muslim.uz

muslim.uz

САВОЛ: Саҳарлик вақтида ухлаб қолган киши қандай йўл тутиши керак?
 
ЖАВОБ: У одам уйғонгач оз бўлса ҳам бирор нарса еб-ичиб, рўзани ният қиламан, деса нияти ҳам, ўша куни тутадиган рўзаси ҳам тўғри бўлмайди. Уйқудан тургач рўзани бузадиган (яъни, еб-ичиш, эр-хотинлик алоқаси каби) ишларни қилмасдан, шу кунги рўзани тутишни ният қилади. Бундай ниятни токи қуёш тиккага келгунгача қилиш мумкин. 
 
Демак, Рамазон ойи саҳарлик вақтида ухлаб қолган киши, уйғонгач, ҳеч нарса емай-ичмай рўза тутишни ният қилиши лозим бўлади. Валлоҳу аълам.
 
САВОЛ: Рўзадор одам тиш пастасидан фойдаланиши мумкинми?
 
ЖАВОБ: Рўзадор киши тишларини тозалашда тиш пасталаридан фойдаланиши макруҳ саналади. Агар пастадан ҳосил бўлган кўпикларни ютиб юборса, рўзаси очилади. Чунки паста билан тиш тозалаш бирор нарсани татиб кўришга ўхшайди.
 
САВОЛ: Рўза тутган одам намоз ўқимаса, динимизда бунга қандай қаралади?
 
ЖАВОБ: Комил мусулмон – Исломнинг фарзларига тўлиқ амал қилувчи кишидир. Зеро динимиз бешта асос устига бино қилинган. Бу ҳақда Ибн Умар розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам шундай деганлар:
 
“Ислом беш нарса устига қурилгандир: “Аллоҳдан ўзга илоҳ йўқлиги ва Муҳаммад Аллоҳнинг элчиси эканига гувоҳлик бериш, намозни қоим қилиш, закот бериш, Байтуллоҳни ҳаж қилиш, Рамазон рўзасини тутиш” (Имом Бухорий ва Имом Муслим ривояти).
 
Ушбу ҳадиси шарифда намоз ва Рамазон рўзаси бир қаторда зикр қилинмоқда.
 
Умуман олганда намоз ва рўза алоҳида-алоҳида ибодатлар бўлганидан намоз ўқимаган киши ҳам рўза тутиши мумкин. Лекин ўрни келганда намозни қадри жуда юксак эканини, уни тарк қилиш катта гуноҳлигини эслатиб ўтамиз. Намоз ҳар бир балоғатга етган, ақлли кишига фарзи айндир. Қиёматда ҳам биринчи сўраладиган амалдир. Ҳар куни беш марта такрорлангани сабабли, намозни тарк қилган киши бир кунда беш марта катта гуноҳ иш қилган бўлади.
 
Саволларга Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво бўлими етакчи мутахассиси Ғуломиддин Холбоев жавоб берди.
 

Ғуломиддин ХОЛБОЕВ

ЎМИ Фатво бўлими ходими

Тошкент ислом институти ўқитувчиси

 

Муҳайё Тошқораева тайёрлади, ЎзА
 
Манба: http://uza.uz

Шу кунларда ижтимоий тармоқларда Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг номларидан яна бир ёлғон хабар тарқаб қолди. Эмишки, бир йил келадики, унда мусулмонларга зарар бўлади, бу ойда Рамазоннинг биринчи куни жума кунига тўғри келади, рўзанинг ўн бешинчи кунида осмондан қаттиқ овоз келади, овозни эшитганлар дарҳол эшик деразаларни маҳкам ёпиб, саждага йиқилинглар ва саждада “Субҳанал Қуддус, Роббуна Қуддус”, деб айтинглар, шунда нажот топасизлар. Яна иккита овоз келади. Уларнинг биринчиси Жаброил алайҳиссаломнинг овози ва иккинчиси шайтонларнинг овози. Ушбу пайтда уйдан чиқмай ўтиринглар ва ҳоказолар....
Бундан илгари эса Рамазоннинг келиши ҳақидаги хўшхабарни кишиларга етказган кишига дўзах харом қилинади деган хабар тарқаган эди.
Бу каби хабарларни эшитиб, уларни тезлик билан тарқалаётгани, кишиларнинг бу каби ёлғон хабарларга ишонишларини кўриб ачинасан киши. Аслида буларнинг барчаси илмсизлик ва аҳмоқликдан бошқа нарса эмас. Чунки, илмдан, ҳадиси шарифлардан, Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳадис айтишдаги услубларидан озгина хабари бор киши бу каби ҳадисларнинг ғирт тўқима, мантиққа тўғри келмайдиган гап сўзлардан иборат эканлигини яхши билади.

Азизлар! Кўзингизни очинг. Асоссиз ва тўқима гапларга ишонманг. Бошқаларга тарқатманг. Росулуллоҳ солаллоҳу алайҳи васаллам номларидан тўқилган сохта ҳадисларни авж олишига шерик бўлманг. Ислом душманлари тарафидан ўйлаб топилган бу каби хабарларни овоза қилиш билан уларнинг гуноҳига шерик бўлманг. Бир хабарга ишонишдан олдин, уни ўзгаларга юборишдан илгари шу соҳанинг мутахасисларидан маслаҳат олинг. Чунки бу Аллоҳ таолонинг қатъий буйруғидир. “Агар билмасангиз, зикр аҳлларидан сўранг” (Анбиё сураси, 7-оят). “Эй иймон келтирганлар! агар фосиқ хабар келтирса уни аниқлаб кўринглар..." (Хужурот сураси, 6-оят).
Қолаверса, Ислом динида ёлғон сўзлаш гуноҳи оғир бўлган амаллардан ҳисобланади. Агар бу ёлғон Росулуллоҳ солаллоҳу алайҳи васалламнинг номларидан тўқилган бўлса, азоби янада оғир бўлади. Анас розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Менинг сизларга кўп ҳадис айтишимни ман қиладиган нарса Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг: «Ким менга қасддан ёлғон тўқиса, дўзахдаги ўриндиғини олаверсин», деганларидир», деди». (Тўртовлари ривоят қилганлар). Имом Муслимнинг ривоятида: «Албатта, менга ёлғон тўқиш бошқа бировга ёлғон тўқишдек эмас. Ким менга қасддан ёлғон тўқиса, дўзахдаги ўриндиғини олаверсин», дейилган.
Бошимизга тушган бу мусибатдан, атрофда бўлаётган воқеа ҳодисалардан ўз мақсадлари йўлида фойдаланиб, мусулмонлар қалбига қўрқув, саросима ва ваҳима солаётган нобакорларнинг найрангига учиб қолманг.
Ундан кўра Қуръони каримда келган дуоларни, саҳиҳ ҳадисларда келган кўрсатмалар, дуо ва истиғфорларни кўпайтиришлик билан Роббимиздан нажот ва енгиллик сўрайлик.Зеро унутмайликки, Рамазон ойи кириши билан Аллоҳнинг раҳмат, мағфират эшиклари очилади. Шундай улуғ кунларда динимиз ақийдасига зид нарсаларни тарқатиш гуноҳи кабирадир. Аллоҳ барчамизни икки дунё саодатига эриштирсин.

Ўзбекистон Мусулмонлари идорасининг
Тошкент шаҳар вакиллиги матбуот хизмати

Вторник, 28 Апрель 2020 00:00

Ватанга муҳаббат – илоҳий туйғу

Бир туйғу бор: асло сўнмайди. Бир ҳис бор: ҳеч қачон камаймайди. Бу Ватан туйғуси, юртга муҳаббат ҳиссидир. Мана шу туйғу, мана шу ҳисни ҳар доим қалбимизнинг тубтубида асраймиз. Илло, ҳар йили энг улуғ, энг азиз байрам арафасида бу туйғу, бу ҳис жўш ураверади. Сабаби...

Ватанни севиш туйғусини Аллоҳ таоло ҳазрати инсоннинг қалбига жо айлаган. Имом Ғаззолий раҳматуллоҳи алайҳ: «Одам Ватанини, гарчи у чўл бўлса ҳам, борича севади. Ватанга муҳаббат туйғуси – савқи илоҳий. Инсон ватанидан бошқа жойда хотиржам бўла олмайди», деган.

Энди дўппини ечиб, бир тафаккур қилиб кўрайлик. Шундай жаннатмонанд Ватанни эъзозламай бўладими? Ахир, бугунги дориломон, саодатли кунларни аждодларимиз орзу қилиб ўтишдику! Отабоболаримиз умид қилган кунлар, шукрки, бизга насиб этди.

Муқаддас динимизда Ватанни севиш имоннинг белгиси экани айтилади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам Маккадан Мадина шаҳрига кўчиб кетаётиб йиғладилар. Маҳзун ҳолда она шаҳри Маккага қайта-қайта қараб: “Қасамки, албатта, сен Аллоҳнинг энг яхши маконисан ва Аллоҳнинг энг маҳбуб шаҳрисан. Агар мени сендан чиқармаганида, асло чиқмасдим”, деганлар (“Фатҳул борий”).

Пайғамбаримиз она шаҳридан чиқиб кетишга мажбур бўлдилар. Лекин доим ўзлари туғилиб ўсган Макка сари талпинар эдилар. Аллоҳ таолонинг: «(Эй Муҳаммад!) Албатта, сизга (ушбу) Қуръонни фарз қилган Зот, шакшубҳасиз, сизни қайтиш жойига (Маккага) қайтарувчидир» (Қасас сураси, 85оят) ояти нозил бўлгач, таскин топдилар.

Мўътабар ҳадис китобларида Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам сафардан қайтаётиб Мадина кўчаларини кўрган вақтларида туяларини ниқтаганлари келтирилган. Имом Ҳумайднинг ривоятида: “Мадинани севганларидан уловни ниқтардилар”, дейилган (Имом Бухорий ривояти).

Ибн Ҳажар Асқалоний раҳимаҳуллоҳ “Фатҳул борий фи шарҳи Саҳиҳил Бухорий” асарида ушбу ҳадисни шарҳлаб: “Бу ҳадис Мадина шаҳрининг фазлини билдириш билан бирга, Ватанни севиш зарурлигига ҳам ишора қилади”, деганлар.

Имом Заҳабийнинг “Сиярул аълом аннубало” китобида Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам ватанларини яхши кўрганлари келтирилган.

Фақат инсонгина эмас, балки ҳайвонлар ҳам ўз Ватани – инини ҳеч нарсага алишмайди.

Иброҳим ибн Адҳам раҳматуллоҳи алайҳ: “Мен Ватандан айрилиқдек оғир синовга дучор бўлмаганман” (“Ҳулятул авлиё”), деган.

Мухтасар айтганда, бугун Ватанимизда амалга оширилаётган улкан ислоҳотлар, бунёдкорлик ва ободонлаштириш ишларини фақат кўриш, кузатиш эмас, балки муносиб ҳисса қўшишимиз лозим. Ахир, доимо эзгу ишларнинг пайида бўлиш мўмин кишининг сифатику.

 

Эрдон ЭСОНОВ,

Тошкент шаҳридаги “Шайх Зиёвуддинхон” жоме масжиди имом-хатиби

Ҳидоят журналидан

Бир куни Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳу бир от сотиб олдилар. Отни олиб узоқроққа юрдилар. Уни синаб кўриш учун миниб кўрмоқчи бўлдилар. Шу пайт от бир титраб ўлиб қолди. Умар розияллоҳу анҳунинг нафси отни эгасига қайтариб беришга ундарди. От эгаси мени алдабди, касал отини менга сотибди, деб ўйладилар. Умар розияллоҳу анҳу отни эгасини кетидан қидириб бориб топдиларда, қайтариб бермоқчи бўлдилар. Аммо отни эгаси отини пулини қайтариб беришдан бош тортди. Амирал муъминин қозига шикоят қилдилар. Ўша пайтда адолат қилишда шуҳрат қозонган қози Шурайҳ эди. Қози Шурайҳ отни сотган кишини фойдасига ҳукм чиқардида ва Умар розияллоҳу анҳуга қараб, агар эътирозингиз бўлса, отни эгасига асли тирик ҳолида қайтаринг, ундай қилолмасангиз отни олиб кетаверинг деди. Умар розияллоҳу анҳу қози Шурайҳга қараб кулиб туриб; қози аслида шундай бўлиши керак деб, уни Куфага қози этиб тайинладилар.

 

Юлдашев Иззатуллоҳ

Тошкент ислом институти “Тиллар” кафедраси ўқитувчиси

Умар ибн Абдул Азиз халифалик даврларида Мисрлик бир аёл у кишини излаб Мадинаи Мунавварага келди. Одамлардан у кишини қасрлари қайерда деб сўради. Одамлар у кишини уйларини қайердалигини тушунтириб, қандай боришини айтдилар. Мисрлик аёл излай- излай, сўраб топиб келди. Уйга изн сўраб кирди, қараса бир  ямоқ кийимда, эски солча устида, бир аёл ўтирибди. Мисрлик аёл бу ўтирган аёлга яқинлашиб, Абдул Малик қизи Фотима эканини таниди. Қўрқиб кетди,чунки уни Халифанинг қизи , Умар ибн Абдул Азизнинг аёли эканини  аввалдан яхши биларди. Фотима унга самимий – дўстона муносабатда бўлиб, очиқ кўнгил билан, хуш муоъмала билан кутиб олдилар ва ёнларига ўтиришга таклиф қилдилар. Ҳалиги аёл анча хотиржам бўлиб, Саййида Фотимани ёнларига ўтирди. Ҳол-аҳвол сўрагач, бир юмуш билан Амирал мумининни олдиларга келганини, унга айтадиган зарур гаплари борлигини айтиб туриб, кўзи деворни тузатиб, суваётган кишига тушди ва Саййида Фотимага қараб, анови лойкаш номаҳрамдан қочмайсизми, очиқ жойларингизни беркитмайсизми деди. Шунда Саййида Фотима кулиб, у лойкаш Амирал муминин бўладилар дедилар. Ҳалиги аёл ҳанг – манг бўлиб қолди ва иккинчи марта дахшатга тушди. У Халифани уйларини бир ҳашаматли сарой бўлса керак деб ўйлаган эди. Бу икки эр-хотинга хаваси келди ва қоил қолди ва икковига тасаннолар айтди.

Юлдашев Иззатуллоҳ

Тошкент ислом институти “Тиллар” кафедраси ўқитувчиси

Видеолавҳалар

Top