Кеча, 1 декабрь куни Чеченистон республикаси муфтийси ва давлат раҳбари маслаҳатчиси Салоҳ ҳожи Межиев бошчилигидаги меҳмонлар Бухоро вилоятига ташриф буюрди.

Делегация таркибида Чеченистон раҳбари Рамзан Қодировнинг тўнғич қизи, Маданият вазири Айшат Қодирова ҳам келган.

Меҳмонларни Ўзбекистон мусулмонлари идораси раисининг биринчи ўринбосари Ҳомиджон домла Ишматбеков ва Бухоро вилоят бош имом-хатиби Жобир домла Элов кутиб олиб, ҳамроҳлик қилмоқда.

Чеченистонлик меҳмонлар дастлаб Баҳоуддин Нақшбанд мажмуасини зиёрат қилишди. Муборак қадамжода Қуръони карим тиловат қилиниб, хайрли дуолар ўқилди.

Мартабали меҳмонларнинг юртимиздаги муборак қадамжоларга зиёрати давом этмоқда.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Ливиялик олим доктор Алий Саллобий ҳақиқий мусулмон билан радикал мусулмоннинг фарқини ажойиб тушунтириб берибди:

1. Ҳақиқий мусулмон ўз иймони билан машғул бўлади.
Радикал мусулмон бировларнинг иймони билан машғул бўлади.

2. Ҳақиқий мусулмон ўзини ва бошқаларни жаннатга кириши учун ҳаракат қилади.
Радикал мусулмон бошқаларни дўзахий эканини исботлашга ҳаракат қилади.

3. Ҳақиқий мусулмон кишиларнинг хато ва тойилишларини кечириш учун узр қидиради.
Радикал мусулмон эса инсонларни жазолаш ва уларни гапириб юриш учун уларнинг хатолари , айблари ва тойилишларини қидириб юради.

Манбалар асосида таёрланди
Ф Салимов

Бугун дунё тез ўзгаряпти. Бинобарин турмуш тарзи, тарбиядаги муносабат ҳаммаси кечагидек эмас.

Янги ахборот технологияларининг оммавий ривожланиши баъзи тарбия қолипларини ўзгартириш ёхуд ҳаётга мослаштиришни талаб қилмоқда. Бошқа ҳолатда янги мезонларни ҳаётга татбиқ қилиш керак бўлади. Инсонни ҳаётдан рози қиладиган нарсалар ҳаммаси ҳам ахборотларга боғлиқ эмас. 

Масалан, болага доим ўз севган машғулоти бўлиши, бошқалардан ёрдамини аямаслик, интилиб яшаши, ҳар ишда фаол, янгиликка интилиб яшаши, тушкунликка тушмаслиги жаҳл ва ёлғондан узоқда бўлиши жуда муҳимдир. Жараёнлар шиддатли ривожланаётган бугунги даврда асабни сақлаш, самимий бўлиш, бекорчи бўлмаслик, одамларга кўпроқ яхшилик қилиш, манман бўлмаслик лозим.Бунинг учун ҳаммага билан бирдек яхши муносабатда бўлиши, очиқ юзли бўлиш, ўз исми билан чақирилиши, сабрли тингловчи бўлиш, суҳбатдошини қизиқтирадиган нарсалар ҳақида гапириши, ота-она қадр-қимматини юқори тутиши, камтарлик, камгап бўлиши яхшиликка олиб келади. Келинг энди, бугун ижтимоий тармоқлар даврида тарбияда нималарга эътибор бериш керак, деган масалани ўртага ташлайлик. Булар ҳақида кўп гапириш керак бўлган пайтда биз камгап бўлмоқдамиз.

Биринчидан, интернет тармоқлари орқали ўзгалар билан алоқа қилишда аввало ўзига танлаган исмнинг гўзаллигига эътибор бериши лозим. Баъзилар ўз номи билан тармоққа кирмайди. Бу ўта ҳурматсизлик. Глобал тармоқда миллионлаб одамлар жойлашган.  Бошқаларни алдамаслик керак.

Иккинчидан, ижтимоий тармоқлар орқали ўзгалар билан алоқа қилишда қонун ва ахлоқ қоидаларига амал қилиш зарур.

Учинчидан, интернет орқали ўзгалар билан муносабат қилишдан яхшилик ва тенг ҳамкорлик қилиш ҳамда ёмонлик ва душманлик йўлида ҳамкорлик қилмасликни шиор қилиб олиш зарур.

Тўртинчидан, интернетда фойдали мақсадни кўзлаш ва бефойда ишлардан четда бўлиш лозим. 

Бешинчидан, ижтимоий тармоқлар орқали бировлар билан алоқа қилишда яхшиликни ва гўзал хулқни тутиши талаб этилади, турли расмлар, фойдасиз гап ва видеолар билан одамларнинг вақтини ўғирлаш ва уларни чалғитишдан нима фойда?  Фақат керакли, зарур нарсаларни узатиш лозим. Олтинчидан, ижтимоий тармоқларда турли жинс вакиллари бор, ҳазил-ҳузул билан жуда кўп оилавий муаммолар келиб чиқмоқда, иш ҳатто ажралиш масаласигача қадалмоқда.

 Бу масалада жамоатчилик жуда эҳтиёт бўлишимиз керак. Бўйи етган қиз ва ўғиллар, ёш оилалар телефон ва ижтимоий тармоқлардаги ахборотларни ҳазил деб ўйламасликларини биз ота-оналар ва педагоглар қайта ва қайта тушунтиришимиз даркор. Электрон  олам тарбияси бугун жуда муҳим. Интернет орқали  алоқа қилиб, катта қарзга ботиб қолаётганлар ёки оиласи бузилаётганлар, электрон оламдан топишиб, таг-тахти номаълум одамлар билан никоҳланиб қолаётганлар, ота-онасининг юзини шувут қилаётган ёшлар ҳақида кунда эшитяпмиз.

Лекин тарбияда булар ҳақида нега жиммиз?  Биз илгари ҳаё ва андиша қилиб юрган нарсаларни ёшлар интернетдан аллақачон билмоқда. Бугунги болалар ҳам интернет орқали ёлғон ишлатяпти, сохтакорлик билан уйдирма хабарлар, суратлар ва видео лавҳалар тарқатяпти.  Оилада ва таълим даргоҳларида ижтимоий тармоқлар тарбияси бўйича мавзулар бўлиши шарт.  Замон шуни талаб қилмоқда. Интернет орқали муносабатларда нотаниш кишиларни "Сиз"лаб уларга алоҳида ҳурмат кўрсатиш керак. Бу телефондаги суҳбатларга ҳам тегишли. Сўкиш ва қарғаш бу одамгарчиликдан чиқиш билан тенг. 

Рухсат олмасдан кишиларнинг расми ёки товуши ва видеосини тармоқларга жойлаштириб юборишлик ўта маданиятсизлик ҳисобланади. "Электрон" ёшларга беҳуда тортишувларга йўл қўймаслик ва беодобликларга қарши курашишни ўргатайлик. Яна бир гап – ижтимоий тармоқлардаги савдо-сотиқлар, таклифлар,борди-келдилар расмий мақомга эга бўлганлиги учун бунда лафзда туришлик, ваъдага вафо қилишлик, бировнинг ҳаққига хиёнат қилмасликни ҳам тарбияда ўргатишлик уни иш дастурларимизга киритишимизни тавсия қиламан.

Албатта ёшларимиз қанча маданиятли ва тарбияли бўлса, шунча зурриётларимиздан кўнглимиз тўқ бўлади. Бир ҳисобдан рақамли иқтисоднинг ичидамиз, бир ёқдан инсонга рақамли оламдан ташқарида, у бўлмаган вақтда ҳам амал қилган тарбия мезонларига амал қилишга бурчлимиз. Бунақа пайтда "Сих ҳам, кабоб ҳам куймаслиги" керак. Лекин ҳар қандай даврда биз ўзлигимизни йўқотмаслигимиз даркор.

Бахтиёр КАРИМОВ,  Ўзбекистон республикаси Халқ ўқитувчиси,  

Абдулазиз РУСТАМОВ, ЎзА

1. Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг мавлидларини нишонлаш - бидъат.
2. Набий соллаллоҳу алайҳи васалламни зиёрат қилиш учун сафарга чиқиш - бидъат.
3. Ниятни талаффуз қилиб айтиш - бидъат.
4. Набий соллаллоҳу алайҳи васалламни улуғлаш ва мақташ - бидъат.
5. Зикр қилиш ёки Набий соллаллоҳу алайҳи васалламга саловат айтиш учун йиғилиш - бидъат.
6. Ижтимоий йиғин ёки дастурларда одамлар Набий соллаллоҳу алайҳи васалламга саловат айтишлари - бидъат.
7. Азондан сўнг Набий соллаллоҳу алайҳи васалламга жаҳрий саловат айтиш - бидъат.
8. Муборак "Қасидаи Бурда"ни ўқиш - бидъат.
9. Бомдод намозидан олдин ва жума кечасида одамларни "намозга келинглар!" каби сўзлар билан чақириш - бидъат.
10. "Жума муборак!" дейиш - бидъат.
11. Жума намозидан олдинги суннат намози - бидъат.
12. Жумадан олдин фиқҳ дарсини ташкиллаштириш - бидъат.
13. Жума кунидаги иккинчи азон - бидъат.
14. Намоздан кейин биродарингизга "Аллоҳ қабул қилсин!" дейишингиз - бидъат.
15. Қироатда овозни чиройли қилиш учун оҳанг мақомларини ўрганиш - бидъат.
16. Шим кийиш - бидъат.
17. Ҳайит кунларида омматан такбир айтиш - бидъат.
18. Тасбеҳ ишлатиш - бидъат.
19. Намоздан кейин тасбеҳни санаш ва уни жаҳрий айтиш (овоз чиқариб) - бидъат.
20. Намоздан кейин имомнинг жамоат билан дуо қилиши - бидъат.
21. Бомдод намозининг иккинчи ракъатидан кейин қунут дуосини айтиш - бидъат.
22. Имом хатибнинг хутба сўнгида дуо қилиши - бидъат.
23. Хатиб дуо қилаётганда қўлларни кўтариш - бидъат.
24. Байтуллоҳга ҳаж қилган кишини "Эй ҳожи!" дейиш - бидъат.
25. Ота-онанинг қўлларини ўпиш - бидъат.
26. Масжидларга қубба қўйиш - бидъат.
27. Меҳроблар - бидъат.
28. Уч поғона зинадан баланд ҳолатдаги минбарлар - бидъат.
29. Имомнинг юзи қарайдиган икки томонга "Аллоҳ" ва "Муҳаммад" ёзувларини ёзиш - бидъат.
30. Марҳумнинг руҳи учун садақа ўлароқ оқшом ташкил қилиш - бидъат.
31. Ҳайит кунида марҳумнинг оиласига ҳамдардлик билдириш - бидъат.
32. Маййитнинг руҳига Фотиҳа сурасини ўқиш - бидъат.
33. Қабр устига Фотиҳа ёзилган қабртош қўйиш - бидъат.
34. "Бу фалончининг руҳидан" деб ёзиш - бидъат.
35. Рўзадор ифтор қилиш учун шомнинг азонини кутиши - бидъат.
36. Таровеҳ намозини 20 ракъат қилиб ўқиш - бидъат.
37. Таровеҳда ракатлар орасидаги дам олиш чоғида мавъиза қилиш - бидъат.
38. Зуҳо сурасидан бошлаб суралар орасида такбир айтиш - бидъат.
39. Такбири таҳримадан олдин одамларга намознинг жамоат намози эканини билдириб қўйиш - бидъат.
40. Соқолнинг узунасидан олиш ва уни тартиблаш - бидъат.
41. Туғилган чақалоқнинг қулоғига азон айтиш - бидъат.
42. Қабристонда марҳумнинг оиласига салом бериш - бидъат.
43. Гарчи мустаҳаб кунларга тўғри келса ҳам, шанба куни рўза тутиш - бидъат.
44. Инсонларга Исро ва ҳижрат каби Исломдаги тарихий кунларни эслатиш - бидъат.
45. Суратга тушиш - бидъат.
46. Рамазон кирганида хурсандчилик ўлароқ уйларни безатиш - бидъат.
47. Ҳожилар келганида хурсандчилик қилиб уйларни безатиш - бидъат.
48. Қабрлар олдида дуо қилиш - бидъат.
49. Жамоавий овоз чиқариб Қуръон қироат қилиш - бидъат.
50. Набий алайҳиссалом, у зотнинг оилалари ва солиҳларни васила қилиш - бидъат.

Ушбу 50 та амал мусулмонлар минг йилдан кўпроқ вақтдан бери бажариб келаётган суннат ва мустаҳаблардир. Салафий-ваҳҳобийлар эса бу амаллар соҳибини дўзахга олиб борадаган бидъатлардандир, дея бонг уришмоқда.. Бу ҳам ҳаммаси эмас, агар барчасини санайдиган бўлсак, бу каби амаллар беш юзтадан ошиб кетади!

Дарҳақиқат, ваҳҳобийлар ўзларининг "келгинди" шайхлари бўлмиш Албонийнинг китобларидан бидъатларни бир китобга йиғиб чиқиш билан шуғулландилар, уни "Қомусул-бидаъ" - "Бидъатлар қомуси" деб номладилар ва унда юзлаб "бидъат" амалларни санадилар! Ана ўшанда гўёки, "оламда улардан бошқа мусулмон йўқлигини-ю қолганларнинг борадиган жойи дўзахда" эканини билиб оласиз!

Хўш, улар олиб келган бу уйдирмалар қандай дин бўлди?!

манба

Ўзбекистон мусулмонлари идораси кўрсатмаси асосида  вилоят вакиллиги қошида тузилган энг тажрибали имом-хатиблардан иборат тарғибот гуруҳи томонидан бугун Янгиқўрғон туманидаги 10 та жоме масжидда ҳамда масжид ҳудудидаги 10 та маҳалла фуқаролар йиғинида тарғибот-ташвиқот тадбирлари олиб борилди.

Шунингдек уламолар томонидан ҳудуддаги ижтимоий кўмакка мансуб оилалар хонадонига ҳам ташриф буюриб, мулоқотлар ўтказилди.

Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг
Наманган вилоят вакиллиги
Матбуот хизмати