Халқаро экспертлар дунё миқёсида глобал тармоққа мурожаат қиладиган ёшларнинг 38 фоизи зўравонлик руҳидаги, 26 фоизи миллатчилик характеридаги сайтларга мунтазам кириб туришини тасдиқламоқда. Бугун ҳаётимизни интернетсиз тасаввур этиш қийин. Ундан ҳар ким ўз билганича фойдаланади: биров билим олиш учун, кимдир янгиликлардан бохабар бўлиб туриш мақсадида, яна кимдир бекорчиликдан, бемақсад нима тўғри келса шуни кўриб, томоша қилиб ўтиради. Энг ёмони ҳам шунда, яъни интернетга бемақсад киришда. Мутахассисларнинг маълумотига кўра, глобал тармоқда ўз жонига қасд қилишни тарғиб қилувчи 9 минг, шаҳвоний мазмундаги 4 мингдан зиёд сайт мавжуд, аксарият компьютер ўйинлари орқали зўравонлик ва ёвузлик тарғиб қилинмоқда. Айни вақтда интернетдан фойдаланадиган болалар ва ўсмирларнинг катта қисми порнографик мазмундаги манбалар таъсирига тушиб қолмоқда.

Ҳуқуқни муҳофаза қилувчи орган ходимлари томонидан мамлакатимиз ҳудудига ушбу мазмундаги видеолавҳаларни олиб кирилиши ҳолатларига чек қўйилмоқда.

Давлат божхона қўмитаси ҳамда унинг худудий органлари томонидан божхонага оид қонунбузарликларни олдини олиш ва унга чек қўйиш мақсадида қатор тадбирлар амалга оширилмоқда. Бироқ, амалдаги тартиб қоидаларга зид ўлароқ, фақат ўз манфаати, бузуқ нафсини ўйлайдиган айрим фуқаролар томонидан юртимиз ҳудудига порнографик мазмундаги маҳсулотларни олиб киришга уриниш ҳолатлари учрамоқда. Ушбу турдаги қонун бузилишларининг аёллар томонидан содир этилиши илмнинг етишмаслигидан эканини кўрсатади.

Маълумот ўрнида айтиш жоизки, жорий йилнинг ўтган даврида Қашқадарё вилояти божхона бошқармаси ходимлари томонидан порнографик мазмундаги материаллар билан боғлиқ аниқланган 76 та (8 минг 623 дона порнографик мазмундаги видеолавҳалар, ўйин карталари ва суратлар) қонунбузарлик ҳолатларидан 8 таси (592 дона порнографик мазмундаги видеолавҳалар, ўйин карталари ва суратлар) айнан аёллар томонидан содир этилган.

Сурхондарё вилояти Термиз туманида истиқомат қилувчи Асила Санаеванинг қўл юклари холислар иштирокида йўловчи божхона декларацияси асосида божхона назоратидан ўтказилганда, декларацияда кўрсатилган “Alcatel 5070D” маркали қўл телефони ва унга ўрнатилган хотира картасида Ўзбекистон Республикаси ҳудудига олиб кирилиши тақиқланган 72 дона порнографик мазмундаги видеолавҳа сақлаб келингани маълум бўлди.

Ушбу фуқаро қонунда белгиланган жазони олган.

Жазолашлар билан кўп ҳолатда натижага эришиб бўлмайди. Бирор ёмонликни олдини олиш учун унга қарши ёшликдан курашиш лозим. Кураш фарзанд тарбиясидан бошланади. Бола тарбиясига масъул инсонлар ўсиб келаётган ёш авлодга ҳаё хулқини сингдиришлари лозим. Ота-оналар фарзандлари нималар билан машғул эканлигини кузатиб боришлари, болалари ахлоқсиз доира таъсирига тушиб қолишдан асрамоғи лозим. Уларда фойдали китобларга нисбатан меҳр уйғотиш лозим. Бузуқ кино-филмлар, бемаъни томошалар ва беҳаё сўзлардан уларни имкон қадар йироқ тутиш мақсадга мувофиқдир.

Ҳаё зийнати ила зийнатланган муслима Ер юзини обод этиш ва ёш авлодга таълим-тарбия беришда соғлом аёллик фитрати билан иштирок этади.

Қуръони Каримдаги ушбу ажойиб мисолга бир эътибор беринг. Шуайб (а.с.) қизларидан бирини Мусо (а.с.) ни чақириб келишга жўнатдилар: “Бас улардан бири ҳаё билан юриб келиб: Отам сени бизларга қўйларимизни суғориб берганинг ҳаққини бериш учун чақирмоқдалар”, деди (Қасос 25 оят).

Улар Аллоҳнинг тоати ва аёллик ибосини маъсият ва фисқу-фужурга айирбошлаганлардир. Шайтон ноғорасига ўйнаган бундай аёллар дунёю охират бахтсизлигидан ўзга нарсага эришмайдилар.

Дўкондорнинг ялқов ва “тадбиркор” эшаги бўлган экан. Гарчи, егани арпа, кўргани беда бўлса ҳам, муғомбир эшак ишдан қочиш учун доимо бирор ишкал ўйлаб топар экан.

Бир куни кажаванинг икки палласига жойланган тузли халталарни сойдан олиб ўтиш чоғида эшакнинг оёғи тойиб кетибди. Амаллаб ўрнидан тургач, халталардаги тузнинг бир қисми сувда эригани боис, у юкнинг анча енгиллашиб қолганини пайқабди.

Ҳийлакор жонзот ҳар куни сойнинг қоқ марказига етиб келганида ўтириб оладиган одат чиқарибди. Аввалига жониворга раҳми келган хўжайин кейинроқ унинг қувлик қилаётганини сезиб қолди, зарар кўраётгани алам қилди ҳамда эшакка сабоқ беришни кўнглига тугиб қўйди.

Кейинги кун дўкондор кажаваларга туздан аввал пахта тойларини юклабди. Юкнинг ҳар кунгидан ҳам оғирлашгани эшакнинг таъбини янаям тирриқлаштирди, қайсарлиги қўзиб, сойнинг ўртасида ҳар кунгидан-да узоғроқ ётиб олибди.

Раҳмдил хўжайин бу гал уни аяб ўтирмади: думғазага тушаётган тинимсиз зарбалардан жони оғриган эшак қўзғалай деса, жойидан тура олмас эмиш. У бор кучини тўплаб, бир иложини қилиб оёққа турди, зўрға мувозанатини сақлаб қадам босар экан, ич-ичидан қилган ишига пушаймон бўлди ва бир умрга етадиган сабоқ олди.

Қиссадан ҳисса шуки, ишга виждонан ёндашиш, ҳалол меҳнат бизни юксакка кўтарса, алдамчилик ва айёрлик охир-оқибат вайрон қилади.

Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади: Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Кимки кун бўйи ишдан, меҳнатдан чарчаб, кечқурун ҳалол меҳнатнинг чарчоғи билан ётса бомдодгача Аллоҳ унинг гуноҳини кечиради”, дедилар.

Ҳалол меҳнатнинг фазилати, ҳалол касбнинг шарофати гуноҳларини кечиришликка сабаб бўлади. Тоатларни қабулига сабаб бўлади. Фарзандларни ҳалол покиза ризқ билан боқишликка сабаб бўлади.

Мана шундай ҳалол касблардан, покиза ишлардан Аллоҳ ва расули рози бўладиган амаллардан бири “ҳалол тижоратдир”.

Бақара сураси, 275-оят: “Холбуки Аллоҳ байъни (савдони) ҳалол ва судхўрлик (рибо)ни эса ҳаром қилган ”.

Нисо сураси, 29-оят: Яъни: “Эй иймон келтирганлар! Мол мулкларингизни ўртада ноҳақ (йўллар) билан емангиз! Ўзаро розилик асосидаги тижорат бўлса, у бундан мустасно”.

Албатта, шариат олимларимиз, муҳаддисларимиз, фуқаҳолар ўзларининг китобларида тижоратнинг умумий қоидалари, исломда тижоратнинг одоби аҳлоқи тўғрисида қатор ривоятларни, чуқур таълимотларни қолдирганларки, уларни ҳар биримиз ўрганиб, ҳаётимизга тадбиқ қилмоқлигимиз айни маъно.

Устоз ўз талабаларига бир қоғозни кўрсатиб, уларни фикрлашга чорлабди. Қоғознинг ўртасида биттагина қора нуқта бор экан.

– Айтингчи, нимани кўряпсиз? – деб сўрабди устоз улардан

– Нуқтани, – деб жавоб берибди биринчи талаба.

– Қора нуқтани, – дебди иккинчиси.

– Қора ва қалин нуқтани, – дея шошиб жавоб берибди учунчи талаба.

– Афсус, – бир муддат хаёлга берилиб қолган устоз аста сўз бошлабди. – Ҳаммангиз оқ қоғоздаги кичкинагина қора нуқтани кўрдингиз, лекин ўша нуқта турган катта, оқ қоғозни пайқамадингиз. Ҳаётда ҳам худди шундай бўлади. Одамларни арзимаган, худди ана шу нуқтадеккина камчилиги учун айблаймиз. Аслида эса ўша кичик нуқсон ортидаги катта ва оппоқ кўнгилни пайқамаймиз. Ёки пайқашни истамаймиз...

Жиддадаги Тижоратни ривожлантириш бўйича исломий марказ 2018 йилнинг 6-10 февраль кунлари Кувайтдаги Савдо ва саноат вазирлиги билан ҳамкорликда Ислом ҳамкорлик ташкилотига аъзо бўлган давлатлар иштирокида халқаро тижорат кўргазмасини ташкиллаштирмоқчи.

Мазкур кўргазмани ўтказишдан мақсад ИҲТга аъзо давлатлардаги савдо айирбошлаш ҳажмини орттириш ва 2025 йилда бу кўрсаткични 25 фоизга оширишдир.

Тижоратни ривожлантириш бўйича исломий марказнинг матбуот хизмати хабарига кўра, ҳозирга қадар ИҲТга аъзо 30дан ортиқ давлат мазкур тижорат кўргазмасида иштирок этишга розилик билдирган.

Кўргазма ўз навбатида ишбилармонлар, сармоядорлар, савдони ривожлантириш ҳайъатлари ҳамда  Ислом оламидаги савдо жамиятлари учун ўз маҳсулотларини реклама этиши, савдо-сотиқ масалаларига доир ҳамкорлик шартномалари тузиши ва тижорат ширкатлари ўртасида ўзаро ҳамкорлик муносабатларини ўрнатишига  қулайлик яратади.

Шунингдек, кўргазма доирасида Ислом ҳамкорлик ташкилоти давлатларидаги хусусий секторлар вакиллари ва Сармояни ривожлантириш ҳайъатлари ўрталарида йиғилишлар ўтказилиши ҳам режалаштирилган.

       Халқаро алоқалар бўлими мутахассиси Илёсхон Аҳмедов тайёрлади

Абу Барза Асламий розияллоҳу анҳу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан сўрадилар: “Мени жаннатга киритадиган ишга буюринг”. Шунда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Одамлар йўлидаги озор берувчи нарсани олиб ташла”, дедилар.

Ибн Масъуд розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан: “Аллоҳга қайси амал маҳбуброқ?” деб сўрадим. У зот соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ўз вақтида ўқилган намоз”, дедилар. 

Усома ибн Шурайж айтдилар: “Аъробийлар Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан сўрадилар: “Ё Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам, инсонларга берилган фазилатларнинг энг яхшиси нима?”. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Инсонларга берилган фазилатларнинг энг яхшиси ахлоқдир”, дедилар.

Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламдан “Инсонларнинг қайси бири афзалроқ?” деб сўрашди. У зот алайҳиссалом: “Махмумул қалб ҳамда ростгўй киши”, деб жавоб бердилар. Саҳобалар сўрашди: “Ростгўй кишини биламиз. “Махмумул қалб” ким?”. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “У ўта пок, тақводор, гуноҳи, хиёнати, алдови, ҳасади йўқ кишидир”, дедилар” (Ибн Можа ривояти).

Абу Ҳумайд Саъидий розияллоҳу анҳу ривоят қиладилар: Саҳобалар Ё, Аллоҳнинг Расули соллаллоҳу алайҳи васаллам, биз сизнинг ҳаққингизга қандай салавот айтамиз, деб сўрадилар? Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳумма солли ъала Муҳаммадин ва азважиҳи ва зурриятиҳи кама соллайта ъала оли Иброҳима  ва барик ъала Муҳаммадин ва азважиҳи ва зурриятиҳи кама баракта ъала оли Иброҳима иннака ҳамидум мажид”, деб айтдилар.

Жобир ибн Абдуллоҳ розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламдан нима нарса сўралмасин “Йўқ” демаганлар” (Имом Бухорий ривояти).

Даврон НУРМУҲАММАД

тўплади