muslim.uz
Ўзбекистон алломалари: Абу Бакр Қаффол Шоший
ЎМИ Матбуот хизмати
Мисрдаги ўзбекистонлик талабалар билан учрашув
Куни кеча, Мисрда хизмат сафарида бўлиб турган Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари Миср олийгоҳларида таълим олаётган талабалар ва у ерда меҳнат қилаётган ватандошлар билан мулоқот қилди. Ушбу тадбир Ўзбекистоннинг Мисрдаги элчихонаси ташаббуси билан “Хилтон” меҳмонхонасида ташкил этилди.
Учрашувда муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари Ўзбекистонда олиб борилаётган ислоҳотлар, уларнинг мазмун-моҳияти ва келгусидаги режалар хусусида йиғилганларга сўзлаб бердилар. Шунингдек, ҳар бир талаба ва ватандошимизнинг мурожаатига қулоқ тутиб, уларнинг ҳол-аҳволи сўралди ва келгусидаги ишларига муваффақиятлар тиланди.
Мисрдаги ўзбекистонлик талабалар ва ватандошлар мана шундай юксак эътибор ҳамда амалга оширилаётган хайрли ислоҳотлардан чексиз мамнун бўлдилар. Ҳукуматимиз раҳбарияти, она-Ватанимиз ва халқимизга эзгу тилакларни изҳор қилдилар.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати
Шавкат Мирзиёев ўзаро ҳамоҳанг икки илм масканини кўздан кечирди
Президент Шавкат Мирзиёев Самарқанд вилоятига ташрифи чоғида дастлаб Имом Бухорий мақбарасини зиёрат қилди. Қуръон тиловат қилинди. Бу ҳақда Президент Матбуот хизмати хабар берди.
Маълумки, 2016 йили Ислом ҳамкорлик ташкилоти Ташқи ишлар вазирлари кенгашининг 43-сессияси очилиш маросимида Шавкат Мирзиёев Имом Бухорий ёдгорлик мажмуаси ёнида илмий-тадқиқот марказини ташкил этиш таклифи билан чиққан эди. Кейинчалик Президентимиз ушбу марказ лойиҳаси ва қурилиши билан бир неча бор танишди. Унинг мазмун-моҳияти, ҳатто, рангининг қандай бўлишигача белгилаб берди. Бугунги кунда қурилиш ва пардозлаш ишлари ниҳоясига етказилди.
Давлатимиз раҳбари ушбу марказда яратилган шароитларни кўздан кечирди.
Марказ Имом Бухорий ва бошқа мутафаккир алломаларимизнинг бебаҳо илмий-маънавий меросини ўрганиш, улар яратган асарларнинг илмий-изоҳли таржима ва қиёсий матнларини нашр этиш, мамлакатимиз ва хорижий давлатлардаги кутубхоналар, архив фондларида сақланаётган қўлёзмаларнинг электрон нусхаларини тўплаш, уларни халқимиз ва жаҳон жамоатчилигига етказиш билан шуғулланади. Бу ерда аждодларимизнинг бой меросини алоҳида-алоҳида ўрганиш, етук мутахассислар тайёрлаш учун барча керакли шароитлар яратилган.
Марказнинг биринчи қаватида музей ташкил этилган. Унда Имом Бухорийнинг ҳаёти, илмий сафарлари акс этган. Музей марказига «Саҳиҳи Бухорий» китобининг қадимий қўлёзма нусхаси қўйилган.
Музей билан танишар экан, Президентимиз бу жой зиёратчиларга Имом Бухорий ҳақида тасаввур, билим беришини таъкидлади.
- Дунё харитасида яна бир илмий марказ пайдо бўлди. Бу марказ мамлакатимизга илм, барака олиб келади. Ёшларимизга билим, куч беради. Бу ерда ўқиганлар, зиёратга келганлар катта маънавият, маърифат олади, - деди Шавкат Мирзиёев.
Марказ томонидан 2018 йилнинг ўтган даврида буюк алломаларимиз меросини ўрганиш, кенг тарғиб этиш, нуфузли халқаро марказлар билан ҳамкорликни йўлга қўйиш бўйича тизимли чора-тадбирлар амалга оширилди.
Европа ва Шарқ мамлакатлари, дунёдаги етакчи ислом тадқиқот марказлари, университетлар билан алоқалар ўрнатилди. Жумладан, Буюк Британиянинг Оксфорд ислом тадқиқотлари маркази, Кембриж университети, “Ал-Фурқон” фонди, Британия музейи, Франциянинг Араб дунёси институти, Франция миллий кутубхонаси ва бошқа илм-фан масканлари билан ҳамкорлик йўлга қўйилди.
Марказ илмий ходимлари томонидан “Имом Бухорий таърифи”, “Алоуддин Усмандий Самарқандий ҳаёти ва илмий мероси”, “Лубобул ҳадис асари” каби 17 та китоб нашрга тайёрланди.
Хорижий мамлакатларнинг кутубхона фондларида сақланаётган 535 та қўлёзма ва тошбосма асарларнинг электрон нусхалари олинди. Марказда сақланаётган 1 168 та асарнинг каталоги тайёрланди.
Давлатимиз раҳбари қўлёзма китобларни авайлаб сақлаш, таржима қилиб, халққа етказиш бўйича кўрсатмалар берди.
Имом Бухорий илмий-тадқиқот марказига ҳамоҳанг яна бир олий диний таълим муассасаси - Ҳадис илми мактаби ҳам бунёд этилган. Шавкат Мирзиёев ушбу мактаб билан ҳам танишди.
Ҳадис илми мактабида ўқиш муддати беш йил бўлиб, кундузги таълим шаклида олиб борилмоқда. Мактабга араб тилини пухта ўзлаштирган, ҳадисларни ёд олишга салоҳияти бўлган ўрта махсус диний таълим муассасаларининг 10 нафар иқтидорли битирувчилари саралаб олинган.
Мактабда ҳадисшунослик фанлари билан бир қаторда Қуръони карим, фиқҳ, ақида, тафсир, ислом тарихи каби фанлар ҳамда хорижий тиллардан чуқур билим берилади.
Буюк аждодларимиз асос солган Ҳадис илми мактаби фаолиятини ташкил қилиш мамлакатимиз маънавий тараққиётининг бугунги босқичида муҳим аҳамият касб этади. Ташкил этилган муассаса ўз олдига ҳадис илмининг илмий-назарий асосларини чуқур ўрганиш, хорижий тилларни чуқур ўргатиш, «Устоз-шогирд» анъаналари асосидаги машғулотларни ташкил этиш, дунёвий давлатда диний қадриятларни асраб-авайлаш, ҳадис илми уламолари асарларининг илмий-изоҳли таржима ва қиёсий матнларини тайёрлаш, ўзбек ва хорижий тилларда нашр этиш, илмий семинарлар, конференциялар ташкил этиш, энг муҳими, «Жаҳолатга қарши – маърифат» шиори асосида муросасизлик, экстремизм ва терроризмнинг ҳар қандай кўринишларига илм-маърифат, юксак одоб-ахлоқ билан қарши туришдек катта вазифаларни қўйган.
Келажакда Ҳадис илми мактаби битирувчилари диний фанлар, хусусан, ҳадис илми соҳасида таълим бериб, диний ташкилотларда имом-хатиб, илмий ходим вазифаларида ишлаши, шунингдек, илмий-тадқиқот марказларида илмий ходим сифатида фаолият олиб бориши кўзда тутилган.
Битурувчилар таълимни ўз ихтисослигига кўра, Ўзбекистон Ислом академияси магистратурасида, таянч докторантура ва докторантура босқичларида давом эттиришлари мумкин.
Президентимиз мактабда ўқитиш услубларини такомиллаштириш, халқаро илмий марказлар билан ҳамкорликни ривожлантириш зарурлигини таъкидлади
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати
МИСР – ЎЗБЕКИСТОН: Таълим борасидаги ҳамкорлик замон талаби
Ўзбекистон ва Мисрни тарихий-маданий муштараклик, анъанавий дўстлик ҳамда яқин ҳамкорлик бирлаштириб туради. Мовароуннаҳр ва Миср диёрида яшаб ижод қилган улуғ боболаримизнинг ноёб илмий-маърифий мероси бутун мусулмон оламининг бебаҳо бойлигидир. Шу ўринда, Аҳмад Фарғоний бобомизга бўлган Миср халқининг ҳурмат-эҳтироми халқларимиз ўртасидаги азалий дўстликнинг ёрқин рамзига айланган.
Миср Араб Республикаси Президенти Абдулфаттоҳ Саид Ҳусайн Халил ас-Сисининг 2018 йил 4 сентябрда Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев таклифига кўра амалга оширган расмий давлат ташрифи натижасида, Ўзбекистон ва Миср ўртасида сиёсий, савдо-иқтисодий, туризм, фан, таълим, маданият, спорт соҳаларидаги ҳамкорликни мустаҳкамлаш ва кенгайтиришга қаратилган ҳукуматлараро ва идоралараро салмоқли ҳужжатлар имзоланди.
Миср Бош имоми – Шайх Аҳмад Муҳаммад Тоййиб бошчилигидаги ал-Азҳар мажмуаси вакилларидан иборат нуфузли делегациянинг Ўзбекистон Президенти қабулида бўлиши, Ўзбекистон халқаро ислом академияси, Ўзбекистон мусулмонлари идораси ва Ўзбекистон ислом цивилизацияси марказига ташриф буюриши икки томонлама ҳамкорликнинг янги босқичга кўтарилишига сабаб бўлди.
Айни пайтда, Миср томонининг таклифига кўра, Ўзбекистон ва Мисрдаги диний соҳага оид марказлар ўртасида 2019-2023 йилларга мўлжалланган “Йўл харитаси”да кўзда тутилган келишувларни муҳокама қилиш ҳамда ўзаро мувофиқлаштириб олиш мақсадида Ўзбекистон делегацияси ишчи ташриф билан Қоҳира шаҳрида бўлиб турибди.
Делегация вакилларининг илк учрашуви бир минг икки юз йилдан зиёд вақт мобайнида фаолият кўрсатиб келаётган “Ал-Азҳар” мажмуаси ректори Муҳаммад Ал-Маҳрасовий билан “Йўл харитаси”нинг 2019 йилга мўлжалланган чора-тадбирлари юзасидан ўтказилган суҳбат билан бошланди.
– Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев ўтган йили октябрь ойида ал-Азҳар мажмуаси раҳбари шайх Аҳмад Муҳаммад Таййибни қабул қилиб, ўтказган мулоқоти самарали бўлди. Орадан ҳеч қанча вақт ўтмай Ал-Азҳар университети ва Ўзбекистон халқаро ислом академияси, Имом Бухорий номидаги халқаро илмий-тадқиқот маркази ва бошқа муассасалар ўртасида таълим ҳамда илмий лойиҳаларни ривожлантириш, диний ходимлар малакасини оширишга қаратилган амалий ишлар бошлаб юборилди, – деди мезбон сифатида суҳбатни бошлаган Ал-Азҳар университети ректори Муҳаммад Ал-Маҳрасовий.
Дарҳақиқат, Миср ва Ўзбекистоннинг ўртасида имзоланган “йўл харитаси” мамлакатларимизнинг илмий, маданий ҳамда диний таълим соҳасидаги салоҳиятнинг янада юксалиши учун улкан аҳамият касб этади. Қолаверса, икки мамлакат ўртасида амалга оширилаётган ишлар маънавий-маърифий соҳа ривожи, диний бағрикенглик, ўзаро ҳамфикрлик ва диний саводхонликнинг юксалишида катта рол ўйнаши шубҳасиз. Ўзбекистон ҳукумати томонидан амалга оширилаётган ислоҳотлар эса бунинг яққол далилидир.
– Ўзбекистон билан алоқаларимиз ривожланиб бораётганидан мамнунмиз. Бу – Ўзбекистон Президенти томонидан олиб борилаётган очиқ ташқи сиёсат, халқаро ҳамжамият билан манфаатли ҳамкорлик, ижтимоий барқарорликни мустаҳкамлашни назарда тутувчи оқилона сиёсат самараси, деб ҳисоблайман, – деди учрашувда Ал-Азҳар мажмуаси раҳбарининг ташқи алоқалар бўйича маслаҳатчиси Абдураҳмон Мусо. – Ўзбекистонга амалга оширган ташрифимиз чоғида мамлакатдаги катта ўзгаришлар, турли миллат ва динга мансуб аҳолининг ўзаро аҳил-иноқ яшаётганини кўрдик.
Барчамизни қувонтирадиган воқеа ҳақида такрор ва такрор айтсак арзийди. Яъни БМТ Бош Ассамблеясида Ўзбекистон Президенти ташаббуси билан “Маърифат ва диний бағрикенглик” резолюцияси қабул қилингани тарихий воқеадир. Бу Ўзбекистон раҳбариятининг жаҳонда динлараро бағрикенглик, тинчлик-тотувликни таъминлашга қаратилган ҳаракатининг амалий ифодаси саналади.
Ўзбекистон Президентининг ушбу ташаббуси Миср халқининг ҳам бош мақсади ҳисобланади.
Бу сўзларни тинглар экансиз, Ўзбекистонда содир бўлаётган ҳар-бир ижобий ҳодисалар, ўзгаришлар, ислоҳотлар ва янгиликлар жаҳон ҳамжамияти томонидан диққат билан кузатилаётганига, чуқур таҳлил этилиб, ўзининг муносиб баҳосини олаётганига амин бўласиз.
Миср халқига Ўзбекистонни кенгроқ таништириш, юртимизда бўлаётган ўзгаришлар ҳақида маълумот бериш мақсадида Ўзбекистоннинг Қоҳирадаги элчихонасида мисрлик сиёсатчилар, экспертлар, олимлар ва журналистлар иштирокида бўлиб ўтган учрашувда ўз фикр-мулоҳазаларини билдирган Миср вакилларининг холис сўзлари ҳам буни тасдиқлайди.
– Ўзбекистон мусулмон дунёсида ўзига хос мавқега эга бўлган муҳим мамлакат ҳисобланади. Бу нафақат аҳоли сони ёки унда жойлашган табаррук зиёратгоҳлар кўплиги, балки жаҳон цивилизацияси ривожига улкан ҳисса қўшгани билан ҳам боғлиқ.
Маълумки, Қуръони каримдан кейинги энг ишончли манба саналган “Ал-Жомеъ ас-Саҳиҳ” тўплами муаллифи Имом Бухорий, буюк олим ва мутафаккир Имом Термизий каби кўплаб алломалар Ўзбекистон заминидан етишиб чиққан. Биз, мисрликлар IX асрда Мисрга келиб, Нил дарёсининг ўлчов қурилмасини ихтиро қилган ўзбек олими Аҳмад Фарғонийнинг хизматларини юксак қадрлаймиз.
Ўзбекистон иқтисодий жиҳатдан ҳам ўзига хос тараққиёт йўлига эга. Қисқа муддатда мамлакатнинг иқтисодий салоҳияти юксалиб, одамларнинг турмуш шароитлари яхшиланаётгани, ялпи ички маҳсулот кўрсаткичлари ортаётгани Президент Шавкат Мирзиёевнинг оқилона ички ва ташқи сиёсати маҳсулидир, – дейди “Ал-Жумҳурия” газетаси бош муҳаррири ўринбосари Ас-Саид Хани.
Давра суҳбати ва матбуот анжумани кўринишида ўтказилган ушбу тадбирда Ўзбекистон Республикасини 2017-2021 йилларда ривожлантиришнинг бешта устувор йўналишлари бўйича Ҳаракатлар стратегиясининг мазмун-моҳияти, Президент Шавкат Мирзиёев бошчилигида олиб борилаётган ички ва ташқи сиёсат, барча соҳаларда кузатилаётган кенг кўламли янгиланиш ва ўзгаришлар, турли йўналишларда амалга оширилаётган ислоҳотлар ҳақида Мисрлик публицист, ёзувчи Муҳаммад Салома шундай деди:
– Ўзбекистон икки ярим йил ичида барча соҳада жуда катта ютуқларни қўлга киритди. Мамлакатдаги ислоҳотлар аҳоли турмушининг ҳамма жабҳасини, жумладан, сиёсий, ижтимоий, маданий, суд-ҳуқуқ, таълим ва диний соҳани бирдек қамраб олаётгани ўта муҳимдир.
Назаримда, Ўзбекистоннинг энг катта ютуғи очиқ ташқи сиёсат юритиб, халқаро майдонда фаол ҳаракат қилаётганидир. Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёевнинг хорижий давлатларга кўплаб расмий ташрифлари, айниқса, БМТ Бош Ассамблеясида илгари сурган глобал аҳамиятга эга таклифлари Ўзбекистоннинг халқаро майдондаги обрўйи тобора ошиб бораётганини англатади.
Миср жамиятида ўз обрў-эътиборига, энг муҳими қатъий нуқтаи-назарига эга бўлган кишилар томонидан бундай баёнотлар кўплаб янграмоқда. Уларни тинглаб, Ўзбекистоннинг хорижлик дўстларидан мамнунлик туясиз.
– Мени Ўзбекистонда рўй бераётган ўзгаришлар жуда қизиқтиради. “Ўзбекистон: Ислом тамаддуни манбалари” номли китоб ёздим. Мақсад – араб китобхонини Ўзбекистон билан яқиндан таништириш. Китоб икки қисмдан иборат. Биринчи қисм Ўзбекистоннинг ислом маданияти ривожига қўшган буюк тарихий ҳиссасини ёритишга бағишланган. Иккинчисида Ўзбекистондан етишиб чиққан турли соҳа олимларининг ҳаёти ва илмий фаолияти ёритиб берилган.
Сўнгги йилларда Ўзбекистоннинг минтақавий муаммоларни ҳал қилишдаги роли тобора ортиб бормоқда. Яқинда Стратегик ва минтақалараро тадқиқотлар институти директори Владимир Норов Шанхай ҳамкорлик ташкилотидек нуфузли тузилманинг Бош котиби вазифасига киришди. Бу ҳам Ўзбекистоннинг минтақадаги хавфсизлик ва барқарорликни таъминлашда нақадар муҳим ўринга эга эканини кўрсатиб турибди.
Президент Шавкат Мирзиёев икки ярим йил ичида жуда катта муваффақиятларга эришди. Айниқса, қўшни мамлакатлар билан дўстона алоқаларни ривожлантиришга муваффақ бўлмоқда. Бу минтақада тўпланиб қолган кўплаб муаммоларга ечим топишга олиб келди, – дейди яна бир Мисрлик олим Аҳмад Тарабик.
Миср – Ўзбекистон ҳамкорлиги, айниқса таълим борасида эришилган келишувлар ҳар икки мамлакатнинг узоқ муддатли манфаатларига ва мамлакатларимизнинг ривожланиш жараёнига ўзининг салмоқли ҳиссасини қўшишига шубҳа йўқ.
Таркибида Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий У.Алимов, Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси масъул ходими Ж.Нажмиддинов, Ўзбекистон халқаро ислом академияси ректори, профессор Ш.Ёвқочев бўлган делегациянинг ишчи ташрифи бугун – 11 январда ўз ниҳоясига етади.
Абдухамид Мухтаров,
Ўзбекистон халқаро ислом академияси
матбуот котиби
Аллоҳ билан фойда берувчи тижорат
Бир куни сафар асносида самалётда тижоратчи бир йигит билан танишиб қолдим. Юзидан нур таралиб турар, доимо табассум билан саволимга жавоб берар эди. Суҳбатимиз шу даражада самимий бўлдики, гўёки мен у йигит билан, у йигит эса мен билан анча йиллик дўстдай эдик.
У йигитнинг касби қурувчи бўлиб, асосан эски, қадимий масжид ва мадрасаларни тамирлар экан.
Суҳбат асносида мени хурсанд қилган иш шундан иборат эдики. У суҳбатдан тўхташи билан Аллоҳ таолога ҳамд, тасбеҳ ва Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламга тинимсиз саловат айтар эди. Шу қадар яқин бўлиб қолганимдан бемалол, ийманмай унга бир кеча кундузда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламга неча бор саловат айтасиз деб сўрадим. У менга табассум ила, аслида бу ишимни риё бўлиб қолмасин дея айтишдан ҳаё қиламан. Бироқ, мен ҳам сизни Аллоҳ учун яхши кўрганимдан саволингизга жавоб берақолай. Мен бир кунда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламга 1000 маротаба саловат айтаман. Ҳар бир намоздан олдин ва кейин 100 тадан деб, бошини эгиб жилмайиб қўйди.
Мен уни ушбу жавобидан сўнг янада Аллоҳ учун яхши кўриб қолиб, зикрдан тўсиб қўймай дея бошқа саволга тутмадим. Шу заҳоти тафаккур қилишга шўнғиб, ўзимга-ўзим ушбу фикрларни айтдим.
Баъзи амалдорлар ёки дунёси кўп тижоратчиларни кўрганимизда уларни дунё ва мол-мулк ортидан қувиб, дунёга қул бўлиб, кунлик саловат, зикрларни айтиш уёқда турсин, намозни тарк қилган ёки ўз вақтидан кечиктириб, парво қилмайдилар. Ёки бўлмасам дунё топаётиб, ҳалол-ҳаромига эътибор бермай на етимга ёрдам қилган ва на охирати учун эҳсон қилганини кўрмайсиз, эшитмайсиз. Демак, дунё, мол-мулк эгалари ҳам икки тоифа бўлар эканда....
Сўнг хулоса қилдим. Эй азиз дўстим! Молингизни ўзингизга подшоҳ қилиб олманг, сиз унга ходим эмас, у сизга ходим бўлсин. Мол-дунёйингизни қалбдан чиқариб чўнтагингизга солинг. Агар молингиз сизга хизмат қилса бу албатта яхшидир. Лекин сиз молингизга хизмат қилсангиз бу ёмондир.
Эй Аллоҳим дунё беру, дунёга муҳаббатли қилма.
Манбалар асосида Тошкент шаҳаридаги “Шайх Зайниддин” жомеъ масжиди имом хатиби Абдурахманов Яхё
Мақолалар
