Муҳаммадисхоқ домла Мўминов

Вилоят бош имом хатиби ўрибосари

"Сузук ота" жоме масжиди мажлислар залида Тошкент шаҳар туманлари бош отинойилари иштирокида йиғилиш бўлиб ўтди.
Тадбир ТОшкент шаҳар бош имом-хатибининг хотин-қизлар масалалари бўйича маслаҳатчиси Зулайҳо Соатова ва ҳокимият вакиллари иштирокида ўтказилди.
Йиғилишда отинойилар фаолиятини такомиллаштиришга оид муаммолар ва уларни ижтимоий қўллаб-қувватлаш юзасидан фикр- мулоҳазалар тингланди.
Ҳокимият вакиллари муаммоларнинг олдини олиш ва отинойиларнинг ижтимоий масалаларини раҳбарият билан келишган ҳолда ҳал қилинишини билдирдилар. Шунингдек, йиғилишда аҳолининг ижтимоий кўмакка муҳтож қатлами ва "Меҳр" операцияси доирасида юртимизга қайтарилган аёллар билан, бу борада туманлардаги Дин ишлари бўйича қўмита мутахассислари билан биргаликда иш олиб бориш бўйича тавсиялар берилди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Хайруллоҳ домла Сатторов

Самарқанд вилояти бош имом-хатиби ўринбосари

Тарихда Фотима Самарқандийя деб ном қолдирган бу аёл ўз даврининг катта олими Алоуддин Самарқандий раҳматуллоҳи алайҳнинг қизи бўлган. Оталари ўзларига келган фатвони қизларига кўрсатмай туриб жавоб бермаганлар. Шунинг учун барча фатволарда оталари билан бирга қизлари Фотиманинг муҳри босилган.

Фотима Самарқандийянинг хабарлари бутун дунёга тарқалгач, арабу ажамлардан ҳатто баъзи юрт подшоҳлари томонидан совчи кела бошлайди. Лекин Алоуддин Самарқандий қизларини оддий лекин ўта илмли шогирдлари Косоний раҳматуллоҳи алайҳга берганлар.

Шогирдларига қизларини турмушга узатиш қиссаси шундай бўлган: «Алоуддин Самарқандийнинг "Туҳфатул фуқаҳо" номли фиқҳ фанидаги машҳур асарлари бор эди. Шогирдлари Косоний ўша китобни 8 жилдлик китоб қилиб шарҳладилар ва "Бадоиус саноиъ" деб ном қўйдилар. Китобни кўрган устозлари қизларини шогирдларига никоҳлаб қўйдилар».

Шунинг учун баъзилар: "Туҳфа китобини шарҳлатиб қизини ўшанга турмушга берди", дер эди.

Фотима Самарқандийя турмушга чиққач илм олиш ва илм беришдан тўхтамадилар. У киши эрларига ҳам баъзи масалаларда берган фатволарини тўғрилаб, эрлари қилган хатоларини баён қилиб берар эдилар.

Бу ҳақда муаррих Ибн Адим шундай ёзади: "Фотима мазҳабдаги фиқҳий масалаларни эридан кўра яхшироқ биларди. Баъзида Косоний хато қилиб қўйса Фотима, унинг хатосини тўғрилаб фатводаги хатосини баён қилиб берар эди. Ҳатто Косонийнинг ўзи ҳам баъзи масалаларда аёлидан фатво сўрарди".

Ушбу фақиҳа аёл 581 ҳижрий санада Ҳозирги Сурияда Ҳалаб шаҳрида вафот қилганлар. Қабрлари Иброҳим Халил жоме масжиди олдидаги қабристонда. Аёллари вафот этгандан сўнг Косоний раҳматуллоҳи алайҳ ҳар жума куни аёлларини зиёрат қилгани келар эдилар. Кейинчалик Косоний ҳам вафот қилдилар ва у киши ҳам Сурияда дафн қилиндилар.

Одилхон қори Юнусхон ўғли

Хасанбой домла Кенжаев
Урганч шаҳар бош имом-хатиби