Чуст тумани

"Саид Насимхон тўра" жоме масжиди имом-хатиби

Маҳкамов Нуруллоҳ

Шу кунларда Нукус шаҳридаги Муҳаммад ибн Аҳмад ал-Беруний ислом билим юртида Ўзбекистон Қаҳрамони, Ўзбекистон ва Қорақалпоғистон халқ шоири Ибрайым Юсупов ҳамда Ўзбекистон Қаҳрамони, Ўзбекистон ва Қорақалпоғистон халқ ёзувчиси Төлепберген Қайыпбергеновнинг таваллуд топган кунлари муносабати билан тадбир ташкил этилди.

Унда Бердақ номидаги Қорақалпоқ адабиёти тарихи давлат музейи етакчи илмий ходимлари Абдусалим Идрисов, Ажиниёз номидаги Нукус давлат педагогик институти түркий тиллар факультетининг филология илмлари бўйича философия доктори Қабыл Мәмбетов ҳамда билим юрти ўқитувчилари ва талабалари иштирок этди.

Тадбирда меҳмонлар И. Юсупов ва Т. Қайыпбергеновларнинг ижодининг қорақалпоқ адабиётида, шунингдек, Марказий Осиё ва шарқ халқлари адабиётида тутган ўрни ва аҳамияти ҳақида сўз юритдилар.

Шунингдек, тадбир давомида Бердақ номидаги Қорақалпоқ адабиёти тарихи давлат музейи хизмати, ундаги сақланётган экспонатлар, адабиётлар ва қадимий қўлёзмалар ҳақида презентация қилинди. Унда музейнинг етакчи илмий ходими А. Идрисов билим юрти талабаларини араб-форс ва қадимий туркий тилларида ёзилган айирим қўлёзмалар билан таништирди.

– Ота-боболаримиз биз ўйлагандан кўра билимли бўлишган. Улар араб, форс, туркий тилларида бемалол ижод қилган. Буни улар қолдирган қадимий қўлёзмалар ҳам тасдиқлайди. Ҳали бу бўйича ўрганилиши, тадқиқ қилиниши зарур бўлган ишлар кўп. Халқимиз орасида ҳам бирқанча ўрганилмаган қадимий китоблар, қўлёзмалар бор», – дейди музейнинг етакчи илмий ходими А. Идрисов.
Қизиқли ўтган тадбир давомида талабалар ўзлари қизиқтирган саволларига мутахассислардан жавоб олдилар.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

O'zbekiston24

Террорнинг асл мақсади Ислом ниқоби остида обод юртларни бузиш ва тинч аҳолини саросимага солиш эканини халқимиз тўғри тушуниб етган. Шу сабабли азал-азалдан диёримизда турли диний-сиёсий оқимларга салбий муносабатда бўлиб келинган. Уларнинг юртимизга кириб келиши ва аҳоли орасида ёйилишига катта дин уламолари билан бир қаторда оддий халқ ҳам қаттиқ қаршилик кўрсатган. Бундан аждодларимиз муқаддас динимизни чуқур ва тўғри англаганликлари ва унинг нозик жиҳатларига бир томонлама ёндошмаганликлари маълум бўлади.

Лекин бугунги кунимизда турли четдан келган, мутаассиб гуруҳларнинг ёлғон иғволари ва ёт ғояларига алданиб қолаётган ёшларнинг учраб туриши ачинарли ҳолатдир. Муқаддас ислом динимизнинг соф таълимотларидан бехабар ёшларимиз исломга ғараз кўзи билан қараётган, уни дунёга ёмон отлиқ қилиб кўрсатишга ҳаракат қилаётган, бу йўлда ҳар қандай жирканч ва ёлғондан тийилмаётган кишиларнинг асл юзларини танимасдан уларга эргашмоқдалар. Улар ёшларимиз онгига мусулмонлар яшайдиган юртни бошқариб турган ҳукумат ва унинг фуқаролари кофир, ислом ўлкаларини куфр юрт, у ерларда террорчилик ҳаракатларини амалга ошириш мумкин, ислом динига кирмаган кишиларни ўлдириш ҳалол, дин йўлида сенга ҳамфикр бўлмаган ҳар қандай инсондан, хоҳ у ота-онанг бўлса ҳам воз кечишинг керак, деган нотўғри ғояларни сингдиришмоқда. Энг ачинарлиси ушбу ғояларни гўё ислом кўрсатмаси сифатида талқин қилиниши кузатиляпти.

Аслида Ислом бағрикенглик, кечиримлилик, муҳтож ва етимларга яхшилик қилиб, меҳр-мурувват кўрсатиш, қарияларни қадрлаш, қариндошлар билан силаи раҳмни мустаҳкамлаш, ота-онага ҳурмат каби эзгу ишларни олға суради. Динимизда яхшилик йўлига чақириш қай тарзда амалга оширилишини Қуръони карим оятлари ва Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатлари қуйидагича белгилаб қўйган:

Аллоҳ таоло Қурьони каримда: «Роббингизнинг йўлига ҳикмат ва чиройли насиҳат билан даьват этинг….»,- деб марҳамат килади.

Имом Бухорий ривоят қилган ҳадисда Расулуллох соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай дейдилар: «Дин насиҳатдир».

Яъни, инсонлар динни бир-бирларига насиҳат ва самимият билан тушунтиришидир.

Башарият ичида кечиримлилик, раҳмдиллик, меҳр-шавқат каби исломий фазилатларни ўзида мужассам этган буюк зот – Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳаётлари давомида юқоридаги гапимизга кўплаб тасдиқларни кўришимиз мумкин. Макка фатҳи воқеаси эса бунга яққол мисолдир. У зотга рисолат келганидан кейин атрофдаги одамлар душманлик назари билан қарай бошлайди. У киши уларнинг азиятидан Мадинага ҳижрат қиладилар. Сўнгра катта куч тўплаб Маккани фатҳ қиладилар. Шаҳарга киришдан олдин Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга душманчилик қилган кишиларга қуйидагича амр қиладилар:

- Улардан ким қуролини ташласа ўлдирилмасин;

- Ким Каъба ичига кирса ўлдирилмасин;

- Ким Абу Суфён уйига кирса ўлдирилмасин;

- Ким ўз уйига кирса ўлдирилмасин;

- Ким Ҳаким ибн Ҳизом уйига кирса ўлдирилмасин;

- Қочганлар ортидан қувилмасин;

- Ярадорларга тегилмасин;

- Асирлар ўлдирилмасин;

Абу Суфён Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламга кўплаб азиятлар етказган, бир нечта ғазотларда Набий соллаллоҳу алайҳи васалламга қарши уруш олиб борган бўлса ҳам уни ва унинг уйидан бошпана топган кишиларни авф этдилар.

Толибжон Шарипов

Исҳоқжон домла Бегматов