Ўзбекистон ва Франция ўртасидаги ўзаро ҳурмат ва ишончга асосланган дўстона алоқалар кўп асрлик тарихга эга. Буюк саркарда Соҳибқирон Амир Темурнинг Карл VI га йўллаган мактубида: “Биз сизнинг давлатингиз гуллаб-яшнашини дўстона тилаб қоламиз”, деган самимий истакларни ўқиш мумкин. Етти аср муқаддам битилган ушбу нома икки мамлакат ўртасидаги дўстлик нақадар мустаҳкам асосга эга эканини яққол намоён этади.

Куни кеча Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази, Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази, Ўзбекистон халқаро ислом академияси вакилларидан иборат Ўзбекистон делегацияси Францияга ташриф буюрди. Сафардан кўзланган асосий мақсад Президентимиз ташаббуси билан юртимизда диний-маърифий соҳада олиб борилаётган кенг кўламли ислоҳотлар, ислом тамаддунига беқиёс ҳисса қўшган буюк алломаларимиз, азиз авлиёларимизнинг бой маънавий меросини чуқур ўрганиш, табаррук қадамжоларини обод этиш борасидаги ишларни халқаро ҳамжамиятга етказиш, манфаатли алоқаларни йўлга қўйиш, ўзаро тажриба алмашишдан иборат.

ЎзА хабарига кўра, Франция Ислом фондида бўлиб ўтган учрашув самий руҳда кечди. Унда Ўзбекистоннинг виждон эркинлигини таъминлашдаги бой тажрибаси, турли динларга эътиқод қилувчиларга ўз ибодатларини адо этишлари учун яратилган шароитлар ҳақида батафсил маълумот берилди.

– Глобаллашув жараёнлари шиддат билан ривожланиб бораётган ҳозирги шароитда турли миллат ва дин вакилларининг бир-бирини тушуниши, қўллаб-қувватлаши, жамият тараққиёти йўлида ҳамкорлик қилиши ўта зарур, – дейди Франция Ислом фонди президенти Жан Пьер Шевенман. – Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев томонидан олиб борилаётган ижтимоий-сиёсий ислоҳотларни катта қизиқиш билан кузатиб бораяпмиз. Шубҳасиз, мамлакатингиз Марказий Осиё минтақасида ҳал қилувчи кучга эга. Биз Ўзбекистон билан маданий-маърифий соҳада ҳамкорлик қилишдан манфаатдормиз.

Қайд этиш керакки, мазкур фонд 66 миллионлик Франция аҳолиси ичида 7 миллиондан зиёд мусулмонларнинг ўзига хос ўрни ва мавқеини сақлаш, уларнинг жамиятга ҳар томонлама интергациялашувини таъминлашга қаратилган кенг қамровли фаолиятни амалга оширади. Фонд ходимлари Ўзбекистондаги ислом тадқиқотлари марказлари билан ҳамкорликда ислом динининг тинчликпарвар моҳиятини ўрганиш, биргаликда илмий лойиҳаларни амалга оширишдан манфаатдор эканини билдирди.

Эътиборли жиҳати, Франция Ислом фонди 2021 йилда Франция маданият ишлари вазирлиги, Лувр музейи билан ҳамкорликда Париж шаҳрида “Буюк ипак йўли маданияти” мавзусидаги халқаро кўргазмани ўтказишга ҳозирлик кўрмоқда. Франция томони ушбу кўргазма доирасида “Ўзбекистон – ислом цивилизацияси маркази” номли мамлакатимизнинг қадимий ва бой тарихига оид экспозицияларни тайёрлашда ҳамкорлик қилишга умид билдирди.

Ўзбекистон мусулмонлар идораси матбуот хизмати

Хотира ва қадрлаш тушунчаси чуқур маънога эгадир. Ушбу кунда фашизмга қарши курашишларда қатнашган, ўз Ватанини ҳимоя қилишда жонини фидо қилган, шунингдек Тўмарис, Жалолиддин Мангуберди, Наджмиддин Кубро каби қахрамонлар ва асрлар давомида халқ орзу қилган эркинлик учун курашган Қодирий, Беҳбуди, Мунаввар қори, Чўлпон, Авлоний, Фитрат, Усмон Носир каби миллий қахрамонларимизнинг руҳини шод этиб, уларни хотирлаш барчамизнинг вазифамиздир.

Агар бизга хотира мураббий бўлса биз тарихга назар ташлаб келажак сари қадам ташлаймиз. Чунки биз ўтган вақтда бўлган ходисалардан ибрат олиб келажакда бундай ҳолатларни такрорланмаслигини, қолаверса тинч-фаровон ҳаётни қадрига етамиз. Қадрлаш ёши улуғларга нисбатан эъзоз ва ҳурмат, инсоний бурчдир. Шу боис, хотира, қадр тушунчалари азал-азалдан халқимиз тафаккури, маънавий ҳаётнинг ажралмас бир қисми бўлиб келган.

Ҳар бир халқ, ҳар бир миллатнинг ўзига яраша қадрияти, урф-одатлари, анъаналари борки, асрлар давомида авлоддан-авлодга мерос бўлиб ўтиб келади. Қайсики юртда мана шу қадрият, урф-одат ва анъаналар топталадиган, оёқ-ости қилинадиган бўлса, ўша жамиятнинг келажаги бўлмайди.

Бунинг аччиқ мевасини собиқ шуро давлати тотиб кўрди. Ҳар бир ақли расо инсоннинг энг қадрли ва қимматли суйган нарсаси бўлади. Мана шу қадр-қимматни инсон ҳимоя қилмас экан, албатта у келажак авлод олдидаги маъсулиятини унутиб қўйганлар қаторида бўлиши ҳеч гап эмас. Ислом динида инсон қадрини юқори кўтарган Аллоҳ таоло Қуръони каримда шундай дейди: “Дарҳақиқат, (Биз) Одам фарзандларини (азиз ва) мукаррам қилдик...”. Бу азизлик ва мукаррамлик ўтганларни хотиралаш ва тирикларни қадирлаш билан мукаммал бўлади. Ўтганларни яхши сифатларни эсласак, орамизда ҳар бир дақиқаси ғанимат бўлган ёши улуғларни, пиру-бадавлат ота-оналаримизни дуосини олсак ҳеч қачон ёмонлик кўрмаймиз. Чунки халқимизда олтин олма дуо ол, дуо олтин эмасму деб бежизга айтилмаган.

Мустақилликга эришмасимиздан олдин яъни собиқ шуро даврида миллий анъаналаримиз, дину-диёнатимиз, миллий байрамларимиз, тилимиз, қомусимиз, байроғимиз, мадҳиямиз ва гербимиз хақида гапириш бизга ушалмас орзу ҳавас эди. Азиз авлиёларимиз зиёратгоҳлари вайронага айланган эди. Масжиду-мадрасаларимиз омборхоналарга айлантирилиб, ачинарли аҳволга тушуб қолган эди. Қанчадан-қанча бегуноҳ ота-боболаримиз қатағон қилиниб бевақт оламдан ўтишди. Хуллас калом ўзбек халқининг қадр-қиммати топталган эди. Яратганга беадад шукурки, жаннатмакон Ўзбекистонга мустақиллик неъматини инъом этди.

Ўз аждодларини, ўз юртининг ўтмишини, тарихини эсламайдиган, билишни истамайдиган, ўз хотирасида сақламайдиган одам боласини, онгли инсон деб тасаввур қилиб бўлмайди. Шу сабали келажак авлоднинг тарбиясига жиддий эътибор қаратиб, халқимизнинг азалий қадрият, урф-одат ва анъаналарига содиқ қоладиган зурриётларни ортимиздан қолдиришимиз лозим бўлади.

Мансуров Шокиржон,
Наманган вилояти Учқўрғон тумани

“Саидхон эшон” жоме масжиди бош имом-хатиби

Индонезиянинг Богор шаҳрида  дунёнинг 45 давлати вакиллари иштирокида 1-3 май кунлари ўтказилиши режалаштирилган “Исломда васатийлик (мўътадиллик)” мавзусида бўлиб ўтаётган юқори даражадаги халқаро анжуман кеча, 3 май куни ўз ишига якун ясади.

Маълумки, вакилларимиз Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси ўринбосари шайх Абдулазиз Мансур ва Диний идора масжидлар бўлими мудири  Раҳимберди домла Раҳмонов ҳам мазкур анжуманда қатнашмоқда.     Анжуманда иштирок этган Ислом уламолари ва мутафаккирлари  халқаро майдонда бўлаётган ҳозирги таҳликали вазиятда  янги ислом цивилизациясини  барпо этиш йўлида очлик, саводсизлик, зулм ва ирқий камситишлар каби салбий ҳаракатларга барҳам бериш, шунингдек минтақавий ва халқаро миқёсда зўравонлик ҳаракатларига қарши кураш олиб бориш масалалари борасида ўзаро фикр алмашишди.  

Уламолар Ислом – меҳр-мурувват, бирдамлик ва тенгликка асосланган тинчлик, раҳмат, адолат ва тараққиёт дини эканини таъкидлашди. Улар Исломнинг мўътадиллиги, бу – унинг асосий кўриниши эканини эътироф этиб, пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва саллам ва у кишидан кейинги хулофои рошидинлар даврлари, қолаверса кейинги даврларда ҳам шу ғоя асосида иш юритиб келинганини, шунингдек, мусулмон уламоларининг ўрта уммат цивилизациясини барпо қилиш йўлида келгуси авлод тарбияси ва хавфсизлигини таъминлашдаги масъулияти ва ролининг юқори эканини таъкидлашди ва “Богор” баённомаси қабул қилинди.

Мазкур  баённомага кўра, қуйидагиларга риоя қилиш талаб этилади:

1. Исломнинг асосий кўрсатмаларидан бўлмиш Исломнинг мўътадиллигини қайта фаоллаштириш қуйидаги 7 та тамойилни ўз ичига олади:

• Мўътадиллик – тўғри йўлга етишиш мақсадида ўртача ҳолатни олишлик;
• Адолат – масъулиятга мутаносиб бўлган ҳолда ишга тўғрилик билан ёндашиш;
• Бағрикенглик – барча дин вакилларини эҳтиром қилиш ва улар билан гўзал муомалада бўлиш;
• Маслаҳат – фикрларни жамлаган ҳолда бир ечимга эришиш йўлида муаммоларни ҳал этишда ўзаро маслаҳатлашиш;
• Ислоҳ этиш – умумий салоҳиятга етишиш учун бир ишнинг лойиҳаси ва ислоҳотига киришиш;
• Намуна – инсон тараққиёти йўлидаги ташаббускорлик ишларида етакчи ва фаол бўлиш;
• Фуқаролик бурчи – фуқаролик ҳуқуқини эҳтиром қилиш ва миллий давлатчиликни эътироф этиш.

2. Ислом цивилизацияси тарихидан ибрат ва намуналар олиш орқали шахс ва жамиятда Исломдаги мўътадиллик асосларини ривожлантириш.
3. Тараққиёт даври ўзгаришларига фаол иштирок этиш орқали қарорларни тўғри қабул қилиш, мусулмонлар ҳаётининг турли жабҳаларида Исломнинг мўътадиллик намуналарини жонлантириш.
4. Ислом ахлоқи ва қадриятларига асосланган уйғунлик, тенглик, тараққиёт, тинчлик, ҳар томонлама баркамоллик хусусиятларига эга бўлган жамиятни барпо этиш ҳамда Исломнинг оламшумуллигини исломий давлатлар ва жамиятларни мўътадил Исломни мустаҳкамлашга оид ташаббуслар олиб боришга тарғиб қилиш.

Халқаро алоқалар бўлими ходими

 Илёсхон АҲМЕДОВ

тайёрлади

Инсоннинг саодатли ҳаёт кечириши, ишлари унумли ва баракали бўлишида эртанги кунга нисбатан умиднинг ўрни беқиёсдир. Инсон дунёга келибдики, орзу-умидлар билан яшайди. Орзулари рўёбга чиққан одам, албатта, шукр қилиши керак. Инсонни касб ва меҳнат қилишга ундайдиган куч ҳам шу. Ғайрат ва иштиёқни уйғотадиган, дангасалик ва ялқовликни кетказадиган омил ҳам умиддир. Умидни янада яхшироқ тушуниш, ҳис этиш учун унинг зидди бўлган умидсизликни билиш керак.

Умидсизлик Аллоҳнинг раҳматига ношукрлик бўлиб, умидсизлик  ишончни сўндирувчи иллатдир. У бирор ишга қўл уришдан қайтаради. Жасаддаги қувватни сустлаштириб, йўққа чиқаради. Мақолларда келганидек «Умид қилдим – етдим, ноумид бўлдим – йиқилдим». Абдуллоҳ ибн Масъуд (розияллоҳу анҳу): “Инсонни икки нарса ҳалок қилади: умидсизлик ва манманлик!” деганлар. Масалан, талаба имтиҳондан ўтишига умид қилмаса, ўқиш-ёзишни йиғиштириб қўяди. Синфхона унга торлик қилади. Ўқимаслик учун ҳар нарсадан баҳона излайверади. Энг ёмони, ўша “баҳона” тез топилади. Бемор соғайишдан умидини узса, на табиб сўзи, на муолажа кор қилади. Ҳеч қандай дори фойда бермайди. Аллоҳ таоло марҳамат қилади: “Aллoҳнинг рaҳмaтидaн нoумид бўлмaнглaр. Зeрo, Aллoҳнинг рaҳмaтидaн фaқaт кoфирлaр қaвмигинa нoумид бўлур”. Динимиз таълимоти ялқовлик, боқимандалик каби зарарли иллатларни қатъий қоралаб, инсонларни ҳалол ризқ топиш йўлида чин ихлос билан меҳнат қилишга буюради. Ҳар қандай муваффақият осонлик билан қўлга киритилмаслиги маълум. Илм, касб-ҳунар эгаллаш, дунё фаровонлиги ва охират ободлиги ҳамма ҳаммаси инсон ҳаракати сабаб ҳосил бўлади. Бунинг учун инсонда ишонч, умид бўлиши кифоя. Умид қалб амалидир. Ҳар бир инсонни унинг қалби бошқаради. Қалбдаги яхши ният ва олий мақсадлар кишига шижоат ва ғайрат бағишлайди. Қалбида пок нияти бўлмаган киши бирор ишга қўл урмайди, киришмайди, киришса ҳам, ишини тугатмайди. “Бирор билим юртни амаллаб тугатсам…” деган инсон шундан нарига ўтмайди. Нолигани сайин иши орқага кетаверади. Унинг дардига даво меҳнатдир. Хоҳиш ҳеч нарсани ҳал қилмайди, натижага эришиш учун ҳаракат қилиш керак. Ҳаракатдан тўхтамаган бирор натижага эришмай қолмайди. Ҳазрат Умар (розияллоҳу анҳу): “Дунёда эртага вафот этадигандек ибодат қил, абадий турадигандек яша” деб, ғайратли бўлишга ундаган. Аллоҳ таолога ҳамдлар бўлсин! Миллатимиз меҳнатни севади, меҳнаткашни қадрлайди. Юрт ободлиги, халқ фаровонлиги, файзу баракот ҳалол меҳнат биландир. Хулоса қилиб ушбу ибратли зарбулмасални келтирсак.

Бир хонада тўртта шам ёниб турар эди. Замон ўтиб, одамлар ўзгариб, хонадаги биринчи «Иймон» деб номланувчи шам ўчибди.

— «Иймон» ўчган жойда мен хам узоқ ёна олмайман, деб «Яхшилик» дея номланган иккинчи шам ҳам ўчибди.

— Иймон ва яхшилик ўчган хонани мен ҳам ёрита олмайман, деб «Меҳр-муҳаббат» шами ҳам ўчибди.Ушбу хонага кириб бир киши:

— Эҳ, нақадар қоронғу бу хонада на Иймон, на Яхшилик, на Меҳр-муҳаббат бор, деб ортга қайтаётса, тўртинчи шам:

-Илтимос, тўхтанг, дебди.

— Сен қандай шамсан? Нега халиям ёниб турибсан, деб сўрабди халиги киши.

— Мен ўчсам бу хона қоп-қоронғу бўлиб қолади, Мен ёниб турган эканман қолган учта шам ҳам ёниши мумкин. Чунки мен «Умид» шамиман, дебди.

— Ҳеч қачон қалбингиздан шу тўрт шам ўчмасин. «Иймон, яхшилик, меҳр-муҳаббат ва умид» қалбингизни доим ёритиб турсин! Умидни асло узманг ва Аллоҳнинг рахматидан ноумид бўлманг!

Ўктам ҚУРБАНИЯЗОВ,

Қорақолпағистон Республикаси Амударё тумани

«Нўғой эшон» эшон жоме масжиди имом хатиби

Шу йилнинг 3 май куни Тошкент ислом институти 3-курс талабаси Нажмиддинова Робия Халқаро Қуръон мусобақасида иштирок этиш учун Малайзия пойтахти Куала-Лумпур шаҳрига учиб кетди.

Хабарингиз бор, Нажмиддинова Робия 26 апрель куни якунланган уч босчиқли “Ўзбекистон Қуръон мусобақаси-2018”нинг аёл-қизлар ўртасидаги баҳсларда “Олий ўрин”ни қўлга киритган эди.

Малайзия Қироли Муҳаммад (V) Фарис Петра ташаббуси билан ўтказилаётган ушбу халқаро Қуръон мусобақасида институтимиз талабаси Робия Нажмиддинова мужаввид йўналиши бўйича иштирок этади.

14 кун давом этадиган мазкур мусобақада талабамиз қачон чиқиш қилиши тўғрисида кейинроқ маълумот берамиз.

ЎМИ Матбуот хизмати