Жорий йилнинг сентябрь ойида Болгар ислом академиясида олтита диссертация ишининг ҳимояси ўтказилади. Бу ҳақда академиянинг ўқув ишлар бўйича проректори Абдулла Адигамов маълум қилган. Ҳозирги вақтда Ислом олий ўқув юртида ёзги мактаб фаолият юритмоқда.

«Ушбу ёзги мактаб асосида 10 нафар докторант, 25 нафар магистрант қабул қилинади. Жорий йилнинг сентябрида эса академиянинг 6 нафар докторанти "Ислом фанлари доктори" даражасини олиш учун ҳимояга чиқади», — дейди проректор.

Ушбу докторантларнинг ишлари асосан татар халқи маърифати билан боғлиқ бўлиб, Шиғобуддин Маржонийни ўрганиш уларнинг бирига топширилган.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Татаристон Республикасида "Зиёратчилар учун йўлкўрсатгич" деб номланган расмли материал икки минг ададда чиқарилди. Татаристон мусулмонлари идорасининг маълум қилишича, ушбу қўлланма Ҳаж зиёратига йўл олаётган ҳар бир татаристонликка тақдим этилади.

Ушбу қўлланма суратлар асосида ибодат жараёнлари тушунтирилгани билан эътирофга лойиқ. Унда қандай қилиб Ҳаж зиёратини амалга ошириш босқичма босқич тушунтирилган. Унда зиёратчилар йўл қўядиган хатолар борасида ҳам тушунтиришлар келтириб ўтилган.

Маълумот учун, татаристонлик зиёратчиларнинг дастлабки гуруҳи жорий йилнинг 25 июль санасидан бошлаб Ҳаж зиёратини адо этиш учун Саудия Арабистонига учиб кетадилар.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

Аллоҳ таолога етишиш учун бутунлай Унинг Ўзини кўзлаган ҳолда ажраб чиқмоқ керак бўлади. Шунинг учун ҳам қадимги роҳиблар Аллоҳ таолога етишиш мақсадида ҳамма нарсадан ажраб, тоғларга чиқиб кетар эдилар.

Исломда роҳиблик йўқ. Аммо таққослаш учун айтадиган бўлсак, Ислом умматининг роҳиблиги ҳаждир. Ҳаж ибодатини адо этмоқчи бўлган банда барча шаҳватлар, лаззатлардан, алоқа ва машғулотлардан, ҳатто одатдаги кийимларидан ҳам ажрайди.

Ҳаж ибодатини адо этмоқчи бўлган ҳар бир киши иложи борича қуйидаги нозик сирлардан хабардор бўлгани мақсадга мувофиқ. Аввало, ҳажнинг моҳиятини фаҳмлаб етмоғи лозим. Яъни ҳажнинг диндаги ўрнини фаҳмлаган одамнинг унга шавқи ортади ва ҳаж қилишга азму қарор қилади.

Ҳажнинг ҳар бир амалида эслатма ва ибрат бор:

1. Ҳажга керак бўладиган нарсаларни жамлаганда охиратга керак бўладиган нарсаларни эсига олсин.

2. Оддий кийимларини ечиб, эҳромга кираётганида кафанни ва Роббига бу дунё кийимларидан бошқача кийим ила рўбарў бўлишини эсга олсин.

3. «Лаббайка»ни айтишни бошлаганида Аллоҳ таолонинг чақириғига жавоб бераётганини эсга олсин ва қабулни орзу қилиб, қабул бўлмай қолишидан қўрқсин.

4. Ҳарамга етганда уқубатдан омон қолишни орзу қилсин ва яқинлардан бўлмай қолишдан қўрқсин. Аммо умидворлик ғолиб бўлсин.

5. Байтуллоҳни кўрганида қалбида унинг улуғворлигини ҳозир қилсин ва Аллоҳ таолога ўзини меҳмонлари мартабасига эриштиргани учун шукр қилсин ҳамда Байтуллоҳни тавоф қилиш нақадар улуғворлигини ҳис этсин.

6. Ҳажарул асвадни истилом қилган (уни қўли билан ушлаган ёки ишора қилган) пайтида Аллоҳ таолога итоат қилишга байъат қилганига эътиқод қилсин ва бу байъатга вафо қилишга азму қарор қилсин.

7. Каъбаи Муаззаманинг пардасига осилганида ва Мултазамда турганида гуноҳкор ўз хожасининг паноҳига қочганини эсласин.

8. Сафо ва Марва орасида саъйи қилаётган пайтида уларни «тарозининг икки палласи» деб ўйласин. Уларнинг орасида бориб-келишини «қиёматнинг аросати» деб ўйласин.

9. Арафотда турганида, одамларнинг издиҳомини кўрганида, овозларининг кўтарилишини эшитганида, тилларининг турли-туманлигини билганида қиёмат мавқифини, унда халойиқнинг жамланишини ва шафоат сўрашларини эсга олсин.

10. Тош отиш пайтида қулликни намоён қилишни ва фармонга бўйсуниб, уни сўзсиз бажо этишни қасд қилсин.

11. Қурбонлик сўйиш пайтида бу ишнинг Аллоҳ таолога қурбат ҳосил қилишнинг энг муҳим турларидан бири эканини, қурбонликнинг ҳар бир бўлаги эвазига қурбонлик қилувчининг бир бўлаги дўзахдан халос бўлишини эсласин.

 «Руҳий тарбия» китобидан олинди.

Ўтган куни бир гуруҳ ўзбекистонлик зиёратчилар ҳаж ибодатини адо этиш учун Саудия Арабистонига жўнаб кетган эдилар. Ҳаж амалларини адо этиш ниятида муборак заминга етиб борган фуқароларимиз Мадинаи Мунавварадаги 5 юлдузли “Pullman Zamzam” меҳмонхонасига жойлаштирилди.
Мадина шаҳридаги ишчи гуруҳи аъзоси Бобуржон Тошпўлатовнинг билдиришича, бу йил ҳаж зиёратчилари учун илк бор Мадинаи мунавварада 5 юлдузли, замонавий меҳмонхона ўзбекистонлик зиёратчилар хизматида бўлмоқда.
Ушбу меҳмонхона Масжиди Набавийнинг шундоққина ёнгинасида жойлашган, зиёратчиларимиз беш маҳал намозларини ушбу табаррук масжидда адо этиш саодатига етишмоқдалар. Айни кунда, зиёратчилар ибодатларини чиройли ва мукаммал адо этишлари учун меҳмонхонада барча шарт-шароитлар муҳайё қилинган.
Меҳмонхонанинг кенг зали киши диққатини ўзига тортади. У ерда янги, қулай ўриндиқлар жойлаштирилган бўлиб, ибодатлардан толиқиб келган одам учун салқинланиб олишига мўлжалланган.
Зиёратчи ўз хонасига кўтарилмоқчи бўлса, бир нечта лифтлар ишламоқда. Ҳар бир хонада озода кўрпа-ю чойшаблар тўшаб қўйилган. Хонадаги телевизор орқали Каъбаи муаззама ёки Масжидун Набавийни тўғридан-тўғри томоша қилиб ўтиришлари мумкин. Шунингдек, ҳар бир хонада барча қулай шарт-шароитлар ҳозирланган.
Меҳмонхонада тиббиёт бўлими ва Ўзбекистон Ишчи гуруҳи штаби ташкил этилган бўлиб, тиббиёт бўлими ҳам керакли ўриндиқ ва ётоқ мебеллари билан таъминланган. Шунингдек, зиёратчиларимизга ошпазлар томонидан лазиз ва миллий таомлар тортиқ қилинмоқда.
Бир сўз билан айтган-да, бу йил олдинги йиллардан фарқли ўлароқ зиёратчиларимизга барча шарт-шароитлар ва қулайликлар энг юқори даражада муҳайё қилинган, фақат зиёратчиларимиз шарт-шароитлар шукронасини қилиб, ибодат ҳаловатини тотиб, дуои хайрлар қилишлари қолди, бу эса, улкан бахтдир.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Аллоҳ таоло Қуръони Каримда Ўзининг мўмин бандаларини васф қилар экан, уларни шундай деб мақтайди:

وَالَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ أَزْوَاجِنَا وَذُرِّيَّاتِنَا قُرَّةَ أَعْيُنٍ وَاجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِينَ إِمَاماً

“Улар: “Эй Роббимиз, Ўзинг бизга жуфти ҳалолларимиздан ва зурриётларимиздан кўзимиз қувонадиган нарса ҳадя эт ҳамда бизларни тақводорларга йўлбошчи эт”, дейдиганлардир” (Фурқон сураси, 74-оят).

Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам дедилар: “Дунё матодир, унинг матолари ичида энг яхшиси солиҳа хотиндир”.

Бошқа бир ҳадисда Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам бундай деганлар: “Аллоҳ кимга солиҳа бир турмуш ўртоғи (аёл) насиб қилган бўлса, динининг ярмида унга ёрдам берибди. Қолган ярми хусусида Аллоҳдан қўрқсин (тақво қилсин)!” (Ҳоким “Мустадрак” II. 175)

Ҳа, тақводор аёл Аллоҳнинг неъматидир. Хўш, тақводор, солиҳа аёл қандай сифатларга эга бўлади? Қуйида шуларни келтирсак:

1. Аллоҳга итоат қилувчи.

Солиҳа аёл Аллоҳ таолонинг барча буюрганларини қилиб, қайтарганларидан қайтувчи бўлади.

2. Аллоҳнинг ғазабини келтирмайдиган (гуноҳ бўлмаган) ишларда эрига итоат қилувчи.

Эри гуноҳ ишларга буюрса, итоат этмайди. Масалан, “Ароқ олиб кел” деса, бу буйруқни бажармайди, ароқ олиб келмайди. Аммо гуноҳ бўлмаган ишларга буюрса, итоат қилади.

3. Эрининг унга назари тушганда, хурсанд бўлади.

Либоси, сўзлари, юриш-туриши билан эрига ёқадиган кўринишда ва ҳолатда бўлади.

4. Аллоҳ таолонинг тоатида эрига ёрдам беради.

Эрига намоз вақти бўлганини айтади, ғусл қилиши учун сув иситиб беради ва ҳоказо.

5. Эрининг тўшагини бировга бостирмайди.

Эри ўтирадиган, ётадиган тўшакни бировга бостирмайди. Эрига сўз билан ҳам, амал билан ҳам асло хиёнат қилмайди.

6. Эридан бошқага зийнатини кўрсатмайди.

         Янги либосларини, хушбўй ифорли атирларини, қимматбаҳо тақинчоқларини фақат ва фақат эри учун ишлатади. Эрининг ёнида атир сепиб, зийнатланиб, тоза либосларини кийиб юради. Кўчага чиққанда эса оддий либос кийиб, авратларини беркитиб, зийнатланмай, атир сепмай чиқади.

7. Эрининг сирини беркитади.

         Оилавий сирлар, эрининг хос сирлари ва бошқа махфий суҳбатларни яшириб, асрайди. Кўча-кўйларда, йиғинларда ва бошқа ўринларда қариндошларига, дугоналарига айтиб, сирларни фош қилмайди.

8. Эрига сабр қилиб, оз нафақага қаноат қилувчи.

         Агар эри камхарж бўлса, топиш-тутиши оз бўлса, ундан кўпроқ нарса талаб қилиб, ноқулай аҳволга солмайди. Балки борига қаноат қилиб, Аллоҳ таолога дуо қилиб эрининг топганларига барака беришини сўрайди.

9. Эри ғоиб бўлганда, нафсини ва эрининг молини эҳтиёт қилади.

         Эри сафарда, ишда бўлган пайтларда аёл киши ўз иффатини ва эрининг мол-мулкини, пул ва бошқа нарсаларини асраб-авайлайди, бировларга эридан сўрамасдан ҳеч нарса бермай       ди.

10. Эри келганда, тилини унга азият беришдан тияди.

         Эри ишдан чарчаб келганда, “Гўшт олиб келмадингизми?”, “Фалон айтган нарсамни олиб келмай, қуруқ қўл билан келдингизми?” демасдан, тили ва муомаласи билан эрига озор бермай, уни яхши кайфиятда кутиб олади.

11. Сўкиш, ҳақорат ва шикоятни кўпайтирмайди.

         “Сендан нима кўрдим?!”, “Сен билан яшаб нимага эришдим?!” деган гаплар билан эрини паришон қилмайди, уни ҳақоратлаб, дилини оғритмайди, “У кам, бу кам” деган гапларни ҳадеб айтавермайди.

12. Эри унга ёмонлик қилса, эридан кўрган яхшиликларни инкор этмайди.

         Мабодо эри унга ёмонлик қилганда ҳам ундан кўрган яхшиликларни инкор этиб, “Сенга тегибманки, бошим муаммодан чиқмайди” деган мазмундаги гапларни айтмайди. Балки, унинг яхшиликларини эслаб, унга Аллоҳ таолодан инсоф сўраб, оилани яхши томонга ўзгартириш ҳаракатида бўлади.

         Аллоҳ таоло аёлларимизнинг солиҳа бўлишларини насиб айлаб, ибратли, тотув ҳаёт кечиришимизни насиб этсин!

Нозимжон Иминжонов тайёрлади