Яманда Абраҳа бин ас-Собаҳ исмли ҳабашистон подшоси бўлиб, у Пайғамбаримиз соллалоҳу алайҳи васаллам давридаги ҳабашистон подшоси Асҳама ан-Нажжошийнинг бобоси бўлган. Абраҳа “Қуллайс” номли каниса қурдирган эди. Мақсади араб ҳожиларини йўлини унга буриш бўлган. Кунларнинг бирида Киноналик бир киши кечаси канисага кириб ҳожат қилади. Бу ҳолат подшони қаттиқ ғазабини келтиради ва шу сабабли Каъбани бузишга қасам ичади. Бу билан Маккани фатҳ қилиб, Яманни Шом билан боғлаш ва насронийларнинг шаҳрини кенгайтиришга эришмоқчи бўлади.

Подшо бу мақсадини амалга ошириш учун катта қўшинни қуроллантиради ва арабларни қўрқитиш мақсадида уларга баҳайбат филлардан ўн иккитасини (бир ривоятда 1000 та) қўшиб олади. Маккага яқин бўлган “Мағоммас” деган жойга етиб келгач, Макка аҳлига чопор юбориб, уларга улар билан жанг қилгани эмас балки Каъбани бузишга келганини хабарини бердиради. Араблар Абраҳа ва унинг қўшини билан жанг қилишга кучлари етмаслигини билиб, тоғларга бекинишади. Араблар Каъбани ҳимоя қилувчи Роббиси борлигига ишониб, Абраҳа ва унинг қўшинига нима бўлишини кузатиш учун тоғдан назар ташлай бошладилар.

Қўшин Маккага яқинлашгач, Абраҳа арабларнинг мол-мулкларини талон-тарож қилишга буюрди. Пайғамбаримиз соллалоҳу алайҳи васалламнинг боболари Абдулмутталиб бин Ҳошимнинг икки юзта туяси бор эди. Абраҳанинг аскарлари у туяларни ўзлари билан олиб кетдилар. Подшо Ҳанната ал-Ҳумайри деган кишини Маккага юборди. Унга ўзини жанг қилиш учун эмас балки уларни Байтуллоҳдан тўсқинлик қилиш учун келганини ва қурайшликларнинг энг ҳурматли кишисини олиб келишни буюрди. Араблар Ҳаннатага Абдулмутталибни кўрсатишди. Абдулмутталиб унга жанг қилишни истамасликларини, ҳатто бу ишга уларда куч йўқлигини, Каъба Аллоҳнинг байти эканлигини, уни Байтнинг эгаси ҳимоя қилишини айтди. Ҳанната уни ўзи билан подшонинг олдига олиб кетди. Абраҳа Абдулмутталибни кўргач ҳурмат кўрсатди. Абдулмутталиб келишган ва хушбичим киши эди. Абраҳа таҳтидан тушиб, гиламда бирга ўтирди. Абраҳа Абдулмутталибдан ҳожати ҳақида сўраган эди, унга икки юзта туясини қайтариб беришлигини айтди.

Абраҳа бу ҳолатдан таъажжубланиб: дининг ва ота-боболаринг дини бўлган Каъбани бузишга келган бўлсаму сен, мен сендан олиб қўйган туялар ҳақида гапираяпсанми? деди.

Абдулмутталиб: мен туяларнинг эгасиман, Каъбанинг эгаси бор, у Уни сендан ўзи ҳимоя қилади деди. Абраҳа унинг Роббиси мени ҳимоя қилаолмайди деди. Абдулмутталиб кўрамиз деди. Абдулмутталиб ва у билан келган кишилар Абраҳага Тиҳоманинг мол-мулкларидан учдан бир қисмини олиш эвазига ортга қайтишларини айтдилар. Абраҳа бу талабдан бош тортдида, Абдулмутталибнинг туяларини эса қайтиб берди. Абдулмутталиб ва у билан келганлар ортга қайтдилар, ўзлари ва бир қанча қурайшликлар Каъбанинг эшиги олдига келиб, унин халқасидан ушлаб, Абраҳа ва унинг қўшини устидан ғолиб бўлишларини сўраб дуо қилдилар.

Қўшин Байт томон юра бошлади ва Маккага кирдилар. Уларда “Маҳмуд” исимли баҳайбат фил бор эди. Улар филни Ҳарам тарафга қараб юзлантирсалар ерга чўккалаб олар, Яманга юзлантирса, югиргилаб кетар эди.

Абдулмутталиб дуо қилиб турар экан Яман тарафдан қушларга кўзи тушди. Аллоҳга қасамки, у қушлар ажойиб, улар на Наждлик ва на Тиҳомалик қушлар эди. Ҳар бир қушнинг тумшуғи ва оёқларида тош бор, уларнинг устидан ташлаганларида, уларни ҳалок қилар эди. Қўшин Яман тарафга қоча бошлар экан, йўл йўлакай бўлакларга бўлиниб кетишди. У тошлардан бири Абраҳага тегди ва бармоқлари бирин кетин узилиб туша бошлади. Танасидаги гўши эса бурда-бурда бўлиб узулиб тушур экан, уни Санъога олиб келганларида ёмон ва шармандалик ўлим топди.

Аллоҳ таоло бу ҳодиса ила байтини мақоми ва шаънини олий қилди ҳамда арабларни бутун дунёга Ислом рисоласини тарқатишлари учун тайёрлади.  

Таржимон: Яҳё Убайдуллоҳ ўғли

Бугун, 21 сентябрь куни Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг Самарқанд вилояти вакиллиги шаҳар ва туман бош имом хатиблари ҳамда Самарқанд туманидаги мавжуд 6 та масжид имом хатиби иштирокидаги навбатдаги сайёр учрашув Самарқанд туманидаги “Хўжа Аҳрори Валий” масжидида бўлиб ўтди.

Ушбу сайёр йиғилишдан жойларда масжидлар фаолиятини такомиллаштириш, мавжуд камчиликларни жойида ўрганиш ва бартараф этиш мақсад қилинган.

Самарқанд вилоят вакиллиги матбуот хизмати

Халқимизнинг жуда кўп ибратли удум ва одатлари бор. Шулардан бири белбоғ билан боғлиқ қадрият. Халқимиз ўғил фарзандининг белига ҳали бола ёшидан белбоғ боғлайди. Эл орасида “эркак кишининг белида белбоғи бўлсин”, деган гап ҳам юради. Бу эса эркак бу ҳаётда эл-юрт корига камарбаста, оила равнақи, фарзандлар тарбияси учун масъул эканининг ифодаси. У Оллоҳ томонидан ерда халифа этиб тайинланган зот ва унга эл-юрт равнақи, оила фаравонлигини таъминлаш, фарзандлар тарбиясига собит туриш вазифаси юкланган. Белига белбоғ боғлаши шундан.

Полвонлар белини боғлаб кураш майдонига тушганига ҳаммамиз гувоҳмиз. Демакки, белбоғда бир ҳикмат, маъно ва моҳият мавжуд. У инсоннинг танасидаги куч, ғайрат ва шижоатни муайян бир мақсадга йўналтиришга хизмат қилади. Унинг урфимизга кириб келишида табиатдан олинган андоза алоҳида ўрин тутган десам, муболаға бўлмас. Фикр қилинг, одам боласи сой ва дарёларнинг белига банд ташлаб, саҳроларга сув олиб чиқди: қуш учса қаноти, одам юрса оёғи куядиган чўлларга обиҳаёт улашди. Ёки оддий бир қамишни олиб кўринг: белини боғлаб ундан бўйро тўқидилар, тўшама бўлиб кўпнинг корига ярай бошлади.

“Бел боғлаш” сўз бирикмасининг тилимизда қўлланишига ҳам эътибор қаратайлик. У қарор, аҳд, азм, жазм қилиш, лафзида туриш сингари маъноларни ифодалайди. Бу эса мана шу сўзнинг таркибида бурч ва онт маънолари ҳам мавжуд эканини билдиради.

Янгиланаётган Ўзбекистон сиёсати бугун барчамиздан халқ орасига кириб, унинг дарду ташвишларидан хабардор бўлиш вазифасини қўяяпти. Раҳбарлар жойларда бўлиб, оддий одамларнинг муаммоларига қулоқ тутяпти. Кўп масалалар ечимини топяпти, аммо шундай дарду ҳасратлар борки, уларни эшитиб оғир ўйга толасан киши.

Куни кеча бир муштипар аёл ва унинг болалари билан мулоқотда бўлдик. Беш нафар боласи билан ўн беш йилдирки хорижга кетган эрини кутиб яшаркан. Шу йиллар мобайнида у ҳаётнинг залворли юкини ожизгина елкасига олишга мажбур бўлганидан, юзларини ажин босиб, кафти қадоққа айланибди. Беш боланинг оғзи бор: ейман, дейди. Орзу-ҳаваси бор, тенгдошлари қатори кийинишни истайди. Мактаби, мақсади, қолаверса иссиқ жоннинг иситмаси – барисининг харажати бор. Шу пайтгача у ана шу залворни зиммасида тутиб келаётган экан. Болалари катта бўлиб, ташвиши ҳам тош боса бошлагани сабаб ёрдам сўраб келбди. Ҳокимиятга, тегишли мутасадди ташкилот вакилларига ва саховапеша инсонларга раҳмат, ёрдам беришди. Аммо.

Ҳа, худди юзидаги ажинлар каби, қалбида қат-қат бўлиб ётган армонлари-чи, аридими?.. Камина ана шу ҳақда сўзлашга қарор қилдим.

Аллоҳ таоло Қуръони каримнинг “Нисо” сураси 34-оятида: “Эркаклар хотинлар устидан (оила бошлиғи сифатида доимий) қоим турувчилардир. Сабаб, Аллоҳ эркакларни айрим жиҳатларда аёллардан ортиқ қилгани, эркаклар ўз оиласига ўз мол-мулкларидан сарф қилиб туришга бурчли эканликларидандир” деб марҳамат қилади.

Минг афсуски айрим эракларимиз ана шу бурчларини унутиб қўймоқдалар. Хотин, бола-чақасини тақдирнинг измига ташлаб, ўзларининг тинчини кўзлаб, хорижга йўл олаётганлар ҳам учраб турибди. Расулуллоҳ саллоллоҳу алайҳи вассаллам ҳадисларининг бирида: “Киши ўз қарамоғидагиларини нафақасиз ташлаб қўйиши унинг қаттиқ гуноҳкорлигига кифоя қилади”, деб марҳамат қилганлар.

Оиламни ораста, рўзғоримни бут, болаларимни бировдан кам қилмайман, деб белни маҳкам боғлаб хорижга кетган Бек! Сиз-чи, ортга қайтишингиз учун нима халақит қиляпти? Сувга тушган тошдек, тубанликнинг тубига тушиб кетганингизга изоҳингиз борми?

Хотинингиз, андишали аёл экан. Мулоқот чоғи сизни бирор марта сенсираб тилга олмади. “Бегим”, деди, тилидан бол томиб, гарчи ботқоқларга булғаб кетган бўлсангиз ҳам. Кўз ёшларини кўрсатмасликка ҳаракат қилди. Аммо, ёш деганча бор-да, бир томчиси барибир ёшлик қилиб пастга думалади...

Бир шўрликка шу қадар жабр...

Болаларингизда нима гуноҳки, уларни тирик етим қилиб қўйибсиз, Бек! Мабодо, бузғунчи ғоялар таъсирига тушиб, ғаразли кишиларнинг этагини тутиб жанггоҳларга улоққан бўлсангиз яна ҳам тезроқ бу йўлдан қайтинг, дейман!

Мўъжазгина оиласига бир мирилик нафи тегмаган текинхўрдан, дунё қандай манфаат топиши мумкин?! Агар исломнинг равнақи учун ўз ўрнингизни ўша ёқдан ахтарган бўлсангиз, адашибсиз: на ислом ва на асл мусулмон қавми бунинг каби жонбозликларга муҳтож эмас. Аксинча, диним деган одам унинг аввало аҳкомларини, ўзи учун фарз бўлган амалларини адо этади. Уларнинг мағзини юқорида оят ва ҳадислар мисолида айтиб ўтдик. Донога бир ишора кифоя, англаган бўлсангиз айни муддао.

Агар, белингизда ҳали ҳам белбоғингиз бўлса албатта...

Зайниддин Эшонқулов,

Самарқанд вилояти бош имом-хатиби

Манба: https://uza.uz

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Уламолар кенгаши Олий ҳайъатининг махсус Қарори билан Олий ва Ўрта махсус ислом билим юртлари муаллимлари ойлик маошлари ва стипендиялари
20 сентябрдан бошлаб қарийб икки баробар ошириладиган бўлди.
Ҳайъат, шунингдек пандемия шароитида мураккаб молиявий вазиятга тушиб қолган масжидлар ходимларига ҳам молиявий кўмак кўрсатиш тўғрисида тегишли қарор чиқарди.
Дарҳақиқат, аҳли илмга кўмак табаррук динимиз аҳкомларидан бири ва олижаноб халқимизнинг азалий одатидир.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Зиёуддин домла Мирсодиқов
"Бўтабува" жоме масжиди имом-хатиби