muslim.uz
Фитр садақасини ҳайитдан олдин адо этган киши ўнта яхшиликка эришади
Яратганга беҳад ҳамду сано ва шукурлар бўлсинким, барчаларимиз Рамазон ойи рўзасини имкон қадар тутиб, Аллоҳ таоло ваъда қилган улкан мукофотни қабул қилиш куни бўлган Рамазон ҳайитидек улкан шодиёна арафасида турибмиз.
Рамазон ойи мурувват, хайр-эҳсон, яхшилик қилиш, ўзаро иттифоқлик, дўстлик, ҳамкорлик ойи бўлгани учун ҳам юртимиз мусулмонлари ўз ҳаётларида ана шу хислат ва сифатларни тадбиқ қилиб, Аллоҳнинг катта ажр-савобларига сазовор бўлишди. Расули акрам (с.а.в.) ҳайит кунининг кечасини Аллоҳдан катта мукофот олиш вақти, деб атаганлар. Кечагина барча мусулмонлар емак ва ичмакдан ўзларини тийиб, фақат тоат ва ибодат билан машғул бўлган бўлсалар, бугун Аллоҳ таолонинг неъматларидан, ажр-савобларидан баҳрамандлик, хурсандчилик ва шод-хуррамлик айёми арафасида турибдилар. Дарҳақиқат, Ислом динида ҳайит бир-бирларига ғамхўрлик қиладиган ва хурсандчиликлар қилишга ижозат берилган кундир. Юртимизда ҳам Рамазхон ҳайити дам олиш куни, байрам сифатида кенг нишонланиб келинмоқда.
Пайғамбаримиз Муҳаммад (с.а.в.) бир ҳадиси муборакларида: "Бева ва мискинга ғамхўрлик қилувчи киши Аллоҳ таоло йўлида саъй-ҳаракат қилувчи ёки кечалари тоат-ибодат қилиб, кундузлари рўза тутувчи киши кабидир", – дедилар. Азизлар, ушбу ҳадиси шариф мазмунига кенгроқ фикр юритиб қарасак, етимларга, бева-бечораларга, боқувчисини йўқотганларга ва ёрдамга муҳтожларга кўмак бериш ва уларнинг дуоларини олиш, ҳолларидан хабар олиш нақадар катта савоб амал эканига яна бир бор ишонч ҳосил қиламиз.
Зеро, Рамазон ҳайити кунида барча мусулмонлар бир-бирларини муборакбод этиб, табаррук отахон-онахонларга узоқ умр, имон, ёшларга рушди ҳидоят тилашади. Қариндош-уруғларини, ёру биродарларни зиёрат қиладилар, ўз яқинлари ва беморларнинг ҳолидан хабар оладилар. Бу кунда мана шундай яхши амаллар ҳар бир эзгу ниятли инсоннинг қалб эҳтиёжига айланади. Бирор бир сабабга кўра аразлашган таниш-билишлар ҳайит кунларида бир-бирларига қучоқ очадилар, ўзаро узр сўрашади. Чунки кечиримли ва меҳр оқибатли бўлиш ҳар бир мусулмон учун ҳам қарз, ҳам фарздир. Рамазон ҳайитининг арафа куни жуда фазилатли амал ҳисобланади.
Абдуллоҳ ибни Масъуд (р.а) Пайғамбаримиз Муҳаммад (с.а.в.)дан ривоят қиладилар: "Мўмин бандалар Рамазон ойининг рўзасини бутун тутиб, ҳайит куни намозгоҳга йўл олганда, Аллоҳ таоло фаришталарига: "Эй фаришталар, бировнинг хизматини адо этган киши хизмат ҳаққини талаб этади. Бандаларим менинг рўзамнинг хизматини адо этиб, ҳақларини олиш учун намозгоҳга бормоқдалар. Сизлар гувоҳ бўлинглар, уларни мағфират қилдим", - дейди. Шунда фаришталар: "Ё Муҳаммад (с.а.в.) умматлари, энди уйларингизга боринглар, Аллоҳ таоло гуноҳларингизни кечирди", - деб нидо қиладилар".
Анас ибни Молик (р.а.) ривоят қиладилар, Расулуллоҳ (с.а.в.): "Кимки фитр садақасини ҳайитдан илгари адо этмаса, унинг рўзаси ер билан осмон ўртасида муаллақ ҳолда қолади. Фитр садақаси берилганидан сўнг, Аллоҳ таоло унинг рўзасига иккита яшил қанот ато этади ва рўзаси парвоз қилиб, еттинчи осмонгача боради ва аршдаги қандилга қўниб, ўз эгасига розилигини изҳор этади" - деб марҳамат қилдилар.
Ривоят қиладиларки: "Ҳазрати Усмон ибни Аффон (р.а.) бир маротаба Фитр садақасини ҳайитдан олдин беришни унутиб қўйган эканлар. Ҳайит намозидан сўнг эсларига тушиб, Фитр садақасининг ўрнига бир қул озод қилдилар, сўнг Пайғамбаримиз Муҳаммад (с.а.в.) ҳузурларига бориб: "Ё Расулуллоҳ, фитр садақасини ҳайитдан олдин беришини унутган эканман. Фитр садақасининг ўрнига бир қул озод қилдим", – дедилар. Шунда Расулуллоҳ (с.а.в.): "Ё Усмон, юзта қулни озод этганнинг савоби фитр садақасини ҳайитдан илгари берганликнинг савобига тенг бўлмайди", - деб марҳамат қилдилар. Демак, фитр садақасини ўз эгаларига ўз вақтида беришлик жуда фазилатли амал ҳисобланади.
"Фитр садақасини ҳайитдан олдин адо этганга Аллоҳ таоло ўнта яхшилик ато қилади: уни гуноҳлардан пок этади, дўзах оташидан сақлайди, тутган рўзасини қабул қилади, ана шу бандасига Беҳиштни вожиб қилади, қабрдан соғ-саломат турғизади, ана шу йилда қилган яхши амалларини қабул қилади, у бандасига шафоъатул Мустафони вожиб қилади, сирот кўпригидан яшин тезлигида ўтказади, мезон тарозусида унинг савобларини оғир қилади ва унинг исмини бадбахтлар, бахтсизлар қаторидан чиқариб ташлайди", – деб марҳамат қилдилар.
Ватанимиз истиқболи порлоқ, юртимиз тинчлиги ва осойишталиги бардавом, халқимиз фаровонлиги янада зиёда бўлишини Яратгандан сўраб қоламиз. Барчамизга Рамазон ҳайити муборак бўлсин.
Мирзамақсуд АЛИМОВ,
Ўзбекистон мусулмонлар идорасининг Андижон вилоятидаги вакили, вилоят бош имом-хатиби.
ЎзА
Нодир қўлёзмаларни ўрганиш учун Буюк Британиядаги йирик кутубхоналарга ташриф
29 апрель куни Ўзбекистон мусулмонлари идораси делегациясининг Буюк Британияга ташрифи ниҳоясига етди, деб хабар бермоқда "Дунё" ахборот агентлиги.
Ўзбекистоннинг Лондондаги элчихонаси кўмагида делегация 27-29 апрель кунлари Британия кутубхонаси, Бирмингем университети қошидаги «Кэдбери» тадқиқотчилик кутубхонаси, Оксфорд университети қошидаги Бодлиан кутубхонаси, Оксфорд ислом тадқиқотлари маркази ва Буюк Британия ва Ирландия Қироллик осиё жамиятида бўлди ва ушбу тузилмалар раҳбарияти ва вакиллари билан музокаралар олиб борди.
Ўзбекистон делегацияси Британия музейларида сақланаётган қадимий қўлёзмалар, жумладан, Ибн Синонинг "Тиб илми қонуни", Муҳаммад Ал-Бухорийнинг "Саҳиҳ ал-Бухорий", Ал-Хоразмийнинг "Китоб ал-жабр вал-муқобала", Алишер Навоийнинг "Хамса"си 4 та асари, Мирзо Улуғбекнинг "Зижи Жадиди Кўрагоний"/"Астрономик жадваллар" ва бошқалар билан танишди.
Ўзбекистонлик мутахассислар қўлёзмаларни ўрганиш, сақлаш ва қайта тиклаш бўйича Британия кутубхоналари фаолияти билан танишдилар. Томонлар, шунингдек, қадимий қўлёзмаларни сақлаш, тиклаш ва рақамлаштириш соҳасида Британия илғор тажрибаларини ўрганиш, жалб қилиш ва ҳамкорлик алоқаларини ўрнатиш масалаларини муҳокама қилишди. Тажриба алмашиш, ўзбекистонлик мутахассисларни тайёрлаш, қўлёзмалар кўргазмаларини биргаликда ташкил этиш, уларни рақамлаштириш соҳасида аниқ лойиҳаларни амалга ошириш режалари белгилаб олинди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Рамазон ҳайити намози қандай ўқилади?
- Аввало "Икки ракат ийдул фитр намозини ушбу имомга иқтидо қилиб, Каъбага юзланиб, холис Аллоҳ таоло учун адо этишни ният қилдим" дейилади.
- Имом “Аллоҳу акбар” деб биринчи такбирни айтгач жамоат ҳам қўлларини қулоқ баробарида кўтариб, ичида такбир – “Аллоҳу акбар” деб айтади.
- Кейин қўллар боғланиб, ҳар ким ичида сано дуоси (Субҳанакаллоҳумма ва биҳамдика ва табарокасмука ва таъала жаддука ва ла илаҳа ғойрук)ни ўқийди.
- Сўнгра имом уч марта такбир айтади. Жамоат ҳам унга эргашади. Биринчи ва иккинчи такбирда қўллар ён томонга туширилади. Учинчи такбирдан сўнг қўллар боғланади.
- Имом “Фотиҳа” сурасини ва зам сура ўқийди. Сўнг такбир айтиб руку ва сажда адо этилади.
- Шундан сўнг иккинчи ракатга турилади. Имом “Фотиҳа” сураси билан зам сура ўқигач, рукуга бормай туриб, худди биринчи ракатдаги каби уч марта такбир айтади.
- Тўртинчи такбирда қўл кўтармасдан имом орқасидан руку ва сажда адо қилинади.
- Сўнгра “Аттаҳийёт”, “Саловат” ва “Дуо” ўқилиб, салом берилиб, намоз тугатилади.
Аллоҳ ибодатларингизни Ўз даргоҳида қабул этсин!
Даврон НУРМУҲАММАД
Ҳайитни азага айлантирманг (видео)
Рамазон ҳайитининг одоблари!
Ислом динидаги катта байрамлардан бири – Ийдул-фитр куни яқинлашиб келмоқда. Бу вақт – бениҳоя хурсандчилик, Аллоҳ таолонинг фазли-марҳамати билан гуноҳлар кечириладиган фурсатдир.
Бу йил Рамазон кечаларида ўқилган таровеҳлар, хатми Қуръонлар жуда файзли ўтди. Мўмин-мусулмонлар Қуръони каримни бошидан-охиригача тўлиқ тинглаш бахтига муяссар бўлдилар.
Мана, муборак Рамазон ойи ҳам ниҳояланиб, кўнгиллар интиқ кутган ҳайит байрами арафасидамиз. Рамазон ҳайитида бир неча одоб ва суннатлар бор бўлиб, қуйида уларни эслаб ўтамиз:
- Агар Рамазоннинг ҳайити бўлса, унда намозга чиқишдан аввал бирор нарса, ширинликлар еб олинади. Чунки, Имом Бухорий ҳазратлари Анас разияллоҳу анҳудан қилган ривоятларида зикр қилинишича, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам Рамазон ҳайитига хурмо еб чиқар эканлар. Уларни тоқ ҳолда ер эканлар. Аммо Қурбон ҳайити бўлса, ҳеч нима емасдан чиқилади.
- Ҳайит намозларига боришда мисвок қилиб ва алоҳида ғусл қилиб олиш. Мисвокнинг барча намозлар олдидан қилиниши суннат эканлиги машҳурдир. Ғусл қилиш борасида эса Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳайит намозларига алоҳида ғусл қилишлари ривоят қилинган.
- Чиройли, янги, ювилган кийимларини кийиш. Ибн Можжа ривоят қилган ҳадисда, Ибн Аббос разияллоҳу анҳу эслашича, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам икки ҳайитда ҳам йўл-йўл чопон (бурда)ларини кийиб чиққанлар.
- Рамазон ҳайитида намоздан олдин «садақаи фитр»ни адо этиш вожибдир. Ушбу фитр садақасини намоздан олдин адо қилса ҳам жоиздир.
- Ҳайит намозига эрта бориш. Яъни масжидга эрта бориб, ҳайит намозига шай туриш, хутба ва маърузаларга қулоқ тутиш савобли амал ҳисобланади.
- Ҳайитга боришда бошқа йўлдан, қайтишда эса бошқа йўлдан келишга ҳаракат қилиш. Чунки, Имом Бухорий ривоятларига кўра, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг одатлари шундай бўлган. Буни Абу Довуд ва Ибн Можжалар Ибн Умар разияллоҳу анҳудан ривоят қилганлар. Зотан, бошқа-бошқа йўллардан юришда, савобнинг қадамлар ҳисобига кўпайиши, мусулмонларни кўриб-сўрашиш, ҳайитга чиққанига гувоҳларнинг кўпайиши ҳоллари юз беради.
- Масжидга пиёда бориш. Имом Аҳмад ва Имом Бухорийлар Ҳазрати Али каррамаллоҳу важҳаҳудан ривоят қиладилар: “Ҳайитга пиёда чиқишлик суннатдандир”, деганлар.
- Намоз ўқиладиган жойда нафл ўқимаслик керак. Чунки, Бухорий ва Муслимлар Ибн Аббос разияллоҳу анҳудан ривоят қилишларича, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳайит намозларига чиққанларида намоздан аввал ҳам, кейин ҳам намоз ўқимасдилар.
- Ёр-дўстларни ҳайит билан муборакбод этиш. Инсонларнинг бир-бирлари билан кўришишлари ва ҳайит байрами билан қутлашлари ҳам барчанинг кўнглига хурсандчилик улашадиган бу куннинг одобларидан ҳисобланади. Ҳайит кунида бир-бирларини табриклаш маъносида ўқиладиган муайян дуо бўлмаса ҳам, «Аллоҳ биздан ҳам сизлардан ҳам қабул қилсин» маъносидаги тилаклар билдириш яхши саналади.
- Қавму қариндошларни зиёрат қилиш. Аслида қавму-қариндошларнинг ҳолидан хабар олиш барча вақтда ҳам мусулмон кишининг зиммасидаги вазифалардан ҳисобланади. Ҳайит кунларидек хурсандчилик кунларида эса бу вазифа яна таъкидлаб эслатиб қўйилган. Бу ҳам динимизнинг гўзаллигидан ҳисобланади. Қавму-қариндошлар зиёрат қилинганда ҳайитдаги умумий хурсандчиликлар доираси кенгаяди, уларга совғалар ҳам улашиладиган бўлса ўзаро меҳр-муҳаббат ришталари мустаҳкамланиб шоду-хуррамликлар янада зиёда бўлади.
- Болаларни хурсанд қилиш. Ҳайит байрамида ёш болаларни хурсанд қилишга, бу куннинг бошқа кунлардан фарқли мусулмонларнинг байрами эканини англатишга ҳам алоҳида эътибор қаратиш лозим. Бунда уларга ҳайитлик совғалар улашиш, ҳайвонот боғларига ёки ўйингоҳларга олиб бориб ўйнатиб келиш мақсадга мувофиқ бўлади. Ҳайит байрамининг шодликларидан эҳтиёжманд оилаларнинг фарзандларини ҳам баҳраманд қилишга уриниш комил мусулмоннинг белгиларидан ҳисобланади.
Аллоҳ таоло юртимизни тинч, осмонимизни мусаффо қилсин. Барчамизга Рамазон ҳайити муборак бўлсин!
Абдулазиз БОБАМИРЗАЕВ
“Ҳидоя” ўрта махсус ислом
билим юрти мудири