Соҳа мутахассисларининг маълумотларига кўра, инсоннинг бошида тахминан уч юз минг дона соч толаси бўлар экан. Ҳар бир тола остида вена, артерия қон томирлари, асаб толаси ва мускул жойлашиши тадқиқот натижасида маълум бўлди. 
Бундан ташқари, ҳар бир соч толасининг остида ёғ ва ранг безлари ҳам бўлар экан. 
Инсон танасининг деярли 95 фоизи тук билан қопланган бўлиб, фақат кафт ва оёқ ости бундан мустасно.
Агар инсон умри давомида сочини кестирмаса, унинг узунлиги 725 км. га етиши мумкин экан.

Шифокорлар текширув асносида қизил сочли одамлар оғриқни кўпроқ ҳис қилишларини пайқашди.

Дунёда энг кўп тарқалган соч тури – қора рангли экан.

Энг кам тарқалган соч тури эса қизил рангли бўлиб, дунё аҳолисининг 4 фоизини ташкил этар экан. 
Об-ҳаво иссиқ бўлган пайтда сочнинг ўсиш суръати юқорилаши маълум бўлди. 
Соч бир ойда ўртача 1 сантиметр ўсар экан.

 Расмда инсон соч толасининг микроскоп орқали кўриниши. 

Соч толаси уч килограммгача юкни кўтара олиши аниқланди. 
Яратганнинг Мусаввирлигига боқиб, тилларимиз ожиз бўлиб, ақлларимиз шошади. 

Нозимжон Ҳошимжон тайёрлади

Бугун пойтахтимиздаги "Шайх Зайниддин" жоме масжиди мажлислар залида Тошкент шаҳри масжидларида фаолият юритаётган мутаваллилар ва ҳисобчилар учун йиғилиш ўтказилди.

Тадбирни Тошкент шаҳар бош имом-хатиби Абдуқаҳҳор домла Юнусов олиб бориб, жумладан, бундай дедилар:

– Адолати билан машҳур бўлган иккинчи халифа Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳунинг:

حَاسِبُوا أَنْفُسَكُمْ قَبْلَ أَنْ تُحَاسَبُوا. وَتَزَيَّنُوا لِلْعَرْضِ الأَكْبَرِ.

 وَإِنَّمَا يَخِفُّ الْحِسَابُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ عَلَى مَنْ حَاسَبَ نَفْسَهُ فِى الدُّنْيَا

яъни: “Ҳисобга тортилмасдан олдин ўзларингизни ҳисоб-китоб қилинг. Буюк номус учун безанинг. Ким дунёда нафсини ҳисоб-китоб қилган бўлса, охиратда ҳисоби енгил бўлади”, деган машҳур гапларини ҳар бир мутавалли, муҳтасиб ўзига шиор қилиб олиши шарт.

Мутаваллилар масжид уставида белгиланган тартибда фаолият юритишлари лозим. Жумладан, масжидларнинг ҳар чоракда белгиланган вақтдан кечикмасдан топширишлари лозим бўлган молиявий ҳисоботлари, имом-хатибнинг маънавий-маърифий тадбирлардаги иштироки, тафтиш ҳайъати ва умумий йиғилиш мажлис баённомалари, қарорлари ва эътиқод қилувчилар сонини беришлари лозим.

Мутаваллилар ўз вазифаларини яхши билишлари лозим. Масжидлардаги бугунги кундаги айрим камчиликлар ва молиявий муаммоларнинг барчаси мутаваллиларнинг, шунингдек, масжид тафтиш ва ҳайъат аъзолари тўғри ва тўлиқ ишламаётгани оқибатидан келиб чиқаётгани ҳеч кимга сир эмас.

Агар тафтиш ҳайъати тўғри ва тўлиқ фаолият юритса, масжидларда кўнгилсиз ҳодисалар ва муаммолар келиб чиқмайди. Шунингдек, мутаваллилар масжидларга тушадиган тушумларни аниқ ва тўғри саноқ далолатномаларини юритишлари талаб этилади.

Йиғилишда бош имом-хатибнинг ўринбосарлари Абдуллоҳ домла Йўлдошев  ва Эргашали домла Рустамов  ҳам сўз олиб, мутавалли ва ҳисобчиларга зарур тавсиялар беришди.

Тадбир сўнгида хайрли дуолар қилинди.

Мўмин киши Қуръони каримни ҳар куни тиловат қилиши ва ўқиладиган миқдорни кун сайин ошириб бориши зарур. Солиҳ салафлар – Аллоҳ улардан рози бўлсин – Қуръони каримни турли муддатда хатм қилиб боришган.

Ибн Абу Довуддан нақл қилинишича, баъзи салафи солиҳлар Қуръонни ҳар икки ойда, бошқалари эса бир ойда хатм қилишган. Ўн кечада, саккиз кечада хатм қиладиганлари ҳам бўлган. Уларнинг кўпчилиги етти кечада хатм қилишгани ривоятларда собит. Олти, беш,.. ҳатто бир кечада хатм қилганлари ҳам бўлган. Шунингдек, улар орасида бир кеча-кундузда икки, уч, ҳатто саккиз мартагача хатм қилганлари бор.

Имом Абу Абдураҳмон Суламий раҳимаҳуллоҳ айтади: «Мен шайх Усмон Мағрибийнинг: “Ибн Котиб раҳимаҳуллоҳ Қуръони каримни кундузи тўрт марта, кечаси тўрт марта хатм қилган”, деганини эшитдим».

Бир кунда қанча Қуръон ўқиш керак?
Бу борадаги энг тўғри фикрга кўра, Қуръондан ўқиладиган миқдор ўқувчининг ўзига боғлиқ. Ўқувчи шундай миқдорга чеклансинки, токи ўқилган қисм ўзига малол келмайдиган ва уни бемалол ўзлаштириб, мулоҳаза қила оладиган бўлсин. Агар инсон таълим олувчи, ё таълим берувчи ёки бошқа диний ишлар ёхуд инсонларга фойда берадиган бошқа муҳим вазифалар билан машғул бўлса, у ҳолда Қуръондан ўқийдиган миқдори уни ўз вазифасидан чалғитмайдиган даражада бўлиши керак. Агар у юқоридаги ишлар билан шуғулланмаса, у ҳолда ўқиш тезлигини имкон қадар оширгани маъқул. Фақат бу иш уни зериктириб, шошма-шошарлик билан ўқишга олиб келмаслиги лозим.

“Ат-тибян фий адаби ҳамалатил Қуръан” китобидан

"Ислом нури" газетасидан

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

Динимиз таълимотига кўра, кишилар ўзаро дўстлик ва тотувликка буюрилади. Одамларнинг бир-бирларига нисбатан гина-кудурат сақлаши, душманлик қилиши ва ғийбат-бўҳтон уюштириши қаттиқ қораланади.

Аллоҳ таоло Ҳужурот сураси 12-оятида бандаларини бундай огоҳлантиради: “Эй иймон келтирганлар! Кўп гумонлардан четда бўлинглар, чунки баъзи гумонлар гуноҳдир. Жосуслик қилманглар. Баъзиларингиз баъзиларингизни ғийбат қилмасин. Сизлардан бирортангиз ўлган биродарининг гўштини ейишни яхши кўрадими? Ҳа, ёмон кўрасизлар. Аллоҳдан қўрқинглар! Албатта, Аллоҳ тавбани кўплаб қабул қилувчидир, раҳмлидир”.

Демак, бирор киши ҳақида бадгумонда бўлиш, у тўғрида ҳар хил шубҳага бориш яхши эмас. Балки у чиндан ҳам яхши инсондир. Агар шундай бўлиб чиқса, гумонланувчи ўзига гуноҳ орттирган бўлади. Шу боисдан ҳам “Кўп гумонлардан четда бўлинглар...” дейилмоқда.

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Набий алайҳиссалом: “Зинҳор ва зинҳор бадгумон бўлманглар, чунки бадгумонлик сўзнинг энг ёлғонидир”, деганлар (Имом Бухорий ривояти).

Афсуски, ён-атрофимиздаги, ҳар куни кўриб-билиб юрган, бирга ишлайдиган, ўқийдиган биродаримиздан ҳам гумонланамиз. Кўнглимизга ҳар хил шубҳалар оралайди. Ёки бўлмаса, учинчи бир одамнинг гапига кириб, у ҳақдаги фикримизни ўзгартирамиз. Илло, буларнинг барчасининг замирида ёлғон, жосуслик бор. Шунинг учун ҳам киши бундай иллатлардан узоқроқ бўлиши керак экан.

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Набий соллаллоҳу алайҳи ва салламдан кишилар: “Эй Аллоҳнинг Расули, ғийбат нима?” деб сўрашди. Расули Акрам алайҳиссолату ва ссалом: “Биродарингни ўзига ёқмаган нарса билан эслашинг”, дедилар. Шунда: “Биродаримда мен айтган нарса бўлса-чи, бунга нима дейсиз?” дейишди. Набий алайҳиссалом: “Агар айтганинг унда бўлса, ғийбат қилган бўласан, аммо бўлмаса, бўҳтон қилган бўласан”, деб жавоб қилди (Имом Абу Довуд ривояти).

Бировни ғийбат қилиш – оғир гуноҳ. Бу ҳақда ояти каримада ҳам аниқ мисол келтирилган. Шу маънода киши ҳеч кимни ғийбат қилмаслиги, акс ҳолда, бунинг учун Аллоҳ таолонинг ҳузурида жавобгарлик борлигини унутмаслиги лозим.

Ойша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади: “Мен Набий соллаллоҳу алайҳи ва салламга Сафиянинг сифатлари мана булар, деб санадим. Шунда Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Денгиз сувига қўшса, уни ҳам бузадиган сўз айтдинг”, дедилар (Имом Абу Довуд ривояти).

Яъни, ғийбат шу қадар нопок нарсаки, уни ҳатто денгизга солса, унинг ҳидини ҳам, таъмини ҳам бузади. Шунинг учун мусулмон киши ўзини ғийбатдан тийиши билан бирга ўзгаларни ҳам бу иллатдан қайтариши жоиздир. Бу эса унга кўплаб ажр-савоблар ёзилишига ноил бўлади.

Хулоса ўрнида айтишимиз лозимки, ғийбат оғир гуноҳдир. Шу билан бирга, у икки инсоннинг муносабатларига рахна солади. Иккисини бир-бирига ёв қилиб, юзкўрмас бўлиб кетишига сабаб бўлади.

Шаҳобиддин ПАРПИЕВ,

Асака туманидаги “Муҳаммадсолиҳ” масжиди имом-хатиби