muslim.uz

muslim.uz

Етмиш беш кун. Бу кунлар давомида замин аҳли қатори бизнинг юртимизда ҳам мусибат – пандемия “булут”лари халқимиз саломатлигига хавф солиб турибди ва афсуски бу давом этмоқда.

Бир муддат мутахассислар ва шифокорлар талабига биноан уйда қолдик, тозаликка жиддий эътибор қаратдик, ўзимизни турли нафсимиз буюрган истаклардан тийган эдик Аллоҳ таоло мушкулотимизни бироз енгиллатиб, вабони йироқлатгандек бўлди. Аммо, енгилликларни нотўғри тушунгандек, гўё касаллик тугади дегандек бепарво бўлдикми...

Сўнги хафта давомида касалликка чалинганлар сони яна орта бошлади. Сергак торттирадиган томони шундаки касаллик маҳаллий аҳоли орасида ҳам аниқланмоқда.

Карантин. Бу сўз айни дамда ҳаётимизнинг бир қисмига айланиб улгурди. Кичик ёшдаги фарзандингиз кўчага чиқаиб ўйнайлик деса, карантин деб жавоб берасиз. Аёлингиз бозорга бориайлик деса карантин дейсиз. Ўғлингиз ўртоқларининг ёнига чиқайин деса яна карантин дейсиз. Хуллас, оилангиз ва ўзингиз учун карантин анчагина чеклов бўлмоқда. Бундай ҳол дилингизни хира қилиши  аниқ. Лекин, бир ўйлаб кўрсак карантин бизнинг саломатлигимиз, ҳаётимиз учун сув билан ҳаводек ўта зарур нарса эканлигини ҳис этамиз.

Сабр. Шу дамда биз учун фақатгина сабр ёрдамчи ва нажот йўли бўла олади. Чунки, мусулмон учун сабр Аллоҳ таоло мақтаган ва Пайғамбар алайҳиссалом тавсия этган хислатларнинг энг аълосидир.

Уламолар айтади:

  • Сабр нафсни қайғу ва аччиқланишдан, тилни шикоятдан ва аъзоларни ташвишдан тутиб туришдир.
  • Сабр нафснинг гўзал ахлоқларидан бири бўлиб қилиниши инсонга зарар етказадиган ишлардан тийилишдир.
  • Сабр Қуръон ва Суннат аҳкомларига қатъий амал қилишдир.
  • Сабр бало етганда чиройли одоб ила туришдир.
  • Сабр мусибат етганда, изтироб пайтида қалбнинг собит туришидир.
  • Сабр бизнинг мутлақ Аллоҳга таслим бўлишимиздир.

Демак, биз яхши кунларимизда бўлгани каби мусибат чоғларида хам сокинлик ила, тафаккур ва тадаббур билан сабр қилмоғимиз лозим.

Сабрнинг ўзи етарлими? Йўқ албатта. Асосий қиладиган ишимиз Аллоҳдан балоларни тезроқ аритиши учун ёрдам сўрашимиз керак. Зеро, Аллоҳ таоло Ўз Каломи Қуръони каримнинг Бақара сураси 45 оятида мушкул вазиятда нима қилишимиз ҳақида таъкидлаган:

Сабр ва намоз ила ёрдам сўранг. Ва, албатта, у нафси синиқлардан бошқаларга жуда катта ишдир”.

Демак, Аллоҳдан ёлвориб, ибодатларимизда юртимизга тинчлик ва халқимизга офият сўраб дуо қилишимиз керак экан.

Шундан сўнг ҳам синов-имтиҳон давом этса, бунинг ҳикмати борлигини идрок қилиб, ҳамма нарса Аллоҳнинг хоҳиши билан бўлишига иймон келтирамиз. Аллоҳнинг раҳмати ва офияти етишини кутамиз.
Аллоҳ таоло “Луқмон” сурасининг 17 оятида шундай марҳамат қилади:

Эй ўғилчам, намозни тўкис адо қил, яхшиликка буюриб, ёмонликдан қайтар ва ўзингга етган мусибатга сабр қил. Албатта, булар азм этилажак ишлардандир”.

Ҳадиси шарифлардан бирида эса Абу Саъид розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ҳеч кимга сабрдан кўра яхшироқ ва кенгроқ ато берилмаган”, дедилар. Бешовлари ривоят қилган.

Азизлар! Давлатимиз раҳбари бошчиликларида халқимиз саломатлиги ва пандемия шароитидаги ижтиомий-иқтисодий ҳолатларини яхшилаш бўйича туну-кун ҳукумат томонидан турли тадбирлар амалга оширилаётган бир пайтда, бизнинг ҳавойи нафсимиз ва истакларимизга қулоқ солиб, зерикишни баҳона қилиб, кўча-кўйда заруратсиз юришимиз, ошна-оғайингарчилик, сайру-саёҳат, чигал ёзди, ўйин-кулгуларга берилишимиз нечоғлик тўғри бўлар экан?

Ахир ким кафолат беради ёнимиздаги шеригимизнинг вирусга чалинмаганига ёки кўча кўйда вирус юқтириб олмаслигимизга...

Яна бир муддат САБР қилайлик! Инша Аллоҳ ҳаммаси изига тушади. Бутун дунё шу қаторда бизнинг давлатимиз ҳам мазкур вабога қарши жиддий курашмоқда. Биздан эса фақат уйда қолиш, ортиқча кўчага чиқишдан тийилиш ва нафсимизга кўпам қулоқ солмаслик талаб этиляпти холос!

Амал қилгувчиларнинг ажри қандай ҳам яхши! Улар сабр қилган ва Роббиларигагина таваккул қиладиган зотлардир” (Анкабут сураси 58-59 оятлар)

 

Манбалар асосида Саидаброр Умаров тайёрлади

Акс садо

Президентимиз Шавкат Мирзиёевнинг Ўзбекистон халқига Рамазон ҳайити табриги синовли дамларни бошидан кечираётган халқимизнинг кўнглини  кўтарди, эртанги кунга ишончини янада мустаҳкамлади.

Дарҳақиқат, бу йилги Рамазон ойи синовли даврга тўғри келди. Шукрки, бутун дунёни қалқитган коронавирус пандемияси ҳам, юртимизнинг турли ҳудудларида юз берган фалокатлар ҳам халқимизнинг жипслигига асло рахна сола олмади. Аксинча, юртдошларимиз онгу қалбида бағрикенглик, меҳр-мурувват, сабр-тоқат, қаноат, катталарга ҳурмат, кичикларга иззат кўрсатишдек эзгу фазилатлар янада мустаҳкамланди. Давлатимиз раҳбари ташаббуси билан ҳаётга кўчган “Саховат ва кўмак” умумхалқ ҳаракати мамлакатимиз бўйлаб кенг қулоч ёзди.

Рамазон ҳайити жамиятимизда меҳр-оқибат, ўзаро ҳурмат ва ҳамжиҳатлик муҳитини янада мустаҳкамлаш, миллий-диний қадриятларимизни асраб-авайлаш ҳамда улуғлашда муҳим аҳамиятга эга эканига яна бир бор гувоҳ бўлдик.

Байрам кунлари мамлакатимизда ўрнатилган карантин тартиб-қоидаларига қатъий амал қилинган ҳолда маҳаллаларда кам таъминланган, боқувчисини йўқотган оилалар ҳолидан хабар олинди. Уларга ҳомийлар томонидан ажратилган турли совғалар, озиқ-овқат маҳсулотлари, ширинликлар улашилди. Нуронийлар бундай эътибор ва ғамхўрликдан қувониб, юртимиздаги тинчлик-хотиржамлик, меҳр-оқибат, аҳиллик бардавом бўлишини сўраб, дуолар қилдилар.

Чунончи, яқинларига, дўсту қариндошларига, муҳтож инсонларга ғамхўрлик қилиш халқимизга хос азалий қадриятдир. Шу билан бирга, муқаддас динимизда бу жиҳатлар алоҳида эътироф этилади. Жумладан, ҳадиси шарифда: “Қўшниси оч ўтирганини била туриб, қорни тўқ ётган киши мўмин эмас”, (Имом Ҳоким ривояти), деб марҳамат қилинган. 

Мана шундай қутлуғ кунларда саховат ва кўмакни эзгу шиорга айлантирган юртдошларимиз, ҳадиси шарифда таъкидланганидек, улуғ ажрларни қўлга киритганига шубҳа йўқ: “Умматим ҳар қайси ойда қилган бир яхши, солиҳ амали учун бир савоб олади. Аммо Рамазонда эса Аллоҳ  бири учун ўндан то етти юзгача  ва ундан зиёда қилиб беради. Фарз ибодатларининг биттаси учун бошқа ойларда бажарган етмиш фарзнинг савоби, нафллари учун эса бошқа ойларда бажарган фарзнинг савобини беради. Бу ой сабр ойи, сабрнинг самараси эса жаннатдир...” (Имом Байҳақий ривояти).

Мухтасар айтганда, Рамазон ҳайитини юртимиз мусулмонлари кўтаринки кайфиятда нишонлади. Оила даврасида бўлиб, яқинларимизга қувонч ва шодлик туҳфа этдик. Нафл намозларимизда, дастурхонларимиз теграсида қўлларимизни дуога очиб, юртимизни ва бутун дунёни ташвишга солган коронавирус балоси тезроқ даф бўлишини Яратгандан сўрадик.

 

Нуриддин ХОЛИҚНАЗАРОВ,
Тошкент шаҳар бош имом-хатиби.

Ўзбекистон Республикаси Президенти раислигида 26 май куни инвестиция масалалари муҳокамасига бағишланган видеоселектор йиғилиши аввалида мамлакатимизда коронавирус пандемиясига қарши кураш борасида амалга оширилаётган ишлар ҳақида алоҳида тўхталиб ўтилди. Давлатимиз раҳбари, жумладан, шундай деди:

– Кейинги кунларда коронавирус билан касалланганлар сони республикамизда ҳам кўпайганлиги қайд этилмоқда.

Айтиш керакки, аксарият ҳудуд ва корхона раҳбарлари, фуқароларимиз карантин чораларининг юмшатилганини “касаллик тугади” деб, нотўғри қабул қилмоқдалар.

Бугунгача чет элдан олиб келинган фуқароларимиз сони 47 мингтани ташкил этмоқда. Афсуски, уларнинг, айниқса кейинги икки ҳафта давомида кириб келганларнинг аксариятида коронавирус аниқланган.

Беморларнинг қарийб 50 фоизини ҳам хориждан келган фуқаролар ташкил этади.

Кейинги 10 кунда 3,5 минг одам ҳаво йўллари, 7 мингга яқин ватандошимиз чегара постлари орқали юртимизга кириб келиши кутиляпти. Бунга қўшимча яна 100 минг нафардан ортиғи Ўзбекистонга қайтиш истагини билдириб, навбат кутмоқда.

Фуқароларимиз қайтиб келаётган давлатлар ҳамда қўшни мамлакатлардаги вазиятнинг оғирлигини ҳисобга олиб, хотиржамликка берилиш мумкин эмас.

Айниқса, бозорлар, савдо комплекслари, банкларда ижтимоий масофага амал қилмаслик, кўча-кўйда тиббий ниқоб тақмаслик, бемалол ва хотиржам бўлиб, уйларда турли тадбирлар ўтказиш ҳолатлари кўпаймоқда.

Бундай салбий ҳолатлар касалликни аниқлаш, олдини олиш ва даволаш учун қилаётган барча ҳаракатларимиз, бюджетдан олинаётган триллионлаб харажатларимиз натижадорлигини йўққа чиқариши мумкин.

Республика комиссияси вилоят ҳокимлари билан бирга бир кун муддатда эпидемиологик вазият ёмонлашган ҳудудларнинг тоифасини қайта кўриб чиқсин ҳамда карантин чораларини кучайтириш бўйича таклиф киритсин.

Соғлиқни сақлаш вазирлиги “қизил” ва “сариқ” ҳудудларда кунлик тест олиш сонини ошириши лозим. Бунда тиббиёт муассасалари, бозорлар, банклар ва аҳоли кўп жойларда назорат тестлар олишни кўпайтирсин.

Шу ўринда бир муҳим масалага эътиборни қаратмоқчиман. Пандемиянинг иқтисодиётга таъсирини юмшатишга қаратилган 16 та ҳужжат қабул қилдик. Лекин жойларда ушбу қарорлар ижросини ташкил этиш оқсамоқда, яратилаётган шароит ва имтиёзларни фуқаролар ва тадбиркорларга манзилли етказа олмаяпмиз.

Олий Мажлис палаталари жойларда халқ депутатлари кенгашлари билан бирга пандемияга оид Президент қарорлари ва топшириқлари ижроси юзасидан парламент ва кенгашларнинг таъсирчан назоратини йўлга қўйиш кутилган натижа бериши мумкин.

Шунингдек, туман, шаҳар, вилоят ҳокимлари, вазирлар ҳар ойда бир марта Президент қарорлари ижроси бўйича брифинг ўтказиб, оммавий ахборот воситалари, парламент вакиллари ва кенг жамоатчилик олдида ҳисобот бериб борсин.

Албатта, карантин чораларини юмшатиш туфайли 19 мингдан зиёд (91 фоиз) саноат, 9 мингта (76 фоиз) қурилиш, 51 мингта (52 фоиз) хизмат кўрсатиш, 45 мингта (44 фоиз) савдо корхоналарининг фаолияти тикланди.

Бунинг натижасида май ойида солиқ ва божхона тушумлари ўтган ойнинг мос даврига нисбатан 230 миллиард сўмга, товар-хом ашё биржасида қурилиш материаллари савдоси ҳажми эса 20 фоизга кўпайди.

Тижорат банклари томонидан кредит ажратиш ҳажми ўтган ойнинг мос даврига нисбатан 13 фоизга ўсди.

Бу борадаги ишларимизни карантин талабларига қатъий амал қилган ҳолда, ҳам тармоқ, ҳам ҳудуд кесимида манзилли тарзда давом эттиришимиз лозим.

 

Манба: prezident.uz

Ўзбекистон Республикаси Президентининг «Меҳр-саховат» кўкрак нишонини таъсис этиш тўғрисида”ги фармони қабул қилинди.

 «Меҳр-саховат» кўкрак нишони билан Ўзбекистон Республикаси фуқаролари:

- жаҳон миқёсида кенг тарқалиб, глобал муаммога айланган коронавирус пандемияси даврида, шунингдек, турли табиий офатлар, фавқулодда ҳолатлар туфайли эл-юртимиз бошига тушган синовли кунларда мавжуд хавф-хатарларга қарши курашда, уларнинг оқибатларини бартараф этишда мардлик ва жасорат намунасини кўрсатгани;

- танти ва олижаноб халқимизнинг буюк тарихий ва маънавий қадриятларини, миллий анъаналарини муносиб давом эттириб, меҳр-оқибат, саховат ва ҳиммат каби юксак фазилатларни улуғлаб келаётгани;

- аҳолининг ижтимоий ҳимояга муҳтож қатламини ҳар томонлама қўллаб-қувватлаш борасидаги ишларни умумхалқ ҳаракати даражасига кўтаришга катта ҳисса қўшгани;

- хайрия ва саховат маблағларини тўғри ва холис йўналтириш, қийин аҳволга тушган аҳолига ўз вақтида беминнат кўмак беришдаги ташаббускорлиги;

- бугунги мураккаб ва оғир шароитда жамиятда тинчлик-осойишталик, бирлик ва ўзаро ҳамжиҳатлик муҳитини мустаҳкамлашдаги фаоллиги;

- беғараз ҳомийлик ёрдами ҳамда эзгу ишлари билан кўпчиликка алоҳида ўрнак бўлгани учун мукофотланади.

«Меҳр-саховат» кўкрак нишони билан Ўзбекистон Республикаси фуқароси бўлмаган шахслар ҳам тақдирланиши мумкин.

Меҳр-саховат» кўкрак нишони Ўзбекистон Республикаси Президенти ёки унинг номидан Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенатининг Раиси, Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатасининг Спикери, Ўзбекистон Республикасининг Бош вазири, вазирлик, идора ва жамоат бирлашмаларининг республика органлари раҳбарлари, Қорақалпоғистон Республикаси Жўқорғи Кенгеси Раиси, вилоятлар ва Тошкент шаҳар ҳокимлари, шунингдек, бунга вакил қилинган бошқа шахслар томонидан тантанали вазиятда топширилади.

Манба: yuz.uz

Инсон зоти шундай яралган – баъзан шайтоннинг қутқусига учади, баъзан тўғри йўлдан тояди. Беайб – фақат парвардигор. Аллоҳнинг бир исми – сифати Раҳмон, яна бири – Ғафур. Яъни раҳмли ва кечиримлидир. Инсонки, адашибди, йўлини бошқа томонга бурибди, аммо бир кун келиб унинг хато эканлигини англабдими, уни кечириш, тўғри йўлга қайтишига кўмак бериш бандаларига ҳам хос бўлмоғи лозим.
 
Бахт деган тушунчани ҳар ким ҳар хил тасаввур қилади. Кимдир уни тинчлик-хотиржамлик ёки сиҳат-саломатликда, бош¬¬қа биров оила, дўстлар, яхши даромадли ишда, деб билади. Умуман, бахт ҳақида гап борганда, ҳар ким уни ўз ¬дунёқараши, тафаккури, қаричи билан ўлчайди. Маҳкумликдаги одам учун эса озодлик, оиласи бағрида бўлиш катта бахт.
 
Шу боис адашиб жиноят йўлига кирган ва содир этган қилмишидан чин дилдан пушаймон бўлган инсонларга яна бир бор имкон бериш, уларни тўғри йўлга, оиласи бағрига қайтариш давлатимиз олдида турган муҳим масалалардан бирига айланди. Зеро, адашганлар ҳам шу мамлакат фуқароларидир.
 
Муҳтарам Президентимиз Шавкат Мирзиёев томонидан муборак Рамазон ҳайитини нишонлаш арафасида халқимизга хос меҳр-оқибат, эзгулик, хайр-саховат каби олижаноб фазилатларнинг ёрқин ифодаси сифатида “Жазо муддатини ўтаётган, қилмишига чин кўнгилдан пушаймон бўлган ва тузалиш йўлига қатъий ўтган бир гуруҳ шахсларни афв этиш тўғрисида”ги фармони имзоланди. Унга кўра, жазо муддатини ўтаётган, қилмишига чин дилдан пушаймон бўлган ва қатьий тузалиш йўлига ўтган 258 нафар маҳкумлар авф этилди.
 
Фармонга мувофиқ афв этилганлар иш жойлари билан таъминланиб, жамиятда ўз ўринларини топишларига ёрдам берилади. Давлатимиз раҳбари томонидан Рамазон ҳайити арафасида кўрсатилаётган бундай ғамхўрлик юртимиздаги барча инсонпарвар, меҳр-оқибатли кишиларни хурсанд қилди.
 
Зеро, кечиримли бўлиш ҳамма вақт инсонлар ва жамиятга кўпдан-кўп манфаат ва муваффаққиятлар келтирган. Ва шу билан бирга кечиримли бўлиш мўмин-мусулмонлар учун юксак фазилатлардандир.
 
Кечиримлилик инсоннинг улуғ сифатларидан биридир. Аллоҳ таоло ўзининг каломида шундай баён қилади: “Яхшилик билан ёмонлик баробар бўлмас. Сен яхшилик бўлган нарса ила даф қил. Кўрибсанки, сен билан орасида адовати бор кимса, худди содиқ дўстдек бўлур”. (Фуссилат сураси 34-оят)
 
Яна бир ояти муборакда Аллоҳ таоло шундай марҳамат қилади: “Ким авф этиб ислоҳ қилса, унинг ажри Аллоҳ зиммасидадир”. (Шўро сураси 40-оят).
 
Қуръони каримнинг яна бир ояти каримасида Аллоҳ таоло бандаларига қуйидагича хитоб қилади: “Ва агар авф этсангиз, кўнгилга олмасангиз ва айбларини кечирсангиз, бас, албатта, Аллоҳ кечирувчи ва раҳимдил зотдир”. (Тағобун сураси 14-оят).
 
Аллоҳ таоло бандаларини гуноҳини кечирувчи Зотдир. Кечиримлилик қанчалик буюклигини Аллоҳ таолонинг Одам алайҳиссаломнинг тавбасини қабул қилганидан билса бўлади. Аллоҳ таоло бандаларини ҳам бир-бирларини айб нуқсонларини, хато-камчиликларини кечиришга буюрган.
 
Юксак хулқ соҳиби бўлган Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам бу борада энг катта ибрат бўлганлар. У зотниинг ниҳоятда кечиримлилик бўлганликлари, у кишини бошларига оғир кунларни солган мушриклар раҳнамоси бўлган бир қанча кишиларни кечириб юборганликлари кечиримлиликнинг олий намунасидир.
 
Аллоҳ таоло “Қуръони Карим”да шундай марҳамат қилади: “Афвни ( қабул қилиб) олинг, яхшиликка буюринг, жоҳиллардан эса юз ўгиринг!”. (Аъроф сураси, 199-оят).
 
Ушбу оятни тафсир қилган уламолар оятдаги “ Афвни ( қабул қилиб) олинг” деган муборак бирикмани “кечиримли бўлишга” далолат қилади, дейишади. “Тафсири ирфон”да бу оятнинг тафсири ҳақида шундай дейилади:“Оят каримадаги “урф” сўзи “яхши амаллар” маъносида, Аллоҳ таоло ушбу ояти карима орқали Ўз пайғамбарига афвни қабул қилиб олишни, яъни, ўта кечиримли бўлишни, одамларни яхшиликка чорлашни ҳамда ширк ва куфр йўлини тутган жоҳил, нодон кимсалардан юз ўгиришни буюрмоқда. Парвардигорнинг амрига бўйсунган Пайғамбаримиз кечиримлиликда ҳам, одамларни яхшиликка чақиришда ҳам бутун умматга ибрат бўлганлар”.
 
Улуғларимиз кечиримлилик дунёдаги амалларнинг энг хайрлиси ва фазилатлисидир, дейдилар. Пайғамбаримиз (с.а.в.) шундай дейдилар: “Қиёмат куни бўлганда бир жарчи нидо қилади: “Одамларга кечиримли бўлганлар қаерда? Парвардигорингиз ҳузурига келинглар ва савобингизни олинглар! Қайси бир мусулмон кечиримли бўлса, жаннатга киришликка ҳақлидир”
 
Кечиримлилик, бағрикенглик, инсонпарварлик — ўзбек халқига хос азалий қадриятлар ҳисобланади. Ҳаётда адашган, билиб-билмай хато қилган, қилмишидан пушаймон бўлган юзлаб одамлар кечирилмоқда, афв этилмоқда, оиласи, яқинлари бағрига қайтарилмоқда.
 
Боши деворга теккандан сўнг адашганлигини тушуниб етган одамларни афв этиш муқаддас динимизнинг асосий арконларидан бири саналади. Кўплаб бунёдкорлик ва хайрли амаллари билан тарихда қолган улуғ бобокалонимиз соҳибқирон Амир Темур ҳам “Менга ёмонликлар қилиб, бошим узра шамшир кўтарганлар, ишимга кўп зиён етказганларни ҳам, агар улар илтижо билан тавба-тазарру қилиб келсалар, ҳурматлаб, ёмон қилмишларини хотирамдан ўчирдим”, дея бағрикенглик, кечиримлилик фазилатларини юксак даражада эъзозлаганини эсламоқ жоиз.
 
Мазкур бағрикенглик ва инсонпарварлик ғояси билан йўғрилган фармон жамиятимизда инсон, унинг ҳаёти ва эркинликлари энг олий қадрият эканлигини яна бир тасдиқлади. Хулоса қилиб айтганда, бу юртда инсон азиз, унинг қадр-қиммати ҳар нарсадан устун. Бугун афв этилганларни, кечирилганларни ҳар жиҳатдан қўллаб-қувватлаш, уларга кўмак бериш замирида бир ҳақиқат мавжуд. У ҳам бўлса, ҳаётга келган ҳар бир инсон умрини мазмунли ўтказсин, ғанимат фурсатларни ҳуда-беҳудага сарфламасин, юртига, юртдошларига содиқ бўлиб, ўз ватанида бахтли ҳаёт кечирсин….
 
Р. УСМОНОВ,
Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг
Қашқадарё вилоятидаги вакили, вилоят бош имом-хатиби
 
Манба: uza.uz

Видеолавҳалар

Top