Ўзбекистон мусулмонлари идораси жамоаси Қорақалпоғистон Республикаси Амударё туманидаги “Бобо Рустам” жоме масжиди имом-хатиби Ҳайитбой домла Айтековнинг оналари вафоти муносабати билан у кишининг оила аъзолари ва яқинларига чуқур таъзия изҳор этади. 

Аллоҳ таоло марҳума онахонни Ўз мағфиратига олсин, иймонлари ва солиҳ амалларини ўзларига ҳамроҳ айласин. Охиратларини обод этиб, жойларини Фирдавс жаннатларидан қилсин! 

Охират сафарига кузатилган онахон эл корига ярайдиган, дину диёнат йўлида хизмат қиладиган фарзанд ва невараларни ўстирдилар, чиройли тарбия қилдилар. 

Ҳақ таоло марҳума онахоннинг аҳли оиласи, фарзанду аржумандлари ва яқинларига чиройли сабр бериб, бу мусибатларини яхшиликлар ила тўлдирсин. 

Ўзбекистон мусулмонлари идораси жамоаси, уламолари, имом-домлалари ва ўқитувчи-мударрислари номидан марҳума онахоннинг яқинларига, хусусан, Ҳайитбой домлага ҳамдардлик билдирамиз. 

Жаноза намози бугун 2 февраль куни соат 16:00 да марҳумани уйида ўқилади.

Иннаа лиллааҳи ва иннаа илайҳи рожиъуун.  

«Мусибат етганда «Албатта, биз Аллоҳникимиз ва албатта, биз Унга қайтувчимиз», деган сабрлиларга хушхабар беринг». 

Ўзбекистон мусулмонлари идораси

Cавол: “Аллоҳумма антас-салаам...” зикрини аср намози каби ортида суннат намозлари бўлмаган фарзлардан кейин ҳам айтиладими?

Жавоб: Бисмиллаҳир роҳманир роҳийм.

Ҳа, айтилади. Чунки Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ушбу зикрни қилганлари ҳақидаги ҳадисларда бирорта намоз истисно қилинмаган. Балки мазкур зикр барча намоздан кейин айтилганига ишора қилади. Бу ҳақда Ҳанафий олимлардан Алоуддин Косоний раҳимаҳуллоҳ “Бадоиъус саноиъ” номли китобида қуйидагиларни зикр қилганлар:

“Имом салом бериб намозни тугатгач, агар шу ўқиган намози бомдод ва аср каби ортида суннат намози йўқ бўлса, хоҳласа туриб кетади. Хоҳласа, жойида ўтириб, дуолар билан машғул бўлади. Чунки бу икки намоздан кейин ўқиладиган суннат намоз йўқ. Шундай экан, дуо қилиб ўтиришининг зарари йўқ. Оиша розияллоҳу анҳодан қилинган ривоятда “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам намоздан фориғ бўлгач, “Аллоҳумма антас салаам ва минкас салаам табарокта йаа Зал Жалали вал Икром”, дер эдилар”.

“Мароқул фалоҳ” китобида ушбу маълумотларни кўришимиз мумкин:

“Имом намозини тугатгач, хоҳласа, вирд(зикр)ларини ўтириб, хоҳласа туриб айтади. Уч марта истиғфор айтади. Кейин ушбу ҳадисда келган зикрни айтади:

Савбон розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

“Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам намозни тугатгач, уч марта истиғфор айтиб, кейин “Аллоҳумма антас салаам ва минкас салаам табарокта йаа Зал Жалали вал Икром”, дер эдилар” (Имом Муслим ривояти).

Мазкур иборалардан маълум бўладики, мазкур зикр барча фарз намоздан кейин айтилади. Агар фарз намознинг ортидан суннати ҳам бўлса, ушбу зикрни қилиш билан кифояланади ва суннат намозни адо этишга туради. Агар ортидан суннати бўлмаган намоз бўлса, ушбу ва бошқа зикрларни қилиб ўтириши жоиз. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво маркази.

Олим ва обид зот Аҳмад ибн Маҳдий айтган экан: “Боғдоддалик вақтимда бир куни тунда олдимга бир аёл келиб, фалончининг қизиман деб айтди. У менга: “Бошимга бир синов келди, Аллоҳнинг номини ўртага қўйиб сўрайман, айбимни яширинг!”, деди.

Мен: “Хўш, нима бўлди ўзи?” дедим.

У: “Мен ҳомиладор бўлиб қолдим ва одамларга сизни эрим деб, қорнимдаги бола сиздан деб айтдим. Илтимос, мени шарманда қилманг, мени сатр этинг, Аллоҳ сизни сатр айласин!”.

Мен индамадим, у кетди, кўп ўтмай кўзи ёриди. Кейин маҳалла имоми келиб, мени одамлар орасида чиройли фарзанд билан қутлади, одамлар ҳам табриклашди. Мен ўзимни бундан хурсанд бўлгандек кўрсатдим.

Эртаси куни икки динорни олиб имомга бердим ва айтдимки: “Буни ўша аёлга етказиб қўйинг, болага ишлатсин. Ўзим берай десам, уни илгари талоқ қилгандим, ажрашган эдик”.

Шундай қилиб ҳар ой имом орқали унга икки динор юбориб турадиган бўлдим. Орадан вақт ўтиб бола вафот этди, кейин одамлар менга ҳамдардлик билдиргани келдилар. Мен уларга ўзимни маҳзун ҳолда Аллоҳнинг тақдирига рози бўлиб турган отадек қилиб кўрсатдим.

Яна бир неча кун ўтгач, ҳалиги аёл тунда ёнимга келди ва мен унга имом орқали юборган динорларни қайтариб берди ва дедики: “Менинг айбимни яширганинигиздек Аллоҳ айбингизни беркитсин!”.

Мен эса унга: “Бу пуллар мендан болага ҳадя эди, улар энди сеники, бу энди сенга мерос, хоҳлаганингча ишлатишинг мумкин”, деб айтдим.

Ибн Маҳдийдек одамлар қани, орамизда борми?!

Ҳаммамиз одамларнинг ноқулай ҳолатларига, хатоларига гувоҳ бўлиб турамиз, агар уларни яширсак биласизми бизни қандай мукофот кутиб туради?! Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтадилар: “Кимки бир мусулмоннинг айбини яширса, Аллоҳ дунё-ю охиратда унинг айбини яширади”.

Қанчадан-қанча одамларнинг шармандали ҳолатини ифода этган хабарларни тарқатамиз, кейинчалик бу уятга қўйишдан бошқа нарса эмаслиги, шунчаки кимгадир озор бериб гуноҳга қолганимиз ўзимизга маълум бўлади.

Ахир хато қилган одам хатосини тушуниб етган бўлиши ва қайтиб қилмасликка аҳд қилган бўлиши мумкин-ку! Биз эса унинг хатосини оммага жар солишда давом этавермаиз…

Интернетда ҳам шундай хабарлар тўлиб ётибди. Битта одамни ўртага олиб айби қайта-қайта гапирилаверади. Кейин биз ҳам “ҳамма жойга тарқалиб кетди-ку”, дея тарқатаверамиз.

Агар унинг ҳолини ўзимизда тасаввур қилиб кўриб, айбини яширганимизда эди, Аллоҳ бизга бу учун ажр-мукофот берган бўларди. Ҳатто бу хабар бошқалар томонидан тарқатиб юборилса ҳам. Зеро, амаллар нийятларга биноандир!

Доктор Ҳассон Шамси Пошонинг "Метин қоялар" китобидан

Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Неъматуллоҳ Исомов таржимаси.

Отам онам билан тортишиб қолсалар ёки кўчадан уйга асабийлашиб келсалар, мени олдиларига чақириб, ичларидаги гапларни менга айтардилар. Қўп сирларини мен билан бўлишардилар. Дадам билан кўп гаплашганимиздан, кўп дардлашганимиздан ичларида мен билмайдиган сирлари бўлмаса керак деб ўйлардим. Ҳақиқатда шундай эди. Отам баъзи муаммоли масалалар бўлиб қолса ҳам мен билан маслаҳатлашардилар. Менинг гапларимга, ёш бошим билан берган маслаҳатларимга шунчалик эътибор билан қулоқ солардиларки, баъзида ҳатто ўзимни дадамнинг онасидек ҳис қилардим.

Дадамнинг менга бўлган бу даражадаги ишончларидан жуда хурсанд бўлардим. Бундан ўзимда катта масъулиятни ҳам ҳис қилардим.

Ота қизига сирларини айтиши, у билан ишларини маслаҳат қилиши, муаммоларини муҳокама қилиши жуда гўзал ҳолатдир. Кўпчилик қизлар онаси билан сирдош бўлиши табиий. Лекин отаси билан бу даражада яқин бўлиши доим ҳам кузатилавермайди.

Ота қизига сирини айтадиган даражада яқин бўлганидан кейин ўз навбатида қиз ҳам отасига қалбида тугиб қўйган гапларини айтади. Отасидан ҳеч нарсани яширмайди. Бунинг ажойиб тарафи, агар қиз катта ҳаёт остонасида бирор хато қарор қабул қилмоқчи бўлса, ота буни олдиндан билади ва қизининг адашишига йўл қўймайди. Унга тўғри йўл кўрсатади.

Пайғамбаримиз соллалоҳу алайҳи васаллам ҳам қизлари Фотима онамиз розияллоҳу анҳо билан шундай яқин бўлганлар. Вафот этар чоғлари Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам суюкли қизлари Фотима онамизни чақирдилар. Фотима онамиз оталарига шу қадар ўхшардиларки, ҳатто юришлари ҳам Набий алайҳиссаломникидек эди. Пайғамбаримиз алайҳиссалом суюкли қизларини ёнларига ўтқаздилар. Кейин қизларининг қулоғига бир сирни айтдилар. Фотима онамиз бу сирни билгач, йиғладилар. Атрофдагилар ота ва қиз ораларида нима гап ўтаётганини билишмасди. Кейин Набий алайҳиссалом Фотима онамизга яна бир гап айтдилар. Бу сафар ҳам ҳеч кимга эшиттирмай гапирдилар. Бу гапдан эса Фотима онамизнинг чеҳралари ёришиб табассум қилдилар.

Ўша вақтда Фотима онамиз бу сирни ҳеч кимга айтмадилар. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам дунёдан ўтганларидан сўнг Фотима онамиздан Пайғамбаримиз алайҳиссалом нима деганларини сўрашди. Фотима онамиз айтишларича, Пайғамбаримиз алайҳиссалом биринчи сафар ўзларининг вафот этишларини айтган эканлар. Буни эшитиб Фотима онамиз оталарининг фироқига чидолмай йиғлабдилар. Кейинги сафаргисида Пайғамбаримиз алайҳиссалом ўз ортларидан биринчи бўлиб эргашадиган, яъни дунёдан биринчи бўлиб ўтадиган киши Фотима онамизнинг ўзлари бўлишларини айтибдилар. Шунда Фотима онамиз бу хабардан қувониб, кулган эканлар.

Демак, оталар қизларига нисбатан масофа сақламасликлари, керак бўлса, қизларини ўзларига энг яқин сирдошдек билишлари лозим экан. Бу борада Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам барчамизга ўрнакдирлар.

Доктор Абдуллоҳ Муҳаммад Абдулмуътининг
"Фарзанд тарбиясида 700 та сабоқ" китобидан
Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Камронбек Ислом таржимаси.

Энг йирик ҳалол гўшт импорт қилувчи давлат Бразилия мусулмон сайёҳларни жалб қилишга интилмоқда. Ҳозирча Жанубий Aмерика давлатига мусулмонлар кўп бўлган мамлакатлардан келганлар сони анча паст. Масалан, Бразилиянинг йирик иқтисодий маркази Сан-Паулу 2023 йилда араб давлатларидан бор-йўғи 21 минг сайёҳни қабул қилган.

Халқаро Ҳалол Академияси бош котиби Aли Зағбий “Arab Nеws” нашрига берган интерьвюсида Сан-Паулу штати, пойтахт жойлашган Федерал округни мусулмонлар учун сайёҳлик масканига айлантириш учун ҳаракат қилинмоқда.

Сан-Паулу аҳолиси жуда хилма-хил бўлиб, кўп асрлик мусулмон жамоаси ва бир нечта масжидларни ўз ичига олади. У Бразилиянинг асосий дарвозаси ва Ислом оламидан келган ишбилармонлар учун энг муҳим манзилдир.

“Биз мусулмонлар учун саёҳат бўйича қўлланмани ишлаб чиқдик. Унда минтақадаги масжидлар, мусулмонлар кўп бўлган мамлакатлар консуллиги ва туристларни жалб қилувчи диққатга сазовор жойлар ҳақида маълумотлар бор”, – деди туризм бўйича давлат координатори Aна Клементе.

Дастур бошланганидан буён Сан-Паулу шаҳридаги етакчи меҳмонхона мусулмонларни қабул қилиш сертификатига эга бўлди. Бу борада яна икки меҳмонхона фаолият олиб бормоқда.

“Меҳмонхоналарда қибла йўналиши бўйича белгиларни жойлаштириш, мусулмон меҳмонлар учун хоналардан спиртли ичимликларни олиб ташлаш, шунингдек, таомлар менюсидан чўчқа гўштини олиб ташлаш каби баъзи ўзгаришлар талаб этилади”, деди Зағбий.

Ҳайекнинг қўшимча қилишича, ҳалол тамаддихоналар етишмаслиги Бразилиянинг катта қисмида балиқ ва денгиз маҳсулотларининг кенг тарқалиши билан қопланиши мумкин.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси

Матбуот хизмати