Қуръон ўқиш, унинг маъноларини ўрганиб, тафаккур қилиш инсонга бу дунё ҳақиқатини англашга ёрдам беради ва кишини бемисл ирода билан қуроллантиради.
Қуръондан руҳий қувват олган одам ҳаёт синовларига бардошли бўлади. Қуръон кемасига минган инсон Нуҳ тўфонидан халос бўлган мўминлар каби дунё бўронларидан саломат қолади. Қуръон ўқиш ва тинглаш руҳий тушкунликда жуда ҳам фойдали муолажа саналади.

Ҳануз ёдимда. Бир гал сафарда бир ҳожи онамиз билан бирга эдик. У аёл фарзандлари сабабидан мислсиз ташвишларга қолган, жуда оғир синовга тушган экан. Ҳар қандай она учун бир неча марта ўлиб-тирилишдан оғир бўлган бу кулфатларга бу аёл Қуръон билан ўзида қувват топаркан. Сафар асносида мен ҳам бироз тиловат қилиб келдим. Шунда ҳалиги ҳожи ая: «Қори домла, яхшиям Қуръон бор, бўлмасам мен эртақачон адои тамом бўлган бўлардим», деган эди.

 Қуръони Карим ходими Ҳасанхон Яҳё Абдулмажид

Мамлакатимизда сайёҳлик салоҳиятини тарғиб қилиш ва Ўзбекистоннинг жаҳонда тан олинишини ошириш бўйича аниқ чора-тадбирлар амалга оширилмоқда, хусусан, Хоразм вилояти делегацияси Хитой Халқ Республикасига ташриф буюриб, икки томонлама ҳамкорликни ривожлантириш, сайёҳлик оқимини ошириш ва тажриба алмашиш юзасидан музокаралар олиб борди.

Бундан ташқари, Хитойдан Хоразмга сайёҳлар оқимини кўпайтириш мақсадида дунёнинг етакчи телеканалларидан бири бўлган Хитой Халқ Республикаси марказий телевидениеси телевизион лойиҳалари 49 та давлатда 6 тилда эфирга узатиладиган, 1 миллиарддан ортиқ томошабин обуначиига эга бўлган “CCТВ” телеканали орқали вилоятнинг туризм салоҳияти кенг тарғиб қилинмоқда.

“Yuz.uz”нинг ёзишича, “Halal Business” журнали Ислом ҳамкорлик ташкилотининг IX – Бутунжаҳон ҳалол саммитига бағишланган махсус сонида ҳам Ўзбекистон ҳақида иккита мақола чоп этган.

Унда жорий йилнинг 16-20 ноябрь кунлари Самарқанд шаҳрида бўлиб ўтган UNWTO (ЮНВТО) Бош Aссамблеяси якунлари ҳамда Хоразм вилоятининг туризм салоҳияти, “Хива – 2024 йилда ислом оламининг туристик пойтахти” мақомининг берилиши ва мамлакатимизда ИҲТ туризм вазирларининг йиғилиши ўтказилгани ҳақида маълумотлар тақдим этилди”.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати

Даврада ўн беш нафар аёл эдик. Суҳбатимиз маҳр мавзусига келиб тақалди. Дугоналаримиздан фақат бир нафари маҳрига нима олишни ўзи танлаб, қимматбаҳо тақинчоқни мулк қилиб олган экан.

Аёллардан яна бирининг айтишича, куёв келинга таққан никоҳ узугини маҳр деган. Яна бирининг эр томони келин бўлиб тушаётган бир уй, бир даҳлизни маҳрга бердик, дейишган. Бироқ ўн беш йилдан бери ўзининг маҳрига берилган хонанинг бирида икки боласи билан эрдан ажраган қайнсинглиси яшар, икки хона бир-бирига уйқаш бўлгани учун иккинчисида ҳам эркин нафас ололмас эмиш.

Бир неча аёл ўша пайтда ёш, ҳаяжонда бўлганини айта туриб, аттанг қилди. Маҳрга нима аташганини ҳам эслай олмас экан.

Эҳтимол, нимадир айтилгандир, бироқ тўйдан кейин ҳеч ким унга мана шу нарса сенинг маҳринг эди, демаган.

Яна бир аёлнинг ҳикояси антиқа бўлди.

У билан ҳам ҳеч ким никоҳгача маҳр ҳақида гаплашмаган. Фақат никоҳ ўқилаётган маҳал домланинг “Маҳрга нима аталди?” деган сўроғига жавобан куёв тараф: “Фалон жойдаги 3 сотих ҳовли, уч хона уй”, деб жавоб берган. Келин бу гапни эслаб қолган.

Орадан бир неча йил ўтиб, алоҳида кўчиб чиққан ёш оила моддий жиҳатдан қийинчиликка учрайди. Келин маҳрига аталган ҳовлини эслайди. Ёшлар қайнона-қайнотага бор гапни айтишганида катталар бу гапларга жаҳл қилиб: “Келин

уялмайдими?! Маҳри ўрнига бошқа уй-жой қилдиларинг-ку!” қабилида жавоб қайтаришади. Боз устига, ўша ернинг уч хонали уй қурилган қисми қайнаканинг номига расмийлаштирилган бўлиб чиқади.

Бир қанча гап-сўзлардан кейин бўш турган қисми ёшларга топширилиб, сотишга рухсат берилади. Лекин пулнинг ярмидан кўпини қайнота олиб қўяди.

Табиийки, арзимаган пул уларнинг моддий эҳтиёжини ҳам қопламайди. Лекин маҳр эгасига топширилган бўлиб қолади.

Бу воқеаларни эслар экан, келин умри мобайнида бир неча бор моддий қийинчиликка дуч келиб: “Маҳрим қўлимда бўлганида ишлатардим”, деб ўкинганини ва ўз ҳақини, албатта, қиёматда ундиришга аҳд қилганини айтди.

Бу воқеадан кейин кўплаб танишлардан маҳр ҳақида сўрадим ва ҳаммасидан юқоридаги сингари жавоблар олдим. Афсуски, кейинги пайтда маҳр нималигини унутиб қўйган эканмиз.

Қуръони каримда маҳр ҳақида бундай марҳамат қилинади: “Хотинларга маҳрларини мамнунлик билан берингиз! Агар сизларга ўзлари ундан бирор нарсани ихтиёрий равишда кечсалар, сизлар уни бемалол, иштаҳа билан тановул қилаверинглар” (Нисо сураси 4-оят). Ушбу оят аёлларга маҳрни мамнуният билан берилиши кераклигини таъкидламоқда. Қуръони каримнинг яна тўрт оятида маҳр бериш эрга

вожиб экани қайд этилган. Демак, бу масалага жиддий қараш, уни ўрнида адо этиш нафақат бўлғуси келин-куёвлар, балки барча ота-оналар олдида турган муҳим вазифадир.

Гавҳар НАСРУЛЛОҲ, журналист
"Мўминалар", 3-сон, 2023 йил

Миссионерлик – инсонларнинг нозик туйғуси – эътиқодини ўзгартиришга уринувчи, жамиятни парокандаликка олиб келувчи бузғунчи ҳаракат. Унинг тарихи жуда узоқ даврларга бориб тақалиб, мақсади – масиҳийликни ёйишдан иборатлиги барчага аён. Бироқ бугунги кунга келиб миссионерлик доираси хийла кенгайди, эндиликда ушбу атама айтилганда фақат масиҳийчилар эмас, буддавийлар, кришначилар ва бошқа конфессиялар тарғиботчилари ҳам тушунилади. Ушбу ташвиқотчилар кўп йиллардан буён юртимизда ҳам гоҳ пинҳона, гоҳ ошкора фаолият олиб бормоқда. Афсус, ю ртдошларимиз орасида уларнинг таъсирига тушиб, ўз эътиқодидан воз кечганлар ҳам йўқ эмас.

Илгарироқ шундай ҳолатлардан бирига гувоҳ бўлгандим. Жамоамизда ёши ўтинқираган бир қиз ишларди. У нафақат турмушда ўз жуфтини тополмаган, балки одамлар орасида ҳам ёлғиз эди. Қобиғига ўралиб олиб, аллақандай муаммолар ичида яшар, ҳамкасблардан имкон қадар ўзини узоқроқ тутарди. Тажангроқ, ўзгарувчан феъл эгасилиги сезилиб турарди.

Аёнки, моддий етишмовчилик, биқиқлик уни шу аҳволга солганди. Ажабки, қизнинг муомаласида ўзгариш кузатилиб, ҳамма билан мулойим гаплашадиган бўлиб қолди. Сабаби тезда аён бўлди. Унинг хонасига кирган одам шкафга миссионерликка тарғиб қилувчи китоблари териб қўйилганига кўзи тушар, ўзи эса уларда “жаннатга элтиш” йўли кўрсатилганини тушунтирмоқчи бўларди. Қарши фикр билдирганларга қандайдир “далиллар” келтиради... Тушундикки, аросатда юрган қиз ғайридин nарғиботчиларнинг алдовига учган.

Миссионерлар нишонни аниқ олишганди. Шубҳасиз, Ислом дини ҳақида етарли тушунчаси йўқлиги, миссионерлик билан шуғулланувчи кучларнинг ғаразли қилмишлари хусусида етарли маълумотга эга эмаслиги қизни уларнинг тузоғига туширганди. Маълум бўлишича, масиҳийликка даъват қилувчилар аксаран аралаш миллат вакилларидан иборат оилаларнинг аъзолари, ҳеч бир динга эътиқод қилмаган, хасталикка, жудоликка, моддий қийинчиликка дуч келган, ахлоқ тузатиш муассасаларидан чиқиб келган, яъни моддий ва маънавий кўмакка муҳтож кишилар ўртасида тарғиботни кучайтираркан. Шунингдек, кар-соқовлар, умуман, ногиронларни ўз ўлжасига айлантириш мақсадида фаол иш олиб боришлари ҳам кузатилган.

Бундай тарғиботга эргашаётганлар орасида, кам бўлса-да, келиб чиқиши мусулмон бўлган фуқароларнинг борлиги ғоятда ачинарлидир.

Яқинда бир танишим дардини ёриб

қолди. Унинг ёши олтмишга яқинлашиб қолган қайнопаси бўлиб, фарзандсизлик важидан бир неча марта оила қуриб ажрашган экан. Беш-олти йил бурун ўзидан бир-икки ёш катта инсонга турмушга чиқибди. Улар Меҳрибонлик уйидан бола асраб олишибди. Муаммо шундаки, асли

мусулмон бўлган эр бир пайтлар миссионерлар таъсирида эътиқодини ўзгартирган экан, хотинини ҳам ортидан эргаштирибди. Энг ёмони, тарбияга олинган бола ҳам шу муҳитда бошқа дин вакили бўлиб вояга етиши муқаррар. Танишим оилавий борди-келдиларда уларнинг одатларидан ноқулай ҳолатга тушаётгани, қариндошликни узишга мажбур бўлаётганини куюниб гапириб берди.

Таниқли ёзувчи Саид Аҳмаднинг “Қоракўз Мажнун” ҳикоясида насроний динини қабул қилган ўзбек эркагининг фожиаси кўрсатилган. Собиқ тузум даврида ҳарбий хизматга кетган Бўри деган йигит хизмат муддати тугаса-да, уйига қайтмайди, узоқ йиллар давомида қорасини кўрсатмайди. Онаси фарзанди йўлига кўз тикади.

Кўп йилдан сўнг қаримсиқ, оғзидан ароқ ҳиди анқиган эркак киши эшикдан кириб келади. Кекса она ўғлининг руҳиятидаги бегоналикни сезса-да, “Болам!” деб бағрига босади. Меҳмонлар тарқалиб, ўғил уйқуга кетганда ҳаммаси аёнлашади. Кампир унинг устини ёпиб қўймоқчи бўлганида тугмалари ечилиб қолган кўйлаги тагида осилиб турган хочга кўзи тушади. Маълум бўладики, йигит ёт ўлкаларда насроний попнинг қизига уйланиб, унинг динига кирган ва черковда ишлаб юрган. Икки олов орасида қолган она ноилож ўғлидан воз кечади...

Аёнки, Исломдан қайтиб, бошқа динга кириш энг оғир гуноҳ ҳисобланиб, бундай кимса “муртад” деб аталади. Аллоҳ таоло: «Сизлардан ким диндан қайтиб, кофир ҳолида ўлиб кетса, ана

ўшалар дунё-ю охиратда амали ҳабата (беҳуда) бўлганлардир. Ана ўшалар дўзах аҳлидир. Улар унда мангу қолувчидир», деган (Бақара сураси, 217-оят). Ушбу ояти карима Аллоҳ таоло ширкни асло кечирмаслигига далилдир. «Ҳабата» сўзи, аслида, бирор ҳайвоннинг кўп овқат еганидан қорни шишиб, ёрилиб ўлган ҳолатини англатади. Диндан қайтган муртаднинг савобли амаллари ҳам мусулмонликни тарк этгани учун ҳавога учади. У нафақат тўплаган савоб-ажрларини бой беради, балки энг оғир гуноҳни содир этгани боис охиратда Аллоҳнинг ғазабига дучор бўлади, унга ҳеч қандай нажот йўли қолмайди.

Ҳақиқий иймон эгаси ўз эътиқодида собит бўлиши шарт. Ақида масаласида адашиш кишини дунё-ю охиратда ҳалокатга дучор қилади. Шундай экан, миссионерларнинг тузоғидан ўзимизни ва яқинларимизни ҳамиша узоқ тутишимиз керак. Айни шу синовга дуч келаётганлар эса унинг оқибати ҳақида атрофлича ўйлаб кўришлари зарур. Ҳатто адашганлар ҳам вақт борида тавба қилсалар, ўзларини ҳалокатдан қутқарган бўладилар.

Тўлқин ШЕРНАЕВ 

"Мўминалар", 3-сон, 2023 йил

Шу йил 5 декабрь куни масжидларда фаолият юритаётган имом-домлалар ўртасида “Йил имоми – 2023” кўрик танловининг республика босқичи бўлиб ўтди. Унда Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар ва Тошкент шаҳридаги ҳудудий босқичларда ғолибликни қўлга киритган 14 нафар имом-домла беллашди.

Иштирокчилар Қуръони карим қироати ва тафсири, ақида, фиқҳ, Ислом тарихи, ҳадис илмлари, алломалар ижодига оид саволларга жавоб бердилар. Шунингдек, меҳнат фаолиятлари давомида амалга оширган ишлари ва ижодларини намойиш этдилар. Қатнашчиларнинг чиқишлари ҳакамлар ҳайъати томонидан мезонлар асосида баҳоланди.

Танлов натижаларига кўра, қуйидаги иштирокчилар совринли ўринларга муносиб топилди:

1-ўрин – Тошкент шаҳридаги  “Холид ибн Валид” жоме масжиди  имом-хатиби Исроилжон домла Исмоилжоновга I даражали диплом ва Ҳаж сафари йўлланмаси;

2-ўрин – Андижон вилоятидаги “Мирзахолиқ ота” жоме масжиди имом-хатиби Муҳаммадийхон домла Ҳожиевга II даражали диплом ва 15 млн. сўм пул мукофоти;

3-ўрин – Самарқанд вилоятидаги “Шайх Худойдод Вали” жоме масжиди имом-хатиби Анвар домла Аҳмедовга III даражали диплом ва 12 млн. сўм пул мукофоти топширилди.

Аллоҳ таоло ғолибликни муборак айласин, қолган иштирокчиларга ҳам келгусида муваффақият  ато этсин.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати