Кеча Самарқанд шаҳрида бошланган “Имом Абу Мансур Мотуридий ва мотуридия таълимоти: ўтмиш ва бугун” мавзуидаги халқаро анжуманнинг очилиш маросими, ялпи йиғилиши туш вақтига қадар бўлди.
Куннинг иккинчи ярмида “Мотуридия таълимоти ва ҳозирги замон” ва “Замонавий давлат шароитида диний қадриятларни асраб-авайлаш ва ривожлантириш” йўналишлари бўйича юртимиз ва хориж уламолари икки шўъбага бўлиниб, буюк аждодимиз имом Абу Мансур Мотуридий ҳаёти ва фаолияти, мотуридийлик таълимоти тўғрисида бир-биридан ажойиб маърузалар қилдилар.
Нуфузли анжуман бугун ҳам юқори савияда давом этмоқда.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Халқаро анжуман доирасида Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмонхон Алимов маъруза қилдилар.
Муфтий ҳазрат ўз нутқларида Имом Мотуридий меросининг мутаассиб оқимларга қарши курашдаги ўрни, буюк алломаларимиз меросини ўрганиш, тарғиб қилиш бўйича мамлакатимизда амалга оширилаётган ишлар, бу борада халқаро ҳамкорликни мустаҳкамлаш борасида сўз юритдилар.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Қуйида келтириладиган фикрлар, ҳикматлар сайтлардан ва ижтимоий тармоқлардаги турли саҳифалардан олиб таржима қилинган.

Жаннатдаги энг катта неъматлардан бири у ерда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг борликларидир.

“Ховатир роқия журнали”

*****

Аллоҳ таоло ҳақида яхши гумонда бўлиш сабабли Юнус алайҳиссалом балиқ қорнидан чиқдилар, Юсуф алайҳиссалом Яъқуб алайҳиссаломнинг ёнига қайтдилар, Айюб алайҳиссалом шифо топдилар, Мусо алайҳиссалом нажот топдилар, Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам нусратга эришдилар. Шунинг учун Аллоҳ таоло ҳақида яхши гумонда бўлайлик!

“Ховатир роқия журнали”

*****

Шундай одамлар борки, уларга ёмонлик етишини истамайман, лекин Аллоҳ таолодан уларни бахтиёр қилиб, уларни мендан йироқ этишини сўрайман.

“Ховатир роқия журнали”

*****

Икки дўст ўртасидаги узоқ йиллик муносабат улар бир-бирларидан хато топмайдилар дегани эмас. Балки уларнинг ўртасида кечириш бор деганидир.

“Ховатир роқия журнали”

*****

Истаганингча режа туз, орзу қил, орзуни амалга оширишга урин. Агар намозинг бўлмаса, ҳеч нарсага эришолмайсан.

“Ховатир роқия журнали”

Интернет материалларидан тўплаб, таржима қилувчи

Нозимжон Иминжонов

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам дедилар: “Жаннатга кирдим. Қадам товушларини эшитдим. Қарасам, олдимда Румайсо турибди”.

Хўш Пайғамбар алайҳиссалом қадам товушларини жаннатда эшитган аёл ким? Ансорияларнинг энг оқилаларидан бири, Хазраж қабиласининг Нажор уруғига мансуб бўган бу аёлнинг асл исми Румайсодир.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам билан Румайсонинг ўрталарида диндош биродарлиқдан ташқари қариндошлик ҳам бор эди. Нажор уруғи Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг оталари Абдуллоҳга тоға бўлар эди.

Бундан ташқари Румайсо “Биъру Моъуна” жангида Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг ёнларида жанг қилиб шаҳид бўлган етмиш қорининг бири – Ҳаром ибн Милҳон розияллоҳу анҳунинг синглиси. Убода ибн Сомит розияллоҳу анҳунинг аёли “Кибрис” фатҳида шаҳидлик топган Умму Ҳаром бинти Милҳонга эгачи эди.

Энг асосийси, машҳур саҳобий Анас ибн Молик розияллоҳу анҳунинг волидаи муҳтармалари ҳам айнан Румайсо розияллоҳу анҳодир.

Аввалида Умму Сулайм розияллоҳу анҳо Молик ибн Назр деган киши билан турмуш қуради ва бу турмушдан Анас розийаллоҳу анҳу туғилади.         Умму Сулайм розияллоҳу анҳо Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг даъватлари етганида мадиналиклар орасида биринчилардан бўлиб Исломни қабул қилади. Шундан кейин оддий бир муслима сифатида яхшиликлар тилаб, эри Моликни ҳам Исломга чақирди. Аммо Молик ибн Назрнинг жоҳиллиги тутиб, хотинидан қаттиқ ғазабланди. Оиласини ташлаб, Шомга кетади ва кўп ўтмай ўша ерда ҳалок бўлди. Шунда Умму Сулайм:

“Ўғлим Анас улғайиб, мажлисларда ўтирадиган бўлмагунича турмушга чиқмайман”, деб сўз беради.

Йиллар ўтиб Анас улғаяди. У онасининг ҳаққига: “Эй Аллоҳ! Онам тарбиямни чиройли қилди. Ажрини Ўзинг зиёда етгин”, деб дуолар қилади.

Умму Сулайм ўғли Анаснинг тарбияси учун кўп қайғурди. Ислом дини таълимотларини мурғак қалбига қуйиб борди. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам Мадинага келганларида эса, ўғлини у зот соллаллоҳу алайҳи ва салламга батамом топширади. Анас учун Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам хонадонлари мадраса, Сарвари Оламнинг ўзлари муаллим бўлади. Бу ҳақда Анас розийаллоҳу анҳу шундай ривоят қилган:

“Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам Мадинага келдилар. Мен ўн ёшда эдим. Онам қўлимдан тутди-да, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг ҳузурларига олиб борди. У зотга қарата:

“Ё Расулуллоҳ! Шаҳримизга ташрифингизни қутлаб, совға-салом билан келмаган бирор эркак ё аёл қолмади. Фақат мен қолдим. Сизга ўзгача совға қилмоқчиман. Ўғлим Анас сизга туҳфа бўлсин. Сизга маъқул келганича хизматингизни қилсин”, деди. Мен Набий соллаллоҳу алайҳи ва салламга ўн йил хизмат қилдим. (Қандай ҳам бахтиёр инсон). У зот мени бирор марта урмадилар, сўкмадилар, койимадилар, ҳатто қовоқларини солиб қарамадилар”.

Умму Сулайм розияллоҳу анҳо қачон ўғли билан кўришса, албатта, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламга чиройли хизмат қилишни тайинлар эди. Бир сафар она-бола йўлда учрашиб қолишди:

— Қаерга кетаяпсан?- деб сўради Умму Сулайм розияллоҳу анҳо.

— Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг бир ҳожатларини адо этгани. Лекин бу иш сир.

Ўғлининг қатъиятидан хурсанд бўлган она:

— Болам, Набий соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг сирларини доим шундай сақла, — деб уқтирди.

Қайси она фарзандига яхшилик тиламайди, дейсиз. Ҳамма оналаримиз қатори Умму Сулайм ҳам ўғлига баракотлар ёғилишини жуда-жуда истар эди. Бу борада у бошқалардан кўра яхшироқ йўл тутди. Бир куни у Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламдан:

“Ходимингиз Анаснинг ҳаққига Аллоҳга дуо қилинг”, деб ўтинди. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам:

“Парвардигоро, Анаснинг молига, болаларига ва яна Ўзинг ато этган бошқа нарсаларига барака бер”, деб дуо қилдилар. Шу дуо ижобатидан Анас розийаллоҳу анҳу узоқ ва баракали умр кечирди, юздан ортиқ ўғил-қиз ва неваралар кўрди...

Анас розияллоҳу анҳу  улғайгач, Умму Сулайм розияллоҳу анҳога Абу Талҳа исмли бой-бадавлат, аммо Исломга кирмаган бир киши совчи юборди:

— Ўғлинг Анас катта бўлиб қолди, мажлисларда ўтирадиган, сўз айтадиган бўлди, — деб ниятини билдирди. Умму Сулайм унга қарата:

— Эй Абу Талҳа, мен сен билан бажонидил турмуш қураман. Сендек харидорнинг қўли қайтарилмаслиги керак. Аммо афсуслар бўлсин, сен мушриксан, мен муслимаман. Менинг сенга турмушга чиқишим жоиз эмас, — деб жавоб қилди.

Абу Талҳа:

— Бу не сафсата, Румайсо? Менинг олтин-кумушларим қаёққа-ю, сен қаёқда?! Нималар деяётганингни ўйлаб кўр, — деди. Шунда қатьият билан айтилган жавобни эшитди:

— Менга олтин ҳам, кумуш ҳам керак эмас. Сен на эшитадиган ва на кўрадиган, на бирор ҳожатингни раво этадиган нарсага ибодат қиласан. Эй Абу Талҳа, фалон қабиланинг қора қул дурадгори ишлаб берган ёғочга ибодат қилишдан уялсанг-чи! Агар сен Исломни қабул этсанг, сенинг мусулмонлигинг менинг никоҳ учун оладиган маҳрим бўлади. Менга бошқа нарса керак эмас!

Умму Сулаймнинг келинлик учун олинадиган бойликларни ўзга бир инсоннинг имони дея “қурбон бериши” Абу Талҳанинг вужудига титроқ солди. Бундай таклифни рад этишга жавоб тополмади. Аллоҳ субҳонаҳу ва таоло давлатли ва ҳеч кимга сўз бермаган бир жоҳил бандани Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам жаннатда кўрдим, деб башорат берган аёл сабабидан ҳидоятга бошлади.

— Менинг Исломимга ким гувоҳ бўлади? — деб сўради Абу Талҳа.

— Расулуллоҳнинг ўзлари. У кишига бориб айт, — деди Умму Сулайм.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам саҳобалар билан ўтирган эдилар. Ўзлари томон келаётган Абу Талҳага кўзлари тушиб, марҳамат қилдилар:

— Абу Талҳа ҳузурингизга пешонасида қашқадай кўриниб турган Исломи билан келмоқда.

Шундай қилиб, Абу Талҳа Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам ҳузурларида мусулмон бўлди. Кейин Умму Сулаймнинг гапларини айтди. У зот Умму Сулайм билан Абу Талҳани ўша шартга мувофиқ никоҳлаб қўйдилар. Одатда аёллар ўзлари учун тайёрланадиган сепларга, маҳрига бериладиган олтин-у кумуш тақинчоқларга жиддий эътибор беришади. Аммо Умму Сулайм розияллоҳу анҳо бу борада аёл зотига қиёматга қадар бир хайрли ибрат қолдирди.

Собит Баноний бу ҳақда: “Умму Сулайм олган маҳрдан каттароқ маҳр олганини эшитмадик”, деган эди.

(давоми бор)

Манбалар асосида Саидаброр Умаров тайёрлади

Аввал хабар қилинганидек, Самарқанд шаҳрида “Имом Абу Мансур Мотуридий ва мотуридия таълимоти: ўтмиш ва бугун” мавзуидаги халқаро конференция бўлиб ўтмоқда. Унда 15 та мамлакатдан 70 га яқин уламолар, исломшунос олимлар, нуфузли таълим муассасалари ва илмий-тадқиқот марказлари раҳбарлари иштирок этмоқда.

Мазкур халқаро анжуманда юқори мартабали меҳмон сифатида иштирок этаётган Ал-Азҳар мажмуаси раҳбари, Миср Бош имоми Шайх Аҳмад Таййиб Имом Бухорий мажмуасига ташриф буюрди.

Ал-Азҳар мажмуаси раҳбари Шайх Аҳмад Таййиб бошчилигидаги нуфузли делегация дастлаб муҳаддислар султони Имом Бухорийнинг мақбарасини зиёрат қилиш билан бошлади.

Шундан сўнг меҳмонлар Ўзбекистон Республикаси Президенти томонидан ташкил этилган Ҳадис илми мактабига ташриф буюришди. Мактаб ректори О.Юсупов нуфузли меҳмонларга ушбу олий даргоҳ давлатимиз раҳбари ташаббуси билан ислом дини ва ҳадис илми ривожига беқиёс ҳисса қўшган буюк аждодларимизнинг бой меросини чуқур ўрганиш, улар томонидан асос солган ҳадис мактаблари фаолиятини қайта тиклаш ва ривожлантириш, ҳадис ва унга доир илмларни чуқур ўзлаштирган етук мутахассисларни тайёрлаш мақсади ташкил этилганлиги, ундаги ўқув жараёнларини ишлаб чиқишда қадимги Бухоро ва Самарқанд мадрасаларидаги ўқитиш анъаналари жорий қилиш билан бирга нуфузли Ал-Азҳар университетининг тажрибаси амалда қўлланилаётгани ҳақида маълумот берди.

Шунингдек, Мактаб мутахассислиги бўйича ишлаб чиқилган ўқув режаси дунёнинг 20 нафар етакчи таълим муассасалари ва ислом оламидаги нуфузли уламоларига тақдим этилганлиги ва улар томонидан ўқув режасидаги фанлар ва ўқув адабиётларини ўзлаштирган битирувчиси тўғридан-тўғри нуфузли хорижий таълим муассасаларининг магистратурасига ўқишни давом эттириши мумкинлиги тўғрисида эътирофга сазовор бўлганлигини таъкиланди.

Меҳмонлар мактаб таълим жараёнлари кўздан кечириш мақсадида Ал-Азҳар университетидан жалб қилинган Балоғат ва мунозара фанлари доктори, профессор Али Саад томонидан ўтказилаётган дарс машғулотига ташриф буюрди. Ўқув аудиториясида мактабда фандарни ўқитишда қўлланалиётган замонавий методлар ҳақида маълумот берилди. 

Юқори мартабали меҳмон Шайх Аҳмад Таййиб ташрифи якунида фахрий меҳмонлар китобида мактабининг фахрий меҳмонлар китобига қуйидагича дастхат ёзиб қолдирди:

Мен Имом Бухорий раҳматуллоҳи алайҳ мақбараси ёнида бунёд этилган Ҳадис илми мактабини зиёрат қилиш ҳамда Ал-Азҳар университетидан жалб қилинган профессор ўқитувчи томонидан ўтказилаётган Араб тили фани дарсида мактаб талабалари билан учрашишга мушарраф бўлди. Ушбу ислом олийгоҳида таълим олаётган талабаларнинг илми, одоби, ҳам ақла ҳам жисмонан соғломлигини кўриб хурсанд бўлдим. Мен Миср давлатида мана шундай илм даргоҳини очишни орзу қиламан.

Ал-Азҳар мажмуаси раҳбари, Миср Бош имоми Шайх Аҳмад Таййиб

2020 йил 3 март, ҳийрий 1441 йил ражаб ойининг 7 куни

Шайх Аҳмад Таййибга Ўзбекистон ва Миср мамлакатлари ўртасида таълим соҳаси бўйича ўзаро ҳамкорликни янада мустаҳкамлаш йўлида амалга ошириётган хизматлари учун ташаккурнома ва мактаб ўқитувчилар томонидан нашр этилган китоблар тақдим этилди.

Ҳадис илми мактаби Матбуот хизмати