Мусохон қори Аббосиддинов, Наманган вилояти бош имом-хатиб

Яҳё ибн Холид Бармакий халифа Ҳорун ар-Рашидга вазир эди. У олимлардан Суфён ибн Уяйна роҳимаҳуллоҳга илм бериши ҳамда суннатни тарқатишидан чалғимаслиги учун ҳар ой минг дирҳам юборар эди. Суфён уни саждада дуо қилар эди:
«Аллоҳим! Яҳё менинг дунёимга кифоя қилди. Сен унинг охиратига кифоя қилгин!»

Яҳё вафот қилгач, дўстларидан бири уни тушида кўриб сўради:
- Эй Яҳё! Аллоҳ сенга қандай муомала қилди?
Яҳё деди:
- Аллоҳ мени Суфённинг дуоси сабаб мағфират қилди!
Эҳтимол сизнинг ҳам нажотингизга кўнглини олган, кўз ёшларини артган, ғамини аритган, қайғусида ҳамдард бўлган кишингизнинг дуоси сабаб бўлар!
Жаннатга киришингизга эҳтимол қайсидир беморга ҳар ой сотиб олиб бераётган бир неча қути дорингиз, етимларга берадиган пулингиз, талабаларга тақдим қилаётган маблағингиз боис бўлар!

Аллоҳнинг раҳматига лойиқ бўлишда кўнгил олишдан кўра яхшироқ сабаб йўқ!
Кўнгил олинг, раҳматга ноил бўлинг!

Абдулқодир Полвонов

Вақтига барака киришини истаган ҳар бир инсонга тавсия:
Биринчи бўлиб, Аллоҳ таолонинг сизнинг устингиздаги ҳақлари борасида фикр юритинг.

Аллоҳ таоло сизнинг вақтингизга барака ато қилишини истасангиз, беш вақт намозни ўз вақтида адо этинг. Муаззиннинг азонини эшитган заҳотингиз нима иш қилаётган бўлсангиз ҳам, ишингизни тўхтатиб, намозга ҳозирлик кўринг.
Баъзилар азон айтилгандан кейин бир соат вақт ўтса ҳам, намозни адо этиш хаёлига келмайди. Яна баъзилар эса, Аллоҳнинг фазли билан намозни масжидда кутиб ўтирадилар.

Банда то Аллоҳ таолонинг энг улуғ фарзи бўлган намозни ўз вақтида адо этмас экан, Аллоҳ таоло ҳам унинг вақтига барака бермайди. Умрига, ҳаётига, вақтига барака берилишини истаган ҳар бир мусулмон, энг аввало, беш вақт намозни ўз вақтида адо этишга эътиборини қаратиши лозим.
Агар сиз намозни ўз вақтида адо этиб борсангиз, ишонинг, барча вақтларингизга барака кирганини сезасиз.

Ва яна уламолар вақтга барака киришининг бир қанча сабабларини келтиришган. Жумладан:
Аллоҳ таолонинг тоатида бардавом бўлиш, тақвони маҳкам ушлаб, гуноҳлардан узоқ юриш. Ҳеч шубҳа йўқки, Аллоҳ таолонинг тоатида, У Зотга тақво қилишда бардавом бўлиш, гуноҳлардан узоқ бўлиш барча яхшиликни жалб қилувчи ва барча ёмонликни даф қилувчи муҳим сабабдир.
Қуръони Карим тиловатида бардавом бўлиш.

Имом Муслим роҳимаҳуллоҳ Набий соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг Бақара сурасининг фазилати ҳақида айтган ушбу муборак ҳадисларини ривоят қилганлар: «Албатта, уни (Бақара сурасини) ушлаш баракадир».
Ҳанафий мазҳабининг забардаст уламоларидан Мулла Алий Қорий роҳимаҳуллоҳ шу ҳадиснинг шарҳида бундай деганлар: «Унинг (Бақаранинг) тиловатида бардавом бўлиш, маънолари борасида тадаббур қилиш ва ундаги оятларга амал қилиш баракадир, яъни улкан фойдадир».

Дуода астойдил бўлиш. Аллоҳ таолодан вақтига барака беришини сўраш ҳар бир мўминнинг мунтазам қиладиган дуолари қаторида бўлиши керак.
Вақтни фойдасиз нарсалар билан ўтказмаслик, уни зое қилмаслик. Бунинг учун Аллоҳ таолодан ёрдам сўраб, кун, ҳафта, ой давомида қилинадиган ишларнинг режасини тузиб олиш керак ва имкон қадар ушбу режага риоя қилиш керак.

Одамларга аралашиш, овқатланиш, ҳозирги замонавий жиҳозлардан фойдаланиш ва ухлаш каби ишларга вақтни кам сарфлаш. Баъзан овқатланишга, одамлар билан бўлар-бўлмас нарсаларни гаплашишга, ойнаи жаҳон қаршисида ўтиришга ҳамда интернетда ёки ижтимоий тармоқлардан фойдаланишда соатлаб вақт сарфлаймиз. Бу эса вақтимизни ўғирлайдиган, унинг баракасини йўқотадиган ишлардандир.

Аллоҳ таоло вақтнинг баракасини ўчирадиган ишлардан тийилиб, вақтга барака киришига сабаб бўладиган амалларни бажариб боришимизни насиб этсин ҳамда У Зот барчамизнинг вақтимизга барака ато қилсин!

Муҳаммад Мухтор Шинқитий ҳафизаҳуллоҳнинг илмий суҳбатлари ва интернет маълумотлари асосида Нозимжон Ҳошимжон тайёрлади

Ўзбекистон халқаро ислом академиясида “Миллат ривожида ислом цивилизациясидан олинадиган ҳикматлар” мавзусида халқаро симпозиум ўтказилди.

Мазкур анжуманда Ўзбекистон халқаро ислом академияси, Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази ҳамда Малайзия исломни англаш институти ҳамкорлигида ташкил этилди. Бу ҳақда Академияси Матбуот хизмати хабар берди.

Симпозиумда Академия ректори Уйғун Ғафуров, Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази директори Шоазим Миноваров, Ўзбекистон мусулмонлари идораси раисининг биринчи ўринбосари Ҳомиджон домла Ишматбеков, Малайзия исломни англаш институти раиси Муҳаммад Нур Манути, институт вакиллари, Ислом цивилизацияси маркази ходимлари, Академия профессор-ўқитувчилари ҳамда талаба-магистрлар иштирок этди.

Тадбирда “Ислом цивилизациясидан олинган ҳикмат сабоқлари кимга керак?”, “Малайсиа МАДАНИ” цивилизацион лойиҳа сифатида”, “Абу Ҳафс Насафийнинг ислом илмлари ривожидаги ўрни”, “Ислом ва фан тараққиёти: Малайзия тарихидан сабоқлар”, “Ибн Синонинг ахлоқ-одобга оид асарлари ва уларнинг хусусиятлари”, “Ислом цивилизациясининг давлатчилик ҳикмати” ҳамда “Ислом цивилизациясида аниқ фанлар ривожида Мусо ал-Хоразмийнинг ҳиссаси” каби мавзуларда маърузалар тингланди.

Қизғин мунозара, савол-жавоблар остида ўтган симпозиум йиғилганларда катта таассурот қолдирди. Ҳамкор ташкилотлар билан илмий-амалий алоқаларни янада давом эттириш борасида фикрлар алмашилди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳаётлик чоқларида яна ваҳий тушиб қолар, деган умидда Қуръон жамланиб, китоб шаклига келтирилмаган эди. У зотнинг вафотларидан кейин Қуръон кишиларнинг қалбида ва ёзган нарсаларида қолди.

Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламдан сўнг, Абу Бакр розияллоҳу анҳунинг даврларида диндан қайтган муртадлар билан мусулмонлар орасида бўлиб ўтган қаттиқ жангларда Қуръонни тўлиқ ёд олган кўплаб қорилар шаҳид бўлдилар. Биргина Ямомада Мусайлима Каззобга қарши бўлиб ўтган жангда етмиш саҳобаи киром шаҳид бўлди. Шунда ҳазрати Умар ҳазрати Абу Бакрга: «Аллоҳ у зотлардан рози бўлсин. Қорилар ўлиб кетаверса, Қуръонга зарар етиши мумкин. Шунинг учун уни китоб шаклига келтириб, жамлаб қўйиш керак», деган маслаҳатни бердилар.

Аввалига ҳазрати Абу Бакр розияллоҳу анҳу иккиланиб турдилар, чунки бу иш Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳаётлик вақтларида қилинмаган эди. У киши Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳуга: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам қилмаган ишни мен қандай қилиб қиламан?!» деб туриб олдилар. Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳу ҳам қатъий туриб: «Аллоҳга қасамки, бу хайрли иш», дея Абу Бакр Сиддиқ розияллоҳу анҳунинг ортларидан қолмай юравердилар.

Кейинроқ Абу Бакр розияллоҳу анҳу ҳам Қуръонни китоб шаклига келтириб қўйиш зарур эканини англаб етдилар ва Зайд ибн Собит розияллоҳу анҳуни чақириб: «Биз сени ҳеч нарсада айблов остига олмаганмиз. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларида Қуръонни ёзар эдинг. Энди яхшилаб суриштириб, Қуръонни жамла», деб бу ишни амалга оширишни у кишига топширдилар, чунки Зайд ибн Собит Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам билан жуда кўп бирга бўлган, Қуръонни энг яхши ёд олган ва уни Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳузурларида ёзиб борган, Пайғамбаримиз охирги Рамазон ойида Жаброил фариштага Қуръонни аввалидан охиригача ўқиб ўтказганларида ҳам у зотнинг ёнларида бирга бўлган эдилар.

Зайд ибн Собит розияллоҳу анҳу ҳам аввалига: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам қилмаган ишни қандай қилиб қиламан?!» деб туриб олдилар. Энди Абу Бакр Сиддиқ розияллоҳу анҳу: «Аллоҳга қасамки, бу хайрли иш», деб Зайд ибн Собит розияллоҳу анҳуни бу ишга кўндиришга ҳаракат қила бошладилар. Охири бориб, Аллоҳ таоло Умар ибн Хаттоб ва Абу Бакр Сиддиқ розияллоҳу анҳуларнинг қалбларига солган нарсани Зайд ибн Собит розияллоҳу анҳунинг қалбларига ҳам солди. У киши Қуръонни жамлашга рози бўлдилар.

Зайд ибн Собит, Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳумо ва бошқалар Қуръони Каримни пухта ёд билишларига қарамай, бу буюк ишнинг мустаҳкам, ишончли бўлишини кўзлаб, Масжиди Набавийда: «Кимнинг қўлида ёзилган Қуръон бўлса ва унинг Пайғамбаримиз ҳузурларида ёзилганига иккита гувоҳи бўлса, бизга олиб келсин. Қуръонни жам қилишга халифанинг буйруғи бўлди», деб эълон қилишди.

Икковлари масжидда ўтириб, гувоҳларни текшириб, ниҳоятда аниқлик билан бир йилдан ортиқ вақт давомида Қуръонни жамлаб беришди. Сўнг уни кўпчиликка кўрсатишди, ҳамма рози бўлди. Агар бирор ҳарфи ўз ўрнида бўлмаса, минглаб ёд биладиганлар қарши чиққан бўлар эди.

Лекин асосий таянч ёдлаш бўлиб қолаверди. Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам фариштадан ёдлаганлар, у зотдан саҳобалар, саҳобалардан эса улардан кейинги авлод ва ҳоказо, ҳозиргача етиб келди.

Шундай қилиб, Зайд ва Умар розияллоҳу анҳу­мо машаққатли меҳнатлардан сўнг Қуръонни ки­йик терисидан ишланган саҳифаларга ёзиб тугатишди. Абу Бакр Сиддиқ розияллоҳу анҳу ўша саҳифаларни «Мусҳаф» деб номладилар. Мус­ҳафни белидан боғлаб, Абу Бакрнинг уйларига қўйиб қўйишди.

Бу Абу Бакр Сиддиқ розияллоҳу анҳунинг халифалик даврларида амалга оширган энг улуғ ишлардан бири бўлди. Аллоҳ таоло Ўзининг «‎Зикрни Биз нозил қилдик ва Биз унга муҳофазачимиз‎» деган ваъдасининг бир карра амалга ошишига Абу Бакр Сиддиқ розияллоҳу анҳуни сабабчи қилди.

Абу Бакр Сиддиқ розияллоҳу анҳу даврларида Қуръони Каримни жамлашдек нозик ва ҳассос ишнинг амалга оширилиши ўша вақтда у киши фақат жангу жадал билан овора бўлиб қолмай, бошқа ишларга ҳам вақт топганларини ва уларга иккинчи даражали иш сифатида қарамаганларини кўрсатади.

Бу ерда яна бир муҳим масала бор. Ҳазрати Умар розияллоҳу анҳу Абу Бакр розияллоҳу анҳуга «Қорилар ўлиб кетаверса, Қуръонга зарар етиши мумкин. Шунинг учун уни китоб шаклига келтириб, жамлаб қўйиш керак» деган маслаҳатни берганларида Абу Бакр розияллоҳу анҳу: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам қилмаган ишни мен қандай қилиб қиламан?!» деб туриб олишлари бежиз эмас эди. Абу Бакр Сиддиқ розияллоҳу анҳу ва бошқа саҳобаи киромлар Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг айтганларидан ва қилганларидан қилча ҳам четга чиқмас эдилар. Аммо ўзаро баҳслардан кейин бунга ўхшаш ишлар умматнинг ижтиҳодига боғлиқ қилиб қўйилгани маълум бўлди ва улар Қуръони Каримни жамлашга ижмоъ қилиб, ҳаммалари бир овоздан рози бўлдилар.

Ана шунга ўхшаш суннат нима-ю, умматнинг ижтиҳодига боғлиқ ҳолда қўйилган иш нима эканини ажратиб олиш ҳар доим ҳам муяссар бўлавермаганидан баъзан ихтилофлар келиб чиқади.

«Ислом тарихи» биринчи жузи асосида тайёрланди