muslim.uz
Нега олимларни "Сарой муллалари" дейишади? (видео)
Баҳодир домла Аъзамов
Тошкент ислом институти
Ҳадис ва ислом тарихи фанлари кафедраси мудири
Довуд алайҳиссалом рўзаси
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам Абдуллоҳ розийаллоҳу анҳунинг узлуксиз рўза тутишидан хабар топдилар. Кейин унга: “Ҳар ойда уч кун рўза тутишинг етарли бўлади”, дедилар. Абдуллоҳ эса: “Бундан кўпига ҳам тоқатим етади”, деди. Пайғамбаримиз алайҳиссалом: “Ҳафтада икки кун рўзадор бўлишинг етарлидир”, дедилар. Абдуллоҳ яна: “Мен бундан кўпига қодирман”, деди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Ундай бўлса, сен учун энг яхши рўза Довуд алайҳиссаломнинг рўзасидир. У зот алайҳиссалом бир кун рўза тутиб, бир кун тутмасдилар”, дедилар. Сўнг: “Ҳар кечада Қуръони каримни хатм қилишингдан хабар топдим. Мен умринг узун бўлиб, Қуръон қироатидан малолланиб қолишингдан хавотирдаман. Қуръонни ойда бир маротаба ёки ўн кунда бир бор, ёхуд уч кунда бир бор хатм қилгин”, дедилар. Яна насиҳатларида давом этиб: “Мен рўза тутаман, оғзим очиқ ҳам бўлади. Намоз ўқийман, ухлайман ҳам, аёлларга никоҳланаман. Ким суннатимдан бош тортса, мендан эмас”, дедилар.
Амр ибн Ос Набий алайҳиссалом ҳузурларига ибодатларида муболаға қилаётгани учун ўғли Абдуллоҳдан яна шикоят қилиб келди. Пайғамбаримиз алайҳиссалом Абдуллоҳга: “Сенга буюрган нарсамни қил ва отангга бўйсун. Албатта, аёлингнинг сенда ҳаққи бор. Кўзингнинг сенда ҳаққи бор. Баданингнинг сенда ҳаққи бор. Ҳар бир ҳақ эгасига ҳаққини бер”, дедилар.
Абдуллоҳ Пайғамбаримиз алайҳиссаломдан таълим олишни давом эттирди. Мажлисларини қолдирмади. У зот алайҳиссаломдан ота-онага итоат – Аллоҳга итоат; Холиққа маъсият бўлганида махлуққа итоат йўқ; дин енгиллик, қийинчилик эмас; ибодатларда ўрталикни тутиш Исломнинг асоси; амалларнинг энг яхшиси ўртача ва давомийлиги; илм талаб қилиш ҳар бир мусулмонга фарз экани кабиларни ўрганди.
Абдуллоҳ ибн Амр ибн Ос розийаллоҳу анҳу Масжиди Набавийда ҳамроҳлари билан бирга ўтираркан, олдиларидан Ҳусайн ибн Али розийаллоҳу анҳумо ўтди. Абдуллоҳ ибн Амр: “Само аҳли учун ер аҳлидан энг суюкли кишининг хабарини беришимни истайсизми? Бу инсон ҳозиргина олдимиздан ўтган Ҳусайн ибн Али розийаллоҳу анҳумодир. Сиффин кунидан бери менга бирор нарса демади. Мендан рози бўлиши, мен учун қизил неъматдан яхшироқ эди”, деди. Абдуллоҳ ибн Амр дўсти Абу Саид Худрий билан Ҳасан ибн Али розийаллоҳу анҳумони зиёрат қилишга келишиб олди. Икки биродар учрашди. Имом Ҳусайн:
– (Сиффин куни) Муовия билан чиқишингга нима мажбур қилди?
– Ўшанда отам Амр ибн Ос Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламга шикоят қилиб: “Абдуллоҳ кундузлари рўза тутиб, тун бўйи намоз ўқийди”, деди. Шунда Набий алайҳиссалом: “Эй Абдуллоҳ, намоз ўқи ва ором ол, рўза тут ва оғзинг ҳам очиқ бўлсин. Отангга итоат қил”, дедилар. Сиффин куни отам менга улар билан чиқишимни ёлвориб сўради. Сўзларини қайтаролмадим. Лекин ҳеч кимга қарши қилич кўтармадим, найза отмадим, ўқ узмадим.
* * *
Абдуллоҳ розийаллоҳу анҳу умрининг сўнгги кунларида: “Қани энди Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг рухсатларини қабул қилганимда эди”, деб кўп бора орзулади.
Мўмин, обид, мард, қасами ва ваъдасига содиқ Абдуллоҳ ибн Амр розийаллоҳу анҳунинг тили доимо Аллоҳнинг зикри билан намланарди. Рўза тутиб намоз ўқирди. Шундай бўлса ҳам доимо: “Қанийди Сиффинда иштирок этмаган бўлсам...” дер эди. Аллоҳ ундан рози бўлсин.
Манбалар асосида
Юлдуз АСҚАР қизи тайёрлади.
“Ҳидоят” журнали 3-сон
Ўзбекистон Президенти номига муборак Рамазон ойи муносабати билан табриклар келмоқда
Муқаддас Рамазон ойи муносабати билан Ўзбекистон Республикаси Президенти номига хорижий мамлакатларнинг давлат ва ҳукумат раҳбарлари, таниқли давлат ва дин арбобларидан қутловлар келмоқда.
Табрикномаларда хорижий ҳамкорлар томонидан дўст Ўзбекистон халқига тинчлик, осойишталик, барқарорлик ва тараққиёт тилаклари изҳор этилган. Ушбу қутлуғ кунлар мамлакатимиз ва минтақамизнинг бутун мусулмон умматига фаровонлик ва равнақ олиб келиши алоҳида қайд этилган.
Жумладан, қуйидагилар ўз табрикларини йўллаган:
Саудия Арабистони Подшоҳи Салмон ибн Абдулазиз Ол Сауд;
Миср Араб Республикаси Президенти Абдулфаттоҳ ас-Сиси;
Эрон Ислом Республикаси Президенти Иброҳим Раисий;
Бирлашган Араб Амирликлари Президенти Халифа бин Зоид Ол Наҳаён;
Қувайт Амири Наваф ал-Аҳмад ал-Жобир ас-Сабоҳ;
Ўмон Султони Ҳайсам бин Ториқ;
Баҳрайн Подшоҳи Ҳамад бин Исо Ал Халифа;
Иордания Подшоҳи Абдулла II;
Марокаш Подшоҳи Муҳаммад VI;
Сурия Араб Республикаси Президенти Башар Асад;
Саудия Арабистони Подшоҳлиги валиаҳди, Вазирлар Кенгаши раиси ўринбосари, мудофаа вазири Муҳаммад ибн Салмон ибн Абдулазиз Ол Сауд;
Бирлашган Араб Амирликлари Қуролли кучлари Олий бош қўмондони ўринбосари, Абу-Даби Амирлиги валиаҳди Муҳаммад бин Зоид Ол Наҳаён;
Қувайт Давлати валиаҳди Мишаал ал-Аҳмад ал-Жобир ас-Сабоҳ;
Бирлашган Араб Амирликлари Вице-президенти, Бош вазири, Дубай амирлиги ҳокими Муҳаммад бин Рошид Ол Мактум;
Миср Бош имоми, “Ал Азҳар” мажмуаси раҳбари шайх Аҳмад Таййиб.
Қутловлар келишда давом этмоқда.
president.uz
Ислом дини мутаассибликни қоралайди
Ислом фақат диний аҳкомлардангина иборат бўлган дин эмас, балки у жамият маънавияти ва маърифатини шакллантирувчи ҳамда камолга етказувчи, жумладан, унинг ижтимоий-сиёсий, руҳий-маънавий талабларини қондирувчи таълимотдир. Аммо исломий арконларнинг ижроси баробарида инсон диний илмсизлик сабабли, кўпгина муаммоларга дуч келиши табиий ҳолдир. Мана шу муаммолардан бири мутаассиблик ва динда чуқур кетишдир.
Шариатимиз диний мутаассибликка ва динга чуқур берилишга доимо қарши бўлган. Муқаддас динимизнинг асл манбалари ҳисобланган Қуръондаги ояти карималар ва Суннадаги ҳадиси шарифларда диндаги бу бидъатлар қаттиқ қораланган. Чунки бу икки иллат турли замонларда ҳар хил номлар остида динимизга тасвирлаб бўлмас даражада зарар етказган, бу ҳол ҳозир ҳам ҳар хил жарангдор номлар ва шиорлар остида давом этмокда.
Хўш, диний мутаассиблик, динда чуқур кетишнинг ўзи нима? Динимизнинг мазкур икки иллатга муносабати қандай?
Мутаассиблик — унинг луғавий маъноси бирон эътиқодга ёки дунёқарашга ўта берилганлик, ўз фикрида қатъий туриб олиб, бошқаларнинг фикрини инобатга олмаслик ҳамда инкор қилиш ва ҳамиша ўзини ҳақ деб билишдир. Ҳозирги вақтда бу "фанатизм" ҳам дейилади. Мутаассиб (фанат) киши кўр-кўрона хоҳ тўғри, хоҳ нотўғри бўлсин, ўзига маъқул бўлган бир фикрда маҳкам туриб, ўзининг фикрини ҳақ, бошқаларнинг фикрини эса ноҳақ деб эътиқод қилган ҳолда ўз фикрини амалда курсатишга ҳаракат қилади.
Динда ғулу (ғулув) кетиш — "динда чуқур кетиш, диний арконлар ва ибодатларни бажаришда ҳаддидан ошиш, тўғри йўлдан оғиб, нотўғри йўлга бурилиш" маъноларини англатади.
Оиша онамиз розияллоҳу анҳодан ривоят қилинган қуйидаги ҳадис бунинг далилидир: 'Бани Асад қабиласига мансуб бир аёл ҳузуримда ўтирган эди. Шу пайт Расулуллох саллаллоҳу алайҳи васаллам уйга кириб келиб: "Бу аёл ким — деб сўрадилар. "Бу ўша, кечаси ухламай намоз ўкиб чиқадиган аёл", — дедим. Сўнг, мазкур аёлнинг кўп намоз ўқиши ҳакида сўзлашдик, Шунда Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам : "Бундай қилманглар, солиҳ амалларни курбингиз етганича aдo этинглар, қанча ибодат қилсангиз ҳам Аллоҳ таолога малол келмайди-ю, бироқ , ўзингизга малол келиб қолмасин! — дедилар. Ҳадисдан маълум бўладики, ҳар бир инсонга динда чуқур кетишдан ёхуд мутаассибона биронта фарз қилинмаган амални ўзига вожиб қилиб олиб, сўнг бажаролмайдиган ҳолатга тушиб қолгандан кўра, мўътадиллик, яъни васатийлик йўлини танлаб солиҳ амалларда мудом бўлиши аълороқ ва яхшироқ экан. Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам мазкур ҳадис орқали динда чуқур кетишнинг оқибати яхши бўлмаслигини маълум қилиб, ибодатга оид амаллардан тоқат етадиганини олишга буюрганлар. Жумладан, ибодатларнинг шартларини бажаришда ҳам ғулу кетиш динимизда қаттиқ қораланади. Масалан, таҳорат ва ғуслда Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатларида кўрсатилган меъёрдан ортиқ сув ишлатишни уламоларимизнинг айримлари "исроф" деса, баъзилари "ғулу"нинг бир кўриниши деб ҳам айтганлар. Шунингдек, ғулу амали инсоннинг еб-ичиши, кийиниши ва ҳатто кафанланишида ҳам мавжуддир. Зеро, Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам : (Маййитни) кафанлашда ҳаддингиздан ошманглар , — деб буюрганлар.
Аслида, Аллоҳ таборака ва таоло томонидан нозил қилинган муқаддас динимиз — Исломнинг асосини ташкил қилган амаллар бандаларнинг тоқатидан келиб чиққан ҳолда фарз қилинган, яъни мўътадиллик ва бағрикенгликка асослангандир.
Учқўрғон тумани “Абдулхамидҳожи Абдурахмон ўғли” жоме масжиди имом ҳатиби: Улуғбек Рахматуллаев
Канадаликларни Рамазон ойида рўза тутишга чақиришди
Рамазонни хайрия даври деб билган ҳолда, Ramadan Project барча динларга мансуб канадаликларни 23 апрель куни очликни енгиш ва 6000 та оилани боқишга ёрдам бериш учун мусулмонлар билан бирлашишга ва рўза тутишга таклиф қилади.
"Биз мусулмон бўлмаган дўстларимизни 23 апрель куни бизга қўшилишга ва биз билан рўза тутишга таклиф қиламиз, бу эса озиқ-овқат танқислигига мунтазам дуч келадиган одамларни қўллаб-қувватлашимизни намойиш этади", дейилади Ramadan Project баёнотида.
Канададаги Ramadan лойиҳаси муҳтож оилаларни қўллаб-қувватлашга қаратилган ташаббусдир.
"Биз ҳамжамиятимиз ҳар доим биргаликда кучлироқ эканлигига ишонамиз ва озиқ-овқат маҳсулотларидан фойдаланиш имкони имтиёз эмас, балки инсоннинг асосий ҳуқуқидир", дейди ҳаракат асосчилари.
"Сизнинг хайр-эҳсонингиз маҳаллий ҳамжамиятимиздаги оилаларни қўллаб-қувватлашга ёрдам бериш учун Project Ramadan озиқ-овқат савати дастурига йўналтирилади. Ҳар бир 60 долларлик хайр-эҳсон учун сиз оилани 1 ой муддатда боқишга ёрдам берасиз", дея хабар беради лойиҳа веб-сайти.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Мақолалар
