muslim.uz

Вторник, 02 Июнь 2020 00:00

Сирдарё ва Амударё жаннат дарёларидан...(ми)?!

Аллоҳ таоло Ўз Каломи Қуръони каримда шундай марҳамат қилади:

“Тақво эгалари учун ваъда қилинган жаннатнинг мисоли-сифати (бу): Унда айнимаган сувдан бўлган дарёлар ҳам, таъми ўзгармаган сутдан бўлган дарёлар ҳам, ичувчилар учун лаззатли, мусаффо асалдан бўлган дарёлар ҳам бордир” (Муҳаммад, 15).

Ривоят қилинишича, у дарёлар ўзансиз оқади. Бу иш ҳам Аллоҳ таолонинг қудратидандир.

Набий соллаллоҳу алайҳи ва салам айтадилар: “Жаннатдаги анҳорлар мушкдан бўлган тепаликлар (ёки тоғлар) остидан оқиб чиқади” (Уқайлий ривояти).

Ҳаким ибн Муовия отасидан ривоят қилади: Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтдилар: “Жаннатда сув денгизи, сут денгизи, асал денгизи ва шароб денгизи бор. Сўнг ундан кейин дарёлар оқади” (Термизий ривояти).

Абу Ҳурайра розийаллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам дедилар: “Сайҳон, Жайҳон, Нил, Фурот, барчаси жаннат дарёларидандир” (Муслим ривояти).

Каъб айтади: “Дажла — жаннат боғ дарёси, Фурот — сут дарёси, Миср (яъни, Нил) — шароб дарёси, Сайҳон — асал дарёси. Бу тўртала дарё Кавсардан оқиб чиқади”.

Имом Бухорий Исро ва Меърож ҳақидаги Анас розийаллоҳу анҳудан ривоят қилган ҳадисда шундай зикр этади: “У зот дунё осмонига етганиларида, оқиб турган икки дарёни кўрдилар ва: “Эй Жаброил, бу иккиси нима?” деб сўрадилар. Жаброил алайҳиссалом: “Нил билан Фуротнинг унсури”, деди. Сўнгра кейинги осмонга чиқдилар. Унда бошқа бир дарёни кўрдилар. Унда дур ва забаржаддан бўлган қаср бор эди. Қўллари билан урган эдилар, у хушбўй мушк экан. “Бу нима, Жаброил?” деб сўрадилар. “Аллоҳ сизга беркитиб қўйган Кавсар”, деди Жаброил”.

Юқоридаги ривоятларда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам зикр қилган Сайҳон ва Жайҳон дарёлари бугунги кунда жонажон юртимиздан оқиб ўтувчи Сирдарё ва Амударё эканлигини уламолар ва тарихчилар таъкидлаб ўтишган.

Имом Қуртубийнинг “Тазкира”си асосида Саййид Аброр тайёрлади

Бўлим Мақолалар

Понедельник, 01 Июнь 2020 00:00

Ўзбекистоннинг туризм соҳасидаги янги ташаббуслари хорижий ахборот манбалари нигоҳида

Коронавирус пандемияси нафақат Ўзбекистон балки бутунжаҳон туризм соҳасига жиддий зиён келтираётган айни дамда Президентимиз томонидан соҳани қайта тиклаш бўйича олиб борилаётган ташаббуслар хорижий оммавий ахборот воситаларда ёритилмоқда.

Хусусан, яқинда Покистоннинг “Islamabad Daily Post” нашрида "Ўзбекистон президенти туризм лойиҳалари ҳақида баёнот берди" мавзусида мақола эълон қилинди.

Мақолада мамлакатмиз раҳбарининг 27 май куни туризм ва давлат активларини хусусийлаштириш соҳаларидаги лойиҳалар тақдимоти билан танишиш жараёнига оид ҳисобот баён этилган.

Мақола аввалида янги ташаббуслар доирасида ҳукуматимиз томонидан меҳмонхоналарга кўрсатган хизматининг 10 фоизи миқдорида субсидия ажратилиши, уларга айланма маблағ учун кредит фоиз тўловларининг 10 фоизигача бўлган қисмига субсидия берилиши қайд этилган.

“Маълумки жорий йилнинг 16 мартидан Ўзбекистон ташқи ва ички саёҳат учун ёпилган эди. Бунинг оқибатида 1,5 мингдан ортиқ туроператор, 1,2 мингта меҳмонхона фаолиятини вақтинчалик тўхтатилган, бу эса гидлар, миллий ҳунармандчилик, зиёратгоҳ ва сиҳатгоҳлар, умумий овқатланиш, транспорт ва бошқалар билан қўшиб ҳисоблаганда 250 мингдан ортиқ аҳоли даромадига жиддий таъсир кўрсатаётганди... Пандемия даврида “Uzbekistan. Safe travel guaranteed” ("Ўзбекистон. Хавфсиз саёҳат кафолатланган") бренди остида туристлар учун санитария-эпидемиологик хавфсизлик лойиҳасини татбиқ этилиши Ўзбекистон учун сайёҳлик тизимини яна қайта тиклаб олиш билан бирга сайёҳлар хавфсизлигини таъминлашда анча аҳамиятлидир” дейилади мақолада.

“EADaily” ахборот агентлигида эса "Ўзбекистон сайёҳлар учун чегараларини очмоқда" сарлавҳасида берилган хабарда мамлакатимиз раҳбарининг "Коронавирус пандемиясининг салбий таъсирини камайтириш учун туризм соҳасини қўллаб-қувватлашга доир кечиктириб бўлмайдиган чора-тадбирлар тўғрисида" фармонига мувофиқ 1 июндан Ўзбекистоннинг эпидемиологик барқарор ҳудудларда туроператорлар, сайёҳлик фирмалари, меҳмонхоналар, маданий объектлар фаолиятига рухсат берилгани, шунингдек, ҳукумат томонидан гид ва туроператорларнинг янги туристик хизматларни ривожлантириши учун грантлар тақдим этилаётгани қайд этилган.

Бундан ташқари, мавзуга доир хабар ва мақолалар "CANews", "РИА Новости", "Казинформ", "Инфо ШОС", "Regnum", "SNG Today" каби қатор хорижий ахборот манбаларида эълон қилинди.

Зуҳра МИРЗАБОЕВА, ЎзА

Манба: uza.uz

Бўлим Мақолалар

Понедельник, 01 Июнь 2020 00:00

Нажот ёхуд фалокат масаласи...

Ҳар йили 1 июнь жаҳон миқёсида болаларни ҳимоя қилиш куни сифатида кенг нишонланади. Байрам арафасида фарзанд тарбиясига оид турли мақолалар, телекўрсатувлар, радиоэшиттиришлар эълон қилинади. Интернет сайтларида мавзуга доир қизиқарли фактлар пайдо бўлади. Бу яхши, албатта.

Лекин фарзанд тарбияси билан бир кун эмас, бутун йил давомида шуғулланиш керак. Фақат тилда эмас, амалда жажжи қалб эгаларига намуна бўлишимиз зарур. Бола тарбияси – ўта мураккаб, серқирра ва турли босқичларда давом этадиган жараён. Бу жараённинг илк босқичи ҳали туғилмаган фарзандга муносиб она танлаш орқали ҳосил бўлади. Бу «Пушти камарингиз учун муносиб она танлангиз», деган муборак ҳадисда ўз аксини топган.

Оила қурилар экан, ота-онанинг ахлоқи, одобига, инсонийлигига алоҳида эътибор қаратилади. Сабаби, улардаги хислат, фазилатлар ҳам, ёмон одатлар ҳам болага кўчиши исбот талаб этмайдиган ҳақиқатдир.

Бола етти ёшга киргунча бировнинг ҳимоясига муҳтож бўлади. Яъни овқатланиш, кийиниш, ювиниш ва бошқа ҳолатларда катталарнинг ёрдамига таянади. Бу ишларни унинг ота-онаси, улар бўлмаса яқин қариндошлари амалга ошириши вожибдир. Етти ёшдан балоғат ёшига етгунча бўлган болалар валийга, ўзидан катта раҳбарга эҳтиёж сезадилар. Бу ҳам ота-она бўлмаса, яқин қариндошларига юклатилади.

Пайғамбаримиз алайҳиссалом ўта болажон зот эдилар. Набираларини кўпинча елкаларига опичиб олардилар. Уларни суйиб ўпардилар. Улар билан ҳазил-мутойиба тариқасида ўйнардилар. Ривоятларда келадики, Набий алайҳиссалом оғизларини сувга тўлдириб олиб, набираларининг юзига пуркаб у билан ўйин қилардилар.

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ҳазрат Алининг ўғли Ҳасанни ўпдилар. Шунда ўша ерда ўтирган Ақраʼ ибн Ҳобис Таймий: «Менинг ўн нафар болам бор, уларнинг бирортасини ўпмаганман», – деди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам унга бир нигоҳ ташлаб қўйдилар ва: «Ким меҳрибонлик қилмас экан, меҳрибонлик кўрмайди!» – дедилар».

Мурғак болаларни қилган арзимас хатолари туфайли қаттиқ жеркиб, камситиб уришиш Аллоҳ берган омонатга хиёнатдир. Айрим кимсалар фарзандлари коса ёки пиёлани синдириб қўйса, шундай уришадиларки, бор аламларини фарзандларидан оладилар. Аламзада фарзанддан келажакда элу юртга, жамиятга, Ватанга катта манфаатлар етадиган, халқимизни дунёга танитадиган машҳур ва комил инсонлар чиқиши даргумон. Негаки, ёшлигида меҳрга тўймаган, ота-онасидан фақат камситувчи гаплар эшитган боланинг руҳияти, замонавий ибора билан айтганда, психикаси бузилади. Ундай болада ўзига нисбатан ишончсизлик ҳисси пайдо бўлади. Ҳар доим бирон нарса қилмоқчи бўлса, кўз ўнгида ота-онам уришади деган тўсиқ пайдо бўлаверади. Расм чизиш, ижод қилиш, китоб ўқиш, спорт билан шуғулланиш каби нарсаларга қизиқмайди.

Фарзандларимиз ҳар томонлама етук ва баркамол бўлиб вояга етишлари учун уларнинг қобилият ва иқтидорларини Томас Эдисоннинг онаси каби кашф қила билишимиз керак. Биласиз, ўта нўноқ, қобилиятсиз болакай Томаснинг онасининг бир оғиз ширин сўзи уни юксак иқтидор соҳиби сифатида бутун дунёга танитди. Бугун биз фойдаланадиган лампочкани ҳам Томас Эдисон ихтиро қилган.

Қобилият ва туғма талант кўп инсонларга Аллоҳ томонидан бериладиган туҳфа ҳамда инсон вужудининг ич-ичига, туб-тубига экилган яширин бир уруғдир. Бу уруғ парваришланса, униб-ўсиб мева беради. Ташлаб қўйилса, сўлиб, нобуд бўлади.

Тадқиқотларга кўра, гўдаклар орасида беш ёшгача бўлганларининг 90 фоизи қобилият ва иқтидорли бўлар эканлар. Шу боис болангиз бирон нарсани чизиб кўрсатса ёки шеър айтиб берса, сиз уни бир оғиз ширин сўз билан мақтаб, кўнглини кўтариб қўйсангиз, шунинг ўзи боланинг ҳис-туйғуларини жунбишга келтириши, унинг аълочилардан бўлишига туртки бўлиши мумкин.

Вақти-соати билан кундалик дафтарларини текшириб, ўқитувчилари билан ҳам фарзандингизнинг ўқишдаги аҳволи ҳақида сўраб-суриштириб туринг. Фарзандингизга ўзингиз ҳам у бу нарсаларни ўргатиб туринг. Уй вазифаларини тайёрлашда кўмак беринг.

Тарбияли, одоб-ахлоқли, ватанпарвар – маънавиятли бўлиш учун бир кун эмас, йиллар керак. Фақат мактаб эмас, бу борада, оила, маҳалла ҳам тенги йўқ куч эканини эсдан чиқармаслик зарур. Дарсдан кейин болалар тарбияси асосан улар қарамоғида бўлади. Ёшлар ўртасидаги ўзаро муносабат, ҳуқуқбузарлик, кийиниш маданиятига эътиборсизлик, оилалардаги салбий ҳолатларнинг олдини олишга мазкур тарбия ўчоқлари ҳам бефарқ бўлмасликлари лозим.

Улуғ аждодларнинг муносиб баркамол авлоди деганда, кўз олдимизга юксак маънавиятли, ўзлигини яхши англаган, қадимий тарихимиз ва бой маданиятимиз, улуғ аждодларимизнинг меросини чуқур ўзлаштирган, бугунги тез ўзгараётган ҳаёт воқелигига онгли қараб, мустақил фикр юритадиган ва диёримиздаги барча ўзгаришларга дахлдорлик туйғуси билан яшайдиган, ноёб инсоний фазилатларга эга, жисмонан ва ақлан етук, иродаси бақувват, имон- эътиқоди бутун, руҳан пок, қалби улуғ ишларга чорлайдиган, элим, Ватаним деб яшайдиган, миллий ғоя ва миллий қадриятларимизнинг маъно-моҳиятини чуқур англаган, етук дунёқарашга эга бўлган чин инсон гавдаланади. Албатта, бундай баркамол авлод Ватан, халқ манфаатлари йўлида эзгу ишларни амалга оширишда барчага намунадир.

Маълумки, ёш авлодни баркамол вояга етказиш ва турли зарарли одат ва таъсирлардан, мафкуравий хуружлар, мутаассиблик балоларидан эҳтиётлаб сақлаш, шу жумладан, гиёҳвандлик, ичкиликбозлик офатларидан асраш ҳозирги замоннинг энг долзарб масаласи экани ҳаммамизга. яхши маълум. Зеро, ақл ва танани муҳофаза қилиб, уни эҳтиётлаб сақлаш ҳар бир инсон учун ҳам фарз, ҳам қарздир. Шундагина инсон Аллоҳ ва Унинг расули ҳамда иш раҳбарлари амрига итоат қиладиган, иродали, ақлли, соғлом, одоб-ахлоқли, жисмонан баркамол, динига ҳимматли, ўз халқига фидокор, жамият манфаатини кўзловчи, она-Ватанни севувчи ва ардоқловчи, ҳаммага баробар яхшиликни раво кўрувчи, масъулиятни тўла ҳис қилувчи комил инсон бўлиши мумкин.

Дилбандларимизга шундай тарбия берайликки, улар ўз ота-боболарига ўз тарихи, Ватанига, она тилига, ўз миллий сиймоларига, муборак ислом дини анъаналарига содиқ қолишсин. Чунки илмли, одобли, фаросатли инсон ҳаёда ўз ўрнини топиб олади. Китоблардан, устозлардан ўрганилган маърифий илм қаторида оилада олинган ҳаёт илми ҳам уларга сув ва ҳаводек зарур.

Мухтасар айтганда, ёшлар ўртасида маънавий тарбияни янада мустаҳкамлашимиз, тарғибот-ташвиқот ишларида йигит-қизларнинг бугунги дунёқараши, билими, хабардорлик даражаси ва албатта, қизиқишлари, талаб-эҳтиёжларини тўла ҳисобга олишимиз муҳим. Чунки улар – миллатнинг келажаги, бугунги бунёдкорлик ишларимизни эртага ишонч ва эътиқод билан давом эттирадиган, янги юксак марраларни эгаллайдиган ворисларимиздир.

Нуриддин ХОЛИҚНАЗАРОВ,

Тошкент шаҳар бош имом-хатиби

Манба: uza.uz

Бўлим Мақолалар

Понедельник, 01 Июнь 2020 00:00

Кир ювиш машиналари покловчими?

Бугунги кунда замонавий кир ювиш машиналарида ювилган нажас кийимларнинг ҳукми борасида саволлар кўпайиб бораётганлиги ва уларга берилаётган жавоблар турли хил бўлаётгани учун бу борада ҳанафий мазҳабига кўра олиб борилган тадқиқотлардан бирини мухтасар тарзда келтириб ўтишни лозим топдик.

Уламоларимиздан имом Ғунаймий “Лубоб” китобида “Ҳидоя”дан нақл қилиб қуйидагиларни айтади:

“Ювиш вожиб бўлган нажосат (ўрнини) поклаш икки тариқада бўлади. (Чунки нажосат ўзи кўринадиган ёки ўзи кўринмайдиган бўлади). (Қон каби) ўзи кўринадиган (нажосат)ларнинг пок бўлиши унинг ўзини кетказиш биландир... Агар (ранг ёки ҳид каби) унинг асоратларидан кетказиш машаққатли бўлганлари қолса (бунинг зарари йўқдир ва кучли гапга кўра сув тиниқ бўлгунча ювади. Машаққат бу уни кетказишда тоза сувдан ташқари ишқор, совун ёки қайноқ сув каби нарсаларга эҳтиёж тушиши билан вужудга келади).[1]

Ўзи кўринмайдиган (бавл каби) нажосатларнинг пок бўлиши (нажосат теккан жойни) юваётган шахснинг гумонига ўша жойнинг пок бўлгани ғолиб келгунча ювиш билан бўлади. (Чунки нажосатни чиқариб олиш учун такроран ювиш лозимдир. Нажосатнинг кетганига қатъиян ишонч йўқ. Шу боис қибла масаласидаги каби гумоннинг ғолиб келиши эътиборга олинади.

Албатта машойихлар бу ўринда уч марта ювишни таъйин қилдилар. Чунки шунда гумоннинг ғолиб келиши ҳосил бўлади. Зоҳир сабаб осонлик яратиш учун гумоннинг ғолиб келиши мақомига қўйилди. Бу ҳукм “уйқудан турувчи” ҳақидаги ҳадис билан ҳам қувват топади. Сўнгра “Зоҳирур ривоя”да “Ҳар ювганда сиқиш (ҳам) керак”, дейилган. Чунки у нажосатни чиқариб ташловчидир.[2]

Ғунаймий келтирган ушбу дақиқ иборалар биз кўриб чиқмоқчи бўлган масалага асос бўлиб хизмат қилади. У нажосатларни иккига бўлади: Ўзи кўринадиган ва ўзи кўринмайдиган.

(Қон каби) ўзи кўринадиган (нажосат)ларнинг пок бўлиши унинг ўзини кетказиш биландир... Агар (ранг ёки ҳид каби) унинг асоратларидан кетказиш машаққатли бўлганлари қолса (бунинг зарари йўқдир ва кучлироқ гапга кўра сув тиниқ бўлгунча ювади. Машаққат бу уни кетказишда тоза сувдан ташқари ишқор, совун ёки қайноқ сув каби нарсаларга эҳтиёж тушиши билан вужудга келади).
Ўзи кўринмайдиган (бавл каби) нажосатларнинг пок бўлиши (нажосат теккан жойни) юваётган шахснинг гумонига ўша жойнинг пок бўлгани ғолиб келгунча ювиш билан бўлади.

Бу тафсилотларда кир ювиш машиналарининг дастури билан қиёслаш мумкин бўладиган учта асосни кузатишимиз мумкин.

Ўзи кўринадиган нажосатларни ўзини ва асоратини кетказиш.
Машаққат ва унинг чегараси.
Юваётган шахснинг гумони ғолиб бўлгунга қадар такроран ювиш. (Бу ўзи кўринмайдиган нажосатларга тегишли шарт).

Кир ювиш машиналарининг нарсаларни тозалаш борасидаги ўзига хос дастурида биринчи асосга риоя қилинишини кузатиш мумкин. Уларнинг дастурида кўрсатилган нарсаларни уч марта ювиш амалиёти имкон қадар нажосатнинг ўзини йўқотиш учун белгилангандир. У нажосатнинг ўзини ва асоратини тубдан йўқ қилишга қаратилган. Лекин гоҳида нажосатнинг ўзи кетса ҳам унинг асорати қолиши мумкин. Бундай ҳолатда биз, Ғунаймий айтиб ўтган иккинчи асосга дуч келамиз.

Кир ювиш машинасининг дастурида белгиланган нарсаларни тозалаш технологиясида бу асосга ҳам риоя қилинганини кузатишимиз мумкин. Кир ювиш машинаси сувга нажосат ва унинг асоратини тубдан йўқотиб ташлайдиган даражадаги ҳароратни тақдим қилади. Шу билан у бу мақсад йўлида кир ювиш порошокларини ишлатади. Бу икки нарса кир ювиш машинаси дастурининг асосий нарсаларидан ҳисобланади.

Нарсаларни поклашдаги учинчи асос яъни юваётган шахснинг гумонига нарса пок бўлгани ғолиб келгунга қадар ювишни такрорлаш кир ювиш машинасида ҳам топилишини кузатишимиз мумкин. Чунки у нарсаларни ювишда уч марта сув қуйиб, уч марта ювади. Бу ҳолатда унинг пок бўлгани гумонга ғолиб келади.

Фуқаҳоларимиздан яна бири Ибн Нужайм роҳимаҳуллоҳнинг “Баҳрур роиқ” китобидаги иборалар ҳам “Лубоб” муаллифининг сўзларига яқин келади. Лекин Ибн Нужайм кўринмайдиган нажосатлардан кийимларни поклашда юқорида айтилган нарсалардан бошқа яна икки тариқа борлигини айтади.

Биринчи тариқа сиқиладиган кийимларни ювиш баробарича сиқиш. Иккинчи тариқа кийимга нажосатни чиқариб юборадиган даражада сув қуйиш.

Биринчи тариқа кир ювиш машинасида белгиланган кийим ювиш технологиясида ҳам топилади. Чунки кир ювиш машинаси кийимлар ювилган уч босқичда ишлатилган сувларни қайтариб олади ва сўриб олгач ташқарига тўкиб ташлайди. Шу тарзда уч марта ювгандан сўнг кийимлар жойлашган ҳовузчани ўта юқори тезликда айлантириш орқали қуритиш яъни сиқиш амалиётини бошлайди.

Бунинг оқибатида кийимдаги намлик деярли қолмайдиган даражага келади. Эҳтимол Ибн Нужайм (ва бошқа фуқаҳоларимиз) сиқиладиган кийимларни сиқишни шарт қилганларида улардаги нажосат ва унинг асоратини кетказишни мақсад қилган бўлсалар керак.

Бу нарса кир ювиш машинасининг кир ювишдаги охирги босқичи яъни сиқиш босқичида тамоман топилади. Иккинчи тариқа ҳам кир ювиш машиналарида кузатиладиган амалиётдир. Чунки кир ювиш машинаси ташқаридан керакли сувни тортиб олиб кийимлар турган ҳовузчага қуяди ва ҳовузча ундаги кийимлар ҳажмига мувофиқ тарзда тўлдирилади. Бу амалиёт юқорида айтилганидек уч марта такрорланади.

Лекин бу ўринда бир нарсани айтиб ўтиш лозим. Кир машинаси ташқаридан сувни олиб қуяётганда фуқаҳолар васф қилган яъни нажосатни йўқотиб ташлайдиган даражада қуйиш ҳосил бўлмайди. Бироқ бу нарса кирни ювиш жараёнида ўз жойига тушиб кетади. Чунки кир машинаси сув ва кийимни қўшиб узоқ вақт давомида айлантиради. Бу сув ва кийим жойлашган ҳовузчанинг ҳаракатини турли томонларга буриш билан содир этилади. Бу нарса сувга биз хоҳлаган даражадаги қуйиш қувватини беради ёки бир неча марта такроран сув оқизиб ювиш ҳолатини юзага чиқаради.

Фуқаҳолар шарт қилган нажас кийим устига сувни қуйиш ва оқизиш амалиётидан асосий мақсад ундаги нажосат ва унинг асоратини тубдан йўқотиш эканлиги ва бу такроран ювиш мақомида бўлиши барчамизга маълум. Кир ювиш машинасининг бу борадаги технологияси яъни кийимларга сув қуйиш жараёни айни шу мақсадни ҳосил қилади.

Юқоридаги сўзлардан шуни хулоса қилиш мумкинки кийимларни нажосатнинг икки тури яъни кўринадиган ва кўринмайдиган нажосатлардан поклаш борасида қўйган шартлари кир ювиш машиналарида у ёки бу шаклда мавжуддир.

Унинг дастурида белгиланган автоматик услублар фуқаҳолар қўйган шартларга мувофиқ келади. Шундан келиб чиқиб, замонавий кир ювиш машиналарида ювилган кийимларни нажосатдан пок бўлади деб ҳукм қилиш жоиз бўлади.

Лекин баъзи уламолар эҳтиёт юзасидан нажосат кийимни кир машинага солишдан олдин уч марта ювиб пок қилиб олиш тақво юзасидан яхши бир иш эканлигини таъкидлайдилар.

Кир ювиш Автомат машиналарида шахсий тарзда 2 хил машина устида тажриба ўтказдик. Икки тажриба натижасига кўра қуйдаги хулосалар келиб чиқди:

Машинанинг ишлачи учун йўриқ номада белгиланган электр токи билан таминланиши.
Сув етиб келишини таминлаш, яъни йўриқномада берилган кўрсатмага мувофиқ келадиган босм етарли бўлиши.
Муносиб кир ювиш воситасини танлаш.
Кейин ювилаётган кийимнинг кирланиш даражасини ҳисобга олис кераклиги алоҳида такидланади.

Яна шуни қўшимча қилиб айтамизки, кир машиналар: “Манй[3], мазй[4], вадй[5]” каби ажралмаларини яхши кетказа олмаслигини ўргандик. Муаммо шундаки, барча жараёнда кирлар ажралиб кийим тоза ҳолга келсада лекин мазкур нарсалар кийим қаватига сингиб қолгани учун чиқиб кетмас экан. Бу асосан қалин, юнгсимон кийимларда кузатилади. Шортвий – яъни силлиқ матриалларда бу ҳолат кузатилмади.

Муаммонинг ечими қийин эмас, мазкур ажралмалар теккан жойни кир ювиш машинасига солишдан олдин яхшилаб сув билан ишқалаб қўйилса бўлди. Уёғини машина ҳал қилади. Шунингдек, бу нарсаларни ишқалаб ювишда шаръий поклаш[6] шарт эмас, чунки машинага солинганда юқорида айтганимиздек машина уч марта ювиб тозалаб беради.

Интернет манбаларига асосида Тошкент ислом институти

4-босқич талабаси Қурбонов Салоҳиддин

[1] Шиҳобуддин ибн Ҳажар Асқалоний. “Ад-дироя фий тахрижи аҳадийсил Ҳидая”, Дорул маʼрифа, Байрут. 159-бет.

[2] Камолуддин ибн Ҳумом. “Фатҳул Қадийр”, Дорул фикр, Байрут. 68-бет.

[3] Эркак кишидан ажраб чиқадиган қўйиқ оқиш суюқлик (яъни фан тилида сперматазоит)

[4]Шаҳват қўзғаганида ажралиб чиқадиган тиниқ рангда, ёпишқоқ суюқлик.

[5] Бавлдан кейин ажраб чиқадиган дағал хира суюқлик.

[6] Мазкур нажосатлар кўзга кўринадиган бўлгани учун асли ва асарини кетказиш кифоя.

Бўлим Мақолалар

Воскресенье, 31 Май 2020 00:00

Ватанга хизмат фақат жангда бўладими?

Тарихий манбаларда келтирилишича улуғ бобокалонимиз Соҳибқирон Амир Темурнинг марказлашган салтанат барпо этишида дўстлари ва яқинларининг, айниқса шижоатли, ватанпарвар саркардаларининг ўрни беқиёс бўлган.

Жумладан, ҳазрат Соҳибқирон билан сиёсат саҳнасига чиққан вақтдан умрининг сўнгги онларигача унга садоқат ва вафо билан ҳамфикр, ҳамнафас бўлган амир Сулаймон барлос, амир Жаку барлос, амир Ҳожи Сайфуддин нукуз, амир Аббос баҳодир қипчоқ, амир Довуд дуғлат, амир Шайх Али баҳодир сардорлар, лашкарбошиларни, шунингдек дўстлари, ўғиллари ва яқинларини мисол келтириш мумкин.

Ўша даврларда Соҳибқирон қўшинида хизмат қилиш ҳар бир йигитнинг орзуси бўлган. Шу сабаб аскарлар доимо ўзларида фахр ва ифтихор туйғуларини ҳис этиб ватанига хизмат қилган.

Ривоятларга кўра ҳазрат Темур бобомиз вақти-вақти билан мусофир, саёҳатчи ёхуд савдогар қиёфасида шаҳар ва қишлоқларни айланиб, оддий инсонлар билан мулоқот қилар экан. Шу орқали халқнинг дард-у истаклари, ўй-хаёллари ва фикрлари билан ошно бўлар экан.

Навбатдаги ташрифларнинг бирида ҳунарманд, темирчи, косиб ва толиби илмлар истиқомат қиладиган даҳага борибди. Кўпчилик билан суҳбатлашиб охирида этик чандитиш баҳонасида бир косибнинг гапини олибди. Косиб унга гўзал муомала қилиб, ҳаётидан, турмушидан, ҳунаридан мамнун эканлигини билдирибди. Бироқ, бироз ҳомуш кўриниб, ҳазрат Соҳибқирон сабабини сўраса, Амир Темур лашкари сафида хизмат қила олмаётганидан, мулозимлар уни аскарликка олмаганидан хафалигини, ватанига, Амир ҳазратларига хизмат қилишни жуда ҳам хоҳлашини айтиб хўрсинибди. Темур бобомиз бироз сукутдан сўнг унга шундай жавоб қайтарибди: Эй косиб йигит, сен улуғ ният устидасан ва ниятинга яраша икки дунё ажр-у мукофот олурсан. Аммо, ўйламаки ватанга хизмат фақатгина аскарлик, жанг-у жадалда иштирок этиш билан белгиланмайди. Сенингча ватанга хизмат фақат жангда бўладими? Асло. Тўғри қилич кўтариб от чоптираётган аскар ватани озодлиги ва ободлиги учун курашади. Аммо, ватаннинг қадри, қиймати ва энг катта бойлиги бу халқ яни сизлар ҳисобланасизлар. Халқсиз, миллатсиз ватан қуруқ тупроқдан бўлак ҳеч нарса эмас. Билингки, сиз каби косиб, темирчи, дурадгор, илм бераётган олим ва уни олаётган толиби илм, деҳқон, боғбон ва наинки аскарликдан бошқа, ҳалол ва сидқидилдан хизмат қилаётган барча инсонлар, элининг ҳаққига дуо қилаётган кексалар, боласига Ҳақни танитаётган оталар ва ҳатто чақалоғига алла айтиб бешик тебратаётган оналар ҳам ватанига улкан хизмат қилмоқда. Унутманг, сизларнинг ҳарбларда қон кечиб жон бераётган лашкардан кўра хизматингиз ортиқ бўлса ортиқ, заррача кам эмас. Чунки, бу ватан сизлар билан гуллаб яшнайди, сизлаб билан обод бўлади. Шунинг учун ортиқ ғам чекма. Сен ҳам то ҳалол ва самимият ила халқнинг хизматида экансан демак Темурнинг лашкари сафидасан. Сенга айтадиганларим, ҳеч қачон одамларнинг кўнглига озор берма, ўткинчи дунё ишларини деб, кишиларни дилини оғритма. Ўзингни ўзгалардан устун кўрма, атрофингдагилар ва қўл остингдагиларга ширин сўзли ва тўғри кўнгилли бўл. Сени доимо кузатиб турувчи борлигини унутма. Агар эшитганларингга амал қилсанг, Инша Аллоҳ мартабанг икки дунёда улуғ бўлади.

Дарҳақиқат, бугун ҳам чегарада турган ёки ўз хизмат бурчини сидқидилдан, халқ учун ватан учун адо этаётганларнинг ҳар бири эътирофга лойиқ. Айниқса шу кунларда, мусибат чоғларида уларнинг масъулиятли вазифалари янада ортган. Аммо, улар билан баробар, халқнинг оғир кунларида, эҳтиёжларини қондириш учун фаолият олиб бораётган ҳар бир касб ва ҳунар эгаси Ватан хизматидадир. Фақатгина ҳалол, холис ва самимийлик билан ишлаш энг асосий мезон бўлиши лозим.

Шунда, юртбошимиз таъкидлаганларидек “Худо хоҳласа ҳар қандай тўсиқни, муаммони, мусибатни жонажон ва меҳнаткаш халқимиз билан биргаликда енгиб ўтамиз!”

Саидаброр Умаров тайёрлади

Бўлим Мақолалар