Кўнядаги қурилиш шаҳарни ўзгартириш учун мўлжалланган. Бу ерда Мавлоно майдони, Мавлоно бозори, Миллат боғи, тўрт минорали янги масжид ва жуда кўп бошқа бинолар қурилиши режалаштирилмоқда, деб хабар беради Анатолия агентлиги.

"Кучли шаҳарлар – 2023 йилга бориб кучли Туркия" дастури доирасида шаҳарни ўзгартириш учун мўлжалланган Кўняда кенг кўламли қурилиш режалаштирилган.

Исломосферага кўра, Мавлоно майдони, Мавлоно бозори ва Олтин бозори қурилиши режалаштирилган. Шаҳарсозлик ва атроф-муҳит Туркия вазири Мурод Қурум бундай деди: "Трафальгар майдони Буюк Британияда санъат ва маданият рамзи бўлгани каби, Александерплац немис мустақиллик рамзи бўлган каби, Регистон Самарқандда илм-фан ва санъат рамзи бўлгани каби, Башчаршия Сараево рамзи бўлгани каби, Мавлоно Румий майдони Туркиянинг рамзи бўлиб қолади".

Собиқ шаҳар стадиони жойида 108 минг квадрат метр майдонни эгаллаган Миллат боғини қуриш режалаштирилган. Бу ерда болалар теннис корти, баскетбол майдони, шахмат ўйнаш учун жой, майдончалар, кутубхона майдони, ҳовуз, Турк-Ислом боғи, велосипед ва пиёдалар йўллари кўзда тутилган. Шунингдек, бу боғда Истанбулдаги Султон (энг катта) масжидлар моделида улкан масжид қурилади. Лойиҳага кўра, гумбазининг диаметри 23 м, баландлиги 59 м бўлган 4 та минорага эга бўлади ва ҳовли билан биргаликда масжид 14 400 нафар кишини ўз ичига сиғдиради.

Режалаштирилган барча ишларнинг катталигига қарамай, уларни ёз охиригача тугатиш режалаштирилмоқда. "Иншааллоҳ, шу йилнинг август ойига қадар лойиҳани якунлаб, Кўня аҳли ва ёшларимиз учун Миллатлар боғини очамиз", - дейди Мурод Қурум.

Шу билан бирга, шаҳарнинг тарихий меросигни асраб-авайлаш режалаштирилган. Шаҳарнинг энг қадимий турар-жойи бўлган Алоуддин тепалиги атрофида қурилиш ва ободонлаштириш ишлари маданий ёдгорликларга зарар етказмайдиган тарзда амалга оширилади.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

— Эмизикли болам бор. Бундай ҳолда рўза тутсам бўладими?

— Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Ҳомиладор ёки эмизикли аёл рўза тутганда боласига ёки ўзининг жонига зарар етишидан қўрқса, рўза тутмайди ва кейинчалик рўзанинг қазосини тутиб беради. Бу ҳақда фиқҳий манбаларимизда бундай дейилади: “Ҳомиладор ва эмизикли аёл ўз жонига ёки боласига зарар етишидан қўрқса, рўзани очади ва (имкон бўлганда) қазосини тутади. Уларга рўзани очгани учун каффорат лозим бўлмайди. Зеро, “Хулоса” китобида шундай дейилгандир” (“Фатавои ҳиндия”).

Бошқа бир манбада бундай дейилади: “Ҳомиладор ва эмизикли аёл боласи ёки ўзига зарар етишидан қўрқса, рўзани очиши жоиз. Бу рухсат қийинчиликни кетказиш учундир. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Албатта, Аллоҳ мусофирдан рўзанинг (ҳаммасини) ва намознинг ярмини, ҳомиладор ва эмизикли аёлдан рўзанинг (ҳаммасини) кўтарган”, деганлар (Имом Насаий Анас ибн Моликдан ривоят қилган).

Ҳомиладор ёки эмизикли аёлнинг рўзани очиши зарардан қўрқишга боғлаб қўйилди. Бу қўрқув ё тажрибалар натижасида пайдо бўлган кучли гумон билан ёки мусулмон, моҳир табибнинг хабар бериши билан юзага келади. “Фатавои Зоҳирия” китобида шундай келган. Агар ҳомиладор ёки эмизикли аёл боласи ё ўзининг жонига зарар етишидан қўрқмаса, рўзани очишига рухсат берилмайди” (“Баҳрур-роиқ”).

Демак, ҳомиладор ёки эмизикли аёл рўза тутса боласига ёки ўзининг жонига зарар етишини тажриба орқали билса, ёки буни тажрибали, билимдон мусулмон (дин-диёнатли) тиббиёт ходими хабар берса, рўза тутмайди. Имкон топганда қолдирилган кунларни ҳар бир кунига бир кундан қазосини тутиб беради.

Шуни ҳам таъкидлаб ўтиш керакки, ҳомиладор ва эмизикли аёллар рўза тутмаганлари учун фидя бермайдилар. Чунки улар келажакда рўзанинг қазосини тутишга қодир ҳисобланадилар.

Ҳомиладор ва эмизикли аёллар фарзанди ёки жонига зарар етмайдиган бўлса, рўза тутишлари шартдир. Уларга юқоридаги рухсатлар тегишли ҳисобланмайди. Айниқса болалари таом ейишга ўрганган эмизикли аёллар бу борада тақво билан иш тутишлари лозим.

«The New York Times» газетаси ўз веб-саҳифасида бир ҳафта давомида Ўзбекистон ҳақида интерактив викторина ўтказди, деб хабар бермоқда «Дунё» АА мухбири.

«Ўзбекистон тўғрисида қанчалик кўп биласиз?» мавзусидаги викторинада мамлакатимиз тарихи, географияси, иқтисодиёти ва экологияси тўғрисида тўртта савол берилган. Хусусан, «The New York Times» веб-сайти ўқувчилари Ўзбекистон чорраҳаси бўлган 2 минг йиллик савдо йўлининг номини топиши керак эди. Ушбу саволга жавоб берар экан, ўқувчи мамлакатимиз Рим ва Хитойни бирлаштирган Ипак йўлининг марказида жойлашганидан хабардор бўлди. Ушбу йўл эркин маданиятлараро алмашинув рамзи бўлиб, у орқали Хитой қоғози (аҳамияти жиҳатидан компьютер яратилишига тенг ихтиро) Ғарбга, Ўрта асрлар Европасига етиб борган.

География бўйича саволда ўқувчилар Ўзбекистон пойтахти ҳақидаги билимини синовдан ўтказди. Нашр Тошкент нафақат қадимий ислом меъморчилиги, балки замонавий бунёдкорлик намуналарини ҳам ўзида мужассам этганини таъкидлаган. Хусусан, 1977 йилда очилган Тошкент метрополитени Марказий Осиёдаги иккита ер ости транспорт тизимидан бири экани қайд этилган. Метро бекатларининг аксарияти турли мавзулар акс этган миллий мозаика ва қандиллар билан безатилган.

Навбатдаги савол Ўзбекистон иқтисодиётига бағишланган. Нашрда таъкидлаганидек, бугун мамлакат ҳукумати инсон ҳуқуқларининг энг кўп тарқалган кўриниши - пахта далаларида мажбурий меҳнатга қарши изчил курашмоқда. Илгари пахта йиғим-терими пайтида 1 миллионга яқин одам мажбуран терим мавсумига жалб қилингани айтилган.

Интерактив викторина якунида муаллифлар Орол денгизининг аста-секин қуриб бораётганига ҳам алоҳида эътибор қаратган. Таъкидланишича, Оролнинг қуриши собиқ совет тузуми даврида, қурғоқчиликка қарамасдан, Марказий Осиёда қишлоқ хўжалигини саноатлаштириш тўғрисида қарор қабул қилинган пайтда бошланган. Амударё ва Сирдарё сувлари буғдой ва пахта далаларига йўналтирилган. Шунингдек, иқлим ўзгариши ҳам минтақадаги сув танқислигини келтириб чиқармоқда.

Бугунги кунда денгиз қуриши оқибатида қумлоққа айланган собиқ Мўйноқ порти минтақанинг диққатга сазовор жойларидан бирига айланмоқда. Сайёҳлар бу ерга кемалар «қабристони»ни кўриш ва Instagramга селфи тушиш учун келади. Қачонлардир денгиз суви тўлқинлари ювиб турган қирғоқларда бугунги кунда динозавр суякларини эслатадиган, занглаган ва ташландиқ траулер ва кема қолдиқлари қолган, холос.

Маълумот учун, «The New York Times» АҚШнинг 1851 йилдан бери нашр этиб келинаётган энг йирик кундалик газеталаридан биридир. Газета 127 марта Пулитцер мукофотига сазовор бўлган. Нашр веб-сайтига ойига 30 миллион ўқувчи ташриф буюради.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Ҳаммамизга маълумки, 21-аср ахборот асридир. Бу асрда ахборот технологиялари шу даражада ривожландики, дунёнинг бир чеккасидаги воқеа шу заҳотиёқ кенг жамоатчиликка етиб боради. Ахборотнинг бундай тезликда тарқалишига интернет глобал тармоғининг кашф қилиниши сабаб бўлди. Ҳозирги даврда ҳаётни интернетсиз тасаввур қилиш қийин. Албатта, ахборот етказишда, инсон билим доирасини кенгайтиришда, бизнес оламида ва бошқа соҳаларда унинг ўрни беқиёс. Лекин интернет омма мафкурасини бузишда, бузғунчи ғоя ва ақидаларни тарқатишда, инсон онгини заҳарлашда ҳам қора кучларни асосий тарғибот манбаси бўлиб қолмоқда. Глобал тармоқнинг салбий характерга эга бўлган бир неча омиллари борки, бу омиллар ҳар бир инсон учун асосий хатар ҳисобланади. Биз қуйида ана шу омилларнинг баъзиларини санаб ўтамиз. 

1.Соғлом эътиқодга таҳдид.

Интернет айниқса, ёшларни соғлом эътиқодига тажовуз қилувчи манбалар маконидир. У ерда ўзларини “дўст сановчи” ёки “ҳидоятга бошловчи” қилиб кўрсатувчилар кўп. Аслида уларнинг дин илмидан хабарлари йўқ. Ўз раҳнамоларидан эшитганларини такрорлашдан нарига ўтмайдилар. Улар ўз жоҳилликлари билан бошқаларни ҳам жарга етаклайдилар. Бундай ақидапараст оқимлар тарғиботини олиб бораётган сайтлар сони маълумотларга кўра 7000 дан ошган. “Ал-Қоида”, ИШИД каби террористик ташкилотларнинг тарғибот манбаларининг асосий қисми интернетга тўғри келади. Афсуски бутун дунё бўйлаб илмсиз, эътиқодсиз ёшлар уларнинг ўлжаларига айланмоқда. 

2.Турли фитналар макони.

Интернет халқлар, миллатлар орасида низо келтириб чиқарувчи манбалар маконидир. Улар айниқса, ижтимоий тармоқлар орқали кенг фаолиятни йўлга қўйишган. У ерда ёлғон-яшиқ, ирқий камситилишга сабаб бўлувчи хабарлар тарқатилади ва кишиларни оммавий норозилик уюштиришга чақириб фитна қўзғашга ҳаракат қилинади. Фитна ҳар бир ривожланишга интилаётган давлат учун катта ҳалокатдир. Шунинг учун Аллоҳ ўз каломида: “Фитна қотилликдан ҳам ашаддийроқдир”,  деб марҳамат қилади. Шунингдек, диний тушунчалар ҳам бузиб кўрсатилади. Улар “Шаҳид”, “Жиҳод”, “Ҳижрат” каби тушунчаларни баъзи саводсиз “олим” ларнинг фатволарига таяниб бузиб талқин қилишади. Шу йўл билан омма орасида диний асосда низо чиқаришга уринишади. Бу ишлар эса динимизда қатъиян ман қилинган ишлардир. 

3.Бекорчилик ва бузуқлик ўчоғи.

Ёшларнинг кўп ҳолларда интернетдан фақат кўнгилочар манба сифатида фойдаланиши ачинарлидир. Бу инсон учун жуда қадрли бўлган вақтнинг беҳуда ўтишига сабаб бўлади. Айниқса, ижтимоий тармоқларда беҳуда вақт ўтказиш, кераксиз нарсаларни томоша қилиш ёшларнинг зеҳнини ўлдиради, фикрлашини сусайтиради. Аслида, кераксиз нарсаларга вақт сарфлаш гуноҳдир. Пайғамбаримиз (с.а.в) ҳадисларида: “Беҳуда ишларни тарк этиш киши исломининг гўзаллигидандир”, деб марҳамат қилганлар. Оммавий маданиятни, айниқса, бузуқчиликни тарғиб қилувчи сайтлар маънавият учун ҳалокатлидир. Бундай сайтлар кишиларни ҳиссиз, атрофидагиларни қадрламайдиган манқуртларга айлантириб қўяди. Бундай бузуқчиликни доимий кўриш қалбни ўлдиради. Ҳикматларда шундай дейилади: “Кўз билан қилинган гуноҳнинг қалбга таъсири катта.Чунки кўз қалб билан боғлиқдир”.

Юқорида санаб ўтилганлар глобал тармоқдаги хатарларнинг баъзилари холос. Лекин ана шу “баъзилари”нинг таъсирига берилиб вайронкорлик билан шуғулланаётганларни, бу вайронкорлик бутун давлатларни ўз домига тортаётганлигини гувоҳи бўлиб турибмиз. Бундай иллатлардан сақланиш, ёшларимизни сақлаш ўзимизнинг қўлимизда. Шу йўл билан юртимиз келажагини, тинч ҳаётимизни асраш учун курашишимиз лозим.

Ф.Сейтимметов