muslim.uz
Рамазон – саховат ойи
Мана Рамазон ойининг келганига бир неча кунлар бўлиб қолди. Юртимиздаги мўмин-мусулмонлар Аллоҳ таолонинг буйруғига биноан Рамазон рўзасини адо қилмоқдалар.
Аллоҳ таоло мўмин-мусулмонларга рўза тутишни фарз қилган. Бу ҳақда Аллоҳ таоло: “Эй иймон келтирганлар! Сизлардан авалгиларга фарз қилинганидек, сизларга ҳам рўза фарз қилинди. Шоядки, тақводор бўлсаларингиз” (Бақара сураси, 183-оят).
“Тафсири ирфон”да ушбу оят тафсири бундай баён қилинади: “Бақара сурасининг 183-185-оятларида Рамазон ойи рўзаси ҳукмлари ва ҳикматлари баён этилган. Аллоҳ таоло мўминларга қарата олдин ўтган бошқа қавмлар каби Ислом умматига ҳам рўза фарз қилингани хабарини беряпти ва рўза тақвадорлик белгиси эканини ҳам таъкидлаяпти”.
Рамазон ойи рўза фарз қилинган ойдир. Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади: “Рамазон ойики, унда одамларга ҳидоят ҳамда ҳидояту-фурқондан иборат очиқ баёнотлар бўлиб Қуръон туширилгандир. Сиздан ким бу ойда ҳозир бўлса, рўзасини тутсин. Ким бемор ёки сафарда бўлса, бас, бошқа кунларда саноғини тўлдирсин...” (Бақара сураси, 185-оят).
Албатта, мана шундай Рамазон ойида сахийлик қилиш, хайру-эҳсон бериш, ўзгалар аҳволидан хабар олиш кишини жуда катта ажр-савобларга ноил этади.
Сахийлик энг яхши инсоний хулқлардандир. Аллоҳ таоло сахийликни инсонларнинг энг яхши фазилатларидан санаб, сахий кишиларга охиратда улкан ажр - савоблар бўлиши хабарини берган: “Аллоҳ йўлида молларини инфоқ-эҳсон қиладиган кишиларнинг мисоли худди ҳар бир бошоғида юзтадан дони бўлган еттита бошоқни ундириб чиқарган бир дона донга ўхшайди. (Яъни, қилинган бир яхшилик етти юз баробар бўлиб қайтишига ишора қилинмоқда). Аллоҳ ўзи хоҳлаган бандаларига бир неча баробар қилиб беради. Аллоҳ (фазли-карами) кенг, билгувчи зотдир" (Бақара сураси, 261-оят).
Сахийлик бу – аввало, Аллоҳга шукроналик қилишнинг бир белгисидир. Бу тўғрисида Алишер Навоий ҳазратлари бундай дейдилар:
Буки санга Тенгри ато айлади,
Қисм карам бирла сахо айлади.
Жуду саховат чоғи бухл этмагил,
Шукр замони доғи бухл этмагил.
Сахийлик, аллома Бадруддин Айнийнинг изоҳлашича, "Ҳақдорга тегишли нарсани бериш, ўз молидан ҳеч бир эвазсиз сарфлашдир. Бу энг улуғ чиройли хулқлардан бири. Бахиллик эса бунинг аксидир".
Хабарларда сахийлик ва сахийлар ҳақида бундай дейилган: “Сахий кишининг таоми шифодир, бахил одамнинг таоми касалликдир”, “Хуфёна қилинган садақа Аллоҳнинг ғазабини сўндиради”.
Аллоҳ таоло айтади: “Садақаларингизни агар ошкора берсангиз, жуда яхши. Бордию, камбағалларга пинҳона берсангиз – ўзингиз учун янада яхшироқдир ва (У) гуноҳларингиздан ўтар. Аллоҳ қилаётган (барча) ишларингиздан хабардордир” (Бақара сураси, 271-оят).
Эзгуликка ташна халқимиз Рамазон ойида янада саховатли бўлишади. Ҳадиси қудсийда (Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам Аллоҳ таолодан ривоят қиладилар) Аллоҳ таоло: “Одам боласининг ҳамма амали (савоби) кўпайтириб берилур. Бир яхшиликка унинг ўн мислидан то етти юз баробаригача. Магарам, рўза ундай эмас. У Мен учундир. Унинг мукофотини Мен берурман. У (одам боласи) шавҳатини ва таомини Мен учун тарк қилур” деди (Имом Муслим ривояти).
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Садақаларнинг энг яхшиси Рамазон ойида қилинган садақадир”, деганлар. Шунга кўра закот ва нафл садақаларни ҳам Рамазон ойида адо этиш янада фазилатлидир. Ўзбекистон мусулмонлар идораси Фатво ҳайъати 2021 йилги фитр-садақа, фидя ва закот нисоби бўйича қуйидагиларни маълум қилди:
“ Фитр садақаси қуйидаги тўрт нарсанинг қиймати баробарида чиқарилади. Улар: буғдойдан ярим соъ (2 кг), арпадан бир соъ 94кг), майиздан ярим соъ(2кг) ва хурмодан бир соъ (4кг)дир.
Бугунги кунда мазкур маҳсулотларнинг Тошкент шаҳар бозорларидаги нархлари ўрганилганда 1 кг буғдой ўртача 5 минг сўм, 1 кг арпа ўртача 3,5 минг сўм, 1 кг майиз ўртача 40 минг сўм ва 1 кг хурмо ўртача 35 минг сўм экани маълум бўлди.
Шунга кўра, 2021 йил учун фитр садақасининг миқдори:
. 2 кг буғдой 10000 (ўн минг) сўм;
. 4 кг арпа 14000 (ўн тўрт минг) сўм;
. 2 кг майиз 80000 (саксон минг) сўм;
. 4 кг хурмо 140 000 ( бир юз қирқ минг) сўм деб белгиланди.
Ҳар ким ўз имкониятига қараб ушбу тўрт маҳсулотнинг хоҳлаган бир туридан фитр садақаси берса кифоя қилади.
Бу йилги фидя миқдори эса бир мискиннинг бир кунлик озиқ-овқати баробарида бўлиб, унинг ўртача қиймати 25 минг сўм, деб белгиланди. Бу йилги фидя миқдори бир кун учун 25000 ( йигирма беш минг) сўм, бир ойга 750000 (етти юз эллик минг) сўм деб белгиланди.
Фитр садақаси қийматлари Тошкент шаҳар бозорларидаги нархга асосан белгиланган бўлиб, ҳар бир вилоят ўз бозоридаги нархга қараб фитр садақасини белгилайди.
Ислом шариатига кўра, фитр садақаси моли закот нисобига етган мусулмон киши томонидан мискинларга берилиши вожиб бўлган садақа бўлиб, уни Рамазон ойи давомида бериш мақсадга мувофиқ саналади.
Закотнинг тиллодан нисоби 85 грамм бўлиб, бугунги кунда 1 грамм тиллонинг ўртача нархи 320000 (уч юз йигирма минг) сўм экани эътиборидан, бу йилги закот нисоби 27200000 (йигирма етти миллион икки юз минг) сўм деб белгиланди.
Шунга кўра, зарур эҳтиёждан ташқари бир йил давомида 27 200 000 ( йигирма етти миллион икки юз минг) сўм ва ундан ортиқ маблағга эга бўлган муслмон киши жами маблағининг қирқдан бири (1/40)ни ҳисоблаб, уни закот нияида камбағал ва фақирларга беради”.
Аллоҳ таоло Ўз бандаларини доимо хайр-саховатли бўлишга буюради. Сахийлик инсонга бахт-саодат келтирадиган ва ўзгаларнинг севимли кишисига айлантирадиган хислатдир. Меҳр-мурувват, ҳамжиҳатлик, сахийлик халқимиз ардоқлаган, асрлар оша амал қилиб келаётган гўзал фазилат ҳамдир. Хайр-саховат, сахийлик инсонлар ўртасида меҳр-оқибат ришталарининг мустаҳкамланишига, ўзаро ҳурмат ва тотувликнинг ортишига хизмат қилади.
Аллоҳ таоло Рамазон ойида қилаётган эҳсонларимизни қабул этиб, барчамизни икки дунё саодатига эриштирсин!
Раҳматуллоҳ домла УСМОНОВ,
Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг
Қашқадарё вилояти вакили
Туркия қирғизистон мусулмонларига Рамазон хайрияларини улашди
Қирғизистонда энг катта масжид бўлган пойтахт Бишкекдаги Имом Серахсий марказий масжидида Рамазон ойи муносабати билан муҳтожларга озиқ-овқат тарқатилди. Тадбирда Туркия президенти Ражаб Тойиб Эрдўған иштирок этди.
Islam.ru маълумотларига кўра, Қирғизистон президенти маслаҳатчиси Букуев журналистларга берган интервьюсида турк халқига муҳтожларга инсонпарварлик ёрдами билан жўнатмалар етказиб бераётгани учун миннатдор эканини билдирди.
Бишкекдаги элчихонанинг дин ишлари бўйича маслаҳатчиси Мурсель Ўзтурк Anadolu агентлигига берган интервюсида муборак Рамазон ойи меҳр-оқибат, ҳамжиҳатлик ва қардошлик ойи эканини таъкидлади.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Рамазон - Қуръон ойи: Воқеа сураси фазилатлари
Воқеа – қиёмат номларидан бири. Воқеа сурасида қиёмат қоим бўлганда рўй берадиган ҳодисалар баён этилган, охиратда бандалар оладиган мукофотлари, жаннат неъматлари, дўзах аҳлининг азоб-уқубатлари тафсилоти келтирилган.
Ибн Асокир нақл қилишича, Абдуллоҳ ибн Маъсуд розияллоҳу анҳу вафот этиши арафасида бетоб бўлиб қолди. Усмон ибн Аффон розияллоҳу анҳумо уни кўргани бориб, ҳол-аҳвол сўради:
– Нимадан шикоятинг бор?
– Гуноҳларимдан.
– Нимани хоҳлайсан?
– Парвардигорим раҳматини.
– Сенга табиб буюрайми?
– Табиб (яъни, Аллоҳ) мени бетоб қилди.
– У ҳолда сенга совға-салом буюртирайми?
– Ҳожати йўқ.
– Сенга керак бўлмаса, қизларингга қолади.
Ибн Масъуд розияллоҳу анҳу бунга жавобан бундай деди:
– Қизларим камбағал бўлиб қолишларидан қўрқяпсанми? Мен уларга ҳар кеча Воқеа сурасини ўқишни буюрганман. Чунки Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким ҳар кеча Воқеа сурасини ўқиса, зинҳор қашшоқликка учрамайди”, деганларини эшитганман.
Тунда Воқеа сурасини бошидан охиригача ихлос билан ўқиган одам қашшоқлик кўрмайди: ризқи кенг бўлади, касб-корига барака киради. Тажрибада синаб кўрганлар бунинг ҳақиқат эканини таъкидлашган.
Воқеа сураси кенг ризққа сабаб бўлиши ҳақида бундан бошқа ривоятлар ҳам бор. Жумладан, Анас ибн Молик розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Воқеа бойлик сурасидир. Уни (ўзингиз) ўқинг, фарзандларингизга ҳам ўргатинг”, деганлар (Ибн Мардавайҳ ривояти).
Рамазон туҳфаси: Аллоҳнинг дўсти Иброҳим алайҳиссалом (Аудио)
ЎМИ матбуот хизмати
Дубай мутахассислари: Ифтордан олдинги харид ҳам соғлиққа, ҳам чўнтакка зарар
Дубай иқтисодий ривожланиш департаменти Амрликнинг рўза тутган аҳолисига кундузи ёки кечқурун рўза очилишидан олдин харид қилишдан тийилишни тавсия қилади. Унга кўра, рўзадор бўлган ҳолида очлик ҳисси кишида харид қилиш истагини оширади, натижада унинг ўйламасдан ва кераксиз сарф-харажатларга олиб келиши мумкин. Ҳозирда Дубай аҳолисининг аксарияти рўза тутишади.
“Ал-Заҳра” касалхонаси шифокори, диетолог шифокори Дана ал-Шакаа таъкидлаганидек, “оч харидорлар кўпроқ пул сарфлашади ва керак бўлгандан кўра кўпроқ нарсани сотиб олишади”. Ушбу қоида озиқ-овқат маҳсулотларини ҳам, бошқа истеъмол товарларини ҳам сотиб олишга нисбатан қўлланилади.
Шунингдек, оч харидорлар учун юқори калорияли овқатлар энг жозибали саналиб, бу уларни зарарли одатларга мажбур қилади. Шундай экан “оч қоринга ёки овқатдан олдин харид қилишдан сақланиш керак”, деди шифокор.
Ушбу касалхонадаги доктор Нафиса Aҳмад ҳам шу фикрда. Унинг аниқлик киритишича, озиқ-овқатдан воз кечган ҳолда, озиқ-овқат маҳсулотларини сотиб олиш ўзгарувчан қарорларни қабул қилишга, хусусан, калория миқдори юқори бўлган овқат, ёғ ва шакар истеъмол қилишга олиб келади.
Касалхонанинг клиник овқатланиш мутахассиси, диетолог Лама Табаша эса қуйидагиларни маълум қилди: “Бизнинг танамиз энергия ишлаб чиқариш учун озиқ-овқатга муҳтож, очлик эса истакни оширади. Бундай шароитда танани мева ва салатлар жалб қилмайди. Aксинча, одам танага керак бўлмаган маҳсулотларни сотиб олади “.
Тадқиқотлар шуни кўрсатадики, харид қилиш учун энг яхши вақт овқатдан 2-3 соат кейинги вақт саналади. Бунда ифтордан кейин ёки рўзани очгандан сўнг дам олиш ва тўйиш туйғусидан баҳраманд бўлиш тавсия этилади.
Диетологлар, шунингдек, овқатланиш режаси ва харидлар рўйхатини тузишни маслаҳат беради. Шунингдек, сотиб олинган маҳсулотлар маълумот варақасини ўқиш керак, чунки унда маҳсулотнинг калория миқдори, ёғ ва шакарнинг фоиз миқдори тўғрисидаги маълумотга эга бўлинади.
Муборак Рамазон ойида мусулмон бўлмаганлар рўза тутишлари шарт қилинмайди, аммо кун давомида уларга жамоат жойларида ичиш, чекиш ва овқат ейиш тақиқланади. Бундан ташқари, омма олдида сақич чайнаш, ўзини тажовузкор тутиш ва қасам ичиш, рақсга тушиш ва мусиқа ижро этиш тақиқланади (қулоқчин билан мусиқа тинглаш ҳуқуқи берилади). Оддий, камтарона кийим кийиш керак ва совғалардан воз кечиш тавсия этилмайди, деб хабар беради “Халиж тайм”.
ЎМИ Халқаро алоқалар бўлими
Мақолалар
