатта сизларнинг амалларингиз ўтган қариндошларингизга кўрсатилади. Агар яхши ишни кўрсалар, хурсанд бўладилар. Мабодо ёмонликни кўрсалар, уни ёқтирмайдилар”.

Ибн Абу Дунё “Маномат”да келтирадилар: “Абу Бакр, у Абу Ҳишомдан, у Яҳё ибн Ямондан, Абдулваҳҳоб ибн Мужоҳиддан, у отасидан ривоят қилади: “Албатта, мўмин дунёдан ўтганидан сўнг фарзандининг солиҳ амали, яхшилигидан кўзлари қувониб, севинади”.[1]

Н.Саидакбарова тайёрлади

 

 

[1] Абдулфаттоҳ ибн Салоҳ Қидиш Яфиъий, “Ат-тавассул бис солиҳин байна мужизийна вал маниъин”, 175 б.

Воскресенье, 03 Май 2020 00:00

Рамазон – улуғ фурсатдир!

Инсон зоти қизиқ, келажакда ўзини қандай кўнгилсизликлар кутиши мумкин эканини ҳаёлан кўз олдига келтиради-да, ўша кўнгилсизликка йўлиқмаслик учун жон-жаҳди билан ҳаракат қила бошлайди. Камбағал бўлиб қолишдан қўрқиб, эртаю-кеч тиним билмай меҳнат қилади. Ҳалол меҳнат қилса-ку, майли. Лекин қўрқувнинг кучидан, баъзан ҳаром амалларни қилишдан ҳам тоймайди.

Ҳатто, фарзандларини ҳам кичиклигидан мана шундай қўрқувлар қуршовида улғайтиради: "Яхши ўқимасанг, катта бўлганингда аравакаш бўласан"; "Намунча лапашанг бўлмасанг? Бу аҳволда оғзингдаги ошни ҳам олдириб қўясан-ку"; "Ким нима нарсангни сўраса бериб юбораверасанми? Эртага ўзинг нима қиласан?" каби иддаолар қуршовида фарзандлар ҳам келажакда ҳеч нарсасиз қолиш, камбағаллик каби қийинчиликларга йўлиқишдан қўрқиб, топганини яшириб йиғишга, пул топиш учун ҳар қандай ҳаром ишларни қилишга ҳам тайёр бўлиб катта бўлишади. Энг қизиғи, ўша қийинчиликлар келиши даргумон. Ким қандай ҳаёт кечиради, ҳаёти давомида ким қандай машаққатга йўлиқадию, ким қандай ҳолатга тушиши фақат Яратгангагина аён. Биз эса мавҳум, кутилиши ноаниқ бўлган заҳматларга жон-жаҳдимиз билан, тиним билмай, ҳар қандоқ йўллар воситаси ила курашар эканмиз, минг афсуслар бўлсинким, ҳар бир инсоннинг бошига тушиши муқаррар бўлган қийинчилик ҳақида мутлақо унутиб қўямиз...

Қандай қийинчилик эканини англагандирсиз? Ҳа, адашмадингиз, бу - Қиёмат кунидаги ҳисоб-китоб, сўроқ, амалларимиз ҳисоби бизга кўрсатиладиган кундаги муқаррар, ҳеч ким қочиб қутула олмайдиган қийинчиликдир. Ўйлаб кўрайлик, азизлар, уч кунлик дунёнинг, қуюқ зулмати ортидан нурафшон тонги отиши аниқ бўлган, кўз очиб юмгунча ўтиб кетадиган қандайдир бир имтиҳони учун қанчалар тайёргарлик кўряпмизу, наҳот номаи аъмолларимиз кўрсатиладиган кунга тайёргарлик кўришдан ғофил қолсак?

Ортга назар ташлаб, қўйган қадамларимизни, ўтказган ҳаётимизни сарҳисоб қилиб кўрсак, қанчадан қанча хатоларга йўл қўйганлигимизни тушуниб етамиз... Шу чоғда бирдан қалбларимизни зулмат қоплагандек бўлади! Қани эди... Қани эди ортга қайтсагу, ўша хатоларсиз бир янги ҳаёт бошласак... Бунинг иложи йўқлигини ўйлаб, кўнглимиз чўка бошлайди. Беихтиёр тушкунликка тушамиз...

Мана шундай ҳис-туйғулар сизни ҳам асир этганми? Ўтган ҳаётингиздаги хатоларингиз, гуноҳларингизни эслаб кўп эзиласизми? Энди ортга йўл йўқ, чорасизман, деган ўй борлиғингизни қамраб олганми?  Ўша ҳаётингизда мажбуран давом этяпсиз, ё бўлмаса тушкунлик аталмиш саҳрода тентираганча сарсон-саргардонмисиз?

Ундай бўлса, ўрнингиздан туринг! Ҳозир хатоларингизни тўғрилашнинг айни вақти! Сизда имкон бор! Ҳа-ҳа, нотўғри эшитмадингиз, имконингиз бор! Ва бу имконни сизга қандайдир психолог, қандайдир башоратчи ё бўлмаса, бирор амалдор шахс эмас, Аллоҳ ато қиляпти! Меҳрибон ва раҳмли, токи жон ҳалқумга етгунигача тавбаларни қабул қилувчи Зот сизга имкон бермоқда! Сиз мана шу имкондан фойдаланиб қолинг! Дарров таҳорат олинг-да, икки ракаат намоз ўқинг, сўнгра Аллоҳ таоло сизни қандай муқаддас ой билан юзлаштирганини ёдга олинг.

 Рамазон! Тақво, ибодат, раҳмат, мағфират, гуноҳлар ўчирилувчи ойдир! Ушбу ойда Қуръони Карим нозил бўлган. Ушбу ойнинг файзи, барокати, фазилатларини санаб адоғига ета олмаймиз! Минг шукрки, Аллоҳ азза ва жалла бизларни ушбу ойга соғ-саломатликда етказди, Ўзининг то рўзи Қиёматгача ҳар бир мусулмон бандага дастуруламал бўлмиш Китобида бизларга: «Эй иймон келтирганлар! Сизлардан аввалгиларга фарз қилганидек, сизларга ҳам рўза фарз қилинди. Шоядки тақводор бўлсангиз» дея хитоб қилиб, Рамазон ойи рўзасини тутишликни фарз қилди.

 Ушбу ойнинг аввалги ўн кунлигини раҳмат, иккинчи ўн кунлигини мағфират, учинчи ўн кунлигини гуноҳлардан покланиш қилиб, биз каби бандаларига ўзининг чексиз меҳру марҳаматини намоён қилди. Ушбу ойнинг фазли шу қадар улуғки, у Аллоҳнинг ҳузурида минг ойдан афзалроқдир. Шу билан бирга, меҳрибон ва раҳмли бўлган Зот бизларга қийинчилик, заҳмат етмаслиги учун тонглари саҳарлик, кечалари ифторлик қилиш имкониятини берди.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам шундай дедилар: “Муборак нонуштага келинглар! Яъни, саҳарликка”. Насоий ривояти. Ва дедилар: “Сизларга саҳарлик нонуштасини қилишингиз вожиб бўлади. Чунки у барака ато этилган нонуштадир”. Насоий ва имом Аҳмад ривояти.

Моҳи Рамазон - ушбу муборак ойга етиб келган эканмиз, Аллоҳнинг бизга берган имкони айнан мана шудир! Ҳар кечаси ғанимат бўлган ушбу ойда яна бир кеча яширилганки, бу - Лайлатул Қадр кечасидир. Ушбу кеча тўлиғича имкон бўлган муборак ойнинг ичидаги яна бир имкониятдир! Ойнинг сўнгги ўн кунлигидаги тоқ кечалардан бирига яширилган бу кеча ҳам тавбаларимиз қабул бўлиб, янги ҳаёт бошлашимиз учун Яратганнинг бизларга кўрсатган улкан марҳаматидир!

 Ушбу ойда Қадр кечаси учун алоҳида, ойни рисоладагидек сўнгига етказганимиз учун алоҳида мукофот бор. Келинг, ҳозир бунинг исботи ўлароқ келтирилган ҳадис билан танишсак.

 Жобир ибн Абдуллоҳ розияллоҳу анҳудан, у киши Набий соллаллоҳу алайҳи васалламдан ривоят қиладилар. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам:

“Рамазон ойида менинг умматимга мендан аввалги пайғамбарларга берилмаган беш нарса берилди:

Биринчиси: Рамазон ойининг аввалги кечаси Аллоҳ уларга (раҳмат) назари билан боқади, кимга Аллоҳ раҳмат назари билан боқса уни ҳечам азобламайди.

Иккинчиси: Уларнинг оғизларининг ҳиди Аллоҳ ҳузурида мискнинг ҳидидан ҳам хушбўйроқ ҳолда юрадилар.

Учинчиси: Фаришталар уларнинг ҳақларига туну-кун истиғфор айтадилар.

Тўртинчиси: Аллоҳ азза ва жалла жаннатига: "Бандаларим учун тайёрлангин ва безангин. Улардан тезда дунё қийинчиликлари, ташвишлари кетиб, менинг жаннатим ва зиёфатимга келадилар", дейди.

Бешинчиси: Агар рамазоннинг охирги кечаси бўлса уларнинг барчасини Аллоҳ мағфират қилиб юборади, дегандилар, (атрофдагилар томонидан): "Эй Расулуллоҳ, у лайлатул-қадр кечасими? деб айтилди. Шунда у зот: "Йўқ! Агар ишчилар ишларини тамомласалар ҳақлари тўлиқ қилиб бериладими?!" дедилар.

(Демак, бу мукофот, улар рўзани тўлиқ тутганлари учун берилгандир, қадр кечасининг савоби алоҳида берилади, дедилар).

(Насаий, Байҳақийлар ривояти).

Қаранг, қандай имкониятлар бизга муштоқ турибди. Ахир, шундай фазилатли ойга етишган инсон ноумид бўлиши мумкинми? Шундай имконият эшиги кенг очилиб киришимизни кутиб турсаю, тушкунликка берилишимиз қай даражада тўғри, азиз диндошим? Кечаларни қоим қилиб, кундузлари рўза тутиб, эртаю кеч дуою илтижолар айлаб, тавба қилишга шошилайлик! Атрофимиздагиларга ҳам ушбу ўзимиз хабар топган хушхабарни етказайлик! Шундай хушхабарни Аллоҳдан ваҳий орқали қабул қилиб олган ва бизларга етказган Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васалламга салавотлар айтиб, эргашайлик! Ёлғиз Аллоҳ учун ибодат қилиб мукофотини ҳам қуйидаги ҳадиси қудсийда келтирилганидек, Ўзидан умид қилайлик:

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Одам боласининг ҳамма амали (савоби) кўпайтириб берилур. Бир яхшиликка унинг ўн мислидан то етти юз баробаригача. Аллоҳ азза ва жалла: «Магар рўза Мен учундир. Унинг мукофотини Мен берурман. У (Одам боласи) шаҳвати ва таомини Мен учун тарк қилур», деди», дедилар». (Термизий ривояти).

Диндошим,  йўлиқишимиз аниқ бўлган энг қийин, энг оғир, ҳатто эр ўз хотинидан, она ўз боласидан, ака укасидан қочадиган Қиёмат кунига тайёрланишимиз учун энг яхши фурсатда турибмиз. Аввалги гуноҳларимизни олов ўтинни йўқ қилганидек, куйдириб кетказувчи ушбу муборак ойда иложи борича кўпроқ истиғфорлар айтиб, ёлғиз Аллоҳ учун Рамазон рўзасини тутиб, тавбаларимиз қабул бўлишидан умидвор бўлайлик.

Илоҳим, ушбу ойдан барча гуноҳларимиздан покланган ҳолда чиқишликни, сўнгра кейинги ҳаётимизни шунга мувофиқ равишда Аллоҳнинг буюрганларини бажариб, қайтарганларидан қайтиб ўтказишликни Аллоҳ жумламизга насиб айласин.

 

Гавҳар Насруллоҳ

Мақолалар

Top