muftyat.kz сайтининг хабар беришича, Нурсултон шаҳрида Ҳаж зиёрати нархларини пасайтириш хусусида расмийлар иштирокида учрашув ўтказилган. Учрашувда Қозоғистон мусулмонлари идораси девони бошлиғи Гилимбек Мажиев, Дин ишлари бўйича қўмита раҳбари Досимжон Нурбаев, Бош муфтий маслаҳатчиси Болтабой Мекежанов, Идоранинг зиёрат бўлими бошлиғи Жандилда Бекжигитов ҳамда зиёрат компаниялари раҳбарлари иштирок этишган.

Сайёҳлик ва зиёратни ташкил этувчи компаниялар раҳбарлари бу борада ўз фикрларини билдириб ўтганлар ҳамда нархларнинг ошишига асосий сабаб транспорт, овқатланиш, авиаташув хизматлари учун нархларнинг юқорилаши эканини қайд этиб ўтишган. Бу борада муҳокамалар яна давом этиши маълум қилинди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

"Авай-е Раха" босмахонаси директори Мейсам Хесараки "Iqna" нашри билан суҳбатда ушбу Мусҳаф ҳақида маълумот бериб ўтди.

Унинг сўзларига кўра, бу Қуръони карим ислом дунёсида ўхшаши йўқ бўлиб, унинг ўзига хослиги ўта йирик ҳажмдаги ҳарфлар билан битилган.

Ҳаттот Мустафо Ашрафий Табризий томонидан битилган ҳамда 1232 саҳифада чоп этилган Мусҳафнинг дастлабки ва охирги 16 бети хушбўй ифор таратувчи қоғозда чоп этилган.

Ушбу Қуръони карим устида саккиз йил давомида ишлангани, ҳозирда эса 5000 ададда чоп этилгани айтилган.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Ислом — Арабистоннинг саҳро кенгликлари бағрида вужудга келган бўлиб, жаҳоннинг учта буюк динларидан биридир. Тарихий нуқтаи назардан ислом энг ёш дин ҳисобланади.

“Мусулмон” сўзи “ўзини Аллоҳга бағишлаган” деган маънони англатади. Ислом динига эътиқод рамзи қуйидаги икки калимада мужассамлашган: “Ла илаҳа иллаллоҳу Муҳаммадур Расулуллоҳ”. Ўзбек халқи суннийликнинг мўътадил мазҳаби ҳанафийликнинг бағрикенглиги билан сиёсий-иқтисодий ва илмий-маданий ҳамда маънавий юксалишга қулай шароитлар яратиб келган. Ҳанафийлик ўз тарихий тараққиётининг барча босқичларида мусулмонларнинг ҳамжиҳатлиги, ўзаро иноқлиги ва бирлигини таъминлаш учун курашиб келган. У мусулмонлар орасидаги ҳар қандай фирқачиликка қарши бўлиб, қавмнинг диний эътиқод белгилари бўйича гуруҳларга бўлиниш ғоясини ҳеч қачон тан олмаган.

Ақида Исломнинг асоси бўлгани учун ҳам уни бузишга ҳаракатлар ҳар доим бўлиб келган. Хусусан катта саҳобийларнинг вақтларидаёқ ақидавий баҳслар олиб боришга мажбур бўлинган эди. Тобеинлар даврига келиб ҳолат янада жиддийлашди. Чунки бу пайтда мўътазилий, қадарий, хорижий каби кўплаб бузуқ ақидадаги тоифалар тарқалиб бўлган эди. Бундан ташқари динбузарлар ва диндан ўз мақсадида фойдаланишни мақсад қилганлар ҳам кўпайгандан кўпайган эди. Ана шундай оғир пайтларда соф Ислом ақидасини сақлаб қолиш учун ҳаракат қиладиган уламолар ўз вазифаларини муносиб бажардилар. Улар Аҳли сунна вал жамоа ақидасини муносиб ҳимоячилари бўлиб, бу йўлда жуда машаққатли ишларни бажардилар. Бу борада имом Ашъарий ва имом Мотуридий раҳимаҳумаллоҳларни алоҳида ажратиб кўрсатиш мумкин. Маълумки, дин мустаҳкам ақида устига қурилмас экан, унинг натижаси залолат, адашишдан бошқа нарса бўлмайди. Зеро, буюк бобомиз Сўфий Оллоёр:     

Ақида билмаган шайтона элдир,

Агар минг йил амал деб қилса, елдир, деб таъкидлаганлар.

Хулоса қилиб айтганда, ҳанафийликнинг бошқа мазҳаблардан фарқ қилиб турувчи асосий фазилати, унинг мўътадиллиги ва бошқа динлар билан ҳам муносабатида бағрикенглиги, ҳаётий эҳтиёжлар билан ҳамнафаслиги, тирикчилик ва тараққиёт заруратини чуқур идрок этиш бўлиб, Ўзбекистоннинг бугунги демократик тараққиёти йўлига ҳам ҳамоҳангдир.

Аллоҳ таолога шукрлар айтамизки, бугунги кунда мусулмончилигимизни, эътиқодимизни соғлом қилишга, уни мукаммал ўрганишга имкониятлар мавжуд. Мана республикамизда кўплаб диний таълим муассасалари, жумладан, юртимизнинг кўплаб вилоятларида Ислом билим юртлари, Имом Бухорий номли Тошкент Ислом институти, 2 та аёл-қизлар таълим оладиган Ислом билим юртлари фаолият кўрсатиб турибди. Билмаганларимизни мўътабар, ҳурматли олимларимиздан сўраб, таълиф этган китобларини ўқиб ўрганишимиз даркор. Уларнинг сўзларига доим қулоқ тутишимиз ва ҳурматларини жойига қўйишимиз лозим. Барчамиз ниятимизни пок қилиб, динимиз, ватанимиз ва халқимизга манфаати тегадиган мусулмонлар бўлишга ҳаракат қилишимиз керак.

Аллоҳ таоло барчамизни фирқаланишдан сақлаб, “Аҳли суннат вал-жамоат” да собитқадам қилсин! Омин.

Авезов Музаффар

Имом Фахриддин ар Розий ўрта махсус ислом билим юрти АРМ раҳбари

Аллоҳ таоло Тавба сурасининг 80-оятида шундай деб марҳамат қилган:

اسْتَغْفِرْ لَهُمْ أَوْ لاَ تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ إِن تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ سَبْعِينَ مَرَّةً فَلَن يَغْفِرَ اللّهُ لَهُمْ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ كَفَرُواْ بِاللّهِ وَرَسُولِهِ وَاللّهُ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ

“Улар учун истиғфор айтсанг ҳам ёки истиғфор айтмасанг ҳам (барибир). Агар улар учун етмиш марта истиғфор айтсанг ҳам, Аллоҳ уларни зинҳор мағфират қилмас. Бу уларнинг Аллоҳ ва Унинг Расулига куфр келтирганлари учундир. Аллоҳ фосиқ қавмларни ҳидоят қилмас”.

Шунинг учун Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам Мадинадаги мунофиқларнинг каттаси бўлган Абдуллоҳ ибн Убай ибн Салулнинг жанозасига боришдан ўзларини тўсган ҳазрати Умарга:

“Менга ихтиёр берилди. Бас, мен истиғфор айтишни танладим. Агар унинг ҳаққига етмиш мартадан кўпроқ истиғфор айтсам-у, Роббим уни кечиришини билганимда, кўпроқ истиғфор айтган бўлардим” дедилар.

Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам Абдуллоҳ ибн Убай ибн Сулулнинг жанозасини ўқиб, унинг қабри тепасида истиғфор айтиб турганлар. Кейин у ердан қайтганларидан сўнг Аллоҳ таоло у зот соллаллоҳу алайҳи васалламга:

وَلاَ تُصَلِّ عَلَى أَحَدٍ مِّنْهُم مَّاتَ أَبَداً وَلاَ تَقُمْ عَلَىَ قَبْرِهِ إِنَّهُمْ كَفَرُواْ بِاللّهِ وَرَسُولِهِ وَمَاتُواْ وَهُمْ فَاسِقُونَ

“Ва ҳеч қачон улардан ўлган бирортасига ҳам (жаноза) намоз ўқима, қабри устида турма. Чунки улар Аллоҳга ва Унинг Расулига куфр келтирдилар ҳамда фосиқ ҳолларида ўлдилар”. (Чунки, жаноза намозини ўқиш, бировнинг қабри устида туриш ўлган учун катта ҳурмат ва эъзоздир. Бу улкан ҳурмат ва эъзозни ҳақдор кишиларга қилиш керак.Мунофиқ ва фосиқлар бунга лойиқ эмаслар.) (Тавба сураси, 84-оят).

Шу оятдан кейин Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам умрларининг охиригача бирорта мунофиқнинг жанозасига бормадилар, қабри тепасида турмадилар ва улар учун истиғфор айтмадилар.

Аллоҳ таоло бизни мунофиқликдан асраб, ихлосимизни зиёда этсин!

Интернет маълумотлари асосида Нозимжон Ҳошимжон тайёрлади

Ҳар бир шахснинг қадр-қимматини эъзозлаш мамлакатимизда барпо этилаётган очиқ, эркин ва адолатли жамиятнинг ажралмас хусусиятидир 

Бисмиллаҳир роҳманир роҳим.

Ўзбекистон халқаро анжуманлар саройида Ўзбекистон Республикаси Конституцияси қабул қилинганининг 27 йиллигига бағишлаб ўтказилган тантанали маросим кўтаринки руҳи, мамлакатимиз ва халқимиз ҳаётига дахлдор энг долзарб масалалар кенг муҳокама қилингани билан тарихий аҳамият касб этди.

Президентимиз Шавкат Мирзиёевнинг маърузасини диққат-эътибор ила тингладик. Давлатимиз раҳбари ўз маърузаларида: “Инсон ҳуқуқ ва эркинликларига амал қилинишини таъминлаш, ҳар бир шахснинг қадр-қимматини эъзозлаш биз барпо этаётган очиқ, эркин ва адолатли жамиятнинг ажралмас хусусиятидир”, дея алоҳида таъкидлади.

Дарҳақиқат, Конституциямизда “Инсон ва унинг қадр-қиммати” деган улуғ тушунча марказий ўринга қўйилган. Шу нуқтаи назардан, Президентимиз томонидан амалга оширилаётган барча ислоҳотларнинг ўзак-мағзини “Одамларни ҳаётдан рози қилиш” деган юксак тамойил ташкил этаётгани бежиз эмас.

Маълумки, Қуръони карим ва ҳадиси шарифларда инсон қадр-қимматини доимо улуғлаш борасидаги кўрсатмалар келган. Қуръони каримда:

“Дарҳақиқат, Биз Одам фарзандларини азиз ва мукаррам қилдик ва уларни қуруқлик ва денгизга от-улов ва кемаларга миндириб қўйдик ҳамда уларга пок нарсалардан ризқ бердик ва уларни Ўзимиз яратган кўп жонзотлардан афзал қилиб қўйдик” (Исро, 70), деб баён қилинади.

Давлатимиз раҳбари ташаббуси билан “Инсонларнинг дарду ташвишларини ўйлаб яшаш — одамийликнинг энг олий мезонидир” деган шиор остида амалга оширилаётган улкан ислоҳотлар қисқа муддатда юксак натижалар бераётганини бугун ҳар қадамда кўриш, кузатиш мумкин.

Муқаддас ислом динининг асл ғояларини халқимизга етказиш мақсадида Ўзбекистон Ислом цивилизацияси маркази, Имом Бухорий ва Имом Термизий халқаро илмий-тадқиқот марказлари, Ҳадис илми мактаби, Мир Араб олий мадрасаси, Ўзбекистон халқаро ислом академиясининг ташкил этилганини айтиб ўтиш ўринлидир.

Тошкент шаҳрида “Сузук ота”, “Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф”, Термиз шаҳрида “Ҳаким Термизий”, Урганч шаҳридаги “Охун бобо” масжидлари, Қарши туманида “Абул Муин Насафий” мажмуаси барпо этилгани, буюк аждодларимизнинг илмий асарлари ва бошқа турли диний мавзулардаги адабиётлар етарли даражада нашр этилаётгани, юртдошларимизнинг кунлик ибодатлари билан бир қаторда ҳаж зиёрати квотаси 5 мингдан 7200 нафаргача оширилгани, сафар билан боғлиқ харажатлар эса камайтирилгани, умра сафаридан эса квота умуман олиб ташлангани фикримиз далилидир.  

Давлатимиз раҳбари маърузасида таъкидланганидек, бугунги кунда мамлакатимиз ва хориждаги нуфузли халқаро экспертлар иштирокида диний соҳадаги давлат сиёсатини янада эркинлаштириш мақсадида “Виждон эркинлиги ва диний ташкилотлар тўғрисида”ги қонуннинг янги таҳрири устида иш олиб бориляпти.

Ўтган давр мобайнида Ўзбекистонда диний ташкилотларни рўйхатга олиш жараёни соддалаштирилди. Жумладан, уларни рўйхатдан ўтказиш учун давлат божи микдори 50 фоиз камайтирилиб, талаб этиладиган ҳужжатлар сони қисқартирилди. Шунингдек, диний ташкилотлар ўз фаолиятига доир ҳисоботни бир йилда бир марта топшириши белгиланди. Авваллари бундай ҳисобот бир йилда тўрт марта топширилар эди.

2017-2019 йиллар мобайнида билиб-билмай тўғри йўлдан адашиб, адашган оқимларга кириб қолган, лекин ўз қилмишига пушаймон бўлган 20 мингдан ортиқ фуқаро махсус рўйхатдан чиқарилди. Уларнинг ижтимоий ҳаётга мослашувини таъминлаш, ҳар томонлама қўллаб-қувватлаш мақсадида туман ва шаҳарларда ишчи гуруҳлари ташкил қилиниб, 15 мингдан зиёд ижтимоий муаммолар ижобий ҳал этилди.

Президентимиз кейинги уч йил ичида афв этиш тўғрисида 8 та Фармон имзолади. Мустақиллик, Конституция, Наврўз ва Ҳайит байрамлари муносабати билан қабул қилинган ушбу Фармонлар асосида 4 мингдан зиёд юртдошларимиз жазони ўташ жойларидан озод қилинди.

Инсон манфаатлари йўлидаги халқпарвар, элпарвар сиёсатнинг яна бир амалий ифодаси ўз юртини ташлаб кетган, алданган, адашган ватандошларимизни кечириб, юртга қайтариш бўлди. Жорий йилда “Меҳр-1” ва “Меҳр-2” инсонпарварлик тадбирлари доирасида Яқин Шарқдаги қуролли можаролар ҳудудидан, асосан, аёллар ва болалар юртимизга қайтариб олиб келинди. Уларга зарур тиббий ва моддий ёрдам кўрсатилди. Бу, ўз навбатида, уларнинг эртанги кунга, келажакка, ёруғ кунларга ишончини янада орттириши, шубҳасиз.

Бош Қомусимизнинг 13-моддасида бундай дейилади: “Ўзбекистон Республикасида демократия умуминсоний принципларга асосланади, уларга кўра инсон, унинг ҳаёти, эркинлиги, шаъни, қадр-қиммати ва бошқа дахлсиз ҳуқуқлари олий қадрият ҳисобланади”.

Шунингдек, Бош Қомусимизда яна кўплаб қадриятлар мужассам бўлганини кўриш мумкин. Масалан, мамлакатимизда 130 дан зиёд миллат ва элат вакиллари аҳил-иноқ яшайди. Уларнинг ҳеч бири бошқасидан ортиқ ёки кам кўрилган эмас. Ҳаммаси Конституцияда назарда тутилган ҳуқуқ ва эркинликлардан тенг ва бирдек фойдаланадилар.

Дунёнинг айрим ҳудудларида миллий, диний, этник келишмовчиликлар бўлиб турган ҳозирги паллада бизнинг диёримизда турли динлар, конфессиялар вакиллари ўз ибодатларини эмин-эркин адо этаётганлари, миллатлар ва элатлар ўз моддий-маънавий эҳтиёжларини тўла қондираётганлари диққатга сазовордир.

Давлатимиз раҳбари ўз маърузасида адолатли жамият ҳақида сўзлади. Дарҳақиқат, “Адолат”, “тинчлик”, “тараққиёт” сўзлари бугун юртимизнинг ҳар жабҳасида ёнма-ён қўлланиляпти, амалий ишларда намоён бўляпти. Зеро, Қуръони каримда: “Адолатли бўлингиз! Зеро, у (адолат) тақвога яқинроқдир” (Моида сураси, 8-оят), деб марҳамат қилинган. Ислом динида барча ишларда адолатни асосий мезон қилиб олишга чақирилади.

Инсон эрки дахлсиздир. Бу халқаро тамойил Конституциямизда ҳам ўз аксини топган. Асосий Қонунимизда дин ва виждон эркинлиги масалаларига катта эътибор қаратилган. Унда халқимиз руҳига мос келадиган имон-эътиқод, адлу инсоф, диёнат, меҳру оқибат, ор-номус, иффат ва ҳаё каби энг эзгу фазилатлар ўз аксини топган. Бундан ташқари, Бош қомусимизда Ўзбекистон ҳудудида яшовчи ҳар бир фуқаронинг манфаатлари, ҳуқуқ ва бурчлари кафолатланган.

Асосий қонунимизнинг муҳим бандларидан яна бири – Аллоҳ таоло берган улуғ неъмат — инсоннинг ҳаёти ва ҳуқуқлари ҳақидадир. Унда фуқароларнинг манфаатлари қонуний равишда мустаҳкамланган ва қатъий кафолатлангандир.

Шундан келиб чиқиб, юртимизда халқимиз манфаатларини кўзлаб амалга оширилаётган ишларга камарбаста бўлиш уламо ва имом-хатибларимиз учун  ҳам бурчдир. Ислом динининг асл инсонпарварлик моҳиятини халқимизга етказиш, айниқса, ёшларни ёт ғоялардан асраш йўлида астойдил ҳаракат қилиш уларнинг зиммаларидаги шарафли вазифалардан биридир.

Мухтасар айтганда, тараққиётимизнинг янги даврида Ўзбекистонда диний эркинлик тўла таъминланмоқда. Дин соҳасида амалга оширилаётган ислоҳотлар эса инсонларнинг виждон ва эътиқод эркинлиги ҳуқуқини кафолатлаб, халқимизни маънан юксалтириш ва баркамол авлодни тарбиялашга хизмат қиляпти.

Аллоҳ юртимизни доимо тинч, осмонимизни мусаффо қилсин ва давлатимизнинг янада равнақ топишида Ўзи мададкор бўлсин.

Усмонхон АЛИМОВ,

Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий.