— Эр ҳаром йўл билан уйга нарса олиб кириб, болалари ва хотинига eдирса, бунинг гуноҳи эрнинг бўйнидами? Ёки истеъмол қилмаслик керакми? Иккиланиб қолдик.

— Эр ҳалол йўлдан ризқ топишга ҳаракат қилиши шарт. Аҳлига ҳаром луқма едиришдан узоқ ва эҳтиёт бўлиши лозим. Агар эркак киши оиласига ҳаром луқма едирса, гуноҳкор бўлади. Аҳлига эса ҳеч қандай чораси бўлмаса, ўлмай қоладиган даражада ейишга рухсат бор.

Қолаверса, ҳаром таом еган одамнинг неча кунлаб дуоси қабул бўлмайди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Эй, Анас! Луқмангизни ҳалол қилинг, киши ҳаром луқма еса, қирқ кун дуоси ижобат бўлмайди”, деганлар (Имом Байҳақий ривояти).

Демак, ҳар бир имонли киши тановул қилаётган луқмасига қаттиқ эътибор қилиши ва уни фақат ҳалол йўл билан топиши лозим. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким мол-дунёни қаердан топаётганига парво қилмаса, Аллоҳ таоло ҳам у кишини дўзахнинг қайси эшигидан киритишига парво қилмайди” (Имом Дайламий ривояти).

Шу боис, илгари оналаримиз оталаримизни ишга кузатаётиб: “Биз бу дунёнинг очлигига сабр қила оламиз, лекин дўзахнинг ўтига сабр қилолмаймиз. Аллоҳдан қўрқинг, ризқимизни ҳалолдан топинг”, деб эслатиб туришарди.

Муҳаммад Айюб домла Ҳомидов

Мамлакатимизнинг Америка Қўшма Штатларидаги элчихонаси ва Нью-Йоркдаги Бош консулхонаси ташаббуси билан Америкага ташриф буюрган Ўзбекистон Мусулмонлари идораси масъул ходимларидан иборат делегациянинг Флорида штатида истиқомат қиладиган ватандошларимиз билан биргаликда Ҳайит намозини ўқиши ва Рамазон ҳайити айёмига бағишланган маъросимларда қатнашиши ташкил этилди, деб хабар қилмоқда “Дунё” АА.

Ўзбекистон элчиси Жавлон Ваҳобов Орландода жойлашган Имом ал-Бухорий ислом марказига йиғилган меҳмонларни Рамазон ҳайити билан самимий қутлар экан, Рамазон ойида ўзбекистонлик имом-хатибларнинг Америка диёрига қилган ташрифи ҳақида атрофлича тўхталди. Қайд этилганидек, сафар давомида имом-хатиблар миллий диаспоралар етакчилари билан учрашувлар ўтказди, маҳаллий масжидларда Ислом динининг асл қадриятлари тўғрисида маърузалар ўқишгани баробарида юртдошларимиз ташаббуслари билан барпо этилган масжид ва Ислом марказларининг тантанали очилиш маросимларида иштирок этди.

Шу билан бирга, Флоридадаги Ўзбекистонликлар ассоциацияси ва Орландодаги Имом ал-Бухорий ислом маркази аъзолари ва фаол юртдошларимизга ўзбек тили, маданияти ва динини сақлаб қолиш ҳамда юртимизнинг бой илмий, маданий ва маънавий меросини кенг тарғиб қилиш юзасидан кўрсатаётган амалий кўмаклари учун чуқур миннатдорлик изҳор этилди.

Тадбир давом этар экан, Имом ал-Буҳорий ислом марказида кўп сонли ватандошлар билан биргаликда Ҳайит намози ўқилди. Сўнгра Ўзбекистондан келган имом-хатибларнинг Рамазон фазилатлари, динимизнинг эзгулик ва инсонпарварлик, меҳр-шафқат каби тамойиллари, фарзанд тарбияси, ўзликни йуқотмаслик ва тарихий Ватан атрофида бирлашиш каби мавзулардаги ваъзлари тингланди.

Байрам дастури доирасида Флорида штатида истиқомат қиладиган мамлакатимиз фуқаролари учун элчихонанинг консуллик бўлими ходимлари томонидан сайёр қабул ҳам уюштирилди. Унда фуқароларга тегишли консуллик-ҳуқуқий маслаҳатлар ва хизматлар кўрсатилгани ҳолда консуллик ҳисобига олиш, паспорт расмийлаштириш, Ўзбекистонга қайтиш гувоҳномаси бериш, турли нотариал ҳаракатлар, фуқароликдан чиқиш масалалари юзасидан батафсил маълумотлар тақдим этилди.

Элчихона ходимлари ва ватандошлар ўртасида бўлиб ўтган очиқ мулоқот чоғида эса Ўзбекистон раҳбарияти томонидан хориждаги ватандошларга кўрсатилаётган эътибор, уларни қўллаб-қувватлаш борасида кўрилаётган эътиборга молик чора-тадбирлар ҳақида атрофлича фикр юритилди. Бундан ташқари, Ўзбекистонда олиб борилаётган ислоҳотлар сиёсатини амалий жиҳатдан қўллаб-қувватлаш, республика иқтисодиётига сармоя киритиш, савдо, туризм, ёшлар бандлигини таъминлаш соҳаларида шериклик алоқаларини кенгайтириш билан масалалар ҳам муҳокама қилинди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

O'zbekiston24

Салафи солиҳлар асри бошиданоқ ягона исломий жамоат ҳалқаси “аҳли сунна вал жамоа” деб номланади. Ўша ягона исломий жамоат ҳалқаси марказидан янги исломий жамоатнинг янги ҳалқасини тўқиб пайдо қилиш ҳукми хусусидаги саволларни жунбишга келтиради.

Хўш, мазкур янги жамоат ўзининг янги ҳалқасини пайдо қилишининг ҳукми нима? Унинг бугунги исломий воқеалик борасидаги ҳамда исломий даъват хусусидаги таъсирлари қандай?

Биз ўзимиз учун салафи солиҳлар асрини йўл(имизни) ёритувчи машъала қилиб оладиган бўлсак, у ҳолда мазкур янги исломий мазҳаб ўзи учун бу лақабни “ихтиро” қилиб олишга олиб борадиган жоизлик топа оламизми? Ваҳоланки, у ўзи жар солаётган нарса ҳақ, бошқалар тарафини эса ботил, дея кўради.

• “Салаф” калимасининг луғат ва истилоҳдаги маънолари

• Салафи солиҳийнлар ўзларининг қисқагина даврларида, халаф узоқ даврларда қилган тараққиётидан кўпроғини қилдилар

• Тараққиёт (шариатнинг замон ва маконга муносиблиги) ва сабот (ўзгармас масалалари)нинг ҳар иккисида салафи солиҳийнга эргашмоқнинг мезони нимадан иборат?!

“Салаф” калимасидан унинг луғавий маъноси ирода қилинган бўлса, у ҳолда бу калима нисбий маънони ифодалаб, у узлуксиз бўлмиш даврларнинг галма-гал алмашиб келиши имконини беради. (Бу борада) у худди (араб тилидаги) “қоблу” (аввал) маъноси билан баробардир. Зеро ҳар қандай замон, унинг ортидан келувчи замонга нисбатан аввалги, яъни “салаф”, ундан аввал ўтган замонга нисбатан эса “халаф” кейинги ҳисобланаверади.

Аммо ушбу калима, ўзида юқорида ўтган маънодан бошқа собит, истилоҳий маънони ҳам ифодалайдики, у ана шу маънодан бошқа маънога ўтиб ҳам кетмайди, (бошқа маънога) кўчирилмайди ҳам.

“Салаф” калимаси, ҳадиси шариф эътиборига кўра, далолат жиҳатидан, исломий асрларнинг энг афзали, иқтидо ва эргашишга энг лойиқроқ бўлган (даврга) нисбатан ишлатилади.

Ушбу калиманинг қатъий қарор қилинган истилоҳий маъноси, бу саййидимиз Муҳаммад саллаллоҳу алайҳи ва саллам уммати бўлмиш, бу ислом уммати умрининг дастлабки уч асридир. Мазкур истилоҳий маънонинг қўлланишинг (асосий) масдари Абдуллоҳ ибн Масъуд розияллоҳу анҳу орқали икки шайх ривоят қилган Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва салламнинг қуйидаги сўзларидир. Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам айтадилар:

“Инсонларнинг хайрлиси менинг асрим аҳли, кейин уларга яқин бўлганлар, сўнгра уларга яқин бўлганлар. Сўнгра шундай қавмлар келадики, уларнинг гувоҳликлари қасамларидан, қасамлари эса гувоҳликларидан ўзиб кетади." (Яъни, гувоҳлик бериш ва қасам ичиш масаласига шу қадар масъулиятсиз ёндашадиларки, улар гувоҳликни енгил санаб қасам ичаверадилар.)

Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам кетма кет, тартиб билан зикр қилиб, уларга “хайрли” дея гувоҳлик берган уч аср (аҳли) дан мурод кимлардир? Улардан мурод, ўша асрларда яшаган мусулмонлар мажмуасими? “Хайрли” ҳукми, улар орасидаги баъзи бирларининг ёки уларнинг кўпчилигининг ҳолатидан қатъий назар, ўша асрдагилар мажмуаси ҳақида айтилганми? Ёҳуд “хайрли”лар дея, уларнинг бирортаси ҳам истисно қилинмаган ҳолда уларнинг барчаси дохил бўладиган, ана ўша (аср) мусулмонларидан бўлган ҳар бир шахс эътибор қилинадими?!

Бу ҳақидаги ихтилоф маъруф ва машҳурдир. Жумҳур уламолар наздида, салоҳият ҳамда истиқоматдаги даражаси ҳамда тафовути турлича бўлишига қарамасдан “хайрият” баҳоси бу уч аср аҳлидан бўлган ҳар бир шахс ҳақида собитдир.

Муҳаммад Аюб Фахриддинов

O'zbekiston24